Boekverslag : Renate Dorrestein - Een Nacht Om Te Vliegeren
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3655 woorden.

akelijke gegevens

Auteur:Renate Dorrestein, 25 januari 1954 te Amsterdam.

Titel/Ondertitel: Een nacht om te vliegeren, Asa vindt de nacht van het midzomernachtsfeest de perfecte nacht om weg te vliegeren.

Overige zakelijke gegevens:-Uitgeverij contact-Eerste druk 1987, gelezen de vijfde druk 1993-Het boek telt 158 bladzijden

Genre:Vrouwenroman

Motivatie

Ik heb dit boek gekozen omdat de titel mij wel aansprak. Toen heb ik de achterflap gelezen en dat sprak mij wel aan.

Eerste reactie

Het is wel een boek wat mooi geschreven is, maar het blijft allemaal een beetje vaag. Je moet ook heel goed opletten terwijl je leest, want anders snap je er helemaal niks meer van.

Samenvatting

Opdracht:Het boek is geschreven voor Caroline

Motto:-

Inhoud:Het boek gaat over Linde die door haar vader naar familie wordt gestuurd die zij helemaal niet kent. Ze wordt daar naar toe gestuurd omdat ze net een abortus heeft moeten ondergaan en haar vader denkt dat ze daar de gebeurtenissen kan verwerken. Als ze daar aankomt heeft ze al meteen door dat dit niet het geval zal zijn. Meteen als ze aankomt maakt ze al kennis met haar nichtje Asa. Asa laat haar al gelijk merken dat ze Linde helemaal niks vindt. Ze vindt Linde namelijk zo’n opmaaktrutje wat zich zorgen maakt over haar uiterlijk, en dat is nou net iets waar Asa zich helemaal niet druk over kan maken. Asa laat dit ook duidelijk aan Linde merken door allemaal gemene vragen te stellen. Asa heeft door dat haar vader wel wat met Linde wil. Hij vindt haar wel een aantrekkelijk meisje met wie hij goed kan praten en opschieten. Maar Asa is hier heel boos over omdat zij vindt dat hij gewoon met haar moeder moet dansen etc. de moeder van Asa praat namelijk niet meer en houdt zich voor alles van de domme. Dat doet ze omdat haar zoon (Alex), de broer van Asa, is weggevliegerd. Hij deed dat omdat hun vader vond dat Alex net zo’n zakenman moest worden als hij maar Alex vond dat maar helemaal niks en wilde al die lessen niet volgen. Daarom had hij besloten om op een nacht toen hij met Asa ging vliegeren, weg te vliegen met de grootste vlieger. Haar moeder is hier zo boos over geworden dat ze Asa heel erg heeft geslagen/getrapt dat Asa’s gezicht aan een kant helemaal verminkt is en ze nog maar een oog heeft. Ook is er iets met haar been gebeurd waardoor ze niet meer normaal kan lopen, alleen nog maar hinken. Door dit alles kijken mensen haar altijd heel raar aan, vooral omdat haar gezicht er heel raar uitziet, omdat Asa niet wil dat andere mensen weten dat haar moeder dit heeft aangericht en ze haar moeder in bescherming wil nemen vertelt zij tegen iedereen dat ze de touwen in haar gezicht kreeg toen Alex wegvloog. Asa vind dat zij nu voor haar moeder moet zorgen omdat haar vader zich geen zorgen meer om haar moeder maakt. Met het jaarlijkse midzomernachtsfeest zeggen alle keukenmeisjes / spoelmeisjes die altijd maar roddelen dat Alex is gesignaleerd. Er gebeuren die nacht dan ook allemaal rare dingen. Op het bal, waarbij je verkleed moet komen, verkleed Asa haar moeder als de dood, zichzelf verkleed ze als de knecht van de dood. Als haar vader haar en haar moeder zo ziet wordt hij heel boos op Asa. Asa vindt het bal maar helemaal niks, daarom gaat ze in de reus (een symbool van het midzomernachtsfeest, gemaakt van stro) zitten. Ze klimt in de reus naar boven en komt op het idee om de reus te laten schommelen. Op een gegeven moment valt de reus om, midden in het midzomernachtsvuur. Alle mensen schrikken hier heel erg van. Als even later dan ook nog allemaal kaaimannen en boa constrictors gesignaleerd worden weten de gasten helemaal niet meer hoe ze het hebben. De vader van Asa wordt heel erg boos op Asa omdat zij de aanzet lijkt te geven tot al deze gebeurtenissen. Asa denkt dat ze haar broer gevonden heeft, ze zoekt hem op en neemt hem mee naar de kamer van haar moeder. Die ligt namelijk op bed, net zoals vele andere gasten (er is namelijk braakmiddel aan het eten toegevoegd, de huishoudster/keukenbazin Scarabee heeft hier niet op toe kunnen zien omdat zij weeën kreeg en moest bevallen, ze kon zich dus niet met het eten bemoeien). Op de kamer van haar moeder raakt ze met haar broer aan de praat. Maar dan gaat haar broer allemaal rare dingen doen en merkt ze dat het eigenlijk helemaal niet haar broer is. Ze kan uiteindelijk ontsnappen en probeert dan weg te vliegeren net als haar broer destijds heeft gedaan. Ze wil naar de ster Cassiopeia vliegen, ze heeft zichzelf ook al de bijnaam Asa Cassiopeia gegeven.

Onderzoek van de verhaaltechniek

Thema:- Een verstoorde ouder-kindrelatie. ‘Langzaam richt haar vader zijn blik op haar. Hij zucht. Zijn gezicht begint te slinken. Hoe kom ik van dit kind af, zeggen zijn ogen voordat ze zich naar binnen keren. Hij schokschoudert. ‘Wie zal het zeggen,’ mompelt hij.’ (blz. 23)- Het probleem van schijn en wezen. ‘Gelukkig is Asa haar oren niet. Zij hoeft geen geloof te hechten aan wat ze hoort. Wie zuiver van geest is, hoeft nooit te twijfelen, belooft Swami Rama. Het onkwetsbare zelf is vrij van onzekerheid en aarzeling. Er is geen band die het bindt. Men is vrij.’ (blz. 157) - Onderlinge verhouding van werkelijkheid en verbeelding.‘nu kan de jongen met de gong uit de nis achter haar vaders stoel tevoorschijn komen. Hij is helemaal van haar alleen. Ze kan met hem doen wat ze wil. Ze laat hem over de tafel naar haar knipogen terwijl haar vader zijn ei pelt. Hij is blond – nee, zijn haar is ravenzwart. Dat staat het leukste bij zijn roodgeblokte overhemd. Hij heft zijn gong.” (blz. 24) De jongen met de gong is een jongen die alleen in Asa haar verbeelding leeft en dus niet in het echt.

Motieven:Eenzaamheid, ze is eerst de hele alleen en wil haar vader haar niet aankijken en later kome je erachter dat dat komt omdat ze verminkt is.- Droombeelden over ideale leven: niet jezelf zijn en ook niet je gedachten maar als je goed leeft dan krijg je een zuivere geest.

Verband titel en thema:De titel heet een nacht om te vliegeren, omdat het midzomernachtsfeest is. Die nacht is het een uitstekende nacht om te gaan vliegeren, dus Asa pakt haar kans. Citaat: ‘Ze leunt tegen het bad en wrijft haar handen. Haar palmen maken een raspend gerucht. De hele situatie in ogenschouw nemend, is het de vraag waar ze hierna nog wel terecht kan. Kon ze de jongen met de gong maar om raad vragen. Ze had hem nooit moeten afdanken. Dan had ze nu met hem naar het vliegerbalkon kunnen gaan om de grote vliegers op te tuigen. Het is een geschikt moment voor die vliegers. Wat zullen ze prachtig tegen de bleke hemel afsteken. Het bluswerk zal gestaakt worden, iedereen zal elkaar aanstoten en ademloos omhoog kijken. Nee, maar et is de kleine Asa, daar op het vliegerbalkon. Asa! Wat voer je daar in je schild? Je gaat toch niet… Asa!’ (blz. 157)

Structuur:Het verhaal is niet echt chronologisch geschreven. De hoofdstukken zijn ingedeeld naar de tijd. Het verhaal begint om 18.00 uur en eindigt om 03.00 uur. Ieder heel uur is een nieuw hoofdstuk. Je leest wel wat er in dat uur allemaal geburt maar er vinden dan gebeurtenissen plaats waarvan je de achtergrond moet weten en dan schrijven ze opeens een stuk over wat er vroeger is gebeurd en eerst heb je dat helemaal niet door, maar als je dan heel goed leest dan heb je wel door dat het in een andere tijd is gebeurd.

Perspectief:Een ik-perspectief: ‘Mama loopt alsof er zes dozijn witte langharige poezen om haar enkels draaien en kroelen. In haar poezenboor vaart ze naar de eettafel, negeert Asa’s vader die is opgestaan om haar bij de elleboog te vatten, en te gaan zitten. Iedereen ademt uit. Nooit zal het mam ontbreken aan zuchten op haar pad.’ (blz. 25)- En een auctoriaal perspectief: ‘‘Zo,’ herhaalt ze. Ze wendt de Sprinkhaan haar kapotte gezicht toe en kijkt haar met het goede oog onbewogen aan. Griezel en huiver maar en klapper maar met je tanden. ‘Zo zijn wij geworden nadat mijn vader mijn broer uit huis verjaagd heeft.’’ (blz. 48)In het ene gedeelte vertelt Asa zelf wat er allemaal gebeurt en zie je het verhaal alleen maar door de ogen van Asa. In een hoofdstuk staan soms tussen een paar alinea’s streepjes en vaak vindt er dan een andere gebeurtenis plaats of wordt het verhaal door iemand anders vertelt.

Ruimte:Het verhaal speelt zich maar op een plaats af, namelijk het zomerhuis van de vader van Asa. Alleen helemaal in het begin komt Linde over het meer aangevaren naar het huis toe. Voorderest blijft het alleen maar op hetzelfde landgoed. ‘Wie het huis voor het eerst zag, moest onwillekeurig denken aan een prehistorisch wezen dat zich tegen de flank van de heuvel te slapen had gelegd. Als men het naderde, schubden er op onvoorspelbare plaatsen draconische torens tevoorschijn en werden lage uitbouwen zichtbaar, die als ontspannen ledematen langs de helling hingen.’ (blz. 7)

Tijd:De vertelde tijd is ongeveer 10 uur, de verteltijd 158 bladzijden. Want het verhaal begint om 18.00 uur en het laatste hoofdstuk begint om 03.00 uur, dus dan is het denk ik ongeveer om 04.00 uur afgelopen en het boek heeft 158 bladzijden. In het verhaal komen ook flashbacks voor. Dan zit Asa bijvoorbeeld met haar nicht Linde te praten en dan vraagt Linde wat er allemaal met Asa’s familie is gebeurd en eigenlijk wil Asa dat helemaal niet vertellen omdat ze leeft volgens de regels van Swami Rama en volgens hem zijn wij niet onze gedachten en is het niet goed om je herinneringen te herbeleven, maar op dat moment lees je toch opeens iets wat er vroeger is gebeurd en zo zijn er nog meer van dat soort dingen. De historische tijd wordt niet duidelijk aangegeven. Ik denk dat het meer een verhaal is dat het probleem meer een universeel probleem is, en dat het dus niet in een precies jaar hoeft te gebeuren.

Personages:- Asa: De hoofdpersoon van het boek. Je maakt een groot gedeelte van het verhaal mee door haar ogen. Asa is nogal een anders type dan de gemiddelde meisjes van vijftien jaar. Ze leeft volgens de wetten van Swami Rama, die nogal streng zijn. Ze is aan een kant van haar gezicht helemaal verminkt en ze loopt mank. Ze heeft nogal een eigenaardig karakter en heeft ene afkeer van de meisjes die met jongens en opmaken etc. bezig zijn. Ze weet ook precies wat ze wel en niet wil.- Linde: Ook een soort hoofdpersoon. Ze wordt door haar vader naar haar oom en tante gestuurd. Met de gedachte dat ze de abortus die ze net heeft ondergaan kan verwerken. Als ze daar komt merkt ze al gelijk dat haar nichtje Asa haar niet echt mag. Linde probeert alles zo goed mogelijk te doen, maar dat lukt niet altijd, ze is soms wel een beetje onhandig. Linde is een meisje die iedereen maar gelijk aardig vindt en met iedereen vrienden probeert te zijn.

Schrijfstijl:De schrijver gebruikt niet altijd even makkelijke woorden. Het is ook best wel lastig geschreven, de stijl is niet zo heel erg toegankelijk. Toen ik het voor het eerst had gelezen begreep ik er eerst niks van maar nadat ik het nog een keer had gelezen begreep ik het verhaal opeens een stuk beter. ‘Boven begint de warmte op iedereen vat te krijgen. Tijdens haar afwezigheid is er een zekere verflenstheid over de gasten gekomen. Ze grijpen vaker naar hun glazen, drinken die vlugger leeg. Ze hebben de internationale monetaire betrekkingen achter de kiezen, evenals het bilateraal ondernemen en de fiscale uitwisselingsverdragen. Het hoofdgerecht is nu aan de beurt.’ (blz. 70) De woorden die hierbij zitten zijn toch niet allemaal makkelijke woorden en zo zijn er nog wel meer stukjes waar dit soort taalgebruik bij zit.

Plaats in de literatuurgeschiedenis: Gezien de tijd waarin Renate Dorrestein is geboren, hoort zij bij de tijd van 1940 tot heden. Haar boek is voor het eerst uitgegeven in 1987, die hoort dus ook bij de tijd van 1940 tot heden. Ik denk dat haar boek daar ook daadwerkelijk in geplaatst mag worden, want het speelt zo en zo niet in de oorlog dus die tijd is het niet, en ik denk ook niet dat het nog vroeger dan de oorlogen speelde want daarvoor komen er teveel hedendaagse dingen in voor. Het hoort dus bij de periode: van 1940 tot heden.

Informatie over de schrijver:Renate Dorrestein is een schrijfster die in haar boeken meer wil bieden dan simpel amusement, ze heeft dan ook in haar boeken een serieuze thematiek. Ze heeft ook een duidelijke feministische kijk op de wereld wat ook duidelijk in haar boek naar voren komt. Doordat ze zo hard tegen het leven aankijkt heeft denk ik voor een deel ook te maken met haar jeugd. Ze heeft als jong meisje, toen ze nog op de middelbare school zat, namelijk veel operaties moeten ondergaan omdat er kraakbeen verwijderd moest worden. Hierdoor zat zij ook vaak in een rolstoel of liep ze op krukken. In 1981 vindt er nog een dramatische gebeurtenis plaats in haar leven: haar zusje maakt op 20-jarige leeftijd een eind aan haar leven. Na haar middelbare school besluit ze niet te gaan studeren maar om te gaan werken, ze wordt verslaggeefster van het blad ‘Panorama’ (de eerste vrouwelijke in de zestigjare geschiedenis van het blad). Daarna heeft ze nog voor veel bladen gewerkt en nog zelf bureau’s en tijdschriften opgericht/opgezet. Ook heeft ze haar eigen ‘bedrijfje’ opgericht, voor zichzelf als zelfstandig tekstschrijver.

Beoordeling

1. Onderwerp:Wat is volgens jou het onderwerp van de tekst?Ik denk dat het onderwerp van de tekst is dat Asa er niet tegen kan dat haar broer is weggelopen en nu wil zij voor haar moeder de perfecte dochter zijn, maar haar moeder neemt dat niet aan. En andere mensen ook niet omdat ze verminkt is.Vind je het onderwerp boeiend, interessant?Ik vind het onderwerp in dit verhaal wel boeiend en interessant, omdat zij er ook niks aan kan doen dat zij verminkt is en dat dus niemand haar meer aan durft te kijken. Ze wil ook dat haar moeder het goed heeft, ze doet dan ook alles om haar moeder weer aan het praten te krijgen, maar dat lukt niet omdat dat waarschijnlijk alleen lukt als haar broer er weer is, die probeert ze dan ook te zoeken. Want ze denkt dat hij die nacht terug is gekomen omdat hij niet opvalt tussen alle andere gasten van haar vader.Vind je dat de schrijver het onderwerp goed uitwerkt?Ik vind dat de schrijfster het onderwerp wel goed uitwerkt, want ze schrijft er heel veel over en het wordt je ook allemaal goed duidelijk.Ben je door dit boek anders over het onderwerp gaan denken?Nee, de mening die ik over dit onderwerp had voordat ik dit boek had gelezen is nu, na het lezen van het boek, nog steeds hetzelfde. Mijn kijk op dit onderwerp is dus niet veranderd.Ben je het eens met de mening die uit het boek over het onderwerp blijkt?Ja, want ik kan me wel voorstellen dat als je altijd de ‘tweede keus’ bent geweest je het dan wel goed probeert te doen bij je ouders. Als het dan niet gewaardeerd wordt is dat ook heel erg vervelend.2. De gebeurtenissenWelke gebeurtenissen vind jij het belangrijkst in het boek?Ik vind de gebeurtenis dat Asa denkt dat ze haar broer heeft gevonden en ze hem meeneemt naar de kamer van haar moeder, denk ik wel de belangrijkste geburtenis. Want dan is ze helemaal blij dat ze iets voor haar moeder kan doen, en dan blijkt het haar broer niet te zijn en wordt ze helemaal mishandeld door hem. Als ze dan kan ontsnappen dan gaat ze net als haar broer ook met de vliegers weg vliegen, op weg naar de sterren waar ze het altijd met haar broer over had.Vind je dat de gebeurtenissen de belangrijkste rol spelen of de gedachten/gevoelens van de hoofdpersoon?Ik vind de gebeurtenissen belangrijker, want zonder die gebeurtenissen zouden die gedachten van de hoofdpersoon er ook niet zijn. En de gebeurtenissen geven nog een soort spaning aan het verhaal.Vind je dat de gebeurtenissen logisch uit elkaar voortvloeien?Ik vind dat de gebeurtenissen wel logisch uit elkaar voortvloeien, want de ene gebeurtenis geeft weer een aanzet tot het gebeuren van de volgende gebeurtenis.Bevat het verhaal genoeg gebeurtenissen om je te blijven boeien?Het verhaal heeft wel voldoende gebeurtenissen om je te blijven boeien. Tijdens het lezen heb ik me niet verveeld omdat het verhaal je tot de laatste alinea in spanning laat wat er nou met Asa zal gebeuren.Maken de gebeurtenissen een echte indruk op je?De gebeurtenissen hebben wel een indruk op me gemaakt. Terwijl ik het boek aan het lezen was kon ik me wel echt een voorstelling maken van wat er aan de hand was. En zag ik ze ook wel voor me.3. PersonagesIs de hoofdpersoon volgens jou een heldin?Asa is voor mij niet echt een heldin die ik als voorbeeld zal nemen. Maar ze weet wel veel voor elkaar te krijgen. Ze weet ook een hele massa mensen bang te krijgen, en op een kluitje te krijgen of af te leiden.Vind je de karaktereigenschappen van de hoofdpersoon duidelijk beschreven?Asa’s karakter wordt in het boek wel duidelijk kenbaar gemaakt. Asa is niet iemand die over zich heen laat lopen en iemand die niet op haar mondje is gevallen, haar woorden altijd klaar heeft.Kun je je goed verplaatsen in de personages?Je kan je wel goed verplaatsen in de personages. Want je weet ook precied hou Asa over alles denkt, en dan snap je ook waarom ze al die dingen zo doet. En dat geldt ook voor Linde en Asa’s vader en moeder.Zijn de beslissingen van de personages aanvaardbaar of begrijpelijk?De beslissingen van de personages zijn begrijpelijk, want ze komen overeen met het karakter wat ze hebben.Moet je zelf veel invullen over het innerlijk van de personages?Nee, hun innerlijk wordt eigenlijk wel goed duidelijk gemaakt. Dat was op zich best wel plezierig want dan begrijp je het verhaal gelijk veel beter. Het las ook een stuk makkelijker.4. OpbouwVind je het verhaal ingewikkeld van opbouw?Soms wel, want dan wordt het in een hele rare volgorde allemaal verteld en dan snap je er niet zo veel meer van maar als je dan doorleest wordt het wel weer duidelijk.Hangt alles goed met elkaar samen?Ja, het verhaal hangt allemaal goed met elkaar samen. De dingen die er in voorkomen moet je ook wel weten om het verhaal te snappen.Is het verhaal boeiend?Het verhaal heeft mij wel geboeid. Dat komt omdat de schrijver je tot het allerlaatste moment in spanning laat, of Asa haar broer nu gaat vinden of niet. En of Asa ook weg gaat vliegen want daar heeft ze het op een gegeven moment wel over maar je weet niet of ze het ook daadwerkelijk gaat doen. Zitten er veel terugblikken of herinneringen in de tekst?Ja, als het verhaal bezig is komt er soms na een alineascheiding een herinnering of gebeurtenis van vroeger. Op zich moet je er wel eerst aan wennen, maar het is wel handig want dan krijg je ook te weten waarom ze op bepaalde dingen zo reageert, of waarom ze een bepaalde handeling wel of niet uitvoert.Zie je de gebeurtenissen door de ogen van een of meerdere personages?Het verhaal zie je door de ogen van Asa, maar soms zie je het verhaal ook door de ogen van een ‘neutraal’ persoon. Dat is wel handig en passend bij het onderwerp, want aan de ene kant kom je dan te weten hoe Asa over alle dingen denkt maar aan de andere kant weet je ook hoe de situatie echt is.5.Taalgebruik Vind je het taalgebruik in dit boek moeilijk of niet?In sommige gedeeltes vond ik het taalgebruik wel een beetje lastig maar als je het dan nog een keer goed leest, of verder leest dan kom je er wel achter wat de woorden/zinnen betekenen. Maar er zaten ook hele stukken bij waar geen moeilijke taal wordt gebruikt, dus die je zo in een keer door kan lezen.Vind je dat het taalgebruik past bij de personages en het onderwerp?Ik vind dat het taalgebruik wel past bij de personages. Want de woorden/zinnen die erin voorkomen zijn meestal bij de gedeeltes dat Asa aan het woord is. Asa is zelf ook best wel een ingewikkeld persoon dus dat komt wel overeen. Als Linde aan het woord is is het taalgebruik meestal wat makkelijker, dat klopt ook wel want Linde zit een stuk minder ingewikkeld in elkaar dan Asa.Hoe vind je de verhouding tussen beschrijving, dialoog en weergave van gedachten/gevoelens?Ik vind niet dat er te veel beschrijving wordt gegeven, precies genoeg. Ook vind ik niet dat er te veel dialoog aan de orde komt, en ook niet te veel of weinig gedachten/gevoelens. Eigenlijk vind iki dus de verhouding tussen beschrijving, dialoog en weergave van gedachten/gevoelens goed.Vind je de manier van vertellen te wijdlopig, te uitgesponnen, te hoogdravend of juist niet?Nee, ik vind dat de manier van vertellen wel goed is. Niet te overdreven in ieder geval. Welke eigenaardigheden in taal en stijl zijn je opgevallen?Dat de taal niet altijd overal even gemakkelijk is. Dat komt omdat het dan over een onderwerp gaat van een bepaald beroep, vaktaal, dus dan is het ook niet verwonderlijk dat je niet helemaal precies weet wat ermee bedoeld wordt.6. EindoordeelIk vind dat het boek een goed onderwerp heeft. Hoofdpersonen met een goed passend karakter, ook voor het onderwerp een goed karakter. De personen worden goed beschreven zodat je je makkelijk in kunt leven in het verhaal. De opbouw van de tekst is soms wat ingewikkeld, het taalgebruik ook. Maar na nog een keer lezen of verder lezen wordt het verhaal je al snel duidelijk.

Bronvermelding

Uit de mediatheek over het boek zelf en over de schrijfster van het boek:Uit het computerprogramma Lexicon.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen