Boekverslag : Tessa De Loo - De Tweeling : Roman
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2892 woorden.


Korte samenvatting




Anna en Lotte zijn een tweeling. Door de dood van hun ouders zijn ze ieder ergens anders opgegroeid, Anna in Duitsland en Lotte in Nederland en zijn elkaar uit het oog verloren. Ze komen elkaar bij toeval tegen in een kuuroord in Spa, wanneer ze ongeveer 76 jaar oud zijn. Ze hebben de oorlog allebei van een andere kant meegemaakt; in de ogen van Lotte is de oorlog de schuld van de Duitsers, en volgens Anna had de gewone Duitser het ook niet makkelijk en wist ook niet alles van wat er zich afspeelde in de oorlog. Ze hebben dus enorme meningsverschillen. Lotte wil ook niet accepteren dat Anna haar zus is. Pas op het eind van het boek, wanneer Anna dood gaat, beseft Lotte pas dat er ook een andere kant is aan het oorlogsverhaal.






Evaringsverslag






1: Waar gaat het verhaal over?




1.1)


Het verhaal gaat over het onbegrip tussen twee zussen, die al voor WOII van elkaar gescheiden werden. De zus die in Nederland opgroeide, wijst voortdurend met een beschuldigend vingertje naar de zus die in Duitsland is opgegroeid. In dit boek worden beide kanten van de “oorlogs-schuldvraag” belicht.




1.2)


Ik heb dit boek gelezen omdat mijn leraar Nederlands dit boek bestempelde als “best wel aardig.” Wat, vertaald naar de klas, zoveel betekende als: goed leesbaar. Nadat ik mij had georiënteerd had op de inhoud van het boek, besloot ik dat dit boek het volgende op mijn lijst zou worden. Het leek mij namelijk een boeiend verhaal.




1.3)


Van de schrijfster van dit boek, Tessa de Loo, had ik nog niet eerder gehoord. Van het onderwerp, oorlog, des te meer. Buiten het feit dat WOII een belangrijk onderwerp was binnen de geschiedenislessen, had ook mijn oma mij verhalen verteld over Duitsers in de oorlog. Opvallend was dat zij vond dat de Duitse soldaten best wel behulpzaam waren en lang niet allemaal fanatieke Nazi’s.
















2: De Personen






2.1)


De hoofdpersonen zijn Lotte Rockanje-Goudriaan en Anna Grosalie.




Lotte was altijd al de wat terughoudende van de twee. Ze is tenger, heeft donker haar en lijdt in het heden aan artrose, hierom is zij in Spa naar het thermaal Instituut gekomen. In Spa is zij 76 jaar oud. Zij is opgegroeid in een marxistisch gezin, waar in de oorlog veel onderduikers waren. Haar vader was een egoïstisch man, hij hield van muziek en Lotte ook, zij zong graag en goed. Ze staat wantrouwend tegenover de Duitsers, dus ook tegenover haar zus. Ze lijkt haar dan ook eerst niet te willen accepteren als zus. Later lijkt het dat zij dat toch heeft gedaan, wanneer zij op Anna’s begrafenis erkent dat Anna haar zus was.




Anna Grosalie is de drukkere van de twee, ze is ondernemend en enthousiast. Ze groeide op in Duitsland. Vroeger was ze blond, stevig en altijd haantje de voorste. Ook nu is ze enthousiast over de ontmoeting en wil ze vertellen en weten wat er gebeurd is in de tijd dat zij elkaar niet zagen. Zij is na de scheiding opgegroeid op het platteland, bij haar opa, later bij haar oom. Zij was zeer gelovig en zocht dan ook toevlucht tot de kerk als het moeilijk ging. Toen zij weer terug naar Keulen ging, ging zij daar werken, waardoor zij gehard werd. Ze vertegenwoordigt in het boek de Duitsers die in de oorlog hebben geleden.




2.2)


Wat hen bezighoudt is in dit verhaal de discussie over de oorlog, die meestal gevoerd wordt tijdens het nuttigen van een hapje en een drankje.




2.3)


De contact tussen de twee zussen verloopt wat stroef. Dit komt voornamelijk doordat Lotte negatief staat tegenover Duitsers. Hierdoor is zij niet zo enthousiast als haar zus Anna over hun hereniging. Ze praten wel met elkaar, maar ik zie bij de gesprekken die zij voeren twee kibbelende oude dames voor, die koppig bij hun standpunt over de “schuldvraag” blijven.




2.4)


In mijn ogen zijn het twee oude dametjes, die in hun leven al heel wat hebben meegemaakt. Zij zijn toch duidelijk door hun (vroegere) omgeving gevormd. Zo is Anna bijvoorbeeld een doorzetter, zij heeft een moeilijke jeugd gehad. Lotte heeft, net als de meeste Nederlanders na de Tweede Wereldoorlog, een behoorlijk dosis “anti-Duits-gevoelens” in zich. Voor verdere karaktertrekken verwijs ik naar 2.1.




2.5)


Ik kan niet echt zeggen dat ik mij kan identificeren met één van de hoofdpersonen. Beiden verschillen ze teveel van mijn persoonlijkheid. Omdat ik mij niet kan voorstellen dat je zo lang van je zus gescheiden bent, kan ik me moeilijk indenken hoe ik zou reageren wanneer ik haar naar zoveel jaar weer zou treffen. Ik zou waarschijnlijk minder afstandelijk zijn dan Lotte. Anna zie ik voor me als een wijze, open, oude vrouw. Ook zo zou ik mezelf niet willen betitelen.













2.7)


Ik ervaar hun problemen als vrij standaard voor mensen van hun leeftijd. Vooral de oorlog speelt een belangrijke rol in dit boek, en dat is toch wel het cliché onderwerp waar oude mensen, in mijn ogen, vaak over praten. Ik heb er altijd wat moeite mee om mij in de situatie van oude mensen te verplaatsen, omdat ik bij nog lang niet zoveel heb meegemaakt als zij.


Ik denk dat ik, met mijn nu nog behoorlijke “open mind” wat minder vijandig tegenover Anna zou staan dan Lotte. Maar wellicht ben ik over 60 jaar ook wel wat minder ontvankelijk voor de andere kant van een verhaal.




2.8)


Het meest sympathiek vind ik Anna. Ze is een opgewekte vrouw, ondanks het feit dat ze een moeilijke jeugd heeft gehad. Ze is spontaan en heeft een sterke persoonlijkheid.




2.9)


Het minst sympathiek vind ik Lotte. Haar haat tegenover “de Duitsers” is voortdurend een belemmering tussen haar en Anna. Ik vind eigenlijk niet dat haat moet domineren over “zusterliefde.” Ze komt op mij over als een mopperig oud dametje.









3: De tijd




3.1)


Het verhaal speelt zich af in het heden, maar bevat veel verwijzingen en flashbacks naar WOII. De Tweede Wereldoorlog speelt in dit boek een uiterst belangrijke rol.




3.2)


Omdat de Tweede Wereldoorlog zo’n belangrijke rol speelt, is het moeilijk om de geschiedenis die aan dit verhaal vooraf is gegaan te veranderen. Dit verhaal zou zich bijvoorbeeld niet in de middeleeuwen kunnen afspelen omdat het gewoonweg te tijdgevoelig is.




3.3)


Zoals al eerder gezegd spelen de gebeurtenissen rondom WOII een uiterst belangrijke rol in dit boek. In deze oorlog viel Duitse Hitler verschillende landen, waaronder Nederland, om zo zijn “derde rijk” te kunnen verwezenlijken. Natuurlijk stuitte hij bij deze poging op verzet. De bezetting was voor de Nederlanders natuurlijk geen pretje. Het dagelijks leven werd bemoeilijkt door de oorlog. Dit was natuurlijk een traumatische gebeurtenis in het leven van vele mensen.







4: De plaats




4.1)


Het heden speelt het zich af in een kuuroord Spa, België. Deze stad wordt uitvoerig beschreven wanneer de zusters gaan wandelen.


In Anna’s verleden zijn haar "Ouderlijk huis" , het huis van von Garlitz en diens slot erg belangrijk. In dat van Anna het huis van haar oom en tante en "het tbc- huisje" achterin de tuin, waar zij verbleef toen zij ziek was en waar een onderduiker verbleef tijdens de oorlog. Verder spelen in de levens van beiden het casino in Keulen een grote rol, dit is waar zij samen met hun vader leefden. Ook de Dom van Keulen is belangrijk, met name voor Anna, net als alle dingen waar er twee van zijn in dit boek.




4.2)


Ik wist nog helemaal niets van deze plaats af. Wel had ik al wel eens gehoord van het begrip kuurhotel. Ik was er van op de hoogte dat dit een plaats was waar mensen bijvoorbeeld kunnen herstellen van een ziekte.




4.3)


De plaats van handelen, Spa, geeft naar mijn mening niet echt extra betekenis. Wel is deze plaats bepalend voor de sfeer in het boek. In dat opzicht is de plaats natuurlijk wel belangrijk.


Wat uiteraard van groot belang is in het boek, is het feit dat de zussen op twee verschillende plaatsen zijn opgegroeid: de één in Nederland en de ander in Duitsland. Dit gegeven speelt een cruciale rol in het boek. Het is de oorzaak van het feit dat de vernederlandste Lotte zich niet weer wil verenigen met Anna, omdat ze anti-Duitse gevoelens heeft.






4.4)


Het verhaal speelt zich af in de rustieke omgeving van het kuurhotel. De maatschappelijke situatie is natuurlijk ontzettend veranderd ten opzichte van de tijd van de Tweede Wereldoorlog, maar het neemt niet weg dat de Nederlandse maatschappij (Lotte) nog steeds een afkeer heeft van Duitsers.




4.5)


De omstandigheden uit het verleden spelen nu een belangrijke rol in het verhaal. Spa daarentegen is volgens mij niet meer een decor waartegen het verhaal zich afspeelt. Het verband tussen een kuuroord en de hereniging van twee zussen is mij niet zo duidelijk.











5: Het vertelstandpunt.




5.1)


Het perspectief ligt bij verschillende personen; een verteller, af en toe bij Anna en heel soms bij Lotte. De lezer wordt getrokken naar de warme Anna . Zij vertelt meer in dit verhaal, met meer gevoel en openheid.


De lezer wordt langzaam aan beïnvloedt door de verteller. Heel af en toe ligt het perspectief bij Anna om de lezer nog meer sympathie te laten voelen voor Anna. Om het boek spannend te houden wordt het perspectief soms bij Lotte gelegd. Dan begrijpt de lezer heel even het gevoel van Lotte, maar steeds weer overheerst de sympathieke Anna.




5.2)


Doordat Anna wordt neergezet als een vriendelijk persoon, was ik snel geneigd om de Duitse kant te kiezen; dat het nu maar eens uit moest zijn met dat “ouwe-koeien-uit-de-sloot-halen.”


Van de Nederlander (Lotte) wordt toch wel een bekrompen beeld geschetst. En eigenlijk kun je ook bijna niet anders dan Anna gelijk te geven, hoe begrijpelijk het gevoel van Lotte tegenover Duitsland ook moge zijn.






6: Wat wil de lezer zeggen?




Het is eigenlijk zonneklaar wat De Loo in dit boek duidelijk probeert te maken: Nederland en Duitsland zijn aan een verzoening toe. Omdat je meer sympathie ontwikkeld voor Anna probeert ze je de kant van haar op te trekken: de kant van nieuwsgierigheid naar elkaar, openheid, zonder te oordelen.


Ik ervaar dit als de juiste benadering van de schuldkwestie, de gewone Duitsers hebben het immers ook niet makkelijk gehad in de oorlog. Uiteindelijk is dit boek een bevestiging geweest van wat ik eigenlijk al wel wist: dit verhaal heeft twee kanten, en niet alle Duitsers waren “fout”; het gewone volk heeft ook geleden.





















Tessa de Loo












Biografie/Bibliografie






Tessa de Loo is als Tineke Duyvené de Wit op 15 oktober 1946 te Bussum geboren. Haar jeugd bracht zij (na een korte tussenstop in Amsterdam) vooral door in het Brabantse Oss, in een afgelegen huis dat geheel was omgeven door weilanden. Na het behalen van het MMS-diploma aan het Maaslandcollege in Oss ging zij in Utrecht Nederlands studeren. In 1971, na de geboorte van een zoon, brak zij die studie af en staakte ook haar pogingen om te schrijven, haar grootste ambitie. Met man en kind verhuisde zij vervolgens naar de Achterhoek en enige jaren later naar Texel. Ze gaf les, nam de studie weer op en begon opnieuw te schrijven, onder meer naar aanleiding van een oproep voor verhalen in Vrij Nederland. In oktober 1980, nadat ze definitief voor een bestaan als schrijfster had gekozen, ging zij met haar zoon in het Groningse Pieterburen wonen. Impuls, een alternatieve leefgemeenschap die er in de jaren zeventig gouden tijden had beleefd, zou de inspiratiebron vormen voor haar latere roman Meander, ook al is die in Zeeuws- Vlaanderen gesitueerd.




In maart 1983 publiceerde ze in Maatstaf 'De meisjes van de suikerwerkfabriek', een verhaal waarin vier vrouwen afrekenen met het mannelijke superioriteitsgevoel in de persoon van een hooghartige jonge treinconducteur. De triomf is echter van korte duur en niet zonder bijsmaak. Nog in 1983 verscheen de verhalenbundel De meisjes van de suikerwerkfabriek. 'De donkere dagen voor Kerstmis in 1983 zijn de dagen van Tessa de Loo geweest.' Dat was de conclusie van onderzoeker Ton Steijger in Het literaire proza-debuut in Nederland 1981- 1984 naar aanleiding van het succes van de bundel. Dat die zowel commercieel als artistiek een succes was, blijkt wel uit het feit dat hij zowel werd bekroond met het Gouden Ezelsoor voor het best verkochte debuut als met de Anton Wachter-prijs voor de meest beloftevolle jonge auteur.




Najaar 1986 verscheen haar tweede boek, de roman Meander, waarin de opkomst en de ondergang worden beschreven van een alternatieve leefgemeenschap. Door de sobere maar zorgvuldige manier waarop aan het verhaal vorm is gegeven, door de sfeertekening en door de humor is het een indrukwekkend boek. Minder positief waren de reacties op Het rookoffer, de novelle die zij schreef op verzoek van de CPNB en die in 1987 als boekenweekgeschenk verscheen. Het is het achteruit in de tijd vertelde verhaal over een door de omgeving niet geaccepteerde verhouding van een lerares met een achttienjarige, bijzonder intelligente leerling.




Twee jaar later verscheen een tweede roman, Isabelle, waarin een beroemde en mooie Franse filmactrice wordt ontvoerd door een afzichtelijk lelijke vrouw, die jaloers is op haar schoonheid en succes. Zij geeft haar steeds minder te eten om haar zo langzaam te zien wegteren. Terwijl de politie het zoeken al heeft opgegeven, blijft een stille aanbidder van de actrice, een altijd om zijn dikte en lelijkheid bespotte man, echter naar haar op zoek. De roman werd getypeerd als 'een parabel over de eeuwige strijd tussen schoonheid en lelijkheid'.




Haar bekendste roman is waarschijnlijk De Tweeling (1993). Dit verhaal gaat over twee zussen die na vele jaren weer herenigd worden. Het feit dat één van de twee is opgegroeid in Duitsland zorgt ervoor dat een hereniging moeilijk is, omdat de in Nederland opgegroeide helft van de tweeling vol zit met verwijten tegenover de Duitsers, na de gebeurtenissen in WOII.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen