Hubert Lampo, Herminone Betrapt
Titel: Hermione betrapt
Schrijver: Hubert Lampo
Jaar van publikatie: 1963
Uitgever/editie: Meulenhoff Amsterdam
Aantal pagina's: 190
Genre: roman
ISBN-nummer: 90 290 4994 4
Kernsamenvatting
De schrijver archivaris Rudolf Eyniers komt in Parijs in contact met Denise, de
dubbelgangster van zijn gestorven jeugdliefde, Désirée. Denise blijkt echter de
doodgewaande Désirée te zijn. Er ontstaat een romance.
Titelverklaring
De titel 'Hermione Betrapt' vertoont sterke overeenkomsten met 'The Winter's Tale', een
blijspel, maar tegelijkertijd een drama, van Shakespeare. In dit stuk wordt koningin
Hermione door haar gemaal twintig jaar lang voor dood gehouden, tot zij door een
mysterieuze gebeurtenis naar de wereld der levenden terugkeert. Dit sprookjesachtige spel
eindigt met 'een volmaakt geluk'.
Deze verhaallijn is vrijwel geheel terug te vinden in Lampo's roman. Een vergelijking
van Hermione met Désirée of Denise is dan ook onvermijdelijk. Hermione is bij deze
betrapt.
Belangrijkste gebeurtenissen
De schrijver-archivaris Rudolf Reyniers rijdt naar Parijs om daar meer te weten te
komen van Charles-Joseph de Grave die het boek 'La republique des Champs Elysées'
schreef. (Hierin wordt beweerd, dat 'in de Europese voortijd het legendarische Atlantis
zich nabij de Hyperborese zee in het deltagebied van Rijn, Maas en Schelde bevond.)
Tijdens de autorit komen in hem beelden op uit zijn jeugd tijdens de laatste
zomervakantie voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog. Met zijn ouders verbleef hij
toen in het pension van zijn oom, waar ook het Franse meisje Désirée Chantraine met haar
familie logeerde.
Rudolf en Désirée raken verliefd op elkaar. Hij is verlegen, zij daarentegen neemt
het initiatief om tot een intiemere relatie te komen, die zij zonder schuldgevoelens
ondergaan.
Door het uitbreken van de tweede wereldoorlog worden hun ontmoetingen abrupt
afgebroken. De heimelijke correspondentie die zij voeren, eindigt, wanneer Rudolf, geheel
onverwacht, haar overlijdensbericht toegestuurd krijgt. Rudolf is verbijsterd van
verdriet.
Via deze jeugdbeelden tijdens de tocht naar Parijs wordt hij er zich opnieuw duidelijk
van bewust, dat hij door dit verlies zich nimmer meer blijvend aan een vrouw heeft kunnen
binden.
Eenmaal in Parijs ziet Rudolf, in de metro, de dubbelgangster van zijn gestorven
geliefde. Hij volgt haar tot zij het theater Antoine binnengaat. Als hij 's avonds het
theater bezoekt, ziet hij haar optreden in Shakespeares Wintersprookje.
Zij blijkt de beroemde toneel- en filmactrice Denise Masurel te zijn. Hij zendt haar
bloemen.
Hij weet met haar nader in contact te komen en er ontstaat een even zuivere romance
tussen hen als toentertijd tussen Rudolf en Désirée. Steeds wordt Rudolf getroffen door
de frappante gelijkenis tussen de actrice en zijn jeugdvriendinnetje.
Er ontstaan spanningen, die hun ontlading vinden als de herkenning volgt: Denise heeft
haar haren weer de oorspronkelijke kleur gegeven, waardoor het enige uiterlijke verschil
met Désirée verdwijnt. Nu durft Rudolf te spreken en hij vertelt haar over zijn
jeugdidylle. Denise blijkt de doodgewaande Désirée te zijn. Nu ook wordt het raadsel van
het overlijdensbericht opgelost.
Bij een reconstructie van de gebeurtenissen van destijds wordt het hun duidelijk, dat
de moeder van Désirée, toen zij de correspondentie tussen haar dochter en Rudolf
ontdekte, haar man had overgehaald daar resoluut een einde aan te maken. Deze drukte toen
in zijn grafisch bedrijf een overlijdensbericht en stuurde het de ouder van Rudolf toe.
Omdat er van Rudolf geen brieven meer kwamen, dacht Désirée dat hij haar in de steek
had gelaten.
Bovendien kan Rudolf er voor zorgen dat Désirées zoon, die invalide is, geholpen
wordt.
Hoofdpersoon
Rudolf Reyniers ontmoet in Parijs de dubbelgangster van het meisje dat hij in zijn
jeugd heeft liefgehad.
De rouwkaart die hij destijds ontving gaf hem een enorme klap. Hij gelooft dat hij
nooit meer in staat zal zijn een ander te beminnen. Rudolf groeit op, maar ook in zijn
volwassenheid blijven zijn gedachten steeds bij Désirée. Slechts zijn studie en later
zijn werk als historicus geven hem enige afleiding in het leven. Bij de ontmoeting met
Denise herkent hij in haar onmiddellijk de dubbelgangster van zijn jeugdliefde en een
bloedstollende romance volgt.
Andere personen
Désirée: een 16-jarig meisje met wie de hoofdpersoon in zijn jeugd een
liefdesverhouding heeft. Zij schijnt op vroege leeftijd te zijn gestorven.
Denise: een aantrekkelijke vrouw. Zij is toneelspeelster en filmactrice. Zij blijkt de
doodgewaande Désirée te zijn.
Opbouw
Het verhaal bevat flash-backs naar de jeugd van de hoofdpersoon. Deze beelden vormen
een belangrijk gegeven voor de verhaallijn van het boek. Deze is op chronologische wijze
opgebouwd.
Plaats/tijd
Rudolf Reyniers begeeft zich naar Parijs. Denise woont in deze stad. Het verdere
verloop van het verhaal speelt zich af in het appartement van Denise of elders in de stad.
Thema uitleg
Aanvankelijk had ik mij voorgenomen een vage, poëtisch geladen twijfel te laten
bestaan over het 'wie is wie', zonder aan enig mythisch tweelingmotief te
denken....."
Lampo doelt met de terugkeer van de vrouw in het verhaal niet op magisch-realistische
motieven. Het is een wederontmoeting, die Lampo later zou omschrijven als het archetype
van de eeuwige terugkeer.
Twee archetypen vertonen zich in deze roman. Ten eerste is er het ideaalbeeld van
de vrouw, die trouwens ook in de psychisch-realistische verhalen voorkomt.
Het tweede archetype betreft 'de eeuwige wederkeer'. Echter, in wezen is de
wederontmoeting volledig te verklaren, wat zou betekenen dat er van magisch-realisme geen
sprake is.
Kortom, het verhaal is magisch-realistisch (b.v. Désirée weet de woning van Rudolf,
zonder het gezien te hebben, te beschrijven). Anderzijds is het een
psychologisch-realistisch verhaal omdat de magisch-realistische elementen slechts even
'geraakt' worden.
Oordeel
Verhaal/Onderwerp
Sprookjesachtiger kan het niet, wordt er vaak gezegd als men 'Hermione Betrapt' leest.
En inderdaad, je leest het boek en wat blijkt? Het is een sprookje.
Er is een man die zijn droomprinses tegen het lijf loopt. En zij leefden nog lang en
gelukkig. Een samenvatting van het boek, zoals menig recensist het zou weergeven. Ik vind
echter dat juist in een tijd waarbij de ene roman nog triester is dan de andere, Hermione
een vernieuwing is. Lampo is tenslotte zijn tijd enigszins vooruit. Het is een zonnige
goed eindigende roman.
Situaties en personen
Een recensist schreef in zijn artikel over Hermione dat de gesprekken tussen de
hoofdpersonen belangwekkend waren en bovendien op het juiste ogenblik. Ik denk inderdaad
dat ze belangwekkend zijn. De roman draait immers om de gevoelens die twee mensen voor
elkaar hebben. Het milieu doet niet echt ter zake.
Om de idyllische sfeer te bereiken die de roman in zich heeft, moet je wel over de
gaven beschikken die Lampo bezit. Hij weet het ongerijmde gewoon te maken. Ik denk dat
wanneer iemand dat voor elkaar krijgt, situaties en personen wel reëel over moeten komen.
|