Boekverslag : Maarten 't Hart - Stenen Voor Een Ransuil
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2066 woorden.

Bibliografie
Eerste druk: 1971
Gelezen druk: veertiende druk in februari 1984


Samenvatting
Samenvatting

Deel 1: De hoge zwaluwen
De twaalfjarige Ammer Stol komt uit een streng gereformeerd gezin. Zijn vader is dominee en zijn moeder en zusje zijn ook altijd met de kerk bezig. Ammer haar zijn moeder die hem, vanwege het geloof, veel verbiedt. Zoals het luisteren naar niet religieuze muziek. Ammer die erg muzikaal is speelt bij zijn vriend Jan Bent-Beukom piano. Jan leert Ammer alles wat Jan op pianoles leert. Thuis speelt Ammer alleen psalmen op het harmonium.
Als Ammer weer eens bij Jan speelt komt er een man achter Ammer staan. Deze man die Ammer al eerder heeft achtervolgd blijkt Jan zijn leraar te zijn. Hij wil Ammer gratis les geven. Onder het mom van bijles krijgt Ammer wekelijks pianoles van meneer Brikke en luisteren ze samen naar klassieke muziek.
Als Ammer 13 wordt mag hij op het orgel spelen in de Hervormde kerk. Voortaan krijgt de jongen orgelles. Op een avond gaan Brikke en Ammer in het geheim naar en opera. Na afloop hiervan zegt Brikke tegen Ammer dat de liefde tussen twee vrouwen normaal is. En dat Ammer het later moeilijk gaat krijgen. Omdat Ammer net als hijzelf is. Ammer begrijpt er niets van.
In de Gereformeerde kerk is een nieuwe organist nodig. Ammer wordt aangenomen en krijgt van Brikke officieel les. Maar zijn vader waarschuwt Ammer voor Brikkens praatjes. Nu verandert er nog iets aan de lessen. Soms streelt Brikke langs Ammers benen. Ammer, ondertussen 14, gaat zich volwassener gedragen. Brikke merkt dit op en vraagt of Ammer al masturbeert en naar meisjes kijkt. Ammer bevestigt dit, al kijkt hij helemaal niet naar meisjes. Op een avond geeft Brikke een concert. Er komen maar weinig mensen kijken. En Brikke speelt helemaal niet zo goed. Na afloop vraagt hij of Ammer zijn broek naar beneden wil doen. Als de koster komt gaat Ammer weg. Pas na drie weken gaat hij weer naar Brikke. In september in de kerk geeft Brikke een verjaardagscadeau aan Ammer: de muziek van Ceasar Franck. Tijdens de preek vraagt Brikke of Ammer zijn broek wil uitdoen. Brikke trekt Ammer af. Ammer loopt voor het laatst met Brikke van de kerk uit naar huis, nooit gaat hij meer naar Brikke.

Deel 2: Vluchten
Jakob Valler is met Ammer Stol op vakantie in Engeland. Beide studeren ze in Leiden. Jakob biologie, Ammer Engels. Ze hebben elkaar leren kennen toen Jakob uit wraak de fiets van een mooi meisje in de gracht gooide. Als straf omdat ze zo mooi was. Ammer doorstond Jakobs proeven met een plassende pad en een bijtende meerval en ze werden vrienden. Jakob wil meiden versieren tijdens deze vakantie, Ammer lijkt meer succes bij het andere geslacht te hebben. Ammer kan wel goed met meisjes praten over literatuur. Maar Jakob vraagt zich af of Ammer homofiel is. In zijn slaap roept Ammer Jakobs naam, Ammer heeft een voorliefde voor koorknapen. Tijdens een wandeling praten Ammer en Jakob over ridders als homofielen, met hun lans als statussymbool. En Ammer zegt dat hij hier goed bij zou passen. Jakob heeft zekerheid, hij schrijft een afscheidsbrief en verlaat Ammer.

Deel 3: De Zomerslaap
Tijdens de kerstvakantie gaat Ammer naar zijn ouders. Hij schrijft een paar preken voor zijn vader die in deze tijd veel last heeft van maagzweer. Ammer gelooft niet meer in God. Ammer gaat Brikke opzoeken, die heeft hij al 7 jaar niet meer gezien. Ze praten over homoseksualiteit en pedofilie. Brikke kan zijn geaardheid niet zondig vinden, maar vreest toch voor de hel. Ammer vertelt dat ook hij homo is. Hij ondervond dat op pijnlijke wijze tijdens een klassefeest. Hugo Wildervanck, Ammer had grote bewondering voor hem, schold hem uit voor vieze homo. Ammer wilde het toen niet geloven. Maar na te hebben nagedacht zag hij in dat het waar was. Zijn afkeer voor meisjes, het gelukzalige gevoel toen hij met gym Hugo vast moest houden. Hij was homo, en verliefd op Hugo.
Ammer wandelt in zijn vakantie veel door het mistige winterlandschap. Hij heeft leren accepteren dat hij homo is en voelt zich gelukkig. Maar hij ziet er ook tegen op dat hij een leven als Brikke tegemoet gaat, eenzaam en verbitterd. Ammer verjaagt een ransuil die echter weer terug komt. Ammer schaamt zich, de ransuil kan goed alleen zijn, iets dat Ammer niet kan.
Op nieuwjaarsdag vindt Ammer Brikke dood op bed. Het ene oog is op Ammer gericht het andere kijkt weg van hem, de blik die Ammer zo goed kent. Om die blik was Ammer bang voor hem en om die blik hield hij van hem

Verhaalanalyse

Personage
Ammer Stol is de hoofdfiguur in dit boek. Hij ontwikkelt zich van 12 tot 22 jaar. Waarin hij op de middelbare school zit tot aan zijn studie Engels Hij is verlegen en zachtaardig. Hij houdt veel van klassieke muziek. Hij neemt psycholisch belangrijke beslissingen zoals het accepteren van zijn homofilie. Hij is een echt karakter omdat je meekijkt in zijn belevingswereld en zijn gevoelens.

Meneer Brikke leeft eenzaam. Hij is piano leraar en een groot liefhebber van klassieke muziek. Hij is homofiel en pedofiel. Hij kijkt scheel, is gedrongen gebouwd. Ammer is bang voor hem, maar Ammer heeft ook van hem gehouden:"de angst die je omzet in liefde om het te kunnen ervaren". Brikke is voor Ammer een tweede vader, een vriend. Hij voedt Ammer muzikaal op en bereidt hem voor op een homoseksueel leven. Brikke hoopt Ammer een beter leven te kunnen geven als hijzelf heeft gehad. Ook bij hem lees je voornamelijk mee met zijn gedachten en kun je hem dus als een karakter beschouwen.

Ammer's moeder is dom en vroom. Ammer haat haar door haar onvoorwaardelijke liefde voor het geloof. Ze is huisvrouw en zet zich in voor armen zorg en zieken zorg vanuit de kerk. Ze is een type, we leren haar niet goed kennen in het boek.

Ammer's vader is dominee. Hij heeft het druk er erg druk mee. En krijgt door spanningen last van maagzweer. Ammer heeft ergens toch wel medelijden met zijn vader. Ammer haat zijn vader niet omdat zijn vader gelooft. Wat bij zijn moeder dus wel het geval is. Hij haat het geloof omdat het zijn vader kwelt. Ook hij is een type, hij is een vader meer komen we niet van hem te weten in het boek.

Hugo Wildervanck is de eerste jongen waar Ammer verliefd op raakt. Hij leert hem kennen via school. Hij is sterk, lenig, populair en slim. Ammer kan de gedachte dat Hugo, die niet gelovig is, naar de hel gaat niet verdragen. Hugo is ook de eerste jongen die Ammer echt laat inzien dat Ammer homo is, als Hugo hem uitscheldt voor "vieze homo". Ook hem leren we slechts als een type kennen.

Jakob Valler is een vriend van Ammer. Ook Jakob heeft niet veel echte vrienden. Dit is dan ook wel de enige overeenkomst tussen de twee. Jakob houdt niet van literatuur en niet van klassieke muziek. Hij is niet gelovig, Ammer tijdens de vriendschap nog wel, is heterofiel en maakt moeilijk contact met anderen. Hij is wraakzuchtig, zie het incident met de meerval en de pad. Hij is een goed voorbeeld over de toen heersende opvatting tegenover homo's: niks optegen. Zolang ze maar weg blijven. Ammers "coming-out" tegen Jakob maakt dan ook abrupt een einde aan de vriendschap.

Ruimte
Deel 1 en deel 3 spelen zich af in Maassluis de geboortestad van Ammer is hier erg aan gehecht. Ook is de kerk een belangrijke ruimte,want Ammer is grootgebracht door zijn streng gereformeerde familie enmet meneer Brikke heeft hij hier veel tijd doorgebracht tijdens de orgellessen. Ook het huis van meneer Brikke aan de Reegkade, een klein scheefgezakt huis speelt een rol. Waren Ammer en meneer Brikke niet in de kerk, dan waren zij bij Brikke thuis. Deel 2 speelt zich af in Engeland waar Jakob en Ammer samen op vakantie waren. De ruimte speelt bijna geen rol in het boek. We maken verschillende klimatologische omstandigheden mee. Maar de mist speelt toch wel een rol. De mist wordt symbolisch gebruikt voor de eenzaamheid.
Het verhaal speelt zich ongeveer af rond 1960, omdat toen de meeste gezinnen nog vrij streng gelovig waren en omdat over homofilie amper gepraat werd. Het precieze jaartal is niet goed uit het verhaal op te maken.

Tijd
Deel 1 is chronologisch met flashbacks. Ammer is 12, het is herfst. En de tijd gaat door tot iets voor zijn 15de . Er is sprake van veel tijdverdichting. Er worden af en toe wel tijdsprongen gemaakt, maar ze zijn niet van opvallende betekenis.
Deel 2 is ook chronologisch maar het is een deel van de vakantie in Engeland. Er zitten een paar flashbacks in zoals wanneer Jakob terugdenkt aan zijn ontmoeting met Ammer. Ook is hier weer sprake van veel tijdverdichting en tijdsprongen.
Deel 3 is ook chronologisch. Maar door de vele tijdsprongen kwam het enigszins warrig op me over. Het is telkens weer een terugblik op de afgelopen dag door in dagboek vorm te schrijven. Er zijn veel flashbacks en langdurige naar zijn middelbare schooltijd, waar hij verliefd was op Hugo.
De vertelde tijd is ongeveer 10 jaar.

De verteltijd is 177 bladzijden. En het boek is onderverdeeld in 3 delen.
Deel 1 heeft 4 hoofdstukken en 74 bladzijden.
Deel 2 heeft 5 hoofdstukken en 30 bladzijden.
Deel 3 heeft geen hoofdstukken door de dagboekvorm en 72 bladzijden.

Motieven
Een belangrijk motief is muziek, de liefde voor muziek van Ammer. De muziek die Ammer ondanks al zijn problemen overeind houdt. Het geloof, de afkeer van het geloof is ook een belangrijk motief. Dat heel duidelijk naar voren komt. Het geloof waarmee Ammer is opgevoed analyseert hij en hij komt er mee dat het geloof wreed is en hem niets te bieden heeft. Ook Pedofilie, de liefde van Brikke voor Ammer komt duidelijk naar voren.

Thema
Het thema betreft een leidmotief. Het thema is eenzaamheid als gevolg van homoseksuele geaardheid. Het thema wordt gesymboliseerd door de ransuil. De ransuil is alleen maar hij kan ook goed alleen zijn. En heeft er dus ook geen problemen mee.

Titelverklaring
De titel ligt heel dicht bij het thema. De titel "Stenen voor een ransuil" heb ik, doordat ik de ransuil als symbool van homofilie zag, als volgt opgevat. Ammer accepteert zijn homofiele gevoelens nog niet. Of hij vindt zijn homofiele gevoelens niet fijn. Immers hij gooit stenen naar de ransuil en probeert zo dus zijn homofiele gevoelens weg te jagen.

Perspectief en verteller
Het hele boek is vanuit de ik-perspectief geschreven. Alles wordt verteld door de ik-persoon. In het eerste en derde deel is dit allebei Ammer. In deel 1 is hij de alwetende verteller. Hij blikt terug op zijn jeugd en hoe hij die doorbracht. In deel 3 schrijft hij in dagboekvorm. Hij verteld over hoe zijn dag eruit zag en is dus op hele kleine schaal een alwetende verteller. Deel 2 is ook in de ik-perspectief geschreven. Maar dit is vanuit een ander figuur geschreven. Het is geschreven vanuit Jakob perspectief.

Symboliek
Er worden niet echt veel symbolen toegekend in dit boek. De enige echt opvallende vond ik toch wel de ransuil. Wat ik al eerder heb uitgelegd het leidmotief is en symbool staat voor de homofilie en de daar bijbehorende eenzaamheid.

Eindoordeel en evaluatie
Het boek sprak mij in het begin niet zo aan. Doordat het boek in de ik-personage is geschreven. Maar later ging ik het waarderen. Ik heb het idee dat deze man veel van zichzelf in Ammer heeft gestopt en dat vind ik heel knap. Met homofilie als onderwerp had ik niet echt veel. Maar ik dacht ik zie wel weer waar het schip strandt. Omdat ook muziek een belangrijke rol speelde. En muziek speelt in mijn leven ook een grote rol. En het was best interessant om te lezen over Ammer zijn homoseksualiteit. Zo denkt dus iemand die erachter komt homofiel te zijn. En het boek dwong me na te denken over homofilie. Er wordt diep ingegaan op de homofiele gevoelens van Ammer in zijn gespreken met Brikke.
Er gebeurde relatief weinig in het boek, het ging dan ook meer om de gedachtenwereld. Dat vond ik op zich wel jammer want af en toe kwam het boek wel een beetje saai over. Ook de opbouw van het verhaal werkte niet echt naar een climax toe. Iets wat ik toch wel jammer vond.


Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen