Boekverslag : Evelyn Waugh - Black Mischief / Zwart Kwaad
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 5916 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 5916 woorden.
Boekbespreking “Black Mischief” (Zwart Kwaad)
Evelyn Waugh , England , 1932
Penguin Books, with nine drawings by the author, 237 blz.
Het verhaal in het kort
Seth, een 24-jarige autochtone, zwarte, bewoner van Azanie, een land (eiland) ergens in Afrika, keert vanuit Engeland, waar hij gestudeerd heeft, terug naar zijn land om de heerschappij over dat land op te eisen. Hij is namelijk een nazaat, de kleinzoon van de grote Amurath, de oud-keizer van Azanie, en zijn moeder is een jaar geleden overleden.
In Azanie moet hij eerst het leger van zijn vader, Prins Seyid, overwinnen, en tegen de verwachting van velen lukt dat ook,
Nu kan hij zijn droom om van Azanie een modern land naar Westers model te maken gaan verwezenlijken. Hij introduceert allerlei wilde ideeen: van laarzen voor de inboorling-soldaten de altijd op blote voeten lopen, tot iedere ochtend een kwartier Zweedse ochtendgymnastiek voor het hele volk (inclusief Zweedse instructeurs), tot geboortebeperkende maatregelen (Birth Control) tot het afbreken van de kathedraal om ruimte te maken voor de moderne stad.
Hij krijgt op een gegeven moment hulp van Basil Seal, een jongeman die Seth nog kent van zijn studie in Oxford. Basil wordt de minister van Modernisatie van Seth en probeert zo goed en kwaad en loyaal als het gaat zijn orders uit te voeren. Op een gegeven moment krijgt het volk, de Britse mensen die in Azanie wonen en zelfs Basil zelf een beetje genoeg van Seth's grillen. Enkele van de inlandse ministers komen op de proppen met Achon, een broer van de moeder van Seth, die nog ergens in de binnenlanden van Azanie als gevangene in leven moet zijn, en die dus de echte troonopvolger van Azanie zou zijn in plaats van Seth. Achon blijkt inderdaad nog te leven en men slaagt er in hem naar de hoofdstad te halen. Er volgt een staatsgreep tegen Seth tijdens de “Geboorte-controle-optocht” en Seth vlucht de binnenlanden in. Achon bezwijkt echter tijdens de kroningsplechtigheid. De boodschap van Basil om Seth terug te halen bereikt hem niet. Het land is in rep en roer. De buitenlanders worden geevacueerd met 5 vliegtuigen van de Royal Navy van de basis in Aden. Een vliegtuig krijgt pech. Basil komt te laat bij Seth, die dan inmiddels dood blijkt te zijn. Hij brengt hem naar zijn volk, de Wanda's, voor een traditionele en eervolle begrafenis. Tijdens de feestelijke maaltijd ter ere van die begrafenis herkent Basil het hoedje van Prudence, een van de Engelsen die op het eiland woonde en op wie hij verliefd is. Zij zat in het vliegtuig met pech. Als hij navraagt waar de dame is die bij dat hoedje hoort, wijzen zijn gastheren op de kookpot waar ze zojuist uit gegeten hebben …..
Vele ervaringen rijker en illusies armer keert Basil terug naar Engeland.
Azanie krijgt bergen nieuwe britse bewoners onder een nieuw regime. Het lijkt er op dat de uitspattingen van de locale keizer Seht geleid hebben tot een soort herkolonisatie van het land. Aan het einde van het boek staat (blz. 237): “It was different when this place was independent”.
Titel
De titel “Zwart kwaad” kan slaan op de hoofdpersoon, Seth, die zwart is en die niet veel goed doet voor zijn land. Het kan ook slaan op de autochtone bevolkingsgroepen (stammen) van Azanie die in de ogen van de blanken veel “kwaad” doen, zoals oproer, revolutie en kannibalisme.
Achtergrondinformatie
Azania is een niet-bestaand fantasieland, een eiland ergens in Afrika.
Toen dit boek geschreven werd, in 1932, was Abessinie nog de enige monarchie in Afrika, dus daar zou het hebben kunnen afspelen, maar Abessinie was geen eiland. Er zijn wel overeenkomsten tussen Debra Dowa, de hoofdstad van Azanie in het boek, en het Addis Abeba van 1932. Er is echt geen gelijkenis (staat in het voorwoord van het boek zelf) tussen Seth en keizer Haile Selassie van Ethiopie, hoewel deze vergelijking door lezers en literatuurcritici wel vaak gemaakt wordt. De arabieren van Matodi, de kustplaats van Azanie, hebben nooit bestaan aan de Egyptische kust.
Dertig jaar geleden (staat in het voorwoord, dat is dus inmiddels meer dan 70 jaar geleden) leek het onmogelijk dat een deel van Afrika, een land, onafhankelijk zou worden van Europa. Dat gebeurt dus ook niet aan het eind van het boek. Maar wij weten nu dat dat allemaal heel anders is gelopen.
Personen
Seth
Emperor = Keizer van Azania. Een autochtone inwoner van Azania, 24 jaar, afstammeling van de Wanda-stam (dus zwart) die na een studie in Engeland (niet zo heel erg hoog, maar wel universitair, bachelor of Arts) terugkeert naar zijn geboorteland om het te gaan besturen, na de dood van zijn grootvader Amurath, en zijn moeder, een jaar geleden. Hij heeft aan alle dingen in Europa “geroken” en hij wil nu zijn land moderniseren, maar dat valt niet mee. Na enige tijd wordt hij geholpen door een jongen die hij in Oxford ontmoet heeft, Basil Seal. Hij maakt hem minister van modernisatie. De wilde plannen van Seth mislukken echter uiteindelijk. Er wordt een staatsgreep tegen hem beraamd, die slaagt. En uiteindelijk wordt hij vermoord, vergiftigd, en door Basil teruggebracht naar zijn volk en traditioneel begraven.
Amurath
Grootvader van Seth, afstammeling van de Wanda's, ¾ neger, slavenzoon, werd leider van Azania. Een groot man met veel aanzien onder de bevolking die veel goede dingen voor Azania deed. Hij liet onder andere een treinverbinding aanleggen tussen de stad Matodi aan de kust en de hoofdstad Debra Dowa in het binnenland, die ook door hem werd opgebouwd. Amurath was opgevoed door Nestoriaanse monniken in Basra. Hij maakte het Christendom tot officiele godsdienst van het land maar hij was verder voor complete godsdienstvrijheid, waarmee hij een leider werd voor alle inwoners. Hij liet de Arabieren in hun moslimwaarde, stond allerlei godsdiensten toe (zie blz 13) en alle soorten missionarissen. Dit trok ook allerlei handelslieden naar het land Azania waardoor het economisch goed ging met het land. Zijn dood was dan ook een groot verlies.
Dochter van Amurath
Na zijn dood wordt Amurath opgevolgd door zijn dochter als Empress (blz 15, naam niet kunnen vinden). Daar wordt verder niet veel over gezegd. Ze is getrouwd met prins Seyid. Als Seth naar Azania terugkeert om zijn rijk op te eisen is zijn moeder net een jaar dood en vechten de troepen van prins Seyid tegen de troepen van Seth onder leiding van generaal Connolly.
Prins Seyid.
Getrouwd met de moeder van Seth, dus zijn vader. Maar hij vecht tegen de troepen van Seth om de heerschappij van het land. Hij verliest de slag bij Ukaka van generaal Conolly en wordt gedood.
Generaal Conolly
Generaal van Britse afkomst die het bevel voert over de troepen van Seth. Die troepen bestaan uit autochtonen, zeg maar inboorlingen op blote voeten, die vechten in de binnenlanden tegen de troepen van prins Seyid. Generaal Connolly is zelf getrouwd met een inheemse vrouw die hij Black Bitch (!) noemt. Nadat hij de slag tegen de troepen van Seyid gewonnen heeft, wordt hij ook wel the Duke of Ukaka genoemd, naar de plaats waar de slag plaats vond. Zijn vrouw wordt dan de Duchess of Ukaka en daar is ze apentrots op, want dan wordt ze eindelijk geaccepteerd door de Britse ladies in Azania en uitgenodigd voor de tea-parties.
Ali
Is in het begin van het boek de vertrouweling van Seth, een indiase dienaar. Hij spreekt ook Engels (in het land wordt Frans, Sakuyu, Wanda en Engels gesproken) en hij regelt en ritselt alles voor Seth. Hij is bang dat Seth de strijd tegen prins Seyid zal verliezen en probeert daarom Seth over te halen om per boot het land te verlaten. Maar Seth wil niet luisteren. Dan besluit Ali om maar voor zichzelf te zorgen. Hij steelt de kroonjuwelen en verrraadt Seth. Maar het plan lukt niet en hij wordt vermoord. Dan is Seth wel erg alleen en hij heeft eigenlijk niemand meer om zich heen die hij kan vertrouwen. Die persoon komt pas veel later in het boek opdagen, dat is Basil Seal (zie verderop)
De bewoners van de “Compound”
De compound is een afgebakend terrein ongeveer 7 km buiten Debra Dowa (er loopt niet eens een fatsoenlijke weg naartoe) waar alle buitenlandse vertegenwoordigers, ambassadeurs en gezanten een lui en decadent leventje leiden.
Sir Samson Courteney, een uitgerangeerde Britse minister en vader van Prudence (die later verliefd wordt op Basil), met zijn vrouw.
Monsieur Ballon, de Franse minister, lid van de vrijmetselaars, met zijn echtgenote ( die later een relatie krijgt met generaal Conolly)
Mister Schönbaum, de Britse ambassadeur met zijn vrouw
Mister Walker, de Amerikaanse secretaris.
William Bland, de attache honoraire van Engeland
Prudence Courteney, de dochten van Sir Samson, en in het begin verliefd op William, later op Basil. Zij krijgt aan het eind bij de evacuatie uit Azania vliegtuigpech en wordt uiteindelijk (uiteraard zonder dat hij dat weet) opgegeten door o.a. Basil bij de Wanda's).
Viscount Boaz
Minster van binnenlandse zaken onder de heerschappij van Seth. Speelt een grote rol aan het einde van het boek als hij Seth in veiligheid probeert te brengen bij de Wanda's, maar uiteindelijk een twijfelachtige dood sterft en ook een twijfelachtige rol speelt bij de dood van Seth.
Basil Seal
Een enfant terrible van zeer goede huize, uit de aristocratische Britse kringen van herenclubs en zo. Oxford student, net gesjeesd in de politiek (type 12 ambachten 13 ongelukken) . Wel in van alles geïnteresseerd, spreekt zes talen, kan overal over meepraten. Kent Seth uit Oxford, niet eens zo heel goed, maar vindt het allemaal wel interessant wat daar in Azania gebeurt. Hij heeft toch niks te doen, is overal een beetje uitgepoept en besluit naar Azania te gaan om te zien wat daar nu precies aan de hand is. Hij wordt minister van Modernisatie en probeert samen met mister Youkoumian alle besluiten van Seth tot modernisatie van het land tot uitvoering te brengen, hoe krankzinnig ze soms ook zijn. Uiteindelijk moet ook hij na de staatsgreep tegen Seth vluchten, vermomd als Sakuyu in een witte arabische jurk en met 10 kamelen. Hij probeert Seth te redden maar dat lukt uiteindelijk niet. Hij brengt het lijk terug naar zijn volk, de Wanda, voor een eervolle begrafenis volgens de stamgewoonten en keert dan terug naar Engeland. Daar kan hij zijn gewone leventje niet meer oppakken omdat hij in Azania kennis gemaakt heeft met het echte leven, en dat was heel wat minder oppervlakkig en vrolijk dan wat hij in Engeland gewend was.
Mister Youkoumian
Een handige Armeense handelaar en ritselaar in van alles en nog wat. Hij zet desnoods zijn vrouw bij de ezels in trein als hij op die manier het zitplaats kaartje goed kan verkopen. Hij handelt in het begin met Ali, de vertrouweling van Seth, maar trapt niet in zijn verrraad. Dus wordt niet Youkoumian maar Ali vermoord. Daarna regelt hij alles voor Seth. Hij is de eigenaar van hotels in Matodi en in Debra Dowa en handelt in van alles en nog wat. Uiteindelijk wordt hij het financiele hulpje van Basil Seal op het ministerie van Modernisatie en hij “fixes” alles . Wanneer de staatsgreep tegen Seht dreigt brengt hij op tijd zichzelf en zijn spullen in veiligheid en wil dit ook graag regelen voor Basil, maar die wil niet. Na de staatsgreep blijkt Youkoumian weer alles goed voorzien en overleefd te hebben en ritselt hij alles voor de niieuwe Britse bewoners van Azania. Een armeense zakenman komt altijd weer boven water. Onkruid vergaat niet!
Sonia Trumpington en Alastair
Vrolijke rijke vrienden van Basil in Londen. Zij leven een onbezorgd leventje voordat Basil naar Azania vertrekt. Als hij terugkomt hebben ze echter moeten verhuizen, ze zijn arm en hebben geen bedienden meer. (gezien de publicatiedatum van het boek zal dit iets te maken hebben met crisisjaren in de jaren dertig). Als Basil terugkomt wordt hij door hen met open armen ontvangen maar hij moet het niet over zulke moeilijke dingen hebben.
Lady Seal
Moeder van Basil (zijn vader is dood). Ze wil dat haar zoon nu eindelijk eens een normaal leven gaat leiden, dat wil zeggen, naar high teas, naar society parties gaan, jongedames ontmoeten etc. Maar Basil steelt een armband van haar en vertrekt naar Azania.
Angela Lyne
Niet zo belangrijk bijpersoon, maar zij was een soort beschermvrouwe van Basil (ook geliefde??) die hem uiteindelijk het geld geeft om naar Azania te gaan. Dus zonder haar was Basil daar nooit gekomen.
Dame Mildred Porch en Miss Sarah Tin
Twee vreselijk Britse dames die strijden voor de rechten van dieren en tegen dierenmishandeling. Ze komen uit Zuid-Afrika naar Azania maar vinden daar absoluut geen gehoor. Ze maken de staatsgreep tegen Seth mee vanaf het dak van het hotel (van mr. Youkoumian) waar zij verblijven, en worden uiteindelijk door de Britse Navy geevacueerd).
Earl Ngumo
Een autochtone minister uit de regering van Seth, die op een gegeven moment op geheime expeditie de binnenlanden in gaat, op zoek naar nog een zoon van Amurath, die nog in leven zou zijn en die dus eigenlijk de wettige troonopvolger zou zijn in plaats van Seth. Dat blijkt ook zo te zijn en hij vindt hem als gevangene in een klooster in de heuvels.
Achon
Zoon van keizer Amurath, dus broer van de moeder van Seth, en staat dus boven Seth in de lijn van troonopvolging. Hij zit al jaren in een gevangenis in het klooster van Saint Mark the Evangelist (de profeet Marcus). Hij wordt door Earl Ngumo bevrijd en mee naar de stad genomen. Ze willen namelijk van Seth en al zijn modernismen af. Er volgt een staatsgreep en dan de kroning van Achon. Maar de zwakke Achon bezwijkt onder de last van de kroon (letterlijk) en valt dood neer. Alles is dus voor niets geweest. (maar het bericht van Basil aan Seth over deze gebeurtenis bereikt Seth te laat om hem terug te kunnen halen).
Samenvatting per hoofdstuk
Hoofdstuk 1
Azanie (een eiland, zie kaartje blz. 116) was vroeger een beroemd land in de tijd van koning Salomon. Maar nu is het achterlijk en barbaars. 300 jaar geleden werd het land bezet door de Portugezen. Nu leven er Arabieren (vooral aan de kunst bij de stad Matodi) afstammelingen van de Sakuyu stam (in de heuvels) en van de Wanda-stam (nog verder het binnenland in) en enkele Europeanen in de compound 7 km buiten de hoofdstad Debra Dowa. Seth is teruggekomen uit Europa om als troonopvolger van Amurath en zijn moeder zijn rijk op te eisen. Hij strijdt een “Oorlog van Vooruitgang tegen het Barbarisme”. Hij zegt: “ik ben in Europa geweest, ik kan niet verliezen (blz. 17). En: “I am the New Age, I am the Future”.(ook blz. 17).
Ali, zijn Indiase secretaries, verrraadt Mister Krikor Youkoumian, een armeense handelaar, de met een boot het land uit wil vluchten. Youkoumian denkt dat er trammelant komt omdat Seth de strijd in de heuvels zal verliezen van Prins Seyid (de vader van Seth) .Ali denkt dat ook, en wil zelf weg. Hij zegt tegen Youkoumian dat hij zijn boot gereed moet houden voor Seth maar hij bedoelt voor hemzelf. Ali kan Seth niet overhalen weg te gaan en probeert dan zelf weg te komen. Hij geeft een kapitein orders om Youkoumian te vermoorden maar dat doet die kapitein niet. Alij wordt zelf gearresteerd, met de kroonjuwelen van Seth op zak, en hij wordt vermoord door majoor Joab. Seth is nu alleen, hij heeft niemand meer die hij kan vertrouwen. (onderaan blz 30 en op blz 31; I trust no one, ..I am alone) . Deze Joab belazert op zijn beurt weer mister Youkoumian en steelt zijn boot.
De volgende dag komt generaal Connolly toch de zege van het leger van Seth melden op de troepen van prins Seyid. Seyid had zich uiteindelijk overgegeven aan de Wanda's nadat Connolly de troepen had wijsgemaakt dat Seth een herboren Amurath zelf was (en daar gingen ze voor door het vuur). Connolly laat doorschemeren dat prins Seyid is opgegeten door de Wanda's.
Ook tegen Connolly zegt Seth dat hij ervan overtuigd was dat ze niet konden verliezen: zie blz. 40: We are Progress and the New Age.
Hoofdstuk 2
Dit hoofdstuk bevat vooral beschrijvingen van het nutteloze, verveelde en decadente leven van de koloniale Britten,Fransen en Amerikanen in de zogenaamde Compound, een soort “restricted area” voor de buitenlanders op 7 km van de hoofdstad Debra Dowa. Ze zijn aan de ene kant bang voor een afslachting als gevolg van de burgeroorlog in het land, voor zover ze daar informatie over krijgen, maar hebben het in hun gesprekken doodleuk over walgelijk onbelangrijke dingen als “wie trouwt met wie, wie van de pony valt, tennissen, nieuwe ballen bestellen,en dat terwijl er overal oorlog om hen heen is. Tussen de regels door is zelfs te lezen dat Sir Courteney Seth zou financieren “omdat hij toch Engels spreekt”…… Maar verder eigenlijk complete ongeinteresseerdheid (zie blz. 64) .
Hoofdstuk 3
Dit hoofdstuk speelt zich af in Londen en gaat over de ontspoorde, zojuist in de politiek mislukte Basil Seal, en zijn vrienden Sonia en Alastair. Basil heeft over Azanie gehoord, en zijn studiegenoot Seth in de verhalen herkent. Hij heeft toch niks meer te zoeken in Londen, hij wil erheen maar hij heeft geen geld. Hij jat nog een armband van zijn moeder, maar krijgt uiteindelijk geld van zijn beschermvrouwe in de politiek en minnares, Angela Lyne. Dan gaat hij met de boot naar Azanie (een hele toch in die tijd) en komt aan in Matodi.
Hoofdstuk 4
De oude inwoners van Matodi, de Arabieren, verzetten zich tegen het nieuwe regime. Zij mogen geen arabische kleding meer dragen (het lijkt hier wel een Britse kolonie …blz 95). Bovendien was het een chaos in het land. De twee legers hadden de spoorlijn tussen Matodi en Debra Dowa vernield, dus die moest nu eerst gemaakt worden. De aankomst van Basil in Matodi valt samen met de eerste treinreis van Seth van Matodi naar Debra Dowa over de gerepareerde spoorlijn. Dat gebeurt met heel veel tam tam (zie blz. 96) .Basil wil ook met deze trein mee. Hij kan een kaartje van mister Youkoumian kopen, die daarvoor zijn vrouw bij de ezels in een veewagon stopt. De draagstoel met Seth erop komt aan bij het station. Eerst rijdt de locomotief alleen weg (foutje …) . Seth moppert vreselijk op zijn domme volk (blz. 101). En dan vertrekt de trein toch nog. Ook met de post voor de Engelsen en anderen in de Compound. Daarin o.a. het eerste voorbeeld van een kettingbrief, die voor grote opwinding zorgt, grammofoonplaten uit Engeland. Basil schrijft zich in in de Engelse club ( hoera, een nieuwe !!), maar hij verblijft in Youkoumians huis,(datis verdacht voor de Engelsen) , die hij in de trein wat beter heeft leren kennen en waar hij wel brood in ziet (Youkoumian is een handige ritselaar, net als hijzelf) . Tijdens het overwinningsbal (Victory Ball) in Debra Dowa danst Seth met de blanke dames van de Compound. Er zijn klachten over de champagne van de Franse tafel (zie blz 109) . Seth ziet Basil, die voor hem alles personifieert wat hij aan Westerse cultuur wil bereiken, maar hij is te verlegen om hem aan te spreken. Hij is nog wel steeds op zoek naar die ene man die hij kan vertrouwen (zie blz. 115 bijna onderaan) .
Hoofdstuk 5
Het verhaal maakt hier een sprongetje .De lezer weet niet wanneer of waar Seth en Basil elkaar ontmoet hebben, hoe dat ging en wat er is afgesproken. Maar in dit hoofdstuk heeft Seth in ieder geval een Ministerie voor Modernisatie geopend en Basil is minister van dat ministerie, met Mister Youkoumian als financiele rechterhand (taak van de minister: zie blz. 120).
Basil doet voor Seth in feite al het werk dat er in het land gedaan moet worden. Hij wil o.a. voor promotiedoeleinden de Franse krant kopen van Monsieur Bertrand. Die wil dat niet, want dan is hij niemand meer!! (zie blz. 125) .
Basil vergist zich ook nog wel eens en denkt dat hij in feite de baas is (zie blz. 124 bovenaan) .
Het doel van Seth is dat iedereen en alles modern moet zijn in het land. Hij gaat de hele stad herbouwen, de kathedraal moet tegen de vlakte, er moet een Tube railway komen, net als in Londen, en Birth Control (wat is dat ,vraagt Seht, o ja dan doen we dat ook (blz. 129) . En boots voor het leger. Generaal Connolly wil geen boots voor zijn inboorling-soldaten, maar Basil houdt voet bij stuk want ze zijn al besteld. De Fransen zien nu een bondgenoot tegen Seth in Connolly en nodigen hem en zijn vrouw Black Bitch uit op de club. Black Bitch wordt eindelijk geaccepteerd en geniet daarvan. De boots worden geleverd, en door de soldaten enthousiast ontvangen en …….. opgegeten!!! (blz. 138) .
Prudence wordt verliefd op Basil in plaats van William. Seth bedenkt weer iets moderns, Zweedse ochtendgymnastiek, inclusief instructeurs, iedere ochtend, het hele volk, een kwartier lang. Youkoumian vindt dat Seth onderhand een vrouw nodig heeft om hem rustig en bezig te houden en wat af te leiden van al die moderne ideeen. Geboortecontrôle wordt door heel het land gepropageerd. De kerk is tegen en de Fransen zien weer een bondgenoot tegen Seth. Nu hebben ze met Connolly het leger mee en met de Bisschop de kerk als bondgenoot tegen Seth. Nu alleen nog een opvolger voor de troonl (zie blz. 147) . Het is in deze periode helemaal niet makkelijk voor Basil om de mensen loyaal aan het regime van Seth te houden. Kijk maar eens wat hij allemaal wil afschaffen (blz. 148) . Zijn laatste gril is een Museum. Basil begint te lijden onder de modernistische nukken en eisen van Seth. Mr. Jagger, de sloper van de kathedraal laat hem dan ook nog ineens heel nieuw geld zien. Seth blijkt dit zonder overleg met Basil in het buitenland te hebben laten drukken en strooit er nu ineens mee rond. Basil kan Seth niet ervan overtuigen dat dit niet goed is voor het land en Basil verliest het vertrouwen in de plannen van Seth (blz. 155).
Hoofdstuk 6
Dame Mildred Porch en Miss Sarah Tin komen uit Zuid-Afrika naar Azanie om te strijden tegen dierenmishandeling. Ze worden slecht ontvangen door William, die bovendien strikte orders heeft ontvangen ze niet mee te nemen naar de Compound. De dames logeren dus in het hotel van Youkoumian in het centrum van Debra Dowa.
Intussen gaat de Earl Ngumo, de minister van binnenlandse zaken, op geheime expeditie naar de binnenlanden van Azanie, omdat er nog een zoon van Amurath in leven schijnt te zijn en dat zou dus de wettige troonopvolger zijn in plaats van Seth (het gaat om de oom van Seth, een broer van zijn moeder, Achon geheten, zie blz 166) . .
Intussen wordt er een groot feest gegeven waar iedereen is uitgedost in import-Europese kleding (blz 168) en met een idioot vitamine-menu (blz.167).
Viscount Boaz houdt een speech. We moeten ook in de omgang met dieren leren van het Westen (blz. 171). Het klinkt Mildred en Sarah als muziek in de oren.!
Earl Ngumo komt aan bij het klooster van St Mark the Evangelist. Leeft oom Achon nog? (zie blz. 176, kennelijk wel). Er moet onderhandeld worden. De earl koopt Achon vrij. Die wordt uit de kerkers gehaald, naakt, oud en slap. Hij kan niet zelf op een paard rijden, en wordt dus door 4 slaven gedragen op de terugreis.
Mildred en Sarah vinden geen gehoor over dierenmishandeling en trekken zich terug in hun hotel.
De moeder van Prudence wil haar terugsturen naar Engeland om deel te nemen aan “het echte society leven”. Maar Prudence wil bij Basil blijven. Die zegt: binnenkort moeten we toch allemaal weg (blz 180). Hij heeft dus een voorgevoel van wat er gaat gebeuren. Iedereen wil naar de kust, naar Matodi, om snel het land te kunnen verlaten als het echt mis gaat, vanwege de dreigende staatsgreep door het opsporen van prins Achon. Mister Youkoumian probeert Basil over te halen ook weg te gaan, maar die wil niet,
De problemen worden verwacht op dinsdag, de dag van het Geboorte Controle Gala, de dag waarop er ook een grote optocht zal zijn. Er is die dag een krankzinnige drukte in de straten en het is ook een hele vreemde optocht, met allerlei rare wagens, spandoeken en opschriften: (zie voorbeeld blz. 190).
Er breekt een oproer uit in de optocht. Er wordt geschoten. Mildred en Sarah die het dak van hun hotel op gevlucht zijn (Youkoumian had hun kamers verkocht als uitzicht plaatsen 1e rang) vinden de kogels op het dak. Dan wordt het stil. Mildred gaat beneden water en eten zoeken. Overal zijn soldaten. Ze gaat met wat water terug het hotel in en slapen. De volgende ochtend staat een deel van de stad in brand. William en Percy komen kijken hoe het gaat met de dames. Eerst zien ze hen helemaal niet maar dan gooit Mildred flessen van het dak en moet hij de ladies tegen wil en dank wel meenemen naar de Compound. Daar wordt het intussen een beetje vol met vluchtelingen.
Hoofdstuk 7
Er is enorme verwarring in het Britse gezantenoord, de Compound. Iedereen is daar vanwege de Revolutie en de staatsgreep naar toe gevlucht. Seth is inderdaad afgezet tijdens de optocht en Achon zou gekroond worden (zie blz. 200), Prudence vraagt naar Basil. Is hij met Seth mee en waar naar toe? De situatie blijft verwarrend. William vertegenwoordigt de Britse minister bij de kroning van Achon in de Nestoriaanse kathedraal . Achon komt naar voren voor de kroning. Hij loopt alsof er nog steeds een gevangenenketting aan zijn voet zit.(blz. 204). Hij krijgt achtereenvolgens een zwaard, een gouden spoor en dan de kroon op zijn hoofd. Hij bezwijkt onder de kroon en sterft ter plekke (blz. 205). Dus moeten ze Seth terughalen, want anders is er geen leider meer in het land, en nu is hij wel de wettige troonopvolger.
De brug is kapot, dus de trein naar Matodi loopt niet.Alle Britse onderdanen willen dus in het gezantschap (de Compound of de Legation) blijven. Basil klopt er ook aan, verkleed als Sakuyu handelaar met 10 kamelen en kamelendrijvers. Er heerst een algehele verwarring, iedereen is op de vlucht, iedereen wil weg. Monsieur Ballon heeft een vliegtuig besteld van het vaste land want bendes dreigen nu ook de compound lastig te vallen.
Basil heeft met Seth en Boaz afgesproken hen op een plek 5 dagen rijden buiten de stad te treffen. Basil vertelt over de gruwelijkheden die door de autochtone bevolking worden aangericht en zegt dat ze allemaal bij elkaar op een plek in de compound moeten gaan zitten, die plek verdedigen en om beurten de wacht houden, omdat ze 's nachts door inboorlingen aangevallen zouden kunnen worden. Maar er gebeurt niets die nacht. De volgende dag vliegt er plotseling een vliegtuig over dat een bericht in de tuin laat vallen. Een squadron-kader van 5 vliegtuigen komt iedereen over een uur evacuren. Alleen officiele archieven met belangrijke stukken en Brits personeel mag in de vliegtuigen. (archieven… hebben ze helemaal niet bijgehouden, zie blz 214) ,
Basil wil niet mee, ondanks aandringen van Prudence. De vliegtuigen vertrekken en het vliegtuig van Prudence moet een (nood)landing maken, om iets te repareren, zo gebeurt, zegt de piloot.(blz 217).
In Azanie begint de regentijd, twee dagen eerder dan verwacht. Basil gaat in het barre weer op weg naar zijn afspraak met Seth en Boaz buiten de stad. Zijn helpers deserteren onderweg, kamelen verdrinken. Basil bereikt de plaats van de afspraak, Gulu. Boaz slaapt. Als hij wakker wordt zegt hij dat Seth dood is, gestorven aan de jungle-ziekte (blz 223) . Boaz is niet helemaal meer aanspreekbaar, is constant dronken. Dan zegt Boaz dat Seth zelfmoord heeft gepleegd en zichzelf heeft doodgeschoten. (blz 223) Basil gaat bij het lijk kijken en vindt geen wond. Dan zegt Boaz dat Seth vergiftigd is.(blz 224).
Dan gaat Boaz ook dood. Basil laat de vrouwen van de Wanda stam het lijk van Seth preparen zoals dat bij die stam gebruikelijk is. Dan brengt hij het lijk van Seth naar Moshu, een plaats in Wanda-gebied. Hij was immers de leider van dat volk. Basil wordt goed ontvangen, er is een feestmaal, Basil houdt een mooie toespraak over Seth in de Wanda-taal die hij spreekt (blz. 227) .
Dan herkent Basil bij een van de inboorlingen het rode hoedjem een baret. Van Prudence (blz 229). Hij probeert erachter te komen hoe de man aan dat ding komt en waar Prudence is. Dan zegt de chef van de stam dat ze haar zojuist hebben opgegeten (citaat blz. 230.).
Hoofdstuk 8
Terug in Londen. Basil belt aan bij Sonia en Alastair. Die zijn in de tussentijd heel arm geworden en verhuisd. Ze hebben geen personeel meer. Iedereen is arm geworden, zeggen ze, en heel serieus. Als Basil maar niet zo serieus is geworden en hij mag vooral geen serieuze reisverhalen vertellen.; Maar Basil is ook veranderd. Hij heeft het echte leven meegemaakt en dat zag er heel anders uit dan het geflierefluit in Londen van voor zijn vertrek.
Terug in Matodi, Azanie.
Alles wordt daar opnieuw opgebouwd. Er komt een hele nieuwe weg van Matodi naar Debra Dowa. Er is zelfs een man gestraft voor het overbelasten van zijn kameel (als Mildred en Sarah dat eens zouden horen …)
Er zijn mensen die zeggen dat het toch beter was in Seth's tijd.
Er worden allemaal nieuwe prachtige bungalows voor nieuwe Engelsen gebouwd op de mooiste plekjes in de heuvels. Die Engelsen lijken nu de baas. Ze weten niet wat ze met Generaal Connolly aan moeten. Hij is al zijn geld kwijt. Misschien wil Abessinie hem hebben?
Aan het einde staat de zin: “ It was different when this place was independent”. (blz. 237) . Dat is het nu dus kennelijk niet meer????
Mister Youkoumian overleeft alles en blijft voor iedereen, oud of nieuw regime, de handige Armeense koopman die alles fixt.
Thema
Volgens mij drijft dit boek zowel de spot met de koloniale levensstijl van Europeanen in overzeese gebiedsdelen als met wat er gebeurt wanneer een inboorling de macht krijgt in een land. Beide dingen worden belachelijk gemaakt. De Europeanen gaan midden in een burgeroorlog waar ze het fijne niet van weten en ook niet willen weten, gewoon door met hun dagelijkse, nietszeggende beslommeringen en met slapen . De autochtone keizer doet zulke rare dingen dat je zo'n zwarte toch niet serieus kunt nemen (vandaar misschien ook de titel: Zwart kwaad. Het zwarte kwaad zou dan Seth zijn).
En het eind van het liedje is dat het land niet meer onafhankelijk is maar overspoeld wordt door weer nieuwe, even nietszeggende, Engelsen die daar een lekker leventje leiden. We weten nu dat het toch heel anders is gelopen met de kolonien van Europese landen. Maar inderdaad, niet alle zwarte leiders van Afrikaanse landen hebben het goed gedaan. Daar zaten wel beesten bij (Idi Amin) maar ook hele goede leiders.
Over de schrijver
De schrijver, Evelyn Waugh (een man!), is geboren in Londen in 1903 in een zogenaamd “Middle Class” milieu. Zijn moeder was geboren in India, zijn vader was uitgever en literatuur criticus en hield meer van zijn oudere broer Alec dan van Evelyn. Evelyn had een goede band met zijn moeder. Evelyn studeerde aan het Lancing College in Sussex en aan het Hertford College in Oxford. Tot zijn teleurstelling was het gedrag van de upper class studenten die hij daar trof niet zoals hij verwacht had: ze waren wild, zonder normen en waarden en er werd vooral gezopen. Hij werd gepest door zijn studiegenoten. Hij deed zelfs een zelfmoordpoging voordat hij begon met boeken schrijven.
Al deze elementen komen terug in zijn boeken. Evelyn Waugh bracht rond 1930 de winter door in Afrika. Black Mischief (Zwart Kwaad) is een boek dat geïnspireerd is door de kroning van keizer Haile Selassie in Ethiopie.
Van 1928 tot 1937 reisde Evelyn Waugh door Europa en hij werd in 1944 gewond in een vliegtuigongeluk (ook dat komt in dit boek voor, maar dan moest hij wel een erg voorzienige blik hebben).
Black Mischief is niet een erg belangrijk of veel gelezen boek van Evelyn Waugh. Veel bekender zijn “Decline and fall” (1928) en “Vile Bodies” (1930), die beide ook verfilmd zijn. Hij werd echter vooral bekend door later werk, met name de trilogie “Sword of Honour (1952 - 1961) .
Eigen mening
Ik vond dit een absurd boek. Als ik dit boek niet had moeten lezen van mijn lerares Engels had ik het nooit gekozen. Je wordt helemaal gek van alle personen en namen die er in voorkomen, en de gebeurtenissen zijn ook volstrekt idioot. Dat hele leventje van die quasi-chique Engelsen met hun clubs zegt me helemaal niets, en die ideeen van die Seth kun je toch helemaal niet serieus nemen. Als zo'n jongen echt in Oxford gestudeerd heeft, dan verzint ie zulke dingen toch niet meer. De enige rol die ik me nog een beetje voor kan stellen is die van Basil. Hij wil wel even weg van al zijn mislukkingen en gaat op avontuur. Dat dat dan niet helemaal loopt zoals hij gedacht had, dat kan gebeuren.
Gelukkig stonden er af en toe nog wat vermakelijke dingen in, zoals die inboorlingsoldaten die denken dat boots om op te eten zijn of het einde waar blijkt dat Basil heeft zitten smullen van zijn Prudence, want anders was het boek helemaal niet om door te komen geweest. De taal is niet zo lastig te lezen, maar als verhaal vond ik het helemaal niets. Decline and fall van dezelfde schrijver is veel beter, vind ik, veel realistischer in ieder geval.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen