Boekverslag : Ronald Giphart - De Voorzitter
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2265 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2265 woorden.
1 Zakelijke gegevens:
a Ronald Giphart
b De voorzitter, Podium, 2000, 5e druk, 156 bladzijden
c Episodische novelle (dit staat voorin het boek gedrukt)
2 Eerste reactie:
a Ik heb dit werk gekozen omdat ik het boek al eens gelezen heb en het me toen zeer beviel. Ik werd erdoor geboeid omdat het over voetbal ging toendertijd, na het boek gelezen te hebben vond ik Gipharts humor ook nog zeer te waarderen. Dit zijn eigenlijk de twee belangrijkste redenen voor mij om het boek nog eens te lezen en op mijn lijst te zetten.
b Het was weer een vermakelijk boek, met een heerlijk cynische Epi Brons als hoofdpersoon. Jammer was dat ik me bepaalde gebeurtenissen die eraan zaten te komen weer herinnerde onder het lezen. Toch was ik genoeg vergeten om het boek weer boeiend te vinden.
3 Verdieping:
A samenvatting:
I vant to be alone
Epi beschouwt alle mensen als kabouters: het zijn allemaal kleine wezentjes die te zwak zijn om iets van belang te kunnen presteren. Hij vertelt over de Ghanezen en Marokkanen die hij in dienst heeft als soort bodyguards. Hij vertelt over zijn favoriete nachtclub, zijn favoriete drankjes en over prostituees.
Iedereen de vijand
Epi vertelt over zijn twee sterspelers: Duoba Dieudonné ‘de Ouagadougouiaanse wonderpuber’ Boureima en Funn ‘de Scandinavische balmagier’ Knullakinnen.
De eerste verhalen over (vermeende) fraude plegingen worden verteld. Epi vertelt alles op een toon waarmee hij bekent maar tegelijkertijd de zelfverzekerdheid uitstraalt dat men hem toch niet te pakken krijgt.
Binnen de voetbalclub waarin hij voorzitter is (Bandstad ’83), heeft hij óf ruzie met zijn twee sterspelers, óf ruzie met de trainer, Verbaasdonk.
Broeders in de zonde
Hij introduceert Arno (zijn zwager) en Bronko (de vader van Bobbie, Bobbie is zijn vrouw). Hij legt uit dat hij slecht is, en wat hij daar precies onder verstaat. Hij vertelt over zijn secretaresse Myrna, die hem geregeld bevredigt in zijn seksuele behoeften.
De Hoerenclub (aanvankelijk Herenclub) is een groep van zo’n twaalf zakenrelaties van Epi, die zich na hun vergaderingen geregeld laten verwennen door de nodige meiden.
Vier jongens en een boot
Epi gaat samen met Jaap Blauwdam(zijn persvoorlichter) naar Monaco om een nieuwe speler te bekijken en tegelijkertijd om zaken te doen. Zijn Marokkanen die ook mee zijn willen graag een boot hebben. Epi koopt er ter plekke een, dit blijkt later een zeer belangrijk detail te zijn. Ondertussen vertelt hij over zijn dochter Christie, die ‘chronisch verkouden is in de hersenen’. Epi heeft totaal geen begrip ervoor dat zijn dochter psychisch ziek is.
De spits waarvoor ze zijn gaan kijken blijkt over uitstekende kwaliteiten te beschikken, maar FC Schalke ’04 blijkt al een onovertreffelijk bod te hebben uitgebracht. Ook de zakendeal die hij wil sluiten blijkt totaal onaantrekkelijk te zijn en dus vertrekt Epi teleurgesteld en geiiriteerd terug naar Nederland.
De persconferentie
Epi legt uit dat hij een geheime dienst in zijn hoofd heeft, die van alles (gewenst of niet gewenst) opslaat. Hij vertelt dat het slecht met Bandstad gaat. Een van zijn sterspelers, Funn Knullakinnen, heeft een driedubbele eboladruiper opgelopen bij een vijftienjarig meisje terwijl zijn vrouw hoogzwanger is.
Hij haalt een nieuwe speler naar de club, Mrakcjlshl Ptrjrljvnovljik, maar deze blijkt op de speciaal hiervoor belegde persconferentie niet op te komen dagen, waardoor Epi maar besluit om de trainer te ontslaan.
O yeah! Suffer baby!
Met Christie is het alleen maar erger aan het worden. Ze draait totaal door en Epi’s vrouw begint hier ook langzaam genoeg van te krijgen.
De wederopstanding van Zijn Naam
Een inval van de FIOD is aangekondigd bij Intertegel, het bedrijf waarvan Epi de eigenaar is. Epi laat tweeduizend muizen, hamsters, marmotten, woestijnkronkels en bijtkonijnen afleveren om alle documenten onherstelbaar te laten aanvreten. Met deze zeer slimme list houdt hij de FIOD voor de gek zonder dat ze hem iets kunnen maken. (“We hebben nogal last van muizen”, zei ik nuchter, waarop Arno en Bronko de slappe lach kregen.) Op diezelfde dag sluit hij ook nog een agent op in het toilet en sluit de hele zaak af. Aangezien dit op vrijdagmiddag gebeurt wordt de agent op maandagmorgen pas weer bevrijd, helemaal gek geworden doordat er geen licht en water aanwezig waren.
Epi krijgt opeens een geniale inval en gaat ‘Hem’ opbellen om trainer te worden van Bandstad. Het blijkt om Johan Cruijff te gaan, en na zeer veel geld bij elkaar te hebben geschraapt lukt het hem om hem als trainer aan te stellen.
Een Epi Brons-update
McNemerra, zijn Schotse zakenrelatie, is druk aan het onderhandelen met de eeuwige concurrent van Epi’s bedrijf, Eurotegel. McNemerra is uit op de overname van Intertegel. Als Jaap Blauwdam dit onderwerp aansnijdt tijdens een vergadering waar de camera’s van Reutel Live bij zijn, kan Epi nog maar één actie ondernemen: Blauwdam ter plekke ontslaan, voordat hij informatie in de publiciteit brengt die daar niet voor bedoeld is.
Hartelijk gecremeerd!
Epi heeft een hartaanval gehad en ligt in het ziekenhuis. Hij moet mee naar de bul-uitreiking van zijn zoon Thomas (“Mijn oudste probleemkind”. Als hem duidelijk wordt dat zijn zoon afgestudeerd is als letterkundige, heeft Epi zichzelf niet meer onder controle. Hij wordt woedend. Dan schreeuwt zijn zoon hem midden onder deze uitreiking ook nog eens toe dat hij homoseksueel is, en dan krijgt Epi zijn volgende hartaanval en belandt op de Intensive Care.
Het misgenoegen des Heren
Hij kan het niet langer verdragen om in het ziekenhuis te moeten liggen en vertrekt. Sportief blijkt het niet goed te gaan met de club (Funn ziek, resultaten Cruijff mager), zakelijk is het niet goed aan het gaan (terreinverlies aan Eurotegel) en als hij dan in het bordeel aankomt, is zijn favoriete ‘tongzoenmeisje’ verdwenen. Vervolgens gaat hij naar een bijeenkomst van de Hoerenclub waar hij tegen zijn verwachting in totaal niet enthousiast ontvangen wordt. Wanneer McNemerra vervolgens binnenkomt en wél met gejuich wordt onthaalt, verliest Epi weer zijn zelfbeheersing en slaat McNemerra tegen de vlakte.
Tot overmaat van ramp blijkt ook Bobbie nog eens een relatie te hebben met Duoba Boureima, zijn andere sterspeler (“vandaar dat die jongen de laatste tijd zo weinig scoort”).
De rest danst mee
Zijn Marokkanen eisen salarisverhoging. Epi weigert dit. Ze willen hem in elkaar slaan, maar net op dat moment rijdt er een politiewagen het terrein van Intertegel op, waardoor ze zich inhouden.
Johan Cruijff vraagt om versterking, waarop Epi zijn jongste zoon (Pélé) aanbiedt.
Bobbie is achter de ‘verhouding’ tussen Epi en Myrna gekomen. Als Epi thuiskomt slaat hij Bobbie meteen neer. Dit is de laatste druppel voor haar, waarop ze besluit dat ze wil scheiden. Ook krijgt Epi nog de klap te verwerken dat Boureima verkocht is aan Feyenoord. Als hij de club verlaat en naar zijn auto loopt wordt hij bovendien in elkaar geslagen door zijn Marokkanen.
Eeuwigdurende bijstand
Epi is door het bestuur van Bandstad afgezet als voorzitter. Een agent van de fiscale recherche komt het arresteren. Op het politiebureau aangekomen treft hij de agent die hij op het toilet opgesloten had, met een grote glimlach op zijn gezicht. Hij vertelt aan Epi dat ze zeer veel moeite hadden om een lek in zijn boekhouding te vinden, maar dat Epi’s onzorgvuldigheid bij het kopen van de boot in Monaco hem de das om heeft gedaan. Drie ochtenden later heeft Bobbie zijn borgtocht betaalt en is hij weer (voor even) op vrije voeten. De club is gedegradeerd, Intertegel is in handen gevallen van Eurotegel. Bovendien heeft Johan Cruijff nog een behoorlijke som salaris te goed. Ook blijkt zijn Mercedes vernield en krijgt hij geen toegang meer tot het gebouw van zijn voormalige bedrijf. Myrna blijkt bij Eurotegel een baan aan te hebben genomen. Zo krijgt Epi klap na klap in zeer korte tijd te verwerken. Myrna heeft een brief achtergelaten waarin ze vertelt dat ze uit voorzorg alle documenten vernietigd heeft die hij nog zou kunnen gebruiken om voor flinke opschudding in Europa te kunnen zorgen. Dit was het laatste sprankje hoop dat hij nog had, zodat hij hier nog iets uit zou kunnen putten.
Epiloog
Epi rijdt de Afsluitdijk op en kleedt zich uit. Symbolisch voor zijn situatie loopt hij, triest kijkend naar zijn levensloze geslachtsdeel dat ooit zo groot was van alle macht en succes, de zee in en pleegt zelfmoord. Dit is het einde van het leven van Epi Brons.
B Giphart gebruikt vaak zeer cynische en zeer droge humor, die hij onder andere uitdrukt in (soms flauwe) woordspelingen (Reutel Live, de eikelpaarse Clitoris Turbo). Het taalgebruik is voor de rest vaak spottend en hij levert zijn kritiek op een zeer spottende manier (“Het was zo’n jongen aan wiens stem je gek genoeg al hoort dat hij een paar aaneengesloten dagen per week onder de zonnebank ligt”; “Ik had moeite om binnen te komen, omdat voor mij een Mickey Mouse met borsthaar weigerde om zijn sportschoenen te verruilen voor decent schoeisel” ; “Een voetbalmakelaar is een zwetende, vatsige, licht mank lopende oud-speler die een voorliefde heeft voor goedkope motelletjes, C&A pakken en doodgeslagen bier.”)
Verhaalfiguren:
-Epi Brons: Epi is uiteraard de hoofdpersoon in dit boek. Hij is een persoon die alleen maar aan zichzelf en aan zijn eigen geld denkt. Zijn vrouw en kinderen irriteren hem meer dan dat hij er plezier aan heeft. Hij vindt het heerlijk om corrupt te zijnen daar met succes zoveel mogelijk geld uit te slaan. Zijn leven lijkt uitstekend in orde voor hemzelf. Echter alles waar hij zijn macht uit put en plezier in heeft gaat tegen het einde van het boek verloren. Zijn bedrijf gaat failliet, zijn voetbalclub degradeert, zijn kinderen doen niet wat hij gehoopt had, zijn corruptie wordt ontmanteld en ga zo maar door. Dit met als afloop dat hij het eens zo rijkelijk geleefde leven besluit te beeindigen door zelfmoord te plegen.
Voor de rest zijn er geen verdere personen die ik zou willen opnoemen als zeer invloedrijk voor het verhaal, ze hebben uiteindelijk allemaal iets bijgedragen aan zijn uiteindelijke ondergang. Mc Nemerra op zakelijk gebied, zijn zoon Thomas op privé gebied, Johan Cruijff op sportief gebied, de FIOD agent eveneens op zakelijk gebied, Bronko op het gebied van vrienden, etc.
C Op zoek naar de thematiek:
Het thema zou ik omschrijven als machtswellust. Epi streeft steeds naar meer macht. Hoe meer macht, hoe meer geld, hoe beter Epi zich voelt. Epi ontdekt dus aan het einde van het verhaal wel dat er grenzen zijn wat dit betreft, vroeg of laat moest zijn ondergang wel ingeluid worden. Typerend hiervoor zijn de momenten waarop hij het over zijn geslachtsdeel heeft, op een gegeven moment, als hij op het hoogtepunt zit zegt hij: “Ik voel iets knellen, ik voel het gewoon. Een airbag dreigt te knappen: De Man Is Weer Twee Millimeter Gegroeid!” Als hij echter aan het einde, vlak voordat hij zelfmoord pleegt, zijn penis bekijkt, constateert hij: “Het is onvoorstelbaar hoe klein mijn lul vandaag de dag is. Er is geen leven meer in te krijgen. Zielig is het. Daar schrik ik nog het meest van, dat die lul van mij zo is gekrompen.” Dit is dus symboliserend voor de ontwikkeling die Epi in de loop van het verhaal doormaakt.
Plaats in de literatuurgeschiedenis:
Voor Ronald Giphart is dit werk niets afwijkends. Zij bekendste boeken (bijv. Ik ook van jou, Giph) gingen voornamelijk over seks.
Op de site http://www.letmus.nl/bcb.html vind je de volgende beschrijving: “Uiterst populair werden in dezelfde tijd (jaren negentig) de romans en verhalen van Ronald Giphart, waarin vermakelijke erotische escapades afgewisseld worden met ambitieuze dromen over een genadeloze bestorming van de bolwerken van de vaderlandse literatuur.”
Mijn conclusie uit deze zin is dat Ronald Giphart dus toch wel enigszins voor een bepaalde lichte omslag heeft gezorgd, door al eens voorzichtig kritiek te leveren op bepaalde zaken.
Beoordeling
Het meest positieve aan het boek De Voorzitter vind ik het feit dat het lekker te lezen is en veelal leuke droge humor bevat. Ik kan me goed voorstellen dat er mensen zijn die zijn soort humor té droog of flauw of wat dan ook vinden, mij beviel het echter toch. Negatief punt voor mij is dat het boek af en toe wat te langdradig wordt, voornamelijk in de scènes over zijn psychotische dochter.
Ik heb me vooral kostelijk geamuseerd in de scène waarin Epi zich voorbereidt op de FIOD inval en alle papieren laat aanvreten. Ik was me op dat moment als zijn reactie en ook de reactie van die agent aan het voorstellen. Even later beschreef hij dit moment op een heerlijke manier. (ik heb dit fragment in de samenvatting gedeeltelijk geciteerd) Vervolgens sloot hij ook nog de FIOD agent op in de wc, waarbij ik helemaal in de lach schoot. Hij beschreef hoe de sluitspier van die man ‘hallo’ kon zeggen en hoe het voor hem vervolgens onweerstaanbaar was om hem zogenaamd ‘per ongeluk’ op te sluiten.
Het thema van het boek vind ik niet iets wat je aan het denken zet, het is eerder redelijk logisch en voorspelbaar. Toch maakt dit het niet saai, want ik was onder het lezen zeker benieuwd op welke manier hem alles zou mislukken.
Het taalgebruik vind ik zoals gezegd wel komisch, soms is het gewoon echt flauw, maar vaak is het ook gewoon lekker melig. Met name als Epi mensen beschreef die hij niet moest amuseerde ik me goed.
Ik zie niet direct overeenkomsten van dit boek met andere werken of films. Wel is het zo dat het vaker, met name op tv, voorkomt dat een slechterik goed in zijn zadel lijkt te zitten en onverslaanbaar lijkt, maar dan uiteindelijk toch alles verliest wat hij bezit.
Het feit dat dit boek een mengsel is van voetbal, seks en lekker droge humor maakt het voor mij tot een prettig boek om te lezen.
Ik heb het anderen ook al aangeraden, echter wel met de vermelding dat je van deze droge humor moet houden.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen