Boekverslag : Hugo Claus - De Koele Minnaar
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3206 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3206 woorden.
o Zakelijke gegevens
Roman van Hugo Claus.
De koele minnaar, uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam 1994, 191 blz. (eerste druk november 1956).
o Eerste reactie
Ik ben dit boek gaan lezen , omdat het me aansprak toen ik de achterkant las en ik wist dat Hugo Claus ook wel een leuke schrijver was, bovendien was het maar een dun boekje.
Tijdens het lezen hing er een leuke sfeer in het verhaal, lekker zomer, aan het strand in Italië. Maar het einde viel me wel tegen, dat ging te snel en te vaag. Opeens vertrok Edward weer naar België en was de relatie met Jia voorbij.
o Verdieping
a) De Belg Edward is op vakantie in Italië. Bij de aanvang van het verhaal wordt verteld hoe hij afscheid neemt van Carla, een vrouw die hij op zijn reis had leren kennen. Zij keert terug naar haar gezin in België. Edward blijft alleen achter in het kuststadje Perenna en vindt pension bij een oude Russische dame, mevrouw Leccini, in een tuinhuis. 's Avonds gaat hij met de mensen uit het dorp wat drinken en verder brengt hij zijn dagen door met luieren op het strand. Tijdens een filmvoorstelling op een weide maakt hij kennis met Jia Venturi. Ze is actrice en hoort bij de filmploeg die in het dorp een film aan het opnemen is. Ze gaan samen iets drinken, waarna ze haar laatste bus mist, denkend dat Edward een auto heeft. Ze lopen dan naar Lotorne, waar Jia met de anderen van haar filmploeg in een hotel logeert. Ze roept opzettelijk een ander meisje om te laten merken dat ze thuisgebracht is door een man en hoopt dat haar vriendin Violet het te horen zal krijgen. Een paar dagen later gaat Edward weer naar Lotorne en inderdaad ziet hij Jia daar bij het filmgezelschap:een dikke vent houdt haar hand vast. Jia ziet hem ook en wuift, de dikke vent wuift ook, maar Edward keert zich om en verdwijnt woedend. Op de terugweg ontmoet hij Maria,het dienstmeisje, die niet afkerig blijkt van toenadering, en in zijn jaloezie neemt hij haar mee naar zijn kamer. Later gaat hij wel eens kijken op de filmset of ziet hij Jia ergens anders. Dan ontvangt Edward een kaart van Jia waarmee ze hem uitnodigt voor een feest. Hij gaat er meteen al 's middags heen. Hij treft Palla en Violet en hoort van hen dat Jia champagne voor hem betaald heeft die hij bij wijze van boete schuldig was, omdat hij op de camerawagen gereden heeft. Ze heeft over hem verteld, dat hij geen geld heeft. Woedend loopt Edward uit het hotel weg, maar dan ziet hij Jia beleefd doen tegenover de beroemde revuester Sabina Corra, die haar een rolletje in een revue beloofd heeft. Jia's onderdanigheid maakt dat Edward zich alweer wat beter voelt. Toch neemt hij de bus terug naar Perenna.In het dorp is een troep Duitse toeristen gekomen. Met één ervan praat Edward, maar de man doet hem aan zijn vader denken,en hij haat hem. Hij kan niet meer alleen zijn, maar verdraagt toch niemand om zich. Hij heeft zijn jas verkocht en van Maria geld geleend. En wanneer hij op een avond thuis komt, zit daar Jia. Ze heeft haar koffers bij zich. Ze is met ruzie uit het hotel vertrokken. Ze heeft kip en wijn bij zich en vraagt Edward of ze bij hem mag blijven, omdat ze nog geen hotel heeft. Ze blijven voorlopig bij elkaar. Mevrouw Leccini, die hem het tuinhuis verhuurd heeft, laat Edward bij zich komen en geeft hem te kennen dat hij vertrekken moet, ze wil niet dat hij op haar terrein met een vrouw leeft. Edward protesteert niet. Jia en hij vinden onderdak bij Nonno. Met Jia gaat niet alles naar wens, Edward heeft dikwijls het gevoel dat ze niet oprecht is, dat ze hem ontsnapt, en hij weet niet hoe hij haar bereiken moet. Zo gaat de zomer voorbij. Op een dag maakt mevrouw Leccini Edward heftige verwijten, dat hij Maria zo heeft laten zitten, nadat hij haar zwanger heeft gemaakt. Ze zegt dat ze hem niet meer in het dorp wilt zien. 's Avonds vraagt Edward aan Jia of ze nog in de revue in Rome zou kunnen optreden. Jia is dan zo uitgelaten, dat ze meteen haar koffers gaat pakken. Edward moet die laatste nacht voortdurend aan Maria denken. In Rome zorgt ‘oom’ Turi ervoor dat Jia een contract krijgt. De eerste weken mag Edward van Jia niet in het theater komen, later zit hij tijdens de repetities dikwijls in de loge. Jia rookt ontzettend veel. Bij de revue krijgt ze steeds kleinere rollen. Hun verhouding verkoelt voortdurend. Edward hoopt dat Jia hem bedriegen zal en dat er zo een einde aan de situatie zal komen, maar het gebeurt niet. Hij vindt het moeilijk geld van haar aan te nemen. Op een dag wordt haar salaris gehalveerd. Oom Turi doet er niets aan, hij wil dat Edward weggaat. Ondanks alles laat Jia hem niet gaan. In het theater heeft ze ruzie met de regisseur, ze zoekt hulp bij Sabina. Ze is blij dat ze spoedig naar San Remo vertrekken. Bij de première mag Edward van Jia niet aanwezig zijn, maar als de voorstelling afgelopen is, gaat ze met de anderen mee en laat hem wachten. Ze had champagne gedronken in Sabina’s loge en was toen met Lee meegegaan. Om 5 uur wordt ze stomdronken thuisgebracht door Basso, een der dansers, die haar in haar nek streelt, was ze prettig vindt. Als Edward haar vindt is hij zo woedend dat hij haar een pak slaag geeft. 's Morgens verzoenen Edward en Jia zich weer. Een poosje later zijn ze in Genua. Soms gaat het weer een tijd lang goed tussen hen. Zo trekken ze van de ene stad naar de andere en keren weer terug in Rome. 's Avonds ontmoeten ze daar Violet weer. Jia en Violet zijn zo uitbundig en liefkozen elkaar zo, dat Edward er ziek van wordt. Violet biedt hun aan bij haar broer te logeren en ondanks zijn protest moet Edward wel toestemmen, daar dat goedkoper is dan naar een hotel te gaan. De volgende dag ontmoeten ze Oom Turi, die voorspelt dat het samenwonen verkeerd zal gaan. Het gaat ook verkeerd en na een stoeipartij die nogal hardhandig eindigt, eist Violet dat Edward het huis zal verlaten. Jia brengt hem tot de lift en geeft hem geld mee. Ze bekent dan, dat ze alleen van Violet houdt. Edward gaat terug naar zijn vroegere pension en leidt er een troosteloos leven, steeds verwachtend iets van Jia te horen. Als hij dan op een avond uit de bioscoop komt, is ze er met haar bagage. Toch wordt het niet goed tussen hen, ze leven naast elkaar. Jia kan geen werk vinden, maar wel komt ze dikwijls dronken thuis. Al gauw is het geld weer op en de schuldeisers worden lastig. Dan kan Jia als danseres optreden in een zoveelste-rangs schouwburg. Ze wil niet, omdat het haar kans op een filmrol zal verkleinen, maar Edward dringt aan. Hij leert haar dansen, drie weken lang. Dan blijkt, dat Jia Violet weer ontmoet heeft. Als ze op een dag in een artiestenrestaurant eten, ontmoeten ze Oom Turi. Hij wil Jia een laatste kans geven, maar alleen als Edward weggaat. Als deze 's avonds thuiskomt, is ze inderdaad verdwenen. Een paar dagen later pleegt Edwards hospita zelfmoord, wegens geldgebrek. Hij zal nu het huis moeten verlaten. Op een vlooienmarkt verkoopt hij al zijn bezittingen. De volgende dag zal hij naar België vertrekken. Hij ontmoet Leffie, die hem een figuurbaantje aanbiedt. Hij weigert , maar gaat wel met Leffie mee naar een feest, waar hij weet dat hij Jia zal ontmoeten. Ze is er inderdaad, naast Violet en dik geschminkt. Jia vraagt hem te blijven, maar hij zegt haar vaarwel en keert terug naar België. Deze keer loopt Jia hem niet achterna.
b)Het verhaal wordt helemaal verteld door Edward, hoe hij het beleefd en hoe waarover hij denkt. Het verhaal speelt het verhaal zich voor het grootste deel af in Perenna, een kuststadje in Italië. Het is een afgelegen dorp waar iedereen elkaar kent en elke toerist of vreemdeling nauwlettend in de gaten wordt gehouden. Edward is veel in het tuinhuisje dat hij heeft gehuurd en op het strand. ’s Avonds zit hij in de Tivoli-bar van Riccardo met Nonno en Riccardo te kaarten met drank erbij. Ook gaat hij veel naar de bioscoop en komt later in het verhaal veel in het hotel Eden in Lotorne, waar Jia verblijft. Dan gaan ze naar Rome en Edward hangt veel rond op straat of is op de set om naar Jia te kijken.
Ik denk dat het verhaal zich ongeveer afspeelt in de tijd dat Hugo Claus het geschreven heeft, rond 1960 dus. Het tijdsbestek van het begin tot het eind van het boek is een aantal maanden. Het verhaal begint in de zomer en eindigt halverwege de winter. Het wordt op chronologische volgorde verteld met een aantal herinneringen aan vroeger, over bijvoorbeeld Edwards moeder en vader.
Edward is de hoofdpersoon in het boek. Hij is een koel persoon, niet snel stapelverliefd of ergens anders overdonderd van. Het lijkt alsof hij niet snel van zijn stuk te brengen is, maar soms kan hij wel heel kwaad worden, maar uit dat niet altijd naar anderen. Wel heeft hij Jia een keer geslagen, hij bleef doorslaan tot hij geen kracht meer in zijn hand had, zo boos was hij. Jia was met Lee gegaan, waarna Basso haar had thuisgebracht en haar had gestreeld, Jia was stomdronken geweest. Ook is hij een paar keer boos weggelopen bij haar en Violet of weg van de set. Maar hij laat veel over zich heen waaien, hij pikt het van Jia dat zij hem bedriegt met de liefde voor en dat ze intiem is met mannen. Hij vind haar leuk, maar laat haar los. Hij houdt niet van haar denk ik, het is te oppervlakkig tussen hen. Ook is hij toen hij boos was op Jia met het dienstmeisje Maria naar bed geweest. Hij is geen ondernemend type, meestal hangt hij rond op het strand, in de stad of in de bioscoop. Dit is misschien het grootste verschil tussen hem en Jia, want Jia wil liever leven en feesten.
Jia is vluchtig, vrij en snel gepikeerd. Soms is ze poeslief tegen Edward, soms zit ze hem een beetje te pesten (“je bent een gevaarlijke gek”) maar vaak is ze gemeen tegen hem. Ze maakt hem jaloers met Violet, ze spannen soms samen tegen Edward. Ze zegt dat ze van Edward wil houden, maar dat het hem niet helemaal gelukt is. Ze weet niet wat ze wil, dan loopt ze weer bij hem weg, terug naar haar filmgezelschap, dan wil ze weer voor altijd bij hem zijn. Jia leeft een ongezond bestaan, ze heeft vaak wallen, is regelmatig stomdronken en ze heeft last van een rokershoestje, omdat ze veel te veel rookt bij Edward. Ze houdt weinig rekening met Edward, ze gaat gewoon haar gang, Edward moet het maar goed vinden.
Edward en Jia hebben een vreemde relatie. Ze zijn wel gek op elkaar, maar kunnen niet lang bij elkaar zijn. Hun relatie is oppervlakkig en niet altijd liefdevol, vaak hebben ze ruzie of zijn boos op elkaar. Jia houdt van feesten, Edward hangt liever want rond, dit botst nogal. Edward houdt er niet van als Jia stomdronken thuiskomt of met andere mannen flirt. Daarbij komt dat Jia lesbische neigingen heeft naar Violet en Sabina, dit betekend voor Edward een onmacht om haar beter te bereiken.
Violet is ook een actrice en zit in het filmgezelschap waar Jia bij hoort. Jia heeft een zwak voor haar en laat haar door Violet kleineren. Ze hebben een soort verhouding met elkaar, maar dat wordt niet helemaal duidelijk in het verhaal. Violet is gemeen, ze commandeert mensen graag en heeft een soort sterren allure gekregen van haar roem als actrice.
Verder zijn er van het filmgezelschap nog Leffie, Basoo, Lee, Sabina Corra, Palla (regisseur), Bologna, Menassi (regisseur). Nonno hoort er ook bij, maar was al eerder bekend uit het dorp Perenna.
c) Het thema: de onmacht in de liefde
Motieven:
- vreemdgaan, bedrog en verzinsels, Jia bedriegt Edward, en verzint daaromheen dingen. Edward bedriegt Jia met het dienstmeisje.
- liefde
- seks
- de lesbisch neigingen van Jia
- de passiviteit en lusteloosheid van Edward
- ongebondenheid van hen beiden
Verband tussen titel en thema: ‘De koele minnaar’ slaat op Edward. Hij is een koel persoon en vooral koeltjes in de liefde. Hij kan zich wel boos maken, maar hij laat Jia wel gaan en pikt het dat ze is vreemdgegaan. Het kan hem allemaal niet zo veel schelen. Hij heeft een koele persoonlijkheid. En dat is ook de reden waarom hij Jia niet kan ‘intomen’, hij heeft geen grip op haar en daarom onmacht in de liefde.
d) Biografische gegevens over de auteur
Hugo Claus werd in 1929 te Brugge geboren. Tot 1940, toen voor België de oorlog begon, was hij de meeste tijd in een internaat. De oorlogsjaren bracht hij in het gezin door. In Kortrijk en Gent bezocht hij de middelbare school. Op zijn 17de ging Hugo bij zijn grootmoeder wonen om te schrijven en te schilderen. Om verf te kunnen kopen nam hij allerlei baantjes aan. Men vond hem over het algemeen lui en onbetrouwbaar. In het najaar van 1947 ging hij met zogenaamde Suikerarbeiders mee naar Noord-Frankrijk. Deze korte episode eindigde met een verblijf in Parijs. Daar had hij veel contact met schrijvers en schilders. Hij begon toen ook zelf te schrijven en publiceerde een romanfragment in een jongerentijdschrift. In 1948 trok hij naar Oostende, daar leerde hij zijn latere vrouw Elly kennen. Samen gingen ze naar Parijs, waar zij aan een film moest meewerken. Het werd een verblijf van drie jaren, ze woonden er op vele adressen. Gedurende die tijd heeft Claus weer heel veel contact gehad met Nederlandse schrijvers en schilders, die hem daardoor (in Parijs!) eigenlijk voor Nederland ontdekt hebben. In 1953 gingen Hugo en Elly voor vakantie naar Rome. Daar kwamen ze in contact met filmmensen. Samen hebben ze toen met een Italiaans gezelschap dat een musical vertoonde een tournee door heel Italië gemaakt. Na een verblijf van drie jaren in Italië (hoofdzakelijk in Rome) keerde Hugo Claus terug naar België, naar Gent. Hij was plotseling tot het besef gekomen in Italië vreemd te zijn. Pas na zijn terugkeer naar België is hij getrouwd en is hij een eigen - artistiek ingericht - huis gaan bewonen.Voor zijn Literaire en algemeen-culturele verdiensten kreeg hij de Leopoldsorde.
Hugo Claus schrijft poezie, proza (verhalen en romans) en toneelstukken.De opvoeringen van zijn toneelstukken regisseert hij dikwijls zelf. Hij begon als experimenteel dichter. Het waren uitgaafjes in eigen beheer, o.a. met tekeningen van Karel Appel. Zijn romans zijn in verschillende talen vertaald
o Beoordeling
1. Verhaalelementen met een positieve werking: het boek begint leuk, als Edward Jia nog niet heeft ontmoet lijdt hij een heerlijk leventje aan de kust. Dit is wel iets om jaloers op te zijn, zo lekker aan het strand luieren, niets te hoeven. In de omgeving van een gezellig authentiek dorpje met vissers en een kroegje. De keren dat het goed gaat tussen Edward en Jia zijn ook leuk om te lezen, daar krijg je een gelukkig gevoel bij.
2. De passage die mij het meest aanspreekt, is de passage dat hij Jia vindt in haar kamer, stomdronken slapend gespreid op het bed. Hij mocht niet bij de première aanwezig zijn, want dan werd Jia zenuwachtig en verpeste ze haar première. Na de première had hij buiten op haar gewacht, maar zij had hem niet zien staan en was met het filmgezelschap meegegaan. Hij zag haar weglopen, tussen Sabina en Lee in, zij zocht hem niet. Ze had champagne gedronken in Sabina’s loge en was daarna met Lee meegegaan, zo ging dat altijd, iedereen ging met iemand mee. Daarna had Basso haar thuisgebracht in de taxi. Hij had haar nek gestreeld en ze had het fijn gevonden.
Edward had vanaf 1 uur zitten wachten bij haar kamer en om 5 uur ’s morgens kwam ze pas thuis. Hij hoorde haar intiem afscheid nemen van Basso. Toen hij de kamer binnen liep was Basso weg en lag Jia op bed met gespreide armen en benen, haar jurk tot haar dijen opgeschort. Het wordt beschreven alsof hij door de ogen van Basso kijkt die haar benaderd had. Hij probeert haar wakker te maken, maar zij zegt alleen maar, ‘ga weg’. Dan kan hij zijn woede niet meer inhouden en slaat haar uit alle macht, tot ze kermt en daarna valt ze weer in slaap. Dan komt Leffie binnen en laat Edward het tot morgen rusten, als zij weer nuchter is.
Wat er in deze passage beschreven wordt is choquerend, hoe Jia Edward bedriegt en hij er op zo’n vreselijke manier mee wordt geconfronteerd. Als je aan het hoofdstuk begint kan je bijna niet geloven wat er wordt beschreven, ‘heeft ze hem echt zo hard bedrogen?’. En dat hij daarna nog met haar verder gaat, dat kan ik niet begrijpen.
3. Verhaalelementen met een negatieve werking: de keren dat Jia Edward afzeikt, vooral wanneer ze met Violet tegen hem samenspant in de hotelkamer bij de broer van Violet. Ze zijn dan zo gemeen tegen Edward. Dat heeft Jia wel vaker, dat ze gemeen doet tegen hem.
4. Ik kan het verhaal niet vergelijken met andere films en/ of boeken die ik heb gelezen/ gezien.
5. Het thema van het boek vond ik heel interessant, maar soms vervelend omdat ik vind dat de hoofdpersoon de verkeerde keuzes maakt. Zoals ik al eerder had gezegd, vind ik dat hij Jia had moeten verlaten nadat hij erachter kwam dat ze met een ander was gegaan. Maar wel vaker vond ik haar gemeen tegen Edward, waar hij lauwtjes op reageerde. Zijn laatste besluit om terug te keren naar België was een goed besluit, hij had er niets meer te zoeken en moest opnieuw beginnen, zonder Jia.
Ik vond dat Edward het anders had moeten aanpakken, wat betreft zijn onbereikbare liefde. Hij had ervoor moeten gaan, toen het nog kon. Laten zien wat hij voor haar voelde, samen leuke dingen doen. Dat deed hij nauwelijks. En anderzijds had hij de relatie eerder moeten afkappen, want zo gaf hij haar elke keer haar zin en had zij het voor het zeggen of ze samen waren of niet.
6. Het taalgebruik was zeer ingewikkeld. Sommige uitdrukkingen waren zo verouderd, dat ik ze niet begreep. Ook de zinsbouw en woordkeuze was echt uit een andere tijd. Soms was het moeilijk te begrijpen wat er precies gebeurde, omdat het zo vreemd beschreven werd, alsof ik in een andere taal las. Sommige stukken moest ik echt een paar keer overlezen om te begrijpen wat er gebeurde. Gelukkig begrijp je dan wel waar het om gaat en kom je er soms later achter wat er gebeurd was, omdat het dan op een andere manier gezegd wordt.
7. Eindoordeel:
Amuserend boek, je leest het gauw door. Niet bijzonder, wel aardig. Ik denk dat het verhaal me wel bij blijft, omdat ik sommige elementen wel heel leuk vond, maar het totaal wat minder.
8. ik denk dat ik dit boek wel aan anderen aanraad, die ook een boek moeten lezen van vóór 1960. Want het boek is toch amuserend en niet heel ingewikkeld. Bovendien heb je het zo uitgelezen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen