De eerste druk verscheen in 1954
Het boek heeft 180 bladzijden. Het motto luidt: Bezint eer ge begint
Samenvatting
In het begin van het boek leren we Cécile kennen, die op dat moment in Parijs zit. Ze vertelt over de afgelopen zomer waarin ze nog gelukkig was met haar vader Raymond en Elsa, de minnares van Cécile’s vader. Cécile vertelt echter ook over haar trieste gevoel. Op deze manier komt de lezer langzaam meer te weten wat er die zomer is gebeurd.
Raymond, haar vader, houdt er nogal een wild leven op na. Toen Cécile twee jaar was stierf zijn vrouw en nu deelt hij zijn leven elk half jaar met een andere vrouw. Hier is Cécile uiteraard niet zo blij mee, maar ze legt zich bij zijn vreemde drang neer. Cécile zelf is aan het begin van de zomer gezakt voor haar examen, wat ze eigenlijk niet zo erg vindt. Haar vader vindt dat examen ook niet zo belangrijk, als ze maar van het leven geniet.
Samen met haar vader leidt ze een ongedwongen en makkelijk leventje.
Aan het begin van de zomer, na de mislukte examens van Cécile, gaan ze met z’n drieen, Cécile, haar vader en Elza op vakantie, naar een villa aan de Middellandse Zee.
Op de zesde dag van de vakantie ontmoet Cécile een jongen van ongeveer haar leeftijd: Cyril, in wie zij de jongen van haar dromen ziet. Hij is ook op vakantie en woont met zijn moeder in een nabijgelegen villa. Eigenlijk valt Cécile alleen op mannen van haar vaders leeftijd, maar nadat ze samen zijn gaan zeilen wordt Cecile verliefd op Cyril.
Op een avond kondigt Cécile’s vader aan dat een oude vriendin van haar moeder komt logeren, Anne Larsen geheten. Cécile had al een keer met Anne te maken gehad toen ze van kostschool kwam. Haar vader had haar toen naar Anne heen gestuurd. Binnen een week had ze geleerd hoe ze zich moest kleden en hoe te gedragen. Cécile had het niet leuk gevonden.
Maar met haar komst verandert het leven en de vakantie voor Cécile volledig. Anne wijst haar erop dat ze zich moet voorbereiden op haar herexamens en laat haar merken wat voor leventje ze nu met haar vader leidt. Cécile begint zich een beetje te schamen tegenover Anne voor haar gedrag en voor het feit dat zij en haar vader het leven slechts als één groot feest zien.
Op een avond gaan ze met z’n vieren, Cécile, Raymond, Elza en Anne naar het casino. Op een gegeven moment betrapt Cécile Anne en haar vader in de auto. Cécile vindt dit verraad van haar vader tegenover Elza. Maar de volgende ochtend maakt haar vader plotseling bekend dat hij met Anne wil gaan trouwen. Door het aankomende huwelijk voelt Anne zich sterk verantwoordelijk voor Cécile, wiens leven zij steeds meer gaat beheersen. Op een gegeven ogenblik verbiedt Anne Cécile zelfs de omgang met Cyril, zodat ze alle tijd haar herexamens kan besteden. Cécile is woedend en zint op wraak. En dus verzint ze een plan om haar vader en Anne uit elkaar te drijven. Hierbij moeten Elza en Cyril net doen alsof ze een stelletje zijn geworden. Het plan is dat Cécile’s vader jaloers zal worden, Elza zal heroveren en zo Anne links zal laten liggen. Haar vader zal zich moeten realiseren dat hij zich, door te trouwen met Anne laat binden, zodat het met zijn huidige luize-leventje, en dus hoogstwaarschijnlijk ook dat van Cécile is gedaan.
En dat wil Cécile koste wat kost voorkomen.
Het plan lijkt te werken: aanvankelijk doet de vader van Cécile alsof het hem niet deert, maar na een poosje is wel te merken dat hij jaloers wordt en niet blij is met de ontstane situatie. Hij herovert Elza en laat Anne vallen. Anne, die bemerkt dat Raymond er weer met Elza van door is doordat zij ze betrapt, vlucht in har wanhoop met de auto naar Parijs. Onderweg krijgt ze een ongeluk en komt hierbij om het leven. Het is niet duidelijk of het een gewoon ongeluk is of een zelfmoordactie. Dan pas ziet Cécile in wat ze heeft veroorzaakt. Na Anne’s vluchtpoging realiseert ze zich dat Anne het misschien goed bedoelde en slechts het beste met haar en haar vader voor had. Een groot schuldgevoel bekruipt haar.
Op de begrafenis ontmoet Cécile Cyril voor het laatst. Ze loopt hem voorbij zonder iets te zeggen. De toekomst is weer als vroeger, Cécile en haar vader. Toch zullen ze Anne niet gauw vergeten.
De Hoofdpersonen
Cécile
Zij is een zeventien-jarig meisje, mager en met lange donkere haren dat zonder moeder opgroeit, deze overleed toen zij twee jaar was en, na een aantal jaar op kostschool te hebben gezeten, weer bij har vader woont en door hem wordt opgevoed.
Cécile is een nogal naïeve puber, die in het begin van het boek een zorgeloos leventje leidt. Ze heeft samen met haar vader een hechte band, en beiden genieten volop van de geneugten van het leven. Naar mate het boek vordert wordt Cécile volwassener. Ze ontdekt de lichamelijke liefde en heeft soms zeer complexe gedachten.
De band met haar vader en het (voor-) uitzicht op een lekker, lui leventje wordt verstoord wanneer Anne verschijnt, zij vormt een bedreiging voor haar vertrouwde leventje. Dit neemt Cécile niet en ze probeert de twee dan ook uit elkaar te drijven, wat echter leidt tot de dood van Anne. Terwijl ze haar plannetjes bedenkt realiseert ze zich dat ze verkeerd bezig is, maar ze zet ze wel voort. Zij is een round-character
Raymond
Hij is de vader van Cécile, een goed uitziende zakenman van rond de veertig, die al vijftien jaar weduwenaar is. Hij leidt een wild leven, waarin uitgaan, veel vrouwen en feesten een grote rol spelen. Hij is dol op zijn dochter Cécile en zij is ook erg belangrijk voor hem. Hij geeft haar alles wat haar hartje begeert en laat haar kennismaken met het mondaine leven. Voor haar heeft hij verschillende gelegenheden, om met een vrouw de koffer in te duiken, laten lopen. Toch kan het hem niet veel schelen dat Cécile voor haar examen is gezakt. Als ze maar van haar luxe leven geniet.
Hij zet zijn relatie met Anne, de beste vriendin van zijn overleden vrouw, op het spel om er met zijn vorige vriendin, Elza, vandoor te gaan.
Maar in de loop van het verhaal realiseert hij zich dat hij houdt van Anne.
Hij is een flat-character
Anne Larsen
Vroeger een jeugdvriendin van Cécile’s moeder, nu een 42-jarige aantrekkelijke vrouw, die serieus van karakter is. Bij haar is alles berekend (er zit structuur in haar leven). De mensen met wie ze omgaat komen allemaal uit de betere kringen en zijn allemaal succesvol. Zij laat niets aan het toeval over. Wel is bij haar enige onverschilligheid te bespeuren, wat later in het verhaal wel enigzins verandert.
Aanvankelijk had ze weinig contact met Raymond, maar toen Cécile van kostschool kwam liet hij Anne zich over zijn dochter ontfermen; Cécile koestert een enorme bewondering voor Anne: zij is rustig, beschaafd, knap en serieus en beheerst elke situatie.
Door een relatie met Raymond te beginnen, gaat zij zich verantwoordelijk voelen voor Cécile. Anne dringt Cécile haar zekere en standvastige levenswijze op, wat haar echter nier in dank wordt afgenomen.
Wel is te zien dat zij tegelijk ook een vermoeide (haar vermoeide gelaat) en gevoelige Anne (de mens achter Anne) is. Iemand die op zoek is naar liefde en die denkt de ware gevonden te hebben. Wat uiteindelijk echter op een fiasco uitloopt. Zij is een flat-character.
Elza
Een lange roodharige vrouw, half meisje en half mondaine. Zij is in het begin van het verhaal de huidige vriendin van Raymond en is een ietwat simpele vrouw, met een verleden als figurant in een van de bars op de Chams-Elysées. Zij is een eenvoudige vrouw die weinig eisen stelt.
Als lezer krijg ik de indruk dat ze niet echt een intelligente vrouw is. Ze laat zich wel erg makkelijk voor Cécile’s karretje spannen, om zich vervolgens op Raymond te storten. Zij is eveneens een flat-character
Cyril
Een knappe, beschaafde jonge rechtenstudent die met zijn moeder op vakantie is aan de kust van de Middellandse Zee. Cécile valt op hem omdat hij zo’n eerlijke, evenwichtige en beschermende indruk op haar maakte.
Cécile betrekt hem in haar duistere praktijken en ook hij laat zich voor haar karretje spannen, alleen interesseert hem het doel niet echt, wat bij Elza wel het geval is. Hij doet het om Cécile een plezier te doen. Ook hij is een flat-character.
Titelverklaring
In ‘Bonjour Tristesse’ begroet Cécile de triestheid. Een gevoel dat pas na de gebeurtenissen in het boek bij haar na boven komen. Het is een gevoel dat haar vreemd was vóór de dramatische gebeurtenissen. Buiten het feit dat zij voor de vakantie een buitengewoon gelukkig en onbezorgd leventje leidde, is ook het gevoel wat bij droefheid hoort anders dan het zou moeten zijn in haar ogen. Ze twijfelt dan ook of ze het zo mag noemen. Aan het eind van het boek verwoordt Cécile de trieste gebeurtenissen door met haar ogen gesloten ‘bonjour tristesse’ te roepen.
Mottoverklaring
‘Bezint eer ge begint’
Denk na over de gevolgen alvorens je iets onderneemt want er is vaak geen weg meer terug. In Bonjour Tristesse is ook sprake van iemand die iets onderneemt en eerst de situatie niet kan inschatten. Toch kan niet worden gesteld dat Cécile niet wist wat ze deed. Ze wist juist heel goed wat ze deed maar ondernam geen poging om haar plan tot stoppen te zetten.
Genre
Het hele boek is een herbeleving van die ene zomer rond de villa aan de kust van de Middellandse Zee. Door alle gebeurtenissen nog eens op te schrijven en de overwegen komt er duidelijkheid in de gevoelens van Cécile. Hierdoor is het boek te classificeren als een psychologische roman.
Ideeen, Thematiek en Motieven
Het saganeske milieu: Ook dit verhaal speelt zich af in rijke kringen, wat in meer boeken van Sagan voorkomt. In deze kringen spelen geld, alcohol een grote rol.
Ook een veel voorkomend iets is de driehoeksverhouding. In Bonjour Tristesse is zij ook duidelijk aanwezig. Een drietal zorgt hier dus ook voor een conflictsituatie, net als bij Sartre.
Eenzaamheid: Cécile voelt zich alleen, verraden en in de steek gelaten door haar vader. Voordat hij een relatie had met Anne waren Cécile en hij soulmates (allebei een ongedwongen leven). Als hij voor Anne en haar levenstijl kiest is dit voor Cécile moeilijk te verkroppen. Helaas geldt ook voor Raymond dat hij een leeg leven heeft. Hij wisselt zo vaak van vrouw om de verveling en de eenzaamheid tegen te gaan.
Françoise Sagan gebruikt de eenzaamheid vaker als thema in haar boeken. Volgens haar zijn de mensen bang om te leven omdat ze geestelijk alleen zijn. In onze maatschappij worden mensen tot een kuddedier gedegradeerd (oppervlakkig leven). Mensen met afwijkende ideeën houden liever hun mond want ze hebben niet het lef om buiten de kudde te treden.
Ruimte
Het verhaal speelt zich af aan de kust van de Middellandse Zee, vooral in de rijkere milieus. Het is vakantietijd, zodat alle hoofdpersonen elkaar kunnen ontmoeten: de vader, maitraisse en dochter huren een villa. De vader nodigt Anne uit te komen logeren, dat was anders nooit gebeurd. De dochter zou nooit hebben kennisgemaakt met Cyril.
Ook heeft de locatie invloed op het 'kleedgedrag' van de hoofdpersonen, hetgeen de aantrekkingskracht van beide seksen bevordert. De vertelling geschiedt vanuit Parijs.
Tijd
Het verhaal is geschreven rond 1950. Van een tijdsaanduiding is in het boek geen sprake. Het zou ook in deze tijd kunnen spelen. Het verhaal is geschreven rond 1950. Van een specifieke tijdgeest is in dit boek niet veel te merken. Het had heel goed in dit jaar geschreven kunnen zijn. Dit betekent dat het een erg progressief boek was voor die tijd: samenwonen, regelmatig wisselende seksuele contacten, seksueel verkeer vóór het huwelijk. Er wordt gedaan of het allemaal de gewoonste zaak van de wereld is.
Perspectief en vertelsituatie
Er is hier sprake van de ik-stijl. Cécile vertelt aan ons de gebeurtenissen die we dus ook louter door haar ogen te zien krijgen. Dit is ook de reden dat alleen Cécile als een round-character bestempeld kan worden.We krijgen vooral haar gevoelens te zien. Over de andere personen komen we via haar te weten.
Persoonlijk mening
Ik heb het boek met smaak uitgelezen. De inhoud was redelijk en best wel verrassend. Ik kan me goed voorstellen dat in de jaren vijftig er veel ophef over dit boek was. Nu kijken we niet echt meer van zo’n verhaal op, we zijn wel wat gewent.
Het boek geeft prachtig aan hoe iemand kan worstelen met zijn geweten: voortdurend voert Cécile haar plannen verder uit, terwijl ze voorvoelt dat het verkeerd gaat aflopen en dat ze verkeerd en ook oneerlijk bezig is. En dit alles alleen uit een soort misplaatste wraak. Voor de hoofdpersoon is het duidelijk dat Anne zelfmoord heeft gepleegd. Het schuldgevoel wordt nog groter doordat Anne de mogelijkheid van een ongeluk open heeft gelaten door geen afscheidsbrief te schrijven. Dit maakt de bewondering die Cécile voor Anne had alleen nog maar groter hetgeen leidt tot de titel van het boek.
|