Boekverslag : J. Bernlef - Hersenschimmen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1150 woorden.


Auteur: J. Bernlef (pseudoniem van Hendrik Jan Marsman)



Titel: Hersenschimmen

Uitgeverij: Em Querido’s Uitgeverij

Plaats van uitgave: Amsterdam

Aantal pagina’s: 166

Eerste uitgave: Eerste druk 1984



Genre: Het is een psychologische roman

Eerste reactie


Ik heb dit boek gekozen, omdat het mij een intressant boek lijkt. Er leiden heel veel oude mensen aan dementie en daar wou ik wel wat meer over te weten komen. Wat er in die mensen om gaat enz.



Ik vind het een goed boek.

Het is op een hele goeie manier geschreven.

Het is net of de schrijver het allemaal zelf heeft meegemaakt.

Het loopt heel mooi naar een einde je ziet alles vanuit Maarten’s standpunt en aangezien hij problemen heeft met zijn denken, bestaan de stukken tekst soms uit hele korte en rare zinnen.

Het is een erg aangrijpend boek omdat alles zo werkelijk is beschreven.

En kan op sommige momenten erg emotioneel zijn.

Verdieping


Maarten klein is een man van 71 jaar, die samen met zijn vrouw Vera al vijftien jaar in Gloucester, Amerika, woont. Voordat Maarten met pensioen ging, werkte hij in Boston als eerste secretaris bij een internationale visserij-organisatie. Hun twee kinderen, Kitty en Fred, wonen ver van hen vandaan. Op een zondag staat Maarten uit het raam te kijken. Hij wacht op de kinderen die elke schooldag langs het huis lopen om met de bus naar school te gaan. Pas nadat zijn vrouw Vera hem vertelt dat het zondag is en de kinderen dus niet naar school hoeven, weet hij dat hij zich vergist heeft. Diezelfde dag blijkt Maarten steeds vergeetachtiger te worden. Hij bevindt zich plotseling in het washok, scheurt zonder enkele reden een krant aan stukken en kan de kruiswoordpuzzel niet meer oplossen. De volgende dag - het is maandag – geeft hij zijn vrouw suiker bij de koffie. Terwijl ze al meer dan tien jaar geen suiker meer gebruikt. Hij gaat met zijn hond Robert wandelen, maar hij verdwaalt. Tot overmaat van ramp raakt hij ook nog eens de hond kwijt. Maarten wandelt naar de antiquair en koopt een boek. De antiquair informeert naar zijn mening over de vorige aanschaf, maar Maarten weet niet waar de man het over heeft. Vera pikt hem uiteindelijk met de auto op, nadat hij al een halve dag van huis is geweest. Die avond beweert Maarten zich dingen te herinneren die volgens Vera nooit zijn gebeurd. De verwarring neemt toe al Maarten zich boven wil gaan scheren; iets wat hij al vijf jaar niet heeft gedaan. Maarten informeert bij een vriendin van Vera, Ellen Robbins, naar haar (overleden) man. Een pijnlijke vergissing. Maarten vindt plotseling een ansichtkaart van Kitty in zijn zak. Hij vraagt zich af wie dat is. Na een uitgebreid ontbijt vertrekt Maarten naar zijn werk, waar hij al vier jaar niet meer werkt. Om naar binnen te kunnen, forceert hij een gesloten deur en spreekt hij de denkbeeldige bestuurders van de visserij toe. Opeens beseft hij waar hij is en haast hij zich weer naar huis. Op advies van de huisarts toont Vera hem het familiefotoalbum. Maarten kan zich nauwelijks iets herinneren van al die mensen op de foto’s. Alleen de oude foto’s roepen vage herinneringen op. De huisarts komt langs en Maarten heeft ineens moeite met zijn Engelse uitspraak. De vergissingen worden steeds omvangrijker. Maarten herkent zijn eigen huisarts niet meer en wantrouwt hem. Hij ziet zijn eigen vrouw aan voor zijn moeder en gooit, om de hond binnen te laten, een raam in. Uiteindelijk schakelt Vera de hulp in van een verzorgster en Maarten wordt vastgebonden op zijn bed. Vera en de verzorgster krijgen overal de schuld van en Maarten gebruikt grof taalgebruik. Hij bevuilt zijn eigen bed en krijgt de kans om weg te lopen. Hij verdwaalt, maar de vuurtorenwachter brengt hem weer bij zijn vrouw terug. Op de laatste dag – zaterdag – verscheurt Maarten alle foto’s uit het album in een poging om het lot af te wenden. Diezelfde dag brengt de ziekenwagen Maarten naar de inrichting.

Beoordeling


Ik vind het een goed boek. Het is op een hele aparte manier geschreven.

Het is zo geschreven dat je alles ziet vanuit Maarten’s ogen. Dit kan op sommige momenten erg ontroerend zijn. Hij weet soms niet eens wat hij nou denkt. Hij herinnerd zich de dingen niet meer die hij een paar uur geleden nog heeft meegemaakt. Hij herkend zijn eigen vrouw niet meer. Dit soort gebeurtenissen worden hierdoor nog aangrijpender.

De volgende passage spreekt mij erg aan: “Niemand. Misschien is iedereen weggegaan. Laten ze me hier op bed rotten. Ik hoor water stromen. Straks loopt de hele boel onder en ik kan mijn bed niet uit. Ik trap om me heen. Het bed kraakt maar de riemen geven geen centimeter mee. Er staat ergens in de ruimte een deur open. Ik durf niet te kijken omdat ik geen idee heb wie er binnenkomt. En omdat ik me schaam. Als een beest lig ik hier in mijn eigen mest. Ik houd mijn ogen stijf gesloten. Ik hoor iemand kokhalzen. Voel hoe de handen de pyjama van mijn lichaam stropen. Ze willen dat ik mij voort ge bewegen. Moet mijn ogen wel opendoen nu en zie een oude man in de spiegel, en oude man meet een slap gerimpelde buik vol strontvegen. Ik glimlach opgelucht. Dat ben ik tenminste niet!” Het is zo echt geschreven. Het kan allemaal waar gebeurd zijn. Dat maakt het verhaal ook iets aansprekender voor mij. Hier wordt de bedoeling van het verhaal ook een beetje duidelijker. Maarten heeft geen idee wat er aan de hand is, terwijl hij gewoon zijn eigen bed heeft volgepoept. Hij weet niet meer wat hij doet. Dat kunnen mensen met dementie ook meemaken. De hele ziekte wordt uitgelegd in dit boek. Ik vind dat dat erg goed gelukt is. Het eind van het boek had een beetje een negatieve werking voor mij. Het is erg vervelend geschreven. Het bestaat uit korte onsamenhangende zinnen en woorden. Je kan er niet lekker doorheen lezen en het is moeilijk te begrijpen maar dat heeft allemaal met de situatie te maken. Het thema is misschien niet echt iets voor mijn leeftijdsgroep. Het houdt ons niet zoveel bezig dus zullen we er ook niet snel iets over lezen. Maar als je iemand kent die aan dementie lijdt dan kan je van dit boek echt iets leren en dan zal het je vast erg aanspreken. Het taalgebruik van het boek is goed. Het is niet te moeilijk geschreven en heeft geen lange zinnen. Aan het eind van het boek wordt het taalgebruik minder, maar dat heeft met de situatie te maken. Ik vind het een goed boek je leest er snel doorheen. Sommige stukjes zijn erg humoristisch, sommige erg aangrijpend. Ik vind dat je het boek echt moet lezen als je iemand in je familie hebt of als je iemand kent die aan alzheimer of dementie lijdt. Als je niets met het thema te maken hebt zou ik dit verhaal niet aanraden. Ik denk niet dat het je dan echt interesseert.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen