Boekverslag : Margriet De Moor - Eerst Grijs Dan Wit Dan Blauw
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1295 woorden.

Druk: 1e druk oktober 1991, 9e druk mei 1992
Uitgever: Contact Amsterdam 1992
Aantal pagina's: 283
Indeling: 4 delen: elk deel wordt vanuit een ander persoon beschreven.

Motto:

Ich fühle luft von anderem Planeten

Arnold Schönenberg, Strijkkwartet in fis kl. t., opus 10
Sehr langsam

Samenvatting

Deel 1: (geschreven vanuit Erik) Erik is een oogarts, getrouwd met Nellie. Samen hebben ze een autistische zoon, Gaby. Nellie en Erik gaan 's avonds bij hun vrienden Robert en Magda op bezoek. Robert is een oude schoolvriend van Erik. Als Erik de volgende morgen op weg naar zijn werk langs hun huis rijdt ziet hij de hond drijfnat buiten staan. Hij vindt dit erg vreemd omdat de hond 's nachts altijd binnen is. Hij stopt en gaat naar binnen, daar vindt hij Magda in de slaapkamer, doodgestoken. Hij ziet ook het wapen, een Tibetaanse briefopener. Naast de openstaande deur zit Robert, met aan één pols een verwonding en hij bevindt zich in een soort trance.
Erik belt de politie en denkt ondertussen terug aan zijn verleden.
Deel 2: (geschreven vanuit Robert) Robert ontdekt op een avond dat zijn vrouw Magda weg is. Hij denkt terug aan zijn leven met haar. Hij mist Magda erg hoewel ze geen harmonieuze relatie hadden. Magda was erg teruggetrokken en onberekenbaar. Magda blijft de hele week weg. Ze is intussen wel bij enkele familieleden langs geweest maar die kunnen Robert niet meer over haar vertellen dan dat hij al weet. Hij denkt terug aan het moment dat hij haar ontmoette. Als hij twee jaar later op een avond thuiskomt is Magda weer thuis. Ze zegt niets over haar plotselinge vertrek en haar lange afwezigheid. Robert is te verbaasd om haar iets te vragen. En zo blijft de situatie ook de maanden daarop.
Deel 3: (geschreven vanuit Magda) Magda neemt zich voor een tijdje van huis te gaan. Ze vertrekt en bezoekt eerst haar zus en Roberts moeder. Daarna reist ze o.a. naar de Cevennen, Canada en Praag. Onderweg bezoekt ze haar oude woonplaatsen en haar geboortedorp. Ze heeft ook enkele korte affaires met bewoners uit één van haar vroegere woonplaatsen. Uiteindelijk begint ze terug te verlangen naar Nederland en naar Robert en keert ze terug. Deel 4: (geschreven vanuit Nellie en ook vanuit Gaby) Het is de dag van de begrafenis. Nellie kijkt 's morgens naar haar zoon in zijn rouwkleren en denkt aan zijn leven. Hij heeft zich al vanaf zijn geboorte anders gedragen. Hij was met alles heel laat en hij was heel teruggetrokken. Toen hij wat ouder werd kreeg hij een passie voor alles wat met de sterrenhemel te maken had. De enige die er met hem over kon communiceren was Magda.
Dan gaan ze naar de begrafenis.

Titelverklaring

Als Magda terugkeert naar Canada denkt ze terug aan de bootreis die ze in 1947 maakte met haar moeder om een nieuw bestaan op te bouwen in Canada. Op die bootreis overleed er een baby. De enige oplossing was om de baby een zeemansgraf te geven. Het was een hele plechtige gebeurtenis. Het gebeuren maakte grote indruk op de toen negenjarige Magda. En ze vraagt zich af hoe het is om dood te zijn. "Vertel me," vroeg ik zachtjes aan de baby. "Is het waar dat eerst alles grijs wordt, dan wit, dan blauw en dat je dan naar de sterren vliegt?"
De titel verwoordt dus de kinderlijke visie op het dood zijn. Maar ik denk dat de kleuren ook bepaalde levensfasen of stemmingen symboliseren.

Thema

De schrijfster wil duidelijk maken dat het tussen de mensen aan communicatie ontbreekt. Zoals bij Magda en Robert wat uiteindelijk tot de dood van Magda leidt. Maar ook tussen Erik, Nellie en Gaby.

Hoofdpersonen

Robert - getrouwd met Magda, haar afwezigheid wordt een obsessie voor hem en als ze na twee jaar weer haar oude leventje oppakt zonder hem ook maar iets te vertellen wordt het hem te veel en vermoordt hij haar.
Magda - getrouwd met Robert, is erg zwijgzaam en onberekenbaar. Dat blijkt wel uit haar plotselinge vertrek. Ze wil oude herinneringen gaan ophalen. Nellie - getrouwd met Erik en ze heeft een autistische zoon Gaby. Ze werkt in een winkel waar porselein en sieraden worden verkocht.
Erik - getrouwd met Nellie, hij is een oude schoolvriend van Robert. Hij is van beroep oogarts.

Plaats

Het verhaal speelt zich voornamelijk af rondom Leiden. Maar Magda's reis voert ook langs de Cevennen, Canada en Tsjechië.

Perspectief

Het perspectief ligt in elk deel bij een ander persoon. In het laatste deel zelfs bij twee personen. Het voordeel hiervan is dat je beter begrijpt wat er in de mensen omgaat. Verwarrend was dat binnen één deel de hoofdpersoon zowel met 'ik' als met 'hij/zij' wordt aangegeven en dat er vaak ook een alleswetende verteller aan het woord is.

Tijd

Het verhaal is één door elkaar lopend geheel van tijden. Het heden loopt van de dood van Magda tot de begrafenis. Daartussen wordt de hele tijd teruggeblikt om de toedracht van de moord en de onderlinge relaties duidelijk te maken.

Motto

Ich fühle luft von anderem Planeten zou er misschien op kunnen slaan dat de mensen elkaar niet begrijpen, dat ze niet goed kunnen communiceren. Het lijkt soms wel alsof ze van een andere planeet komen. Of dat er in ieder geval een soort invloed (luft/lucht) van andere planeten is die het communiceren onmogelijk maakt.
Maar het kan ook een bevrijdend gevoel zijn dat je krijgt als je eindelijk iets van je afzet zoals wanneer Robert Magda vermoordt.

Het verhaal is een gesloten verhaal. Het eindigt met de begrafenis.

Beoordeling

Het boek bevatte veel flash-backs. Elke alinea ging weer over een andere gebeurtenis en voor mij was het af en toe net of het verhaal van de hak op de tak sprong. De tegenwoordige en de verleden tijd werden door elkaar gebruikt, evenals de eerste, tweede en derde persoon. Er waren dus zeer veel perspectiefwisselingen, wat voor mij erg verwarrend was.

Ik vond ook dat het boek een vreemde opbouw had. Het begon met de moord en die werd langzaam uitgewerkt in de hoop dat je uiteindelijk begreep waarom Robert die moord had gepleegd. Maar ik had verwacht dat er aan het einde misschien nog een plot zat of dat alles door één gebeurtenis helemaal duidelijk werd, maar dat gebeurde niet. Dat vond ik jammer, de schrijfster laat het helemaal aan jou zelf over om het uit te zoeken. Ze zet niets expliciet op papier.

In een interview met Jessica Durlacher (Vrij Nederland, 8 februari 1992) formuleert Margriet de Moor haar stijlopvatting als volgt: 'Ik durf dat wat ik wil uitdrukken niet aan te raken. Van uitleggen houd ik helemaal niet. (...) Voor het schrijven geldt: als je een fenomeen, een gewaarwording, een ervaring recht wil doen, als je er véél van wil tonen, dan moet je dat niet aan de ketting leggen.'
Ik denk dat je echt van zo'n stijl moet houden om het boek heel leuk te vinden. Ik hou meer van wat spanning en duidelijkheid.

Auteur

Margriet de Moor werd in 1941 geboren. Ze debuteerde in 1988 met de verhalenbundel Op de rug gezien. Andere werken van Margriet de Moor zijn: Dubbelportret (1989) en De virtuoos (1993).
Voor Eerst grijs dan wit dan blauw kreeg ze in 1992 de AKO-literatuurprijs.
Andere boeken van deze auteur:


Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen