Boekverslag : Kees Van Beijnum - Over Het Ij Hèt Boek Van De Brievenbusmoord
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2300 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2300 woorden.
Titel en ondertitel:
a) De moord waarover dit boek gaat, is gepleegd in Amsterdam-Noord: daar woonden het slachtoffer en de daders. Om van Amsterdam-Centrum naar Amsterdam-Noord te komen, moet je altijd het water van het IJ oversteken (per pont, over de brug of door de tunnel). De titel verwijst dus naar het ‘plaats delict’, de plaats van de moord.
De titel verwijst ook naar het milieu waarin het verhaal zich afspeelt. Over het IJ is een verslag van het leven dat zich, gezien vanuit Amsterdam-Centrum, afspeelt aan de andere kant van het IJ.
b) Er is geen ondertitel.
Genre:
Docu-roman
Thema:
Centraal Over het IJ staat de zoektocht naar de drijfveren van de twee jongens om de moord te plegen. Door interviews met betrokkenen en de jongens zelf, en het schetsen van het milieu waarin Ferrie en Ron leven, probeert Van Beijnum achter de motieven te komen.
Motieven:
- moord
- criminaliteit
- haat
- eenzaamheid
- seks
- macht
Opbouw:
Het boek telt 20 ongenummerde hoofdstukken. Het verhaal begint met de avond van de moord, het eindigt met het gesprek dat de journalist met een van de daders in de Bijlmergevangenis heeft.
Het verhaal wordt niet chronologisch verteld. De oneven hoofdstukken bevatten het verslag van de gebeurtenissen rond de moord op Klaas-Jan Hellendoorne in juli 1989, en het onderzoek en de rechtszaak daarna. De even hoofdstukken spelen een aantal maanden na deze gebeurtenissen. Door middel van interviews met betrokkenen probeert de verslaggever,die naamloos blijft, zoveel mogelijk materiaal over de moordzaak te verzamelen om het gebeuren zo goed mogelijk te kunnen reconstrueren.
Het boek bestaat uit romanfragmenten, waarin je leest wat de personages denken en voelen, en journalistieke stukken (bijvoorbeeld de interviews van de verslaggever met de betrokkenen). De uitgever noemt Over het IJ daarom ook een ‘docu-roman’: het boek is op research gebaseerd. Dat kun je ook lezen in de ‘Verantwoording’ na het laatste hoofdstuk.
Personages:
Ferrie Bode (21) is een kleine, dikke en ietwat achterlijke jongen. Uit het psychiatrisch politierapport blijkt dat hij zich altijd erg afhankelijk, bijna slaafs, opstelt. Hij wil het iedereen naar de zin maken, verlangt naar vriendschap en is erg gemakkelijk te beïnvloeden. Dat blijkt wel uit het feit dat als Ron hem een revolver geeft en vraagt een man dood te schieten, hij dat gewoon doet. Verder is Ferrie dol op geld, spanning en sensatie en laat zich daarom door Ron op sleeptouw nemen.
Ron Frijlink (19) is lang, blond en sterk. Hij is bovengemiddeld intelligent, maar beseft niet goed wat wel en wat niet kan. Hij is erg gesloten en kan niet goed met emoties omgaan. Hij houdt zich bezig met drinken, gokken en allerlei ‘zaakjes’: hij is de leider van een groep jongens in de buurt en zet met hen verschillende inbraken op touw. Hij heeft een hartgrondige hekel aan Klaas-Jan Hellendoorne, omdat deze zijn leven en dat van zijn ouders heeft verziekt. De moord is dan ook zijn idee.
Tijd:
Het verhaal begint op een juli-avond in 1989 als Klaas-Jan Hellendoorne doodgeschoten wordt. Het eindigt zo’n anderhalf jaar later met het gesprek dat de verslaggever voert met de dader Ferrie Bode.
Vertelsituatie:
Over het IJ wordt in de hij-vorm verteld en heeft meerdere personen van waaruit het verhaalt verteld wordt. Als lezer kruip je in de huid van verschillende personages, van wie Ferrie Bode, Ron Frijlink en de verslaggever de belangrijkste zijn. Hierdoor weet je als lezer niet alleen wat de personages doen, maar ook wat zij voelen en denken.
Achter de verslaggever gaat de schrijver Kees van Beijnum zelf schuil. Die heeft voor dit boek als journalist anderhalf jaar onderzoek gedaan. Als Over het IJ een artikel in een tijdschrift was geweest, had hij alleen feiten mogen beschrijven. Nu hij een roman schrijft, mag hij ook de intiemste gedachten en gevoelens beschrijven.
Ruimte:
Op de passages in de Bijlmergevangenis en het politiebureau Elandsgracht in Amsterdam-Centrum na, speelt Over het IJ zich af in Amsterdam-Noord. De ruimte is erg belangrijk. Van Beijnum probeert zo goed mogelijk een beeld te geven van het milieu: eenvoudige arbeiders in een grauw, droefgeestig stadsdeel vol drugs, werkloosheid en criminaliteit. Hij doet dit om aan te geven in wat voor een wereld Ferrie en Ron zijn opgegroeid.
Taalgebruik:
Het taalgebruik is niet moeilijk en er komen haast geen moeilijke woorden in voor.
Over de schrijver:
Over het IJ is geschreven door Kees van Bijnum. Hij werd in 1954 geboren in Amsterdam. Hij groeide op in de rosse buurt van Amsterdam. Dit kwam omdat zijn familie een aantal cafés en hotels daar bezat. Nadat hij het Gymnasium goed had doorlopen een heel aantal verschillende baantjes had gehad verscheen in 1991 zijn eerste boek, Over het ij. Het boek gaat over een waargebeurde moord. Kees van Bijnum was toen de moord gepleegd werd een journalist. Wat hij toen allemaal heeft meegemaakt heeft hij later in dit boek verwerkt. Ooit zei een andere journalist over dit boek 'Over het IJ luidt wellicht een nieuwe, hoogstaande vorm van Nederlandse misdaadverslaggeving in.' Drie jaar later (1994) kwam zijn tweede boek uit. Deze heette Hier zijn leeuwen. Zijn tweede boek werd genomineerd voor de Debutantenprijs. Zijn volgende boek verscheen in 1995. In dit boek beschreef hij zijn eigen jeugdherinneringen. Ook dit boek werd genomineerd, alleen nu voor de AKO-Literatuurprijs. Dit boek heette Dichter op de zeedijk. De volgende twee boeken die hij uitbracht werden allebei verfilmd. Dit waren uit 1998 De ordening en uit 2000 De oesters van Nam Kee. Hieronder staan zijn vijf boeken nog even op een rijtje.
De Ordening 4 januari 1998
Dichter Op De Zeedijk 1 januari 1996
Hier Zijn Leeuwen 1 januari 1994
Over Het ij 10 januari 1998
De Oesters Van Nam Kee 8 januari 2000
Het aantal boeken wat van Bijnum heeft geschreven is nog niet zo groot. Dit is ook de rede waardoor hij niet bekend is en er zo ook weinig over deze schrijver te vinden is. Ik denk doordat een van zijn boeken nu bij de Penta pockets zit hij meer naamsbekendheid krijgt en dat er zo meer informatie over hem is te vinden.
Samenvatting:
Twee jongens, Ron en Ferrie werken beide in een fabriek en wonen in Amsterdam.
Op een avond vertelt Ron aan Ferry dat hij een pistool van iemand gekregen
heeft. Die avond gaan ze naar buiten en spelen een beetje met het pistool. Dan
gaan ze naar het huis van meneer Hellendoorne, Ron zegt dat hij die vent echt
niet mag en stelt voor om zijn huis leeg te roven en met zijn auto de spullen te
vervoeren.
Een paar dagen daarvoor was hij ook al naar zijn huis gegaan met een
Marokkaantje, ze hadden gezegd dat ze oud papier kwamen ophalen. Toen de man
Ron zag staan sloeg hij de deur gauw dicht en waarschuwde hem.
Als ze op de verdieping zijn aangekomen waar meneer Hellendoorne woont, zien ze
dat hij voor de tv zit. Ron besluit dat Ferrie moet aanbellen, als hij dit doet, komt
Hellendoorne naar de deur en loopt weer weg als hij Ferrie gezien heeft. Ze vinden
dat Hellendoorne nu toch echt dood moet, nu hij Ferrie heeft herkend.
Ferrie schiet hem dan ook inderdaad neer, maar omdat Hellendoorne niet open had
gedaan konden ze er niet in en dus liepen ze weg. Toen ze weg waren gelopen,
kwamen ze allebei twee mannen tegen en daarna zijn ze nog een tijdje door de
stad gaan zwerven en daarna naar hun eigen huis gegaan.
Als ze thuis komen vertelt Ferry tegen zijn vader dat er iets ergs is gebeurd en
Ron zegt tegen zijn vader dat hij die Hellendoorne eindelijk te pakken heeft
genomen. Ferry heeft eigenlijk wel spijt om wat er is gebeurd, terwijl Ron het een
hele opluchting vindt. Ron was er namelijk pas achter gekomen dat hij hun niet
alleen klauwen met geld gaf, maar dat hij ook seks had gehad met zijn moeder. Hellendoorne verdiende overal geld en wilde daarmee Rons moeder omkopen om bij
hem te komen wonen.
Tijdens het onderzoek van de recherche, kwamen ze er achter dat Hellendoorne
pornobanden kopieerde en ook dat hij zelfgemaakte banden had waarop hijzelf
staat met verschillende vrouwen.
De recherche ziet Ron en Ferrie al snel als twee verdachten en pakt hen op. Als
ze de twee jongens verhoren, krijgen ze van Ron gewoon één antwoord, maar
Ferrie verandert zijn verhaal bij elk verhoor weer. Als de twee jongens voor de
rechter moeten verschijnen, vertelt Ferrie ook weer een heel ander verhaal en ook
blijkt dat hij een slechte advocaat heeft.
Ze mogen een paar weken de cel weer in, in afwachting van de volgende
rechtszaak.
Bij de volgende rechtszaak vertellen de beide jongens de waarheid en de rechter
komt tot de conclusie dat Ron een hogere straf moet krijgen dan Ferry, omdat hij
de jongen heeft aangezet tot het plegen van de moord. Maar ook vanwege Ferry's
verleden krijgt hij maar een straf van 4jaar cel en Ron een straf van 6jaar cel.
Bij Ferry hadden ze op jonge leeftijd een ernstige ziekte ontdekt, waarbij zijn
botten langzaam zullen afbrokkelen, hiervoor heeft hij een paar jaar in een
verzorgingstehuis gewoond. Tijdens zijn verblijf in het tehuis kwam zijn vader
regelmatig langs, maar zijn moeder kwam nooit langs. Zijn moeder verwachte niets
dan problemen met dan kind, daarom zijn zijn ouders gaan scheiden.
Als Ferry in de cel zit krijgt hij een paar keer bezoek van een verslaggever, die er
achter is gekomen dat de recherche een belangrijk feit over het hoofd heeft
gezien.
TEKSBELEVINGSVERSLAG
Het Onderwerp:
Het boek gaat over twee jongens. Ferrie en Ron. Samen vermoorden ze Klaas-Jan Hellendoorne. Het boek begint eigenlijk direct met de moord en daar gaat het hele boek dan over.
De Gebeurtenissen:
De belangrijkste gebeurtenis is de moord op meneer Hellendoorne. Het hele boek gaat hierover. Eerst over wat er voor de moord was gebeurd en later gaat het helemaal over het politieonderzoek wat tegen Ferrie start. Het verhaal gaat zowel om de gebeurtenissen als om de gevoelens van de personen die in het boek voorkomen. Je komt te weten wat er gebeurt en hoe de jongens zich voelen zonder dat er op een van deze aspecten te lang wordt door gegaan. Hierdoor word het niet saai. Het is alleen een minpuntje dat er iets te weinig gebeurtenissen zijn. Dit is een rede waardoor het wel eentonig kan worden, maar door de goede beschrijvingen kwam dit niet bij mij voor. Wel zijn de gebeurtenissen logisch. Er is bijvoorbeeld een moord gepleegd en er komt een onderzoek naar. Doordat Over het IJ op een waargebeurd verhaal is gebasseerd zijn de gebeurtenissen geloofwaardig. De gebeurtenis die het meeste indruk op mij maakte was het stukje waar Ron Ferrie aanzet om de moord te plegen.
De Bouw:
Ik vond de bouw van het boek moeilijk te volgen. Dit komt doordat er vanuit verschillende personages naar het verhaal gekeken wordt. Er wordt ook erg snel van de ene persoon naar de andere gesprongen. Soms heb je dit niet eens door. Er zitten ook een paar terugblikken in. Ook deze beginnen soms zonder dat de lezer het door heeft.
De Personages:
Ferrie:
Is een jonge van zestien jaar oud. Hij is mollig, klein en heeft blond haar. Door een ziekte die hij had als klein jongetje loopt hij nu een aantal jaar achter op zijn leeftijdsgenoten. Hij moest een aantal jaar in een ziekenhuis liggen. Hij werd hier vastgebonden in zijn bedje omdat zijn spieren niet werkten.
Hij is een vreemde jongen die altijd loopt te dagdromen. Met de moord wil Ferrie laten zien dat hij geen klein kind is. Hij wil dus stoer zijn. Doordat hij niet helemaal in orde is heeft hij minder problemen met het plegen van een moord. Zijn karakter heeft hier geen invloed op, want Ferrie is als hij alleen is een heel ardige en zachte jongen. De belangrijkste beslissing die hij neemt is om de trekker van het pistool over te halen. Dit is meteen ook de stomste beslissing die hij neemt.
Ron:
Hij is ouder dan Ferrie en heeft een vervelende jeugd gehad. Zijn moeder ging ervandoor, wat volgen Ron de schuld was van meneer Hellendoorne. Zijn vader is een luie man. Ik zag hem voor me als een man die of in de bar hing of op de bank voor de tv met een biertje in zijn hand. Ron was al op het slechte pad. Hij had voor de moord al een aantal keer ingebroken en was hiervoor ook al opgepakt. Ron was ook degene die het pistool had om de moord te plegen. Ik zie Ron als de aanstigter van Ferrie zijn problemen.
Klaas-Jan Hellendoorne:
Dit is de man die wordt vermoord. Hij is een oude viezerik met een bril. Hij palmt vrouwen in door ze allerlei cadeautjes te geven. Dit deed hij ook met de moeder van Ron. Er gingen geruchten dat hij porno video's had van zijn dochter. Later bleek hij deze inderdaad te bezitten. Zij familie mocht hem niet zo ook al was het een rijke man. Zijn huis stond vol met camera's, video's en video films. Daarnaast werd er gezegd dat hij wel meer dan twintigduizend gulden in huis had, Naast dit alles had hij ook nog een dure auto.
Het Taalgebruik:
De tekst was niet moeilijk om te lezen. Er waren weinig moeilijke woorden gebruikt en ook de zinnen waren niet al te lang. Het viel me op dat het taalgebruik heel erg modern was. Er werd veel gevloekt. De schrijver deed geen moeite om vloeken te verzachten of uit de weg te gaan. Ik ben zelf van mening dat dit soort taalgebruik bij deze personen en het onderwerp hoort. Het waren grove personages en moord is natuurlijk ook grof. Ik vind scheldwoorden bij grof passen dus keek ik er niet van op toen ik scheldwoorden las. Ik heb er geen last van dat er in word gescholden, maar ik kan me voorstellen dat wat ouderen mensen die dit lezen hier niet van gediend zijn.
Slot:
Ik vond dit een heel mooi boek. Vooral omdat het best wel realistisch is. Ik vind het schelden best wel tof, dat dit zo wordt gezegd zonder dat het wordt ‘verzacht’. Omdat ik dit boek gewoon thuis heb zal ik het nog wel een keer gaan lezen. Ik vond het tot nu, nog het leukste boek wat ik voor LTK gelezen heb.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen