Boekverslag : Thomas Rosenboom - Publieke Werken
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2016 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2016 woorden.
Externe gegevens:
Thomas Rosenboom is geboren op 8 januari 1956 in het Gelderse Doetinchem. Hij groeide op in Arnhem en ging naar een katholieke school. Later studeerde hij drie jaar psychologie. Hij
stopte met deze studie om schrijver te worden. Hij ging Nederlands studeren in Amsterdam en bleef er wonen na het behalen van zijn doctoraal examen.
Hij debuteerde in 1982 met het verhaal “Bedenkingen”. Zijn eerste bundel “De mensen thuis” verscheen een jaar later en won de Lucy B. en C.W van der Hoogtprijs.
In 1985 volgde zijn eerste roman “Vriend van verdienste”. Hierna bleef het een tijd stil rond Thomas Rosenboom.
In 1995 verscheen “Gewassen vlees” , een psychologische roman die werd bekroond met de Libris Literatuur Prijs en de Dirk Marten Prijs. Vier jaar later, in 1999 verscheen zijn meest
recente werk, “Publieke Werken”. Ook dit boek werd bekroond met de Libris Literatuur Prijs. Aangezien Thomas Rosenboom nog niet zo heel veel boeken heeft geschreven, is het moeilijk
nu al te zeggen wat zijn algemene thematiek is. In ieder geval is hij vooral een schrijver van historische romans. De personages in zijn laatste twee romans streven naar het behalen van hun ideaal, maar slagen hier net niet in.
Interne gegevens:
Samenvatting
Het is 1888. De hoofdpersonen zijn twee neven. De een, Walter Vedder, woont als vioolbouwer in Amsterdam aan de Hendrikkade, tegenover het Centraal Station.
De ander, Christof Anijs, is apotheker in Hoogeveen.
Op een dag leest Vedder in de krant dat er op de Prins Hendrikkade een groot hotel zal worden gebouwd. De hotelonderneming, NV Victoria Hotel, wil een aantal huizen opkopen, waaronder dat van Vedder. Hij ziet meteen in dat hij nu in een machtspositie verkeert: ze kunnen niet om hem heen, en Vedder is vastbesloten om een hele goede prijs voor zijn huis te
vragen. Het onderhandelen begint. Friedrich Ebert komt namens de directeur van NV Victoria Hotel bij Vedder langs om te onderhandelen over de prijs. Ebert doet een bod van twintig
duizend gulden. Dit bedrag is veel hoger dan Vedder had verwacht, maar hij geniet zo van het gevoel dat de bouw van het hotel van hem afhankelijk is, dat hij vijftig duizend gulden voor zijn huis vraagt. Hier stemt Ebert echter niet mee in.
Ondertussen heeft Anijs in Hoogeveen concurrentie gekregen van een andere apotheker. In de eerste instantie heeft Anijs hier geen problemen mee, maar als dan blijkt dat
de nieuwe apotheker, in tegenstelling tot zichzelf, een universitaire graad in de farmacie heeft, voelt hij zich de mindere van de twee apothekers. Als ook nog blijkt dat de jonge apotheker goed kan opschieten met dokter Amshoff, burgemeester Pottinga en dominee Festenhout, die allemaal een universitaire opleiding hebben gehad, voelt hij duidelijk dat hij niet meer bij de notabelen van de gemeenschap hoort. Hij gaat zich richten op het deel van de gemeenschap dat nog wel tegen hem opkijkt: de arme turfstekers in het gehucht Elim, naast Hoogeveen.
De turfstekers hebben het erg slecht, en Anijs doet er alles aan om hun situatie te verbeteren.
Hierin gaat Anijs wel heel erg ver. Hij voert zelfs operaties uit bij een aantal turfstekers, terwijl hij hier niet eens voor bevoegd is. Dit zorgt voor ergernis en woede bij dokter Amshoff en de anderen met een universitaire graad.
De twee verhalen smelten samen als Anijs de viool van Bennemin, een van de turfstekers, krijgt om die te verkopen. Vedder komt naar Anijs om de viool te bekijken. Dan krijgt Anijs het hele verhaal te horen over de bouw van het Victoria Hotel en de verkoop van het huis. Vedder en Anijs bedenken samen een geniaal plan: Vedder zal het geld dat hij zal krijgen voor zijn huis investeren in de emigratie van alle turfstekers naar Amerika. In Amerika kunnen de arme turfstekers een nieuw leven beginnen en Vedder met rente terugbetalen.
Het plan wordt uitgewerkt. De turfstekers ondertekenen de contracten, en er wordt een vertrekdatum vastgesteld. Ondertussen blijft Vedder onderhandelen met Ebert. Vedder kan nu
niet meer terug. Voor de hele emigratie heeft hij namelijk vijftig duizend gulden nodig. NV Victoria Hotel begint met de bouw. Vedder zit de hele dag in het lawaai en is langzaam aan
krankzinnig aan het worden. Als Anijs in Hoogeveen de turfstekers op het perron uitzwaait, is de onderhandeling nog steeds niet rond. Ook als de turfstekers vanuit de haven van Amsterdam met de boot naar Amerika zijn vertrokken, hebben Vedder en NV Victoria Hotel nog geen overeenkomst. Vedder kijkt angstig uit naar het moment dat uitkomt dat hij nog niet heeft
betaald en dat de turfstekers teruggestuurd worden.
Dan gebeurt het onvermijdelijke: Ebert meldt Vedder dat het NV Victoria Hotel stopt met de onderhandelingen. Ze bouwen om hem heen en Vedder krijgt geen cent. Bij de opening van het hotel springt Vedder in een vlaag van waanzin van het dak af, en is op slag dood.
Ook met Anijs loopt het niet goed af. Hij is na het vertrek van de turfstekers in het ziekenhuis beland doordat hij door een zwerm bijen is gestoken. Ook heeft zijn vrouw Martha
hem verlaten. Met de turfstekers loopt het wel goed af. Als zij in Amerika aankomen blijkt dat de maatschappij die de emigratie had geregeld is beschuldigd van fraude, en de maatschappij
verdwijnt plotseling. De turfstekers worden Amerika dan toch maar binnengelaten en kunnen hier een nieuw leven beginnen, zonder dat zij nog iemand schuld moeten afbetalen.
Thematiek
Belangrijk thema’s van dit boek zijn zelfbevestiging en idealisme. Anijs beseft zich dat hij geen universitaire graad heeft en dat hij boven zijn stand is getrouwd. Om te laten zien dat hij er toch er bij hoort is hij voorzitter van een aantal verenigingen in zijn dorp en zet hij zich in voor de arme turfstekers. Zo krijgt hij het gevoel dat hij belangrijk is.
Vedder hoort net niet bij de grote beroemde vioolbouwers van zijn stad, ook al doet hij erg zijn best. Om toch het gevoel te krijgen dat hij belangrijk is schrijft hij onder het pseudoniem
Veritas stukken naar de krant over de publieke werken. Door de onderhandelingen met het NV Victoria Hotel krijgt hij nog meer het gevoel belangrijk en machtig te zijn. Beide hoofdpersonen willen graag belangrijk zijn, dat is hun ideaal, maar ze vallen net buiten de groep mensen waar ze eigenlijk bij zouden willen horen.
Titelverklaring
“Publieke werken”
Het boek speelt zich af in de tijd dat er in Amsterdam veel stadsvernieuwing plaatsvond. ‘Publieke werken’ is het gedeelte van de gemeente dat zich hiermee bezighoudt. Zij maken beslissingen over de bouw van wegen, bruggen en natuurlijk het Centraal Station.
Vedder voelt zich erg betrokken bij de stadsvernieuwing. Onder het pseudoniem ‘Veritas’ schrijft hij stukken naar de krant waarin hij commentaar geeft op de beslissingen van publieke
werken.
Personages
“Zo dan, al schrijvend, strijdend en strevend, stond zijn leven in het teken van het uitroepteken, wat volkomen overeenstemde met zijn vurige temperament en voorkomen. Hij zweette vlug, was zwaar behaard, ook op zijn handen, en had een stevig, gedrongen figuur. Ondanks zijn zestig jaar was zijn baard nog pikzwart, glansden zijn lippen vochtig onder zijn snor, en fonkelden zijn groene ogen ongebroken fel in zijn rood gelaat.”
Zo wordt Walter Vedder, ergens in het begin van het verhaal, beschreven. Vedder heeft een gedreven karakter. Hij zou graag bij de groep van belangrijke vioolbouwers of architecten
horen, maar hoe goed hij ook zijn best doet, het lukt hem niet. Vedder leeft in zijn eigen wereldje waarin hij steeds kritiek heeft op de mensen die hij eigenlijk bewondert. Hij gaat soms
zo op in zijn eigen wereld, dat hij niet meer in de gaten heeft dat hij te ver is gegaan.
Christof Anijs is de belangrijkste apotheker in Hoogeveen, van ruim zestig jaar oud. Hij heeft geen universitaire opleiding en is boven zijn stand getrouwd, maar hij werkt hard. Anijs straalt
vertrouwen uit, en de bewoners van Hoogeveen komen vaak met hun problemen bij hem langs. Anijs is erg betrokken bij het lot van de medemens: hij is de drijvende kracht achter het verenigingsleven en de liefdadigheid in Hoogeveen.
Anijs lijkt in vele opzichten op zijn neef Vedder. Ook hij heeft een gedreven karakter, en leeft in zijn eigen wereld. Net zoals zijn neef zou Anijs graag bij een bepaalde groep horen, namelijk
de notabelen, maar valt hier net buiten en levert uit frustratie hierom veel commentaar op hen.
Opbouw
“Publieke Werken” begint met een proloog waarin vanuit de ogen van Bennemin als klein jongetje wordt beschreven hoe de arme turfstekersfamilie naar Elim verhuist. Na de proloog
volgen drieëntwintig hoofdstukken, die om en om over Anijs en Vedder gaan. Het boek eindigt met een epiloog, waarin Anijs een brief van Bennemin ontvangt vanuit Amerika. Het verhaal is geschreven in de personale vertelsituatie, behalve de proloog, die in de ik-persoon staat. Het verhaal wordt chronologisch verteld, er zijn geen flashbacks. Het boek bestaat uit 488
bladzijden, waarin een periode van ongeveer anderhalf jaar wordt beschreven.
Uitgewerkt leeservaringsverslag
De onderwerpen van “Publieke Werken” zijn stadsvernieuwing en het slechte leven van de turfstekers in 1888. Ik vind deze onderwerpen heel erg interessant, omdat ik graag historische
romans lees en omdat ik het leuk vind me te kunnen inleven in personen die in een hele andere tijd leefden dan nu. De schrijver beschrijft de situatie in 1888 uitgebreid, zodat ik me goed kon voorstellen hoe de wereld er toen uitzag.
De belangrijkste gebeurtenissen in het boek vind ik de onderhandelingen tussen Ebert en
Vedder over de prijs van het huis, en het moment dat Vedder en Anijs op het idee kwamen van de emigratie van alle turfstekers. Vooral de onderhandelingen worden heel erg goed beschreven. Er wordt diep ingegaan op de gedachten van Vedder en de situatie wordt heel mooi en duidelijk beschreven.
In “Publieke Werken” spelen de gedachten van de hoofdpersonen de belangrijkste rol, want ze hebben een eigen kijk op de samenleving en leven in hun eigen wereldje. Hun kijk op de wereld is van grote invloed op de gebeurtenissen in het verhaal. De gebeurtenissen vloeiden logisch uit elkaar voort. Je merkt dat de hoofdpersonen, met name Vedder, langzaam aan krankzinnig
worden en dat het slecht zal aflopen. Ik vond de gebeurtenissen erg spannend. Je ziet aankomen dat alles fout zal gaan, maar ik was erg benieuwd hoé slecht het zou gaan aflopen. Ik vond het plan dat Vedder en Anijs uitwerkten heel erg verrassend. Toen ik begon met lezen had ik niet verwacht dat de twee verhaallijnen zo zouden samensmelten. Ook vond ik het verrassend dat het toch nog goed afliep met de turfstekers. Het slot vond ik schokkend, want ik had niet verwacht dat Vedder dood zou gaan.
De karaktereigenschappen van Anijs en Vedder zijn heel goed en uitgebreid beschreven. Doordat de karakters zo goed beschreven werden, was ook hun gedrag te verklaren. Als je niet zou weten hoe de hoofdpersonen in elkaar zaten, zou dit onmogelijk zijn. Vedder en Anijs zijn twee hele sympathieke mannen. Ze hebben goede bedoelingen, maar toch valt hun gedrag niet goed te keuren. Ze zijn zo gebrand op het behalen van hun doel, dat ze vergeten wat goed is en wat slecht.
Ik vond de opbouw van het verhaal niet erg moeilijk. Er zaten geen flashbacks in, dus de verhaallijn was makkelijk te volgen. Je ziet alle gebeurtenissen door de ogen van Vedder en
Anijs. Hierdoor kon ik me echt in de hoofdpersonen inleven. Vooral nadat Vedder en Anijs hun plan hadden bedacht, werd ik zo door het verhaal geboeid, dat ik het verhaal niet meer kon
loslaten. Ik wilde alleen nog maar weten hoe het boek zou aflopen.
Het taalgebruik vond ik niet zo heel erg moeilijk, maar soms merkte je wel dat het boek zich in de vorige eeuw afspeelt, omdat het taalgebruik dan ouderwets was. Er zaten naar verhouding niet zo veel dialogen in het verhaal, maar ik vond dit niet storend, omdat er wel heel veel aandacht werd besteed aan de gedachten van de hoofdpersonen. Het taalgebruik paste heel erg goed bij de personages: simpel en een beetje sober.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen