Boekverslag : Franz Kafka - Der Prozeß
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 4261 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 4261 woorden.
Bibliografie
Verlag: Fischer Taschenbuch
Auflage: April 1986
Lesedatum: februari '97
Nummer: 4
Samenvatting
1. Het verhaal speelt zich af in een niet nader genoemde tijd
of plaats.
De verstreken tijd in het verhaal is ongeveer een half jaar.
2. Het verhaal wordt beschreven vanuit het oogpunt van de
schrijver, de verteltijd is Imperfekt.
3. Het verhaal wordt chronologisch verteld.
4. De enige hoofdpersoon, waarom alles draait, is Jozef K.,
een procuratiehouder met een goede reputatie. Hij is een
gerespecteerd man, met goede verstandhouding met
degenen waarmee hij contact heeft. Hij is ook vol
zelfvertrouwen. Het is een realistische persoonsbeschrijving
die ineen onrealistische situatie terechtkomt, waardoor al
het hier boven beschreven verandert in negatieve zin.
Andere personen komen maar ten dele naar voren.
5. Een indeling kan: inleiding is begin proces, het eerste stuk
daarvan, dan volgt een lange en moeizame voortsleep van
dit proces (verloop) dan als einde, 'oplossing' de uitkomst
van het proces.
6. Het proces is het proces dat tegen Jozef K. wordt
gevoerd maar dat zich niet verduidelijkt, het staat symbool
voor het thema.
7. Het thema is de onbegonnen strijd van het individu tegen
grote(re) machten. De mens is verdwaald en verloren, een
uitweg zoeken is zinloos.
8. Het is een roman (voorloper surrealistische literatuur)
9. Josef K. is een procuratie houder met een goede
reputatie. Hij leidt een rustig leven en woont bij een hospita.
Op een ochtend (die van zijn 30e verjaardag) wordt hij
plotseling gearresteerd, zonder verheldering van wat de
aanklacht is. Eerst denkt Josef aan een grap, maar al snel
heeft hij het gevoel dat het er serieus aan toe gaat. Omdat
er geen verduidelijking volgt krijgt hij de neiging om alles
wat hij doet te legitimeren.
Hoewel gearresteerd, kan Josef gewoon zijn werk blijven
voldoen. Thuisgekomen praat hij met de hospita en met zijn
buurvrouw. Dit laatste loopt uit op een hartstochtelijke kus
van Josef wat niet zijn bedoeling was.
Na overleg wordt besloten de zondag tot vaste verhoordag
te maken. De volgende zondag gaat Josef naar de
afgesproken plek toe, in een huurkazerne. Josef probeert
via een rede iedereen ervan te overtuigen dat het een
misverstand is, de ambtenarij corrupt is en het proces
zinloos. De uitwerking hiervan is echter negatief voor Josef.
Hij raakt in de ban van het gerecht, hij raakt steeds meer
verstrengeld in zijn proces, hoewel er nog geen officiële
aanklacht is en hij nog geen rechter heeft gezien. Zijn werk
begint er onder te lijden.
Via zijn oom komt hij in contact met een invloedrijke
advocaat. Hij verspeelt echter de kans op diens hulp door
een relatie met de huishoudster aan te knopen, hij gelooft er
eigenlijk al niet meer in. Hij neemt de verdediging ook op
zich. Josef takelt steeds meer af.
Via een klant komt hij in contact met een zekere Signorelli,
die ook veel invloed heeft binnen het gerecht. Hij verteld
dat vrijspraak alleen theoretisch mogelijk is. In de praktijk
zal het proces zich op zijn gunstigst voor altijd doorslepen.
Josef besluit geen gebruik te maken van diens aanbod. Hij
heeft van anderen ook nog hulp aangeboden gekregen,
maar Josef gelooft er niet (meer) in.
Als hij een Italiaanse zakenconnectie moet rondleiden raakt
hij in de dom verzeilt. Daar vertelt een geestelijke een
'legende': over een man die zich zijn hele leven ervan laat
weerhouden om de alleen voor hem toegankelijke deur van
de wet te betreden. Vlak voor zijn dood verneemt hij dat
deze deur speciaal voor hem bedoeld is. Het verhaal slaat
op Josef, hij pikt dit echter niet op en blijft de oorzaak van
de situatie bij anderen zoeken i.p.v. van bij zich zelf. Het
gaat slecht met zijn proces.
De terechtstelling komt onverwachts. Hij wordt opgehaald
door 2 mannen en naar een afgelegen steengroeve
gebracht. Zonder dat hij voor de rechters is geleid en
zonder dat er een aanklacht is geweest wordt hij als een
hond neergestoken. Josef had zich er al bij neer gelegd.
10. Ik vindt het boek aan de ene kant fascinerend, omdat
het handelt over iets wat niet te bevatten is en tot in absurde
hoogte doorgroeit. Aan de ander kant kan ik het
fatalistische van Kafka (want dat is het wel, wat je ook
doet het maakt toch niet uit) niet herkennen voor mezelf.
Dat maakt het minder aantrekkelijk om te lezen, omdat dan
een deel van het boek langs je heen gaat zonder dat het je
raakt.
Titel
Der Prozeß
Jaar en plaats van 1e uitgave
1925 Berlijn
Samenvatting
Op de ochtend van zijn dertigste
verjaardag, wordt Jozef K.
gearresteerd. K. snapt er niets van,
er wordt geen reden of verklaring
gegeven. Hij wordt ook niet
meegenomen naar het politiebureau.
Hij heeft slechts twee bewakers, die
ook nergens vanaf weten. Zij weten
alleen dat hij mag blijven werken, en
dat hij daarna weer gewoon naar huis
kan gaan. Als er drie beambten van zijn bank langs komen, om hem
hiernaartoe mee te nemen, denkt hij dat het een grap van zijn collega's is.
Dit is echter niet zo.
Als K. na zijn werk als procuratiehouder thuis komt, gaat hij naar zijn
hospita Frau Grubach. Hij verontschuldigt zich voor het feit dat hij 's
morgens gearresteerd is. Hierna gaat hij naar zijn buurvrouw, Fräulein
Bürstner, waar hij zich ook verontschuldigt. Zij vertoont haar medeleven,
maar dit wordt door K. verkeerd opgevat, en hij begint haar wild te
kussen.
Via de telefoon krijgt K. het bevel, voor de eerste keer voor het gerecht
te verschijnen om verhoord te worden. Het vindt, wekelijks, plaats in een,
voor hem, onbekende wijk op zondag. Men vergeet K. te vertellen hoe
laat hij moet verschijnen. K. begeeft zich naar de aangegeven buitenwijk
van de stad. Hij moet lang zoeken voor hij de rechtszaal vindt. Deze
bevindt zich in een soort flatgebouw. Met een lange rede probeert K.,
degene die het verhoor afneemt, te overtuigen dat hij onschuldig is. Hij
beweert dat zijn arrestatie een groot misverstand is, en dat een proces
tegen hem volstrekt zinsloos is. Hij bereikt met zijn rede niets, het zorgt
alleen voor veel onrust in de zaal.
De volgende zondag begeeft K. zich weer naar de rechtszaal. Maar deze
is leeg, van de vrouw die hem de vorige keer binnenliet, vertelt hem dat
er die dag geen rechtszitting is. Hij raakt met haar aan de praat, en komt
erachter dat zij ook berecht wordt. De zaal waar ze in staan is eigenlijk
haar huiskamer, haar man is rechter en zondags verbouwt men de kamer
tot rechtszaal. Plots staat in de deur een student, de vrouw gaat naar
hen toe, en er ontstaat een woordenwisseling. Dan pakt de student haar
op en ze verdwijnen. In de hoek van de zaal, vindt K. een trap naar
boven, deze leidt naar het advocatenkantoor. Een man komt naar
beneden en herkent hem als K., hij nodigt hem uit om boven een kijkje te
komen nemen. Sinds het 'kus-incident' doet hij er alles aan om het weer
goed te maken met Fräulein Bürstner. Zij ontloopt hem echter, en na
verloop van tijd neemt zij een logee in huis: Fräulein Montag. Deze vraagt
K. om een gesprek, hierin maakt ze hem duidelijk dat Fräulein Büstner niet
in hem is geïnteresseerd.
Als K. 's avonds eens langer doorwerkt, hoort hij vanachter een deur
lawaai. Het ziet dat zijn twee bewakers, gedwongen door een man met
een zweep, dwangarbeid moeten verrichten. Dit moeten zij, omdat K. in
zijn proces hun gedrag onacceptabel noemde.
Dan komt de oom van K. hem opzoeken. Deze wil hem helpen een
advocaat te vinden. Hij brengt hem in contact met de advocaat Huld.
Deze, door ziekte aan bed gekluisterde man, heeft veel invloed bij
rechters en ambtenaren. Tijdens het gesprek tussen de oom, Huld en de
voorzitter van de Kanselarij, hoort K. lawaai vanuit een andere kamer
komen, hij begeeft zich naar deze kamer. Hier ontmoet hij Leni, de
huishoudster. Hij geeft zich over aan de seksuele verlangens van deze
vrouw. Als K. later zijn oom weer treft, is deze erg kwaad op hem, hij
heeft met zijn actie veel van zijn kansen verspeeld. Zijn advocaat doet
dan ook weinig voor hem.
De conditie van K. gaat achteruit, hij slaapt slecht. Van één van zijn
klanten bij de bank, die op de hoogte is van zijn proces, ontvangt hij het
adres van de schilder Titorelli. Deze zou hem, op een of andere manier,
kunnen helpen met zijn proces. K. gaat hem gelijk bezoeken. Deze Titorelli
schildert rechters en heeft goede contacten met hen. Hij vertelt K., dat
er alleen in theorie echte vrijspraak mogelijk is. In de meeste gevallen is er
echter sprake van een schijnbare vrijspraak, dit houdt in dat de
verdachte, nadat hij is vrijgesproken, steeds weer gearresteerd wordt.
Bovendien wordt door rechters en advocaten gepoogd, het proces tot in
het oneindige te rekken, Huld maakt zich hier ook aan schuldig. Aan het
einde van zijn bezoek, koopt K. nog een aantal schilderijen.
K. begeeft zich naar Huld. Hier wordt hij binnengelaten door Kaufmann
Block. Deze man zit al vijf jaar in een rechtzaak, Huld behandelt ook zijn
zaak. In het gesprek wordt de bewering van Titorelli, bevestigd. K. gaat
dan bij Huld binnen. Hij deelt hem mede dat hij, niet meer wil dat hij zijn
advocaat is. Dit wordt door Huld niet in dank afgenomen.
In de dom, waar K. met een Italiaanse zakenvriend heeft afgesproken,
ontmoet hij een geestelijke. Deze noemt zichzelf 'gevangeniskapelaan'. Hij
vertelt K. een legende over de wet. Deze legende gaat over een man, die
zich er zijn hele leven van laat weerhouden een voor hem alleen
toegankelijke deur binnen te gaan. Vlak voor zijn dood verneemt hij dat de
deur naar de wet speciaal voor hem bedoeld was. K. begrijpt niet dat hij
eigenlijk deze man is. Hij blijft de oorzaak van zijn situatie bij anderen, in
plaats van bij zichzelf, zoeken.
Op de avond voor zijn eenendertigste verjaardag, wordt K. opgehaald
door twee mannen. Deze voeren hem mee naar een steengroeve. K.
verzet zich niet. Hij moet zijn hoofd op een steen leggen. De twee
mannen waren het er nog niet over eens wie hem zou gaan doden, maar
plots wordt hij, als een hond, neergestoken.
Thema
a.) De uitzichtloze strijd van K. tegen onbekende machten.
b.) -liefde
-machteloosheid
-rechtspraak
-bankwezen
Opbouw
a.) Het boek is opgebouwd uit tien hoofdstukken.
b.) In elk hoofdstuk vinden afwisselend één, twee of drie gebeurtenissen
plaats.
c.) Het verhaal wordt chronologisch verteld. Er wordt niet van de
verhaallijn afgeweken, door middel van flashbacks of flashforwards. Er
vinden wel tijdsprongen plaats. Het verhaal speelt gedurende één jaar.
Daarin vinden sprongen plaats. De grootste tijdsprong is waarschijnlijk na
het bezoek aan advocaat Huld, de periode hierna wordt samengevat, dat
de advocaat weinig werk voor K. verricht.
Perspectief
a.) Het verhaal wordt verteld door een buitenstaander, die het verhaal
door de ogen van Jozef K. bekijkt. Men kent namelijk alleen de gedachten
van K.
b.) Sie waren aber noch nicht einmal hinaufgekommen, als oben der Maler
die Tür gänzlich aufriß und mit einer tiefen Verbeugung K. einlud,
einzutreten. Die Mädchen dagegen wehrte er ab, er wollte keine von ihnen
einlassen, sosehr sie baten und sosehr sie versuchten, wenn schon nicht
mit seiner Erlaubnis, so gegen seinen Willen einzudringen. Nur der
Buckligen gelang es, unter seinem ausgestreckten Arm durchzeschlüpfen,
aber der Maler jagte hinter ihr her, packte sie bei den Röcken, wirbelte sie
einmal um sich herum und setzte sie dann vor die Tür bei den anderen
Mädchen ab, die es, während der Maler seinen Posten verlassen hatte,
doch nicht gewagt hatten, die Schwelle zu überschreiten. K. wußte nicht,
wie er das Ganze beurteilen sollte, es hatte nämlich den Anschein, als ob
alles in freundschaftlichem Einvernehmen geschehe. Die Mädchen bei der
Tür streckten, eines hinter dem anderen, die Hälse in die Höhe, riefen dem
Maler verschiedene scherzhaft gemeinte Worte zu, die K. nicht verstand,
und auch der Maler lachte, während die Bucklige in seiner hand fast flog.
Dann schloß er die Tür, verbeugte sich nochmals vor K., reichte ihm die
Hand und sagte, sich vorstellend: »Kunstmaler Titorelli.« K. zeigte auf die
Tür, hinter der die Mädchen flüsterten, und sagte: »Sie scheinen im Hause
sehr beliebt zu sein.« »Ach, die Fratzen!« sagte der Maler und suchte
vergebens sein Nachthemd am Halse zuzuknöpfen. Er war im übrigen
bloßfüßig und nur noch mit einer breiten, gelblichen Leinenhose bekleidet,
die mit einem Riemen festgemacht war, dessen langes Ende frei hin und
her schlug. »Diese Fratzen sind mir eine wahre Last«, fuhr er fort,
während er vom Nachthemd, dessen letzter Knopf gerade abgerissen war,
abließ, einen Sessel holte und K. zum Niedersetzen nötigte. (Uit: Der
Prozeß, F. Kafka; blz. 105/106)
Hoofdpersoon en nevenpersonen
Hoofdpersoon
Jozef K.: hij is een procuratiehouder met een goede reputatie. Hij leidt
een rustig en regelmatig leven. Hij woont op kamers bij een hospita. Hij is
vrijgezel, en hij voelt zich erg aangetrokken tot vrouwen. Gedurende het
verhaal gaat hij zich steeds meer bezighouden met het proces, hieronder
moet zijn werk lijden. De plaatsvervangende directeur, neemt steeds meer
werk over van K.. Hij wil het gerecht graag verbeteren, hij denkt ook dat
hij het zonder advocaat afkan. Verder blijkt dat hij niet erg geduldig is, hij
vindt dat zijn proces niet snel genoeg gaat.
Belangrijkste nevenpersoon
Titorelli: een kunstschilder, die onder andere rechters schildert. Hierdoor
heeft hij inzicht in het gerechtshof gekregen. Hij is zeer geliefd bij de
mensen.
b.) De beschrijving van Jozef K. blijkt uit zijn handelingen en zijn
gedachten, maar ook uit datgene dat hij over zichzelf vertelt. De
beschrijving van Titorelli, blijkt uit de gedachten van K., en datgene dat
Titorelli aan K. vertelt over zichzelf.
Verhaallijnen
Er is sprake van meerdere verhaallijnen. Ten eerste heb je de verhaallijn,
waarin K. bezig is met het proces. Deze lijn loopt het hele verhaal door.
Ten tweede heb je de lijn, waarin K. bezig is met vrouwen. De verhaallijn
loopt totdat hij Leni voor het laatste ziet, als hij Huld niet meer als
advocaat wil.
En ten derde heb je de verhaallijn waarin K. aan het werk is bij de bank.
Deze lijn duurt bijna het hele verhaal, totdat hij in de dom de geestelijke
ontmoet.
Personen
De centrale persoon is Jozef K.
-K. heeft contact met Fräulein Bürstner. Zij is zijn buurvrouw, en hij is
verliefd op haar.
-K. komt in contact met Fräulein Montag. Zij is de vriendin van Bürstner,
en maakt K. in een onderhoud duidelijk dat zij niks met hem te maken wil
hebben.
-K. heeft contact met Frau Grubach. Zij is zijn hospita, en huurt zijn
woning dus bij haar.
-K. heeft contact met de plaatsvervangende directeur. Deze woont ook in
hetzelfde gebouw, en is zijn superieur bij de bank.
-K. ontmoet de man en vrouw die hun huiskamer, zondags ombouwen tot
rechtzaal. In deze rechtzaal wordt K. verhoord.
-K. heeft contact met zijn oom, die door diens dochter op de hoogt is
gebracht van K's situatie. Hij wil hem helpen.
-K. komt in contact met advocaat Huld, door zijn oom. Deze man moet
hem helpen bij zijn proces.
-K. heeft contact met Leni. Hij ontmoet haar bij Huld, en hij begint een
seksuele relatie met haar.
-Via een zakenvriend komt K. in contact met de schilder Titorelli. Deze
man brengt hem op de hoogte van de gang van zaken bij het gerechtshof.
-K. ontmoet Kaufmann Block bij Huld. Deze man is ook een cliënt van hem.
Zijn proces duurt ook voort, zonder dat er iets gebeurt.
-K. komt in contact met een geestelijke in de dom, die hem op de hoogte
stelt van een legende, die betrekking heeft op K.
Tijd
Ik denk dat het verhaal speelt net na de Eerste Wereldoorlog. Het is
moeilijk aan te geven waarom, omdat er geen duidelijke tijdsaanduiding is.
Maar je kunt wel stellen dat er al een redelijk ontwikkelde rechtsspraak is.
Er bestaan namelijk advocatenkantoren. Maar het is ook weer geen
rechtspraak uit onze tijd, want volgens mij kun je nu niemand arresteren,
zonder dat men daarvoor een reden opgeeft, en dat gebeurt hier niet.
»Sie dürfen nicht weggehen, Sie sind ja verhaftet.« »Es sieht ja so aus«,
sagte K. »Und warum denn?« fragte er dann. »Wir sind nicht dazu
bestellt, Ihnen das zu sagen. Gehen Sie in Ihr Zimmer und warten Sie….
(Uit: id.; blz. 8)
Verder denk ik aan deze tijd, omdat het boek ook toen is geschreven.
Plaats
Het verhaal speelt zich af in het sociale milieu van de gegoede burgerij.
De hoofdpersoon Jozef K. bekleedt namelijk een hoge positie in het
bankwezen. Verder speelt het zich vooral af in de rechtspraak. En ook
rechters en advocaten behoren tot de gegoede burgerij.
Tijdsgebondenheid
Het werk is volgens mij echt tijdsgebonden. Het zou bijvoorbeeld niet in
de prehistorie of de middeleeuwen plaats kunnen hebben, want de
rechtspraak toen is niet te vergelijken met die in het boek beschreven
wordt. Het zou het ook niet nu plaats kunnen hebben, want tegenwoordig
wordt niemand meer opgepakt zonder opgave van reden. Je komt er
tenminste binnen onafzienbare tijd achter.
Verder lijkt het me onwaarschijnlijk dat er in de achttiende eeuw,
Italiaanse zakenlieden naar Duitsland komen, en contacten hebben met
het bankwezen daar.
Genre
Door de objectieve manier van beschrijven, die tegelijkertijd tot
uitdrukking brengt wat er zich allemaal in de hoofdpersoon afspeelt, kies ik
voor literair surrealisme. De schrijver schept een situatie die reëler is dan
de realiteit zelf.
Titel
Der Prozess
Verklaring van de titel
Het hele boek gaat over een proces
tegen de hoofdpersoon. Maar wat wij
nu niet te weten komen is of de
hoofdpersoon schuldig is? Maar wat
we wel weten is dat hij in een proces
verzeild is geraakt. Wat voor één
weten we niet. In ieder geval een
heel knullig proces.
Auteur
Franz Kafka
Iets over de auteur
Franz Kafka leefde van 1883 tot 1924. Hij studeerde juridische
wetenschappen en werkt bij een verzekeringskantoor. Kafka stierf aan
tuberculose. Kafka had in vele opzichten een moeilijk leven. Hij voelde zich
als Duitse Jood buiten gesloten in Praag. Ook in zijn familie waren veel
problemen, hij voelde zich daar een “Fermer als ein Fremder.” De angst
voor de autoriteiten wordt in Kafka’s werken altijd weer tot uitdrukking
gebracht: hij schrijft vaak over de existentiële (=bestaan) schuld van de
mensen en dat hij machteloos staat. Er is bij Kafka een realiteit die over
de waarneembare werkelijkheid gaat. Kafka behoort tot het literaire
surrealisme.
Stroming contra het werk
Er is in ‘Der Prozess‘ namelijk sprake van een objectieve beschrijving van
gebeurtenissen, die tegelijkertijd tot uitdrukking brengt wat er zich
allemaal in de hoofdpersoon afspeelt. Dit is een van de belangrijkste
kenmerken van het literaire surrealisme.
Genre
In de zin van de ontwikkeling van de hoofdpersoon is het duidelijk een
Roman. Maar het is ook een beetje een novelle, omdat het een kort
verhaal is, er zit maar één verhaallijn in het boek en er is maar één
hoofdpersoon.
Belangrijkste gebeurtenis
Er zijn in dit boek echt twee belangrijke gebeurtenissen. De éne is aan het
begin van het boek, namelijk de arrestatie en de tweede is aan het einde
van het boek, namelijk als hij wordt geëxecuteerd. De rest van het boek is
vaag. Het boek werkt niet naar het einde toe. Je verwacht niet dat hij
geëxecuteerd zal worden. Het eerste deel gaat dus over de arrestatie van
Jozef Kafka Hij werd gearresteerd zonder iets kwaads te hebben gedaan.
Hij kreeg geen ontbijt. Hij belde Anna voor zijn ontbijt, maar er kwam een
man. Kafka wilde weggaan om zijn ontbijt op te halen, maar hij werd
tegengehouden door een tweede man. De man vertelde dat hij
gearresteerd was, hij moest zijn kleren naar het depot brengen. K werd
helemaal gek Ze wilden niet zeggen waarom hij gearresteerd werd, of tot
welke instantie. Ze wilden helemaal niets zeggen. Ondertussen zaten ze
zijn ontbijt op te eten. Hij probeerde zich op allerlei manieren vrij te
krijgen, bv. D.m.v. een legitimatiebewijs. K moest zich aankleden en moest
voor de opzichter verschijnen. Maar ook deze wist niks meer te vertellen.
Er waren ook drie bankmedewerkers bij. Na een gesprek mocht hij weer
gaan werken, en werd er gedaan of er niks aan de hand was. Deze
bankmedewerkers begeleiden hem naar de bank en gingen ook gewoon
weer aan het werk De tweede gebeurtenis is Kafka’s executie. Kafka werd
opgehaald van huis. Hij stond al te wachten. De twee mannen namen hem
bij de arm en leiden hem door de stad. Kafka begon tegen te werken. Nu
waren de rollen omgekeerd. Ze liepen waar Kafka dat wilde. Na verloop
van tijd liet Kafka zich weer gewillig meevoeren. Hij werd tot buiten de
stad gebracht naar de steengroeve. Hij moest met zijn hoofd op een
steen gaan liggen. Daarna begonnen de twee mannen te twisten wie hem
nu moest executeren. Vervolgens pakte één maar het mes en stak Kafka
neer.
Thema
Het thema is: het gaat om de existentiële schuld van de mensen en het
machteloos staan van jezelf. En de strijd om de macht is uitzichtloos. Dit
past dus duidelijk in het tijdsbeeld en het behandelt één van de thema’s
van het literaire surrealisme.
Hoofdpersonen
De hoofdpersoon is Jozef Kafka Hij is vrijgezel. Hij voelt zich toch wel wat
aangetrokken tot vrouwen. Hij zoekt ze op en wil veel met ze praten. (vb.
Leni) Voor de rest is hij procuratiehouder bij een bank Hij doet zijn werk
met veel plezier. Ze hebben hem bij de bank hard nodig, omdat hij zo
bekwaam is. Geleidelijk aan verandert dat omdat hij zich steeds meer gaat
bezighouden met het proces. Hij moet er steeds aan denken. Dat hebben
ze bij de bank ook door. Hij moet mensen gaan rondleiden. De
plaatsvervangende directeur neemt zijn plaats steeds meer over. Jozef
Kafka heeft een sterke drang om het gerechtshof te verbeteren. Hij wil
zich daar ook voor inzetten. Hij is ook een beetje ongeduldig. Hij vindt zijn
proces niet snel genoeg gaan, zegt zijn advocaat op en wil het zelf sneller
en beter doen. Hij kan het zelf wel.
Bijpersonen
Er zijn wel bijpersonen, maar geen belangrijke. Enkele bijpersonen zijn:
? Frau Bürstner De buurvrouw
? Leni Jozefs advocaat
? Signorelli Jozefs oom
Tijd
Waarschijnlijk speelt dit boek zich af in Duitsland rond 1915 à 1920. Dus
rond de Eerste Wereldoorlog. Dit omdat dit boek rond die tijd geschreven
is. Er zijn echter geen duidelijke tijdsargumenten aan te geven of dat wel
klopt. De roman wordt als voorloper beschouwd van de surrealistische
literatuur die vooral in Frankrijk vanaf het einde van de Eerste
Wereldoorlog aan betekenis won. Omdat men over de werkelijkheid schrijft
(in het surrealisme), het schuldgevoel van die tijd, zal dit boek zich ook
wel in die tijd afspelen. De schuldvraag is na de Eerste Wereldoorlog
geregeld gesteld. Dus dit boek past aardig in het tijdsbeeld.
Sympathie voor de hoofdpersoon
Ik voel wel sympathie voor de hoofdpersoon. Als je zo behandeld wordt,
kan ik me zeer goed voorstellen dat je daar gek van wordt. Je bent
gearresteerd, maar je mag niet eens weten waarom. Bovendien is de
manier waarop je gearresteerd en behandeld wordt niet echt positief. Ik
kan me goed in de hoofdpersoon vinden. Ik kan me voorstellen dat je
tegen zoiets wilt strijden, en dat zou ik ook gedaan hebben. Ik zou ook
dat hele gerechtshof willen veranderen. Hij wil laten zien dat de mens
schuldig is en dat hij er uiteindelijk aan ten onder zou gaan. Hij zal steeds
verder wegzakken en uiteindelijk sterven.
Bedoeling van de schrijver
Volgens mij is de bedoeling van Kafka geweest, om ons te laten zien dat
er een heleboel vreemde dingen in onze maatschappij spelen. Ik baseer mij
daar op een van de belangrijkste thema’s uit het boek, want in ‘Der
Prozess’ is volgens een belangrijk thema de uitzichtloze strijd van het
individu tegen verborgen, maar alomtegenwoordige machten het
hoofdthema vormt. De mens beseft dat hij verloren ronddwaalt op deze
wereld, zijn zoeken is uitzichtloos. Hij heeft het gevoel dat hij onschuldig
is, hij weet niet eens waaraan hij schuldig is, maar toch is hij het wel.
Langzamerhand gaat hij zich er meer mee bezighouden, zelfs zo erg dat hij
zich schuldig voelt. Bij het einde laat hij zich naar de laatste
stuiptrekkingen gewillig naar de slachtbank leiden en laat zich vermoorden.
Mening
Toen ik dit boek las van Kafka, was het vooral de beklemming die van het
werk uitging, die me niet aantrok maar toch ook weer wel. De sterkste
indrukken waren het hopeloze, nachtmerrieachtige karakter, de duistere,
benauwende atmosfeer. Het is vooral de gekheid van de situaties, de
paradoxale droogheid van de stijl en de argeloze manier van vertellen.
Behalve dat de beklemming die het werk uitstraalt met aantrok, vond ik
het ook buitengewoon leuk Je moet je eens voorstellen hoe twee mannen
een volstrekt argeloos mens ’s morgens komen arresteren, vervolgens zijn
nachthemd afnemen en vervolgens zeggen dat het hem teruggegeven
wordt. Ik vond het eerst een heel vreemd boek, maar toen ik geleidelijk
aan vorderde, trok het me aan. Ik wilde de afloop weten, en toch vond ik
het helemaal geen leuk boek Dit komt ook door de vreemde
gebeurtenissen in het boek Het wonderlijke aan dit boek is dat een
schijnbaar dom detail is uitgewerkt. Juist op het moment dat men een
verklarende mededeling verwacht, roept haast onmerkbaar de voorstelling
van een bespottelijke wereld het antwoord op. Maar om dit gevoel ook te
krijgen, zul je het werk moeten lezen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen