Boekverslag : Joost Zwagerman - De Buitenvrouw
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3425 woorden.

Bibliografie
Eerste druk 1994
Wolters-Noordhoff, Groningen, Grote Lijsters 1999 nr. 5


Samenvatting
1. Eerste Reactie.

Ik vond het een boeiend boek. Het boek was minder saai dan ik verwacht had. Ik had een chronologische beschrijving van de relatie verwacht. Hoewel het boek saai opgezet is, heeft het me geen moment verveelt. Dat komt waarschijnlijk door de flashbacks en de overpijnzingen van Theo. Die maken het verhaal levendiger.
Ook het taalgebruik was heel vlot. Niet zoals de meeste literaire boeken. Het taalgebruik was ook vrij hedendaags en alles wordt met naam genoemd. En dan doel ik dus voornamelijk op de beschrijvingen van de sex. Dat vond ik ook heel goed aan het boek. Dat overal zo gewoon over gedaan wordt. Zelfs Theo gaat gewoon naar de wc. In veel boeken wordt er tussen neus en lippen door wel eens wat gezegd over wc-bezoek, maar meestal wordt het maar gewoon verzwegen.
In dit verhaal heeft het wel een extra betekenis. Het illustreert dat Theo ook maar een gewoon mens is.

2. Samenvatting.

Theo Altena is leraar Nederlands aan het Westfries College te hoorn. Leerlingen uit de examenklassen vinden hem de minst erge leraar Nederlands. De brugklassers noemen hem allemaal ‘de neus’. Dat heeft Iris hem veteld. Op de dinsdagmiddag delen ze twee tussenuren en dan vrijen ze. Theo is helemaal onder de indruk van Iris haar zwarte schoonheid. Na de vrijpartijen zorden ze altijd dat ze niet tegelijk op school zouden komen. Dat zou teveel opvakken. Met Sylvia was hij gelukkig getrouwd.
Klas 3F heeft een tekening van Theo op het bord gemaakt met de tekst erop van ‘Blackie is teh Best’. Theo houd de orde in de klas door een leerling het getekende te laten uitvegen met de mouw van zijn trainingsjack.
De entree van Iris Pompier was onthutsend geweest. Ze was geboren in Paramaribo en opgegroeid in de Bijlmermeer. Ze was getrouwd me Sidney Pompier. Nadat ze was aangenomen in Hoorn verhuisden zij daar ook naartoe. Sidney had wel een baan in Amsterdam, maar hij reed elke dag op en neer. Tijdens de werk week leerden Theo en Iris elkaar pas echt kennen. Theo maakt zich vaak boos over Iris die de tropische tante uithangt terwijl ze in Nederland is opgegroeid. Zelfs tijdens het vrijen kan Theo het kleurverschil niet vergeten. Hij vind zijn witte lichaam haar zwarte niet waard.
Theo rijdt altijd een andere route naar school dan hij naar huis rijdt. Hij woont in een nette buurt in Alkmaar. Theo ging altijd op tijd weg en was altijd op tijd weer thuis. Niemand in de buurt kon zijn overspel opmerken door de tijden waarop hij thuiskwam. Hun seksleven was behoorlijk heidens. Ze begonnen in de keuken en gingen daarna verder in de slaapkamer. Elke keer na het vrijen had hij het gevoel zijn vrouw te bediegen, maar het was niet in tegenspraak met zijn liefde voor haar.
Op dinsdagavond gingen ze naar de ouders van Sylvia. Ze gingen met de trein zodat ze op tijd weer weg konden. Theo vond sporten maar onzin. Na je dertigste moest je je voorbereiden op de dood. Daarom, hield hij van Iris, zij sportte wel. Alleen ze hield niet van fietsen. Iris en Theo hadden geen zware sloten nodig om hun fietsen op slot te zetten. In Amsterdam waren ze na een avond vrijen al gestolen. In de trein vertelde Theo over de spotprent op het bord. Sylvia vond het onzin dat Theo zich daar druk over maakte. Thuis waren ze heel gelukkig. Sylvia was de vrouw met wie hij dood wilde gaan en oud worden.
Het huis van de ouders van Sylvia was kitsch. Ze zaten rond de tv en zaten te zappen. Pa Houtman kwam langs de zender met telebingo en vond het maar stom dat er een Hindoestaan meedeed. Hierdoor werd Theo boos en werd de hele sfeer verpest.
Terug in de trein was sylvia boos op Theo. Thuis ging Sylvia in bad en meteen naar bed. In bed praatten ze het uit. Theo verbaast zich erover hoe makkelijk het liegen hem afgaat. Sylvia weet nog steeds niets over zijn overspel. Theo kan niet slapen die nacht, en de slaappillen zijn op.
Inj 1980 heeft Theo de kroning meegemaakt. De hele familie zat voor de buis. De opa van Theo vond Amsterdam maar een Jodenstad. Hij was wel dwangarbeider geweest in Duitsland. Drie jaar daarna werd een Jood tot burgemeester genoemd. Dit had Theo nooit aan Sylvia verteld.

Sinds veertien maanden lijdt Theo aan slapeloosheid. Sinds zijn eerste bedrijving van de liefde met Iris. Hij kreeg slaappillen van de dokter maar durfde deze niet in te nemen. Theo was bang dat hij zou praten in zijn slaap. Tijdens een van de eerste afspraakjes kwamen ze een groepje leerlingen tegen. Ze voelden zich betrapt en besloten dat maar niet meer te doen. Na een antal weken nodigde Iris hem bij haar thuis uit en zo begonnen de vrijpartijen op dinsdagmiddag.
Na de nacht van het bezoek aan de ouders van Sylvia voelde Theo zich opeens benauwd. Hij ging toch naar zijn werk. Hij voelde zich niet schuldig over zijn relatie maar was wel bang betrapt te worden. Deze angsten speelden door in zijn lesgeven.
Ferwerda was al op de hoogte van de duizeling van Theo. Hij ging aan de brugklas lesgeven, maar hij had weinig plezier in het lesgeven. Aan het eind van het uur had de klas het werk nog niet helemaal af. Zij mochten het later die dag het vierde uur inleveren. Ze hadden vrij van gym. Iris was ziek.
Klas 3D was nu aan de beurt een tekenig op het bord te zetten. Theo hield de orde. Het volgende uur had 3F weer les. Zij hadden een nieuwe manier bedacht om Theo uit zijn tent te lokken. Ze hadden pornoplaatjes van zwarte vrouwen op zijn bureau gelegd. Toen Wouter Nijman zich niet wilde melden brak er stennis uit op de gang. Wouter gedroeg zich als een gebeten hond en deed alsof hij een hersenschudding had.
Theo vond het leuk om Iris te bekijken als ze naakt was. Theo mocht Iris niet van onderen likken. Dat was verboden terrein.
Ferwerda ging naar Theo toe om het incident op de gang te bespreken. Ferwerda vertelde dat bijna de hele school al vier maanden van de relatie wist. Theo probeerde Ferwerda van zijn gelijk te overtuigen maar dat lukte niet. Hij adviseerde Theo maar een paar dagen thuis te blijven. De vader van Wouter had namelijk een klacht ingediend tegen Altena. Theo informeerde naar de afwezigheid van Iris. Ze was gevallen met de fiets.
Theo wist dat Iris een hekel aan fietsen had. Ze was ook helemaal niet gevallen met de fiets. Die dag was er ingebroken bij de buren. Sylvia had meteen een beveiliger gebeld. Ze wilde haar hele huis laten beveiligen. Ze had maar een dag vrij genomen.
De volgende dag ging Theo naar zijn ‘werk’. Eigenlijk ging hij de stad maar in. Hij brak daar een stuk van zijn vulling. Hij besloot Irisop te wachte. Na een wilde achtervolging besloten ze wat met elkaar te drinken. Theo kwam erachter dat Sidney zijn vrouw geslagen had. De relatie werd beëindigd.
Theo maakte zich nu zorgen om SOA’s. Die hij eventueel van Iris zou hebben kunnen krijgen omdat Sidney met allerlei meisjes scharrelde. Hij had een uur naar zijn eigen vrouw staan kijken. Hoe ze bewoog. Hij vond haar heel mooi. De gestolen spullen van de buren waren ook weer teruggevonden. De buitenlanders hadden het gedaan volgens de buurvrouw.
Theo vertelde het hele verhaal van ordeproblemen aan zijn vrouw. Maar niet de oorzaak ervan. Hij verbaasde zich er weer over hoe makkelijk het liegen ging. Hij kon die nacht weer niet slapen. Hij nam twee slaappillen. Theo had echter de gewoonte altijd nog wat te doen voor hij dan daadwerkelijk ging slapen. Hij wilde de vuilniszakken nog buiten zetten. Hierdoor ging het pas geïnstalleerde alarm af. Sylvia kwam beneden. Hij vond het maar raar dat er geen buren kwamen opdagen ondanks de loeiende sirene. Hij vond het wel een mooi gezicht het zwaailicht. En toen Sylvia hem riep ging hij naar binnen.

3. Verdiepingsopdracht 1.
A. Zoek foto’s van mensen die volgens jou op de hoofdpersonen van het door jou gelezen boek lijken. Of bedenk welke acteurs of actrices je in een film over het boek zou willen laten spelen. Motiveer je keuze.

Theo Altena => Jack Nicholson
Ik vind Jack Nickolson wel een type om een leraar te spelen. Ook vind ik dat hij goed kan acteren en dus die rol als leraar wel goed zou kunnen vertolken. Ik denk ook dat hij goed de paranoia trekjes van Theo naar voren zou kunnen brengen. Het in zichzelf praten tijdens het autorijden, het in de kamer zitten. Hij kan gewoon elke rol goed spelen. Van gek tot liefhebbend echtgenoot. Hij is gewoon de persoon die hij speelt. Daarom denk ik dat Jack Nicholson Theo Altena goed kan spelen.

Iris Pompier => Grace Jones
Grace Jones is een mooie negerin. Ik vind haar ook best mooi. Ik mag dat natuurlijk niet zeggen omdat ik een meisje bent, maar laat ik zeggen dat ik gewoon bewondering voor die vrouw heb.
Ze is slank, sterk en zwart. Ik denk dat ze dus gewoon prima past in de rol van Iris. Verder vind ik dat ze ook goed iedere rol kan spelen. Ze past gewoon prima in het beeld dat ik heb van Iris Pompier.

Sylvia Altena- Houtman => Meryl Streep
Ik denk dat zij goede de rol van liefhebbende, brave burgervouw kan spelen. Ze is blond en dat is ook een handige bijkomstigheid aangezien Sylvia ook blond was.
Ik denk dat vooral het einde van het boek goed kan ze spelen. Ze is gewoon een rustige persoon die de rustige aard van Sylvia goed kan vertolken.

4. Verdiepingsopdracht 2.
B. Schrijf een artikel voor een roddelblad: ‘Ik was een dag te gast bij...’

Ik was een dag te gast bij Iris Pompier. Iris Pompier is de zwarte gymlerares van het Westfries College die een relatie had met met de blanke leraar Nederlands Theo Altena. Onlangs heeft deze relatie gezorgd voor een klein schandaal op het Westfries College. Zij vertelde mij over het overspel en over de mishandeling van haar man.
Het is allemaal begonnen met een werkweek in Tilburg. Ze waren samen. En zoals men wel vaken zegt, hoe meer tijd je met elkaar doorbrengt... Zo ging het ook tussen Theo en Iris. Hoe meer zij met elkaar omgingen hoe meer zij elkaar begonnen te waarderen.
Enige tijd later heeft Theo Iris mee uitgevraagd. Na betrapt te zijn door een groepje leerlingen besloten de twee tortelduifjes de relatie te laten bezinken. Na enige tijd nodigde Iris Theo uit mee te komen naar haar huis. Daar doken de twee meteen het bed met elkaar in. Of liever op de bank. Zo ging het elke dinsdagmiddag is de twee tussenuren die Theo en Iris gemeen hadden. Na de zomervakantie hebben zij het zo geregeld dat zij elkaar nog steeds konden ontmoeten op de dinsdagmiddag.
Hun strop is geweest dat de vader van een leerling de twee torteltuifjes bij Iris naar binnen had zien gaan. De leerling heeft enkele scholierengaatjes uitgehaald met Altena. Deze werd hierdoor zo aangegrepen dat hij de leerling wat te hard aanpakte. De vader van de leerling heeft een klacht ingediend tegen Altena. Hij heeft deze echter ook weer ingetrokken. Gevolg was wel dat deze terecht kwam bij de schoolbestuur.
Na dit incident heeft Iris alles verteld aan haar man Sidney. Hij vond dit zo onredelijk van haar dat hij haar afgeranseld heeft. In Suriname, waar Iris oorspronkelijk vandaan komt is het normaal dat een man zogenaamde buitenvrouwen heeft. Vrouwen waarmee de man alleen een poosje scharrelt. Iris kon hier niet langer tegen en besloot zelf een ‘buitenman’ te nemen. Deze man was Theo Altena voor haar.
Ze zegt het leuk te hebben gevonden zolang het duurde. Ze zegt opgelucht te zijn over de gang van zaken. Ze is blij dat ze het weer bijgelegd heeft met haar man Sidney. Hij zal proberen minder te scharrelen. Ze zegt er niet hetzelfde over te denken. Waarschijnlijk zal hij wel weer een andere scharrelaarster hebben binnen niet al te lange tijd. Ze is wel blij dat het schoolbestuur nog niet beslist heeft over het lot van Theo Altena. Ze hoopt dat ze hem schorsen voor een langere tijd...

5. Verdiepingsopdracht 3.
C. Zoek informatie over de biografie van de auteur en geef aan wat volgens jou de relatie is tussen diens biografie en het gelezen werk.

In de biografie wordt gezegd dat originaliteit niet het hoogste doel van Zwagerman. Dat was aan het onderwerp ook duidelijk te merken. Hij wil gewoon schrijven. Ik denk dat dat ook heel belangrijk is. Zijn onderwerp is niet bijster origineel, maar de stijl des te meer. In dit geval maakt zijn stijl het boek en dat vind ik heel knap.
Ook hebben de meeste boeken van Zwagerman een hoge snelheid. Alles wordt heel snel verteld. Want al gebeurd er bijna niets, het boek is toch niet saai en vordert toch vrij snel. Je hebt niet het gevoel een moment stil te staan. Je gaat steeds verder. Ik denk dat dat ook heel belangrijk is om een goed boek te schrijven. Als het boek niet vordert wordt het al snel een saai boek.
Verder bewondert Zwagerman liever dan dat hij bewondert wordt. Dat vond ik ook heel duidelijk naar voren komen in het boek. Hij bewondert soms de kleinste dingen. Hij heeft zijn eigen stijl. Hij is absoluut niet uit op verkoopcijfers. Hij wil alleen de dingen bewonderen en beschrijven en als iemand dat toevallig leuk vind is dat mooi meegenomen. Hij zet ook graag andere mensen te kijk. Dat levert hem ook niet altijd positieve recensies op. Ik vind dat goed van hem. Hij trekt zich niets aan van anderen. Ook zijn taalgebruik laat dat weer duidelijk zien. De meeste schrijvers zouden het niet wagen de woorden kut en lul te gebruiken voor de geslachtsdelen. Ook het woord neuken kan aanstoot geven bij mensen. Toch gebruikt hij deze woorden heel vaak. Dat toont wel zijn eigen willetje.
Zwagerman gebruikt zichzelf vaak als voorbeeld voor de personages. Hij is zelf docent Nederlands. Ik denk dat hij wel wat van zichzelf heeft gebruikt in het boek. Hij heeft ook een lang gezicht, een grote neus en een bril. Ook de personages zijn rond de dertig net als hij op het moment was dat hij het boek schrijft. Hij laat de personages opgaan met zijn eigen leeftijd. Ik denk dat het ook het makkelijkste is om voor mensen van ongeveer je eigen leeftijd te schrijven. Die begrijpen immers het beste wat je bedoelt.

6. Eindoordeel.

1. Onderwerp
Het onderwerp is zo afgezaagd als het maar kan. Al zolang de mens bestaat bestaat er liefde en zolang de liefde bestaat bestaan er mensen die vreemd gaan. Iedereen weet wat liefde is, maar niet iedereen weet wat een relatie of en huwelijk is.
Ik vind het ontzettend stom van Theo om vreemd te gaan met Iris. Ik zou er niet zo koel onder kunnen blijven. Ik zou haar de waarheid waarschijnlijk al veel eerder gezegd hebben. En dan niet omdat ik nou zo eerlijk ben, maar ik kan gewoon nooit iets voor me houden. In ieder geval niet lang. Een week gaat nog, maar daarn wordt het met de dag gevaarlijker.
Ik vind het een afgezaagd onderwerp, maar je kunt het op steeds verschillende manieren belichten. Ik vind dat Zwagerman het heel leuk doet. Hij geeft het toch het onderwerp toch weer iets verassends.

2. Gebeurtenissen
De gedachten van Theo spelen een hele belangrijke rol. Alles wat andere mensen denken kom je alleen te weten door de dialogen. Eigenlijk maken de gevoelens van Theo het hele boek. De gebeurtenissen komen op de tweede plaats. Daaruit vloeien zijn gebeurtenissen voort.
De gebeurtenissen zijn zowel romantisch als opwindend. Met Sylvia zijn ze meestal romantisch en met Iris zijn ze meestal opwindend, maar soms waren ze ook wel vrij schokkend. Zomaar met iemand naar bed gaan? En je er niet eens schuldig over voelen. Ik vind het daardoor niet echt geloofwaardig. Hoe kan een mens zich nou niet eens schuldig voelen overspel? Terwijl toch duidelijk blijkt dat hij nog wel van Sylvia houdt. Ik vind het allemaal erg verwarrend.
Ik vond ze echter niet erg verassens, hoewel het boek absoluut niet saai is. De gebeurtenissen zijn op een bepaalde manier vormgegeven zo dat ze niet saai worden. Want om nou eerlijk te zijn gata het verhaal eigenlijk nergens over. Het gaat over de relatie tussen een witte man en een zwarte vrouw. En die loopt op de klippen. Erg veel verschil in verhaal is er niet met een goed koop bouquet-reeks boekje. Alleen de stijl maakt dit boek tot literatuur? Ik zal de wereld van de literatuur wel nooit begrijpen.
De afloop was ook niet erg bevredigend. Een open einde. Het hele verhaal kan nog uitkomen, want Sylvia weet het nog steeds niet. Toch heeft Theo voor een deel wel afgesloten. Hij heeft de relatie met Iris beëindigd en kan nu weer ‘gewoon’ met zijn vrouw omgaan.

3. Personen
Theo, Iris en Sylvia kwamen het meest levend naar voren, hoewel Ferwerda en Wouter ook wel een echte indruk maken. Omdat het vehaal in de ikvorm geschreven is kan ik me wel goed inleven in de gedachten en gevoelend van Iris en Sylvia. Hoewel deze dus heel erg subjectief zijn weergegeven. Je kent ze alleen door Theo. En zo gaat het in het dagelijks leven. Ik zou er soms heel wat voor over hebben om een dagje iemand anders te zijn. Om zijn hersens en zijn gedachten te hebben. En dan zou ik wel eens willen weten hoe ‘ik’ dan over ‘Femke’ denk. Dat zou denk ik een enorme verheldering zijn.

Ik vind wel dat Theo er rare en vreemde gedachten en gewoonten op na houdt. De volgorde van de lampen, spreken tegen andere automobilisten. Daarom vind ik mijzelf nu ook vreemd. Ik heb ook van die domme gewoonten. Praten in mijzelf, en allemaal andere rituelen die ik altijd op precies dezelfde manier en niet anders moet doen.
Ik vind ook dat Theo erg egoïstisch is. Hij bekijkt bijna alles alleen van zijn kant. Hij probeert zich zelden of nooit in te denken hoe een ander zich op dat moment zou voelen. Dat vind ik een groot minpunt. En ook dat hij zich niet schuldig voelt over zijn relatie met Iris vind ik een hele negatieve eigenschap.

4. Opbouw
Ik vond het verhaal makkelijk te lezen. Ik denk dat dat vooral kwam door het hedendaagse taalgebruik. Gewoon zeggen wat je bedoeld. Iedereen weet wat een lul en wat een kut is, maar een vagina en een penis klinken veel minder ingeburgerd. Ik denk dat dat heel belangrijk is voor het verhaal. Overal wordt heel normaal over gedaan. Naar de wc gaan, slapen, eten en het huishouden.
Door de flashbacks was het verhaal moeilijker te volgen, Je zat soms echt even van: “Hè? Waar gaat dit over?” Maar dan was de draad van het verhaal ook wel weer vrij snel op te pakken. Het maakte het verhaal wel boeiender. Je beleeft het verhaal in horten en stoten. Je pikt telkens een stukje op en bouwt het verhaal langzaam op. Je past zelf de puzzelstukjes in elkaar en begint langamerhand reacties van mensen te begrijpen en soms zelfs te waarderen. Niet zoals hoe je het echt meegemaakt zou hebben. Maar wel boeiend en beslist niet saai.
Ik vond het eind wel vreemd en onbevredigend. Theo heeft zijn gedachten dan wel geordend, maar wat gebeurd er daarna? Komt Sylvia het ooit te weten? En zal sidney erachter komen wie er is vreemdgegaan met zijn vrouw? En zal hij dan Theo in elkaar slaan? Allemaal loze vragen, waar je geen antwoord op krijgt. Hety verhaal leeft nu in het heden. Als je Theo zelf was zou je nu ook alleen nog maar kunnen wachten en maar hopen dat Sylvia er nooit achter komt.

5. Taalgebruik
Ik vond de woordkeus heel modern. Alhoewel er hier en daar ook woorden in zaten die ik op moest zoeken in het woordenboek omdat ik de betekenis ervan niet wist. Maar over het algemeen vond ik het taalgebruik heel modern. Ook vond ik dat de gebeurtenissen goed beschreven waren en dus goed te volgen.
Er kwamen ook dialogen in voor. Door deze dialogen leerde je Sylvia, Iris en alle andere mensen kennen. Ze waren dus van wezenlijk belang voor het verhal. Een boek zonder dialoog is niks. Een boek met alleen maar dialoog is ook niets. En zoaals met zoveel dingen is de gulden middenweg meestal het beste. Ik vond dat de dialogen hier goed weer waren gegeven en ze waren zeker in het belang van het verhaal.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen