Boekverslag : J. Bernlef - Onder Ijsbergen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1188 woorden.

Boekbeschrijving:

Auteur: J. Bernlef (Pseudoniem van Hendrik Jan Marsman)
Titel: Onder Ijsbergen
Druk: Tweede, 1982
Uitgever: ECI, Vianen
Eerste druk: 1981 (niet ECI)
Aantal pag.: 167
Indeling: Verdeeld in 5 hoofdstukken, gevolgd door een epiloog.
Elk hoofdstuk is één dag. Elke dag is op zijn beurt weer onderverdeeld in kleinere stukjes, die doorlopend genummerd zijn.
Motto: Klein zijn de stranden van kleine meren.
Klein is der mensen geest;
niet alle mensen zijn even verstandig:
heel de mensheid is half.

Samenvatting:

Woensdag 2 juli: de Deen Jakob Olsen wordt als waarnemer naar Groenland gestuurd. Hij moet daar de zaak van Jon Eira opnieuw onderzoeken op gerechtelijke dwalingen. Enkele jaren eerder doodde Jon zijn grootmoeder omdat zij volgens hem door een boze geest bezeten was. De nederzetting waar Jon toe behoord, de oorspronkelijke Eskimo's achtte zich in haar geheel verantwoordelijk voor de dood van de vrouw, omdat zijn collectief besloten hadden haar de doden. De rechtbank erkent geen collectieve straf en Jon wordt veroordeeld tot 7 jaar gevangenisstraf. na twee jaar pleegt hij zelfmoord. In het vliegtuig naar Groenland ontmoet Jakob Nick Morello, een mislukte jazzpianist. Hij gaat naar hetzelfde hotel als Jakob om daar in de bar te gaan spelen. Aangekomen in Groenland wil Jakob zijn vrouw bellen, maar de verbinding is zo slecht dat hij besluit haar zo snel mogelijk te schrijven.
Donderdag 3 juli: Jakob leest het dossier over de moord nog eens na. Hij herinnert zich het gesprek met de ambtenaar uit Kopenhagen, die achter de naam van de oude vrouw 'vermoord' had geschreven. Hij vertelde hem dat de Inuit de namen van hun doden doorgeven aan hun kinderen. Voor de Inuit was de vrouw dus niet vermoord, maar gedood om in iemand anders verder te leven. Jakob bezoekt de burgemeester en de commissaris van politie, maar daar wordt hij niet veel wijzer van. De commissaris brengt hem naar een tolk, Lina Krog. Zij weet veel van de groenlanders af. Van haar hoort hij dat Jon in hoog aanzien stond bij zijn dorpsgenoten en dat hij een dichter was. Als hij terug is in het hotel, krijgt hij een brief waarin stond dat zijn vader ernstig ziek was. Hij belt naar zijn vrouw en hoort dat zijn vader overleden is. Hij komt erachter dat hij eigenlijk altijd bang is geweest voor zijn vader. Als Lina Krog, die vroeger lerares was, hem komt halen, ontmoet ze in het hotel Nick Morello. Zij heeft een jaar geleden een verhouding met hem gehad. Jakob gaat met Lina mee en ze bespreken de zaak-Eira
Vrijdag 4 juli: Jakob gaat kijken naar een repetitie van een toneelstuk dat door Lina geregisseerd wordt. Daarna gaat hij naar de onderzoeksrechter die de bewoners van Eqe, waar Jon woont, ondervraagt heeft. Hij vertelt dat ze erg precies waren over het weer, de windrichting, de scherpte van het mes, etc., maar erg vaag als het over de beraadslagingen ging dit tot het beslissen om de vrouw te doden hadden geleid. Net alsof het hen niet interesseerde. Ondertussen gaat Nick nog bij Lina op bezoek en blijft bij haar slapen.
Zaterdag 5 juli: Lina en Nick ontmoeten elkaar in het hotel. Hij zegt dat hij haar in een seksclub in New York heeft gezien. Zij denkt terug aan die tijd. Jakob bedenkt intussen dat het onmogelijk is om een rapport te schrijven waar iederen tevreden over is en waar alle feiten in staan. Hij krijgt een brief van zijn vrouw over de crematie van zijn vader en schrijft meteen iets terug. 's Avonds heeft hij een gesprek met de vroegere dorpsgenoten van Jon Eira. Ze vertellen hem dat Jon de vrouw gedood heeft omdat hij de beste jager was. De Inuit zijn erg vaag in hun uitleg en Jakob krijgt het gevoel dat het belangrijkste van deze zaak niet onder woorden gebracht kan worden.
Zondag 6 juli: Jakob gaat met Umanatsiaq en zijn vader per boot nar het dorp waar Jon woonde. Het is helemaal uitgestorven. Als ze dat gezien hebben, wil Umanatsiaq ook dat Jakob het eilandje ziet waar de oude vrouw is doodgestoken. Daar dood hij Jakob Olsen met een mes. Lina Krog heeft inmiddels de band met gesprekken met de Inuit uitgetikt en wil deze naar Jakob brengen, maar hij is niet in het hotel. In zijn kamer vindt zij een brief van Jakob aan zijn vrouw. Ze leest dat hij zich wel tot haar aangetrokken voelde. Plotseling komen de burgemeester, de commissaris en de hoteleigenaar binnen. Lina kan de brief nog net wegmoffelen. Ze krijgt te horen dat Jakob vermoord is. 's Avonds laat ze de brief lezen door Nick en verbranden ze hem. vervolgens gaan ze samen naar bed.
'Epiloog": De première van Lina's toneelstuk wordt een groot succes. Unamatsiaq wordt veroordeeld tot 7 jaar cel. De aantekeningen die Jakob gemaakt heeft worden opgeborgen en de zaak-Eira wordt als afgedaan beschouwd. Nick Morello gaat terug naar New York en Lina gaat naar Kopenhagen waar ze weer onderwijzeres wordt. Tot haar grote opluchting is ze niet zwanger. Inge Olsen, de vrouw van Jakob woont drie straten van haar vandaan.

Titelverklaring:

Van een ijsberg is maar een klein deel te zien (ongeveer een zevende). De rest ligt verborgen onder de oppervlakte. Bij veel andere gevallen is dit net zo. In dit boek is het de cultuur van de Eskimo's. Jakob probeert erachter te komen waarom ze deden zoals de deden, maar het lukt hem niet. In het boek wordt alleen het hoognodige verteld, de rest blijft onzichtbaar.

Ruimten:

Het verhaal speelt zich voornamelijk op Groenland af, maar wel op verschillende locaties, namelijk in het hotel, in het dorp waar de Inuit wonen en op het eiland waar Jakob vermoord wordt.

Personages:

  • Jakob Olsen. Hij is eigenlijk een Deense rechter, maar gaat als waarnemer naar Groenland toe. Hij is een formele, afstandelijke man. Na de dood van zijn vader wordt hij eenzamer en onzekerder, omdat hij ontdekt dat hij eigenlijk altijd bang voor hem is geweest.
  • Lina Krog: Een Deense die vroeger als onderwijzeres op Groenland les heeft gegeven. Daarna is ze tolk geworden. Ze help Jakob omdat ze veel van Groenland weet.
  • Nick Morello: een man met wie Lina tot een jaar geleden een verhouding had. Hij is een mislukte pianist, die sterk aan de drank is.
  • Jon Eira: een jongeman die een oude vrouw dood. De dorpsgenoten vertellen niet alles over het voorval.
  • De burgemeester en de commissaris van Jakobshavn
  • Inge Olsen, de vrouw van Jakob
  • Enkele personen die Jon Eira kenden

Tijd:

Het verhaal wordt chronologisch en continu verteld, met uitzondering van enkele flash-backs. Het verheel neemt 5 dagen in beslag.

Thematiek:

De botsing tussen twee culturen, nl. de Eskimo's en de westerse cultuur.

Beoordeling:

Een vrij saai boek, omdat het eigenlijk een opsomming van feiten en gebeurtenissen is.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen