Boekverslag : Louis Couperus - De Ode
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1092 woorden.

Veel scholieren lezen geen boeken van vóór 1960 voor hun plezier. Zij hebben daar zo hun redenen voor; deze boeken zijn saai, het taalgebruik is zo moeilijk en de onderwerpen zijn altijd ouderwets. Daarom lezen veel leerlingen alleen de overbekende romans en zien docenten Nederlands voor de zoveelste keer hetzelfde boek op de lijst verschijnen. Er is echter niet altijd een reden om deze boeken enkel als verplichte kost te beschouwen. Sommige romans zijn ook leuk. Het verhaal De ode van Louis Couperus is zo’n geval. Louis Couperus is vaak wat langdradig en de gemiddelde jongere begrijpt dan ook niet waarom hij zo veel geroemd wordt. Dit verhaal is echter goed te lezen en boeit enorm. Hier een beschrijving van het boek.



Samenvatting

Olympische spelen

De hetaere Kallirhoë uit Korinthe is naar Olympia gekomen om de Olympische spelen te bekijken. Deze feesten zijn niet toegankelijk voor vrouwen, daarom heeft zij zich als jongen vermomd. Ze logeert bij een oude bekende, Megaira, die haar niet onmiddellijk herkent. De volgende ochtend begint de pentatlon, een wedstrijd in vijf onderdelen die tussen vijf jonge mannen zal worden uitgevochten. Zij is gekomen om Xenofon te zien, die ze thuis in Korinthe eens had gezien en waar zij verliefd op is geworden. Kallirhoë mengt zich tussen de toeschouwers, allen mannelijk. Ze voelt zich naakt, als ze ontdekt wordt, zal dat haar dood betekenen. Al snel wordt ze meegevoerd door het enthousiasme van de menigte. Xenofon wint de eerste wedstrijd, de wedloop. Ze is erg bang voor ontdekking, want een onbekende, oude man staart haar steeds begeerlijk aan. Ze raakt met hem in gesprek en hij vraagt haar of ze een vrouw is. Ze ontkent, en hij vertelt haar dat ze niet de enige vrouw onder dit miljoenenpubliek is. Ook het tweede, derde en vierde deel van de pentatlon, respectievelijk het discuswerpen, de springwedstrijd en het speerwerpen, worden door Xenofon van Korinthe gewonnen. Eindelijk is het tijd voor het laatste deel van de wedstrijd. De worstelwedstrijd is het mooiste deel van alles, zonder wapens en zonder benodigdheden, de jonge mannen strijden naakt. Ook dit deel van de pentatlon wint Xenofon. Bij zijn huldiging als winnaar van de pentatlon wordt hij vol lof bezongen door de beroemde dichter Pindaros. Ontroerd en in de war volgt Kallirhoë haar geliefde, op haar beurt weer gevolgd wordend door de oude man. Zij schudt hem af en volgt Xenofon verder naar het bos. Ze raken in gesprek en vertellen elkaar dat ze elkaar na die ene ontmoeting in Korinthe nooit meer vergeten zijn, ook al is er niets tussen hen voorgevallen. Een kus volgt, maar meer is onmogelijk hier in Olympia, Kallirhoë bevindt zich immers nog steeds op voor vrouwen verboden grondgebied. In Korinthe zullen ze elkaar weerzien…



Klassiek

Couperus werd vaak geïnspireerd door de oudheid. Ook dit boek heeft duidelijk invloeden van lofzangen van beroemde Griekse dichters. Het is een ode aan Xenofon, de grote atleet, echter wel verpakt in een romantisch jasje. Ook het taalgebruik komt duidelijk overeen. Het zijn lange zinnen, met veel bijzinnen. Ook worden heel veel lange beschrijvingen gebruikt, van de indrukken die Kallirhoë opdoet en de gevoelens die haar overvallen. De stijl waarin het geschreven is lijkt erg veel op de stijl van klassieke, vooral Griekse teksten. Ook het gebruik van epitheton ornans, vaste achtervoegsels achter een naam, is een Homerisch gebruik. Een voorbeeld hiervan is ‘Xenofon van Korinthe, de Oligethide’. Voor namen worden vaak beschrijvingen gebruikt, zoals ‘de hetaere uit Korinthe’ in plaats van Kallirhoë. Natuurlijk zorgen ook de lofzangen van de dichter Pindaros in dit boek voor de klassiek aandoende stijl. Vooral voor gymnasiasten is dit boek dus makkelijk om te lezen, omdat zij al aan dit formele taalgebruik gewend zijn.



Kallirhoë en Xenofon

Kallirhoë is een jonge vrouw uit Korinthe. Ze is een courtisane voor de hoger klasse en ontmoet dus veel jonge mannen. Ze heeft Xenofon gezien op een feest in Korinthe, hij is echter niet bij haar geweest omdat atleten zich niet met vrouwen mogen bezighouden. Ze voelde zich echter meteen tot hem aangetrokken, daarom is ze hem gevolgd naar Olympia. Deze informatie krijgt de lezer door beschrijvingen van de alwetende verteller. Men leert Kallirhoë niet echt persoonlijk kennen in het verhaal, maar komt wel steeds meer te weten over haar. Ze is een personage dat de lezer aanspreekt door haar herkenbare gedrag, ook al speelt het zo lang geleden.

Xenofon is een atleet en hij voelde zich ook direct aangetrokken tot Kallirhoë. Pas in de laatste scène komt hij als sprekend personage naar voren, daarom is over hem niet zoveel te vertellen. Hij mist een vrouw in zijn leven enorm en is bereid daar voor zijn carrière als atleet op te geven.



Noodlot

In veel romans van Louis Couperus staat de thematiek van het Noodlot centraal: het lot van de mens wordt bepaald door buiten hem staande omstandigheden. In De ode zie ik dit echter niet. Het boek kan het beste omschreven worden als een neoromantisch verhaal geïnspireerd door de vormen en verhalen uit de klassieke oudheid. Het thema is liefde, en dat men er alles voor over moet hebben om die ultieme liefde te bereiken. Kallirhoë waagt zich immers in een voor haar levensgevaarlijke situatie om haar geliefde, van wiens wederzijdse liefde ze nog niet eens overtuigd is, te zien. De historische setting is ook een romantisch aspect, evenals de zoektocht naar geluk van Kallirhoë. Ze leeft in onvrede met haar tijd, ze verzet zich tegen regels die vrouwen van mannen onderscheiden en is daarmee haar tijd ver vooruit.



Omvang

De omvang van het volledige werk van Louis Couperus is enorm, De ode neemt daarin slechts een erg kleine plaats in. Dit zorgt er ook voor dat het werk relatief onbekend is. Zijn bekendste werk is Eline Vere, daarna volgen De stille kracht en Het zwevende schaakbord. De meeste literaire critici beperken zich daarom tot een beschrijving van zijn meer bekende boeken, waarbij De ode wordt vergeten. Dit is erg jammer, want het is een mooie en interessante roman.



Aanrader

Alles bij elkaar genomen is De ode dus echt een aanrader, en niet alleen voor scholieren. Het is een mooie, boeiende en prettig te lezen roman, die bovendien niet zo veel bladzijden telt. Het heeft absoluut niet het karakter van zo’n dikke pil die iedereen als verplichte kost beschouwt en is niet een boek dat in alle leesdossiers voorkomt. Lezen dus, als je nog boek moet lezen voor je leesdossier, eens graag een léuk boek wilt lezen uit de periode 1880-1940, of gewoon als je je verveelt.



Gebruikte secundaire literatuur:

- C.H.M v. D. Bibliographie, in: De Gids 06-1919
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen