Boekverslag : Renate Dorrestein - Een Nacht Om Te Vliegeren
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1778 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1778 woorden.
"Een nacht om te vliegeren" van Renate Dorrestein
A Verwachtingen en eerste reactie
Een paar weken geleden kregen we in de les Nederlands een top 100 van meest gelezen boeken van scholieren voor het leesdossier. In deze lijst stonden ook verschillende boeken van Renate Dorrestein vermeld. De meeste mensen die al iets van haar hadden gelezen waren zeer positief over haar boeken. Ik koos dit boek van haar uit, omdat het verhaal gaat over meisje van mijn leeftijd, Asa genaamd.
Wat er op de achterkant stond geschreven sprak me ook wel aan. Er staat bijvoorbeeld: ‘Asa is haar vaders wandelende nachtmerrie en haar moeders pijnlijkste herinnering. Denkt Asa.’ Ik vroeg me toen af, waarom ze dat denkt. Want zoiets denk je toch niet snel van je ouders? Verder staat er in de binnenkant van het boek, dat Asa een mismaakt gezicht heeft. Hoe heeft ze dat gekregen? Reden genoeg dus om het boek te lezen.
B Beknopte samenvatting en analyse
Samenvatting:
Het boek gaat over een vijftienjarig meisje, Asa. Ze leeft samen met haar vader en moeder in een grote villa op een afgelegen plek. Haar vader heeft een midzomernachtfeest georganiseerd voor veel belangrijke zakenrelaties. Hij is namelijk rijk geworden, omdat hij een of ander keukenapparaat heeft uitgevonden. Op de dag van het grote midzomernachtfeest komt ook hun achternichtje Linde. Linde moet van haar vader naar haar achteroom en tante toe omdat ze net abortus heeft laten plegen en ze moet rusten.
Je leest dat er vijf jaar geleden iets verschrikkelijks gebeurd is in het gezin.
Alex, Asa’s oudere broer, is van het balkon gevallen. Hun moeder is hierdoor helemaal in de war geraakt. Zij heeft Asa toen opgesloten en verminkt. Asa heeft verschillende brandwonden in haar gezicht en mist één oog. Met Asa’s moeder is het nooit goed gekomen en ze is nu geestelijk gestoord. Ook heeft ze haar tong doorgeslikt, zodat ze niet meer kan praten.
Asa heeft haar eigen versie van dit verhaal. Volgens haar is haar broer met een vlieger weggevlogen. Het touw van die vlieger zou tegen haar gezicht zijn geslagen, wat haar verwondingen verklaart. Asa schuift de schuld op haar vader. Hij zou degene zijn geweest die Alex heeft weggejaagd. Om een onbekende reden heeft Asa haar moeder vergeven. Ze neemt haar constant in bescherming en verwijt haar vader dat hij meer naar andere vrouwen kijkt, dan naar haar moeder.
Asa is van plan het midzomernachtfeest te verpesten en ze wil Linde uit de weg ruimen. Linde vindt ze namelijk een slecht meisje, omdat ze al vriendjes heeft gehad. Ook vindt Asa dat haar vader te veel naar Linde kijkt en te aardig tegen haar doet.
Ze laat haar vaders reptielen verzameling ontsnappen, zodat er paniek ontstaat onder de gasten.
Op een gegeven moment denkt ze Alex, haar overleden broer, te zien op het feest. Maar dit is Alex niet, maar iemand die niet welkom was op het midzomernachtfeest en hij probeert wraak te nemen op haar vader. Hij was namelijk weggestuurd omdat hij bij het jagen een dier had verwond, maar niet had gedood. Haar vader is hier niet van gediend en stuurt gasten die dat overkomt gelijk weg.
Als de ongewenste gast er achterkomt dat Asa zijn dochter is, probeert hij haar te verkrachten.
Maar hij ziet hoe lelijk en verminkt ze eigenlijk is en sluit hij haar op in de badkamer.
Linde probeert haar nog te redden, maar ze wordt door “Alex” overmeesterd.
Asa ontsnapt uiteindelijk door uit het badkamerraam te springen. Ze zegt dat ze wil gaan vliegeren. Ik denk dat ze daarmee bedoeld, dat ze weg wil uit deze wereld en zelfmoord pleegt. Maar dat weet ik niet zeker. Hier eindigt het verhaal.
Motieven:
Asa’s haatgevoelens voor haar vader:
Asa geeft haar vader de schuld van de geestelijke toestand van haar moeder en vermissing van haar broer. Het hele verhaal door merk je dat Asa haar vader wil terugpakken. Ze wil het feest verpesten, ze laat zijn reptielen los, ze wil Linde uit de weg ruimen, omdat haar vader haar aardig vindt.
De leer van Swami Rama:
Asa gelooft heilig in de leer van Swami Rama. Die zegt:’Wij zijn niet ons lichaam, niet onze gevoelens’. Uit secundaire literatuur heb ik begrepen dat Swami Rama zelf ook verminkt was. Asa verafschuwt iedereen die zijn of haar lichaam misbruikt. In haar ogen zijn de vrouwen op het midzomernachtfeest allemaal bedorven. Ze zegt, dat wat ze voelt (verdriet, liefde, vriendschap) niet echt is en ze daar niet naar moet luisteren.
Personages:
Asa
Zij is het belangrijkste personage uit het boek. Asa is vijftien jaar en ze leeft naar de leer van Swami Rama. Ze draagt altijd zwarte, verhullende kleding, omdat ze tegen lusten is. Het meest typerende aan haar is, dat ze een mismaakt gezicht heeft. Asa mist één oog en heeft brandwonden op haar gezicht. Ze heeft een hele eigen kijk op het leven en de wereld. In de loop van het verhaal kom je erachter dat die kijk op het leven verkeerd is.
Linde
Zij is (in tegenstelling tot Asa) een heel mooi, blond en slank meisje. Linde heeft pas een abortus ondergaan en moet van haar vader, om tot rust te komen en haar zonden te overdenken, naar het landhuis van haar achteroom. Linde is negentien jaar oud. Ze wordt in het verhaal door Asa “Sprinkhaan” genoemd, omdat ze de hele tijd ‘hupst’ rond haar vader.
Alex
Hij is de broer van Asa. Hij is overleden, maar Asa wil dat niet geloven. Asa houdt nog heel veel van haar broer. Alex was altijd het lievelingetje van zijn moeder en uit het verhaal kan je wel opmaken dat ze wat meer hadden dan een normale moeder-zoon relatie. Zijn vader deed er alles aan om hem goed op te leiden zodat hij later de zaak kon overnemen. Op de nacht van het feest denkt Asa dat haar broer er ook is.
Moeder van Asa
Deze vrouw is geestelijk in de war en kan niet meer praten, omdat ze haar tong heeft ingeslikt. Asa beschermt haar moeder, maar waarom weet ik niet. Uit het verhaal kun je immers opmaken, dat zij Asa heeft verminkt.
Vader van Asa
Hij is de enige in de familie, die nog volstrekt normaal is. Hij probeert het hele gezin bij elkaar te houden, maar het lukt hem niet. Asa denkt dat hij de reden is dat Alex is weggelopen en dat haar moeder gek is geworden.
Omdat zijn vrouw gek is, heeft hij nogal vaak avontuurtjes met andere vrouwen. Asa haat hem. Ondanks alles wat Asa hem heeft aangedaan, houdt hij nog veel van haar.
Perspectief en verteller:
Het verhaal is geschreven in het ik-perspectief en een ik-verteller.
Alleen de eerste paar bladzijden zie je de wereld door de ogen van Linde. De rest van het verhaal is Asa aan het woord.
Ruimte:
Het verhaal speelt zich af in een groot landhuis op een verlaten eiland. Het is midden in de zomer, want de eigenaar van het landhuis (Asa’s vader) geeft een midzomernachtfeest. Het is mooi en warm weer.
Stijl:
De stijl van Renate Dorrestein is niet eenvoudig. Ze beschrijft de meeste situaties heel uitgebreid en gedetailleerd. Ze gebruikt soms ook woorden, die nu voor ouderwets worden aangezien. Maar dat komt omdat het boek in 1987 is geschreven. De gedachten van Asa zijn heel uitgebreid, maar de dialogen tussen Asa en anderen vaak kort.
Familierelaties:
De relaties tussen Asa en haar familieleden (vader, moeder, Linde en Alex) zijn zeer belangrijk in dit verhaal. Daarop is het hele verhaal eigenlijk gebaseerd.
Eenzaamheid:
Ondanks haar houvast aan de leer van Swami Rama en haar vriendschap met enkele bedienden is Asa heel erg eenzaam. Dat is een van de reden dat ze zich afsluit van de wereld.
Tijd:
Het verhaal speelt zich af tussen 18.00 en 03.00 uur op de dag van het midzomernachtfeest. Elk nieuw hoofdstuk begint met een tijdsaanduiding.
In het verhaal zitten wel veel flashbacks.
Ik denk dat het verhaal zich in de jaren tachtig afspeelt, omdat het boek toen is geschreven. Maar het verhaal zou zich net zo goed nu kunnen afspelen.
Titelverklaring:
‘Een nacht om te vliegeren’ slaat op de nacht van het midzomernachtfeest. Asa zegt:’…Of we zouden kunnen gaan vliegeren. Het zou best eens een perfecte nacht om te vliegeren kunnen worden.’ Asa vliegerde vroeger vaak samen met haar broer Alex op een balkon, die zij het vliegerbalkon noemt. Van voor in het boek staat ‘Voor Caroline’.
D Eindoordeel en evaluatie
Ik kan helaas niet zeggen dat ik het een mooi boek vond.
De zeer uitgebreide en gedetailleerde manier van schrijven van Dorrestein spreekt me niet aan.
Het verhaal is ook redelijk verwarrend. Asa heeft een eigen kijk op de wereld en op alle gebeurtenissen. Asa zegt bijvoorbeeld dat haar broer van het vliegerbalkon is gesprongen en is weggelopen, terwijl in werkelijkheid hij van het vliegerbalkon is gevallen en op slag dood was. Zo zijn er wel meer situaties, waar Asa’s visie in strijd is met de werkelijkheid. Het zijn er naar mijn mening te veel, zodat in plaats van het boek spannender te maken, het verhaal onnodig te moeilijk wordt gemaakt.
Ik houd ook niet van open eindes en dat is in dit boek wel het geval. De laatste paar bladzijden zijn maar vaag geschreven. Ik kon er niet uit op maken, wat er nu precies gebeurde met Asa. Ik denk dat ze zelfmoord pleegt of in ieder geval van het vliegerbalkon springt.
In het kritisch literatuur lexicon stond geschreven dat in “Een nacht om te vliegeren” een ‘onmiskenbare hang naar het fantastische, het gruwelijke en gewelddadige is; naar grotten en kastelen … Vooral deze roman vertoont veel overeenkomsten met het zogenaamde Gothic Novel, een achttiende-eeuws genre dat vooral door vrouwen beoefend werd en dat volgens Dorrestein heel wat ‘feministische protestromans avant la lettre’ heeft opgeleverd.’
Renate Dorrestein schrijft vaak boeken die door het feminisme zijn geïnspireerd. In ‘Een nacht om te vliegeren’ ontbreekt wel de typische feministische thematiek, maar je merkt wel dat Asa’s gevoelens over mannen niet echt positief zijn. Ze schildert hen af als ‘beesten’. Ook wordt haar vader neergezet als een man die alleen maar achter de vrouwen aanzit en niets meer om zijn eigen vrouw geeft.
Bovendien spelen mannen in Dorresteins romans meestal bijrollen.
Het maken van dit leesverslag vond ik wel moeilijk. Meestal kijk ik niet zo kritisch naar een boek. Ik vind niet dat het maken van het leesverslag, dit boek mooier of juist minder mooi heeft gemaakt. Mijn mening over dit boek is dus, voor en na het maken van dit verslag, hetzelfde gebleven. De korte samenvatting vond ik een van de moeilijkste dingen, omdat ik het verhaal zelf redelijk ingewikkeld vind.
Ik weet niet of ik ooit nog een boek van Renate Dorrestein zal lezen. ‘Een nacht om te vliegeren’ is een van haar minder bekende en minder geprezen boeken. Misschien dat andere boeken van haar me wel aanspreken.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen