Boekverslag : Gijs Wanders - Stille Getuigen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1795 woorden. |
Samenvatting A Samenvatting De gebeurtenissen spelen zich af in een Midden-Amerkikaans land, waar de blanken de oorspronklelijke indiaanse bevolking hardhandig onderdrukken. Twee jaar daarvoor is de noodtoestand uitgeroepen, omdat het verzet tegen de regering steeds sterker werd. Sindsdien is de macht van de militairen enorm toegenomen: martelingen, verdwijningen en moorden komen dagelijks voor. In zo’n sfeer groeit de vijftienjarige Isabel op. Haar vader en haar zus Patricia zijn al drie weken verdwenen. Eerder zijn al twee broers van Isabel door het leger gedood. Moeder heeft contact gezocht met de commissie van de mensenrechten die zich verzet tegen de manier waarop het land bestuurd wordt. Ze heeft daar Anna leren kennen. Moeder en Anna zijn vriendinnen geworden. Op een dag horen ze berichten over een massagraf dat ontdekt is in een afgelegen dorpje. Moeder, Anna en Isabel reizen er naar toe. Misschien liggen Patricia en vader daar. Dat blijkt niet zo te zijn. Anna fotografeert de lijken voor haar archief. Op de terugreis worden ze in de hoofdstad aangehouden. Ze moeten bij de commissaris verschijnen. Hij neemt Anna’s papieren in en verbiedt haar de stad te verlaten. De volgende ochtend komt er een bericht dat Patricia gevangen gehouden wordt. Ze zouden zijn gearresteerd bij een actie tegen het leger. Moeder vertrekt met haar advocaat naar het ministerie van Oorlog: ze wil weten wat er is gebeurd. De commissie van de mensenrechten heeft een kantoor in een klooster. Daar zitten ook mensen ondergedoken die gezocht worden door het leger. Isabel ontmoet daar Jorge die zich schuilhoudt voor de politie. Jorge vraagt Isabel mee te gaan een kennis te bezoeken. Ze zijn er nog maar net of Jorge wordt opgepakt. Plotseling verschijnt pater Santiago. Hij wil weten waar de politieagenten Jorge heen brengen en volgt hen. Na een tijdje raakt hij ze kwijt. Kort daarop wordt het zwaar toegetakelde lijk van Jorge gevonden. De indianen willen van de begrafenis een massale gebeurtenis maken, maar dat wordt verboden. Als de rouwstoet toch op weg gaat naar de stad, wordt die door het leger beschoten. Er vallen veel doden en gewonden. Ondertussen worden Anna en Isabel ongerust. Ze horen niets meer van moeder en ook haar advocaat is spoorloos verdwenen. Terwijl Anna in een kerk een rouwdienst bijwoont voor de vele slachtoffers van de afgelopen dagen, wordt bij Isabel thuis een inval gedaan. De mannen beschuldigen Isabel van samenzwering tegen de regering enhalen alles overhoop. Ze zoeken haar vader. De militairen vallen de kerk binnen tijds de rouwdienst, die was uitgelopen op een protest tegen de regering. De aanwezigen worden verhoord, onder wie Anna. Ze krijgt te horen dat ze het land binnen een dag moet verlaten. Isabel gaat met haar vriendin Valerie op zoek naar Anna. De meisjes komen terecht in een massabetoging tegen de regering. Het leger opent het vuur op de mensen. Isabel ontkomt op het nippertje. Anna besluit Isabel mee te nemen naar het buitenland, omdat ze allebei gevaar lopen. Anna heeft geregeld dat een bevriend politieagent haar naar de grens zal brengen. Hij blijkt echter een verrader te zijn, want hij probeert Anna en Isabel bij een militaire kazerne af te leveren. Anna schiet de politieagent neer en ze nemen de benen. Anna en Isabel besluiten per spoor door het oerwoud naar de kust te reizen. Vandaar zullen ze proberen de noordelijke grens te bereiken. Tijdens de treinreis ontmoeten ze de indiaan Pachito. Hij helpt hen door een militaire controle en begeleidt ze naar de kust. In het kustplaatsje krijgen ze onderdak bij pater Oscar. De volgende dag gaan ze te voet verder. Ze zijn nog maar net onderweg als Pachito hen achterna komt. Hij vertelt dat het verzet de regering ten val heeft gebracht: ze zijn eindelijk bevrijd van de gehate militairen. B Analyse 1 Titel: De politie en het leger pakken iedereen op die zich verzet tegen de regering. De arrestanten worden tijdens het daaropvolgende verhoor gemarteld. Daarna worden ze gedood. Niemand van de opgepakte mensen kan dus nooit navertellen wat er met hen is gebeurd; ze zullen nooit kunnen getuigen. Wel worden van tijd tot tijd de lichamen gevonden worden van de verdwenen mensen: de stille getuigen van het geweld tegen de bevolking. 2 Soort: Dit boek is een jeugdboek. - Nadruk ligt op gebeurtenissen. - Veel gebeurtenissen met veel spanning. - Jonge hoofdpersonen. 3 Personages: Hoofdpersonages -Isabel groeit op in een gezin dat zich verzet tegen de militairen. Hoewel thuis er veel over gepraat moet zijn, weet Isabel opvallend weinig van dit verzet af. Hoewel er veel met Isabel gebeurt, maakt ze geestelijk geen ontwikkeling door. -Anna Angelita Soto is advocate van beroep. Het grootste deel van haar tijd besteedt ze aan de commissie van de mensenrechten. Ze is intelligent, handig en zelfverzekerd. Ze is absoluut niet bang voor militairen: ondanks dreigenmenten gaat ze gewoon door met het verzet tegen de machthebbers. Bijfiguren -Moeder van Isabel blijft zich verzetten tegen de regering, ondanks het feit dat haar twee zoons gedood zijn door het leger en haar dochter en haar man spoorloos verdwenen zijn. Ze laat zich daardoor niet afschrikken. Ze is zelfs optimistisch. Steeds praat ze Isabel moed in, want die is somber en bang. Al vroeg in het verhaal verdwijnt ze van het toneel: ze vertrekt naar het ministerie van Oorlog. -Jorge is een zwerver van Isabels leeftijd. Hij zit ondergedoken in het klooster, omdat hij wordt gezocht door de politie. Daar maakt hij kennis met Isabel. Hij kan er niet tegen tussen vier muren opgesloten te zitten en gaat met Isabel mee naar de markt. -Pater Santiago behoort tot de groep katholieke geestelijke die zich openlijk verzet tegen de regering. -Valeria Rodrigues is Isabels vriedin. Valerie en Isabel kunnen het goed met elkaar vinden, maar ze gaan buiten schooltijd niet veel met elkaar om, omdat valeria’s vader doe vriendschap afkeurt. -Ernesto Somoza is politieagent. Het lijkt er eerst op of hij aan de kant van het verzet staat. Later komt zijn ware aard boven, want hij probeert Isabel en Anna aan de militairen over te leveren. -Pachito Quiroga is de indiaan die Isabel en Anna tijdens hun vlucht per trein ontmoeten. Hij helpt hen bij die vlucht. -Pater Oscar verleent Isabel en Anna onderdak. Hij zet zich in voor de indiaanse bevolking onder andere door ze te beschermen tegen het optreden van Victor Casanova, die indianen uitbuit. 4 Tijd: Het verhaal speelt zich een flink aantal jaren geleden af. Dat weet je omdat er nog stoomtreinen rijden en het verhaal duurt langer dan een maand. Het verhaal is niet-continu verteld, telkens met een ander hoofdstuk ga je weer een stuk verder. Er worden veel versnellingen gebruikt. 5 Vertelsituatie: Je ziet het verhaal door de ogen van de verteller. De personale vertelsituatie is gebruikt. 6 Ruimte: Het verhaal speelt zich vooral af in de open lucht. Daardoor is dat ook de belangrijkst plaats in het verhaal. 7 Opbouw: Het boek bestaat uit 25 vrij korte hoofstukken. In de eerste vijftien hoofdstukken is het verhaal verdeeld in twee lijnen: gebeurtenissen met Isabel en bebeurtenissen met Anna. Vanaf hoofdstuk 16 tot het eind beleven Isabel en Anna samen avonturen. In dit deel ligt de nadruk op minachtende houding van de blanke tegenover de indianen. Het valt op dat vroegere gebeurtenissen maar heel kort aangestipt worden. Door het ontbreken van de achtergronden weet je soms ook niet precies wat er aan de hand is. Det geldt bijvoorbeeld voor het belangrijke moment van de inval in Isabels huis. Die komt tamelijk onverwacht en het is ook moeilijk te begrijpen waarom de militairen alles overhoop halen. Aan de andere kant bevat het boek een afgerond verhaal dat niet zoveel te maken heeft met Isabel en Anna. De schrijver besteedt veel aandacht aan het vertellen van spannende belevenissen. Van gedachten en gevoelens van Isabel en Anna kom je eigenlijk maar heel weinig te weten. 8 Thema en Motieven: Het thema van dit verhaal is de militaire macht ergens in Midden-Amerika en dat getuigen allemaal werden doodgeschoten door de politie om dat ze niks mochten zeggen en hun mening niet mochten uiten. De motieven zijn -dat Jorge gemarteld en gedood is. -Anna’s papieren worden ingenomen door de commissaris van de politie. 9 Bedoeling: Gijs Wanders wil laten zien wat er gebeurt in landen waar burgeroorlogen heersen of waar militaire de macht hebben. Hij vind dat kinderen ervan doordrongen moeten worden dat mensen op veel plaatsen in de wereld niet vrij kunnen leven. Hij laat zien hoe mensen in sommige landen genadeloos worden onderdrukt, uitgebuit, gemarteld en zelfs zonder enige aanleiding worden vermoord. 10 Taal: De schrijver gebruikt opvallend korte zinnen. Vooral bij de geprekken valt dit erg op. Het volgende voorbeeld is geen uitzondering: ‘De commissaris wil u spreken’, zegt de politieman. ‘Waarom?’ ‘Geen idee.’ ‘Alleen mij?’ ‘Dat zou kunnen.’ ‘En zijn?’ ‘Ze gaan mee,’ zegt de politieman. Door de korte zinnen onstaat een gejaagde toon. C Mijn mening. Het leukste moment vond ik toen de militairen de kerk binnen vielen tijdens een rouwdienst. Ik vind het boek saai omdat -Het onderwerp vind ik saai. -De schrijver beschrijft de bebeurtenissen te uitgebreid. -Je komt niet snel te weten hoe de personages denken en voelen. Ik geef dit boek een 5. Ik vind dit boek saai dus daarom geef ik het een onvoldoende. D Informatie over de schrijver. Gijs Wanders werd in 1950 geboren in Winschoten. Na de midelbare school begon hij als verslaggever bij de Winschoter Courant. Na dire jaar gaf hij die baan op om een wereldreis te kunnen maken. Met zijn vrouw reisde hij door Noor-, Midden- en Zuid-Amerika. Terug in Nederland kreeg hij een baan op de redactie buitenland van het Nieuwsblad van het Noorden. Bij die baan hoorde weer veel reizen. Hij moest onder andere verslag doen van verzetsoorlogen in enkele Midden-Amerikaans landen, zoals Guatemala en El Salvadpr. Daar is hij diverse keren aan de dood ontsnapt. In deze tijd deed Gijs Wanders niet alleen voor zijn krant verslag van het oorlogsgeweld, maar ook voor de radio. Toen in 1982 vier Nederlandse journalisten van de IKON in El Salvador werden gedood, was Gijs Wanders ook in dat land. De journalisten hadden Wanders gevraad om met hen mee te gaan, maar dat had hij niet gedaan, omdat hij het te riskant vond. Toen hij hoorde wat er met zijn collega’s gebeurd was, besloot hij voorgoed te stoppen met oorlogsverslaggeving. Hij ging werken voor de NOS en maakte voor die omroep radioprogramma’s. Via de NOS-radio kwam hij bij de televisie terecht. Hij werd redacteur bij het journaal en presentator van Panoramiek. Sinds 1989 presenteert Gijs Wanders regelmatig het journaal. Het boek Spoorloos verdwenen werd in 1990 getipt door de Nederlandse Kinderjury; Stille Getuigen in 1993. Gijs Wanders vindt dat jeugdboeken vooral spannend moeten zijn. Het verhaal moet lezen als een trein, veel gebeurtenissen bevatten en de indruk geven dat alles echt gebeurd is. Tegelijkertijd laat hij de leze meelopen aan de hand van de hoofdpersoon: de lezer leert diens gedachten en gevoelens kennen en daardoor begrijpt hij wat er gebeurt in die verre landen. De boeken van Gijs Wanders zijn vrijwel helemaal gebaseerd op zijn ervaringen als verslaggever encorrespondent in oorlogsgebieden. Hij verandert de gebeurtenissen wel een beetje, maar in al zijn boeken komen situaties voor die hij echt heeft meegemaakt. Stille Getuigen is gebaseerd op zijn ervaringen met een gezin in Guatemala. |
Andere boeken van deze auteur: |
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen |