Boekverslag : Ferdinand Bordewijk - Karakter
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3076 woorden.

1. Beschrijvingsopdracht

Motivatie van je boekkeuze:
Ik heb het boek gekozen omdat ik van de film wist dat het een erg goede film was. De film had zelfs oscarnominaties naar dat ik weet. Mijn keuze was dus al snel gemaakt toen ik van dit boekverslag af wist. Van vrienden had ik ook nog gehoord dat het boek én de film de moeite waard waren. Dat was voor mij doorslaggevend.

Eerste persoonlijke reactie:
Het was interessant, omdat ik al van vriendinnen gehoord had dat het een erg goed boek was.
Ik vond het erg geloofwaardig, het zou ieder ander ook kunnen overkomen. Het is dus erg realistisch. Het boek zette me aan het denken, zo blijkt uit het verhaal dat je met een flinke dosis doorzettingsvermogen een heleboel kunt bereiken, als je maar wilt.
Het verhaal is origineel, dat was het enige boek wat ik rondom dit onderwerp heb gelezen.
Het is best wel een lastig boek, de film is een goede samenvatting bij het boek.

Korte samenvatting:
De hoofdpersoon is Jacob Katadreuffe, hij is verwekt door Dreverhaven, een deurwaarder die in Rotterdam gevreesd word. Zijn moeder Jacoba (kortweg Joba) Katadreuffe wilde na de zwangerschap niks meer van Arend Barend Dreverhaven weten en zei altijd tegen Jacob, 'Wij hebben niks van hem nodig'. Naarmate Jacob ouder wordt botsen zijn karakter en dat van zijn moeder steeds meer. Jan Maan komt bij hen in huis wonen. Jan Maan is een communist maar Jacob kan het goed met hem vinden. Joba Katadreuffe verhuurt de achterkamer aan Jan Maan omdat ook Jan uit huis wilde, vanwege voortdurende ruzies met zijn ouders.
Jacob wil weg van huis, hij ziet dat ergens een sigarenwinkel te koop staat en neemt (meer als uitvlucht dan eigen wil) de winkel over. Hiervoor leent hij geld bij de bank voor Volkskrediet. Het sigarenwinkeltje redt het niet en Jacob gaat failliet. Later blijkt dat de bank voor Volkskrediet een zaakje is van Dreverhaven. Hij moet voor het gerecht komen vanwege zijn faillissement. De mensen van het advocatenbureau bekijken de eigendommen van Jacob Katadreuffe en schatten die op fl15,- Een bedrag waar een faillissement niet op kan drijven volgens de advocaat, zijn faillissement word opgeheven. Terwijl hij voor besprekingen in het advocatenbureau is vraagt hij aan De Gankelaar (zijn advocaat) of hij daar misschien werk kan krijgen. Na wat wikken en wegen neemt De Gankelaar hem aan als zijn stenotypist.
Door zijn werk als stenotypist komt hij erachter dat hij eigenlijk veel meer wilt bereiken en hij neemt zich voor te gaan studeren. Hij leent weer geld van zijn vader en hij gaat studeren. Hij slaagt voor zijn staatsexamen. Door een paar 'onschuldige' zaakjes, een behoorlijk hoge piet in het bureau van Stroomkoning, wordt Rentenstein ontslagen en omdat er geen geschikte vervanger is neemt Jacob Katadreuffe dat werk over. Zo klimt Katadreuffe steeds verder hogerop en het gaat uiteindelijk zover dat Jacob als advocaat beëdigd wordt, en daarmee eindigt het boek.

2. Verdiepingsopdracht (tekstbestudering)

Analyseer het boek op de volgende punten:
Personages:
Jacob Katadreuffe - hoofdpersoon
Joba Katadreuffe - de moeder van Jacob
Jan Maan - inwonende communist bij Jacob en Joba Katadreuffe
Arend Barend Dreverhaven de gevreesde deurwaarder van Rotterdam, ook de vader van Jacob Katadreuffe.
De Gankelaar - een advocaat die werkzaam is bij het bureau van Stroomkoning, hij helpt Katadreuffe in zijn faillissementszaken.
Jorna te George - een vrouw die ook werkt bij het advocatenbureau van Stroomkoning. Zij heeft het hart gestolen van Katadreuffe alleen wordt het niks tussen die twee.
In de film komen dezelfde personages voor.

Thematiek:
Ik denk dat het erover gaat dat je met een flinke dosis doorzettingsvermogen een heel eind komt, dat afkomst niet van belang is en dat je niet meteen na de eerste tegenslag moet opgeven.
Het thema is 'macht'. Jacob wil zijn vader laten merken dat hij niet zo snel over zich heen laten lopen.
Het onderwerp is naar mijn mening de relatie tussen een vader en een zoon die elkaar nooit echt hebben gekend.
Het motief is het 'willen winnen'. Vanwege de strijd tussen Jacob en zijn vader. Deze komt duidelijk naar voren dat ze in elkaar hen meerdere niet willen erkennen.
Ik denk dat de titel terugslaat op de botsende karakters van Jacob en Joba Katadreuffe, Jacob en Jan Maan (vanwege de communistische gezindheid van Jan Maan), en Jacob en zijn vader Dreverhaven. Het karakter van de verschillende mensen speelt een heel grote rol in het boek.
Het boek heeft geen echt motto, voorin staat alleen dat het boek is opgedragen aan...

Tijd:
Het boek is in chronologische volgorde verteld. Terwijl je het boek leest zie je zo'n 30 jaar van Katadreuffe's leven, en je leest er zo'n 8 uur over. Dat betekent dus dat de vertelde tijd veel meer is dan de verteltijd. Alleen de dingen die van belang zijn om de verhaallijn goed te snappen worden gedetailleerd beschreven. In het boek zijn geen flashbacks te vinden omdat het allemaal chronologisch verteld is. In de film daarentegen begint de film met het eind en wordt er tijdens een verhoor constant teruggeblikt.
Het verhaal speelt zich af voor de tweede wereldoorlog, dat wordt niet letterlijk verteld maar alles wijst erop. Het boek is namelijk gedrukt in 1937 en toen kenden ze de hele tweede wereldoorlog nog niet. Ook het taalgebruik in het boek klinkt wat oubollig. Ik denk dat naarmate het boek vaker gedrukt is, er ook wat aan het taalgebruik is gedaan.
Het tijdsperspectief is 'vision avec' ofwel, meekijken met. Je ziet alles tegelijk met de hoofdpersoon. In de film wordt vooral het standpunt 'vision par derrière' gebruikt, je kijkt achteraf naar wat er gebeurd is.
Met de kunstgrepen die de schrijver gebruikte in dit boek, produceerde hij een bepaalde mate van spanning, in de film komt die spanning door de achtergrondmuziek.

Ruimte:
Het verhaal speelt zich af in Rotterdam. Dat wordt nadrukkelijk verteld. Het wordt ook beschreven, de functie daarvan is om te laten zien dat het een arme buurt betreft en om de sfeer te beschrijven. In de film zie je duidelijk dat de buurt arm is, daar hoef je niet bij na te denken of te achterhalen, dat zie je gewoon.

Perspectief:
Het perspectief is de alwetende vertelsituatie. De schrijver zegt alleen datgene wat Katadreuffe zegt waardoor je toch nog een beetje in spanning komt over datgene wat de anderen denken. Je komt veel te weten over wat de verschillende personen denken maar je weet het meest over Jacob Katadreuffe. De schrijver spreekt je niet toe in het boek.

Structuur:
De structuur in dit boek is niet-logisch-niet-chronologisch geschreven. Er af en toe terugblikken in waardoor je er achter komt wat er precies in het verleden gebeurd is.
Toch is het grootste deel van het boek logisch-chronologisch verteld, de ene gebeurtenis komt logisch voort uit de andere. In de film is de structuur helemaal anders, de film begint met het eind en blikt de hele tijd terug. Dat is absoluut niet-logisch-niet-chronologisch.
Het motorisch moment is in het boek het moment dat Katadreuffe het advocatenbureau binnenstapt en zich voorneemt er te gaan werken. Dat verandert zijn leven drastisch.
De gebeurtenissen zijn nauw aan elkaar verbonden dus het is een hechte structuur, als je de eerste gebeurtenis niet gelezen hebt dan begrijp je de rest ook niet goed.
Er loopt maar een verhaallijn in het boek, alleen wordt het steeds vanuit andere personen verteld, dat komt voort uit het alwetende perspectief. In de film zie je ook maar één verhaallijn. Het motorische moment in de film is het moment dat Katadreuffe verhoord word, want anders was je niet achter het verhaal gekomen. Zonder dat moment was er geen film geweest.

Stijl:
De schrijver verteld dingen graag helder en kort. Kort maar krachtig zal ik maar zeggen.
Hij gebruikt dus geen vloekwoorden, alleen een wat dreigender taalgebruik bij Dreverhaven, deze jaagt de mensen hun huizen uit en dat doet hij dan door af en toe 'Rot op!' te roepen.

Taal:
De taal in het boek is erg deftig, misschien komt dat omdat men in de jaren '30, het moment waarin het boek geschreven is, een andere taal gebruikte dan nu. Nu roept iemand in een boek makkelijk 'Godverdomme!' Dat gebeurt in het boek niet omdat er toen veel zinniger over god gedacht werd. Er komt in de boek én in de film geen beeldspraak voor. Veel humor zit er niet in het boek, het is erg serieus. Mike van Diem (de regisseur van de film 'Karakter') heeft wel humor in zijn film gebracht door een personage een vreemd uitziend uiterlijk te geven. De Gankelaar kreeg namelijk een soort gebitje in waardoor zijn onderkaak erg ver naar voren kwam, hij keek ook altijd een beetje omhoog. Ik vond hem wel een erg grappige verschijning in de film. Voor de rest was de film wel erg serieus. Er worden weinig stijlfiguren gebruikt. Het wordt zo makkelijk mogelijk verteld en ook in de film worden nauwelijks stijlfiguren gebruikt. Het boek en de film sluiten erg op elkaar aan.
Er worden in het boek wel dialogen gebruikt maar niet uitzonderlijk veel.
In de film wordt alleen maar gebruik gemaakt van dialogen, van een verteller is geen sprake. Het verhaal wordt af en toe afgekapt en wordt aan elkaar gelijmd door stukjes van het verhoor te tonen. Dit neemt een zekere mate van spanning met zich mee.

Bekijk de verfilming van het boek en vergelijk film en boek op dezelfde analyseonderdelen met elkaar.
Dat heb ik al gedaan in de vorige opdracht.

Onderzoek de maatschappelijk-culturele context van boek en film met behulp van achtergrondliteratuur.
De achtergrond voor het boek had Bordewijk van een Rotterdams advocatenbureau, waar hij zelf ook van 1913 tot 1919heeft gewerkt. Na 1919 ging Bordewijk de kost verdienen als zelfstandig advocaat. Een duidelijk achtergrond is er niet bij de boeken van Bordewijk, advocatuur stond voor hem op de eerste plaats en letterkunde was slechts een bijzaak. Bordewijk hield leven en werk strikt gescheiden en liet bijna nooit interviews toe. Daarom weten we weinig over de maatschappelijke achtergronden van Bordewijks boeken. Ze gaan heel vaak over de advocatuur omdat dat zijn grote passie was.

3. Evaluatie

Beschrijf gedetailleerd je lees- en kijkervaringen. Spreek ook je eindoordeel uit over het uitvoeren van de verdiepingsopdracht.

Onderwerp:
Het onderwerp van de tekst is me goed duidelijk geworden, ook nu ik de film gezien heb is het onderwerp me nog duidelijker geworden. Ik vond het onderwerp best wel interessant, eerst vond ik het niks, bij het idee over een advocatenbureau begon ik haast te kotsen, omdat het helemaal mijn wereldje niet was. Nu ik het boek en de film gelezen heb, vind ik het toch best wel een leuk onderwerp, het is alleen maar hoe je het onderwerp uitwerkt, en dat heeft Bordewijk goed gedaan. Door 'Karakter' ben ik een stuk positiever over advocaten gaan denken, ik dacht dat het allemaal balletjes waren, maar dat blijkt heel erg mee te vallen.
Ik had gedacht dat het onderwerp op een saaie manier uitgewerkt zou worden, omdat ik al niet zo'n goed idee had over het onderwerp advocatuur. Ik vind het onderwerp erg goed uitgewerkt, door dit boek heb je ook een beetje een idee over hoe het advocatenleven in elkaar zit. Ik vond de film iets mooier uitgewerkt maar bij het boek kan je een eigen mening vormen, en het verhaal vóór je zien en dat lukte helaas niet bij de film.

De gebeurtenissen:
De belangrijkste gebeurtenis in het boek is het moment dat Katadreuffe het advocatenbureau binnenstapt en zich voorneemt advocaat te worden. Dat heeft de hele verdere loop van het verhaal bepaald.
Het verhaal bevat genoeg verdere gebeurtenissen om me te boeien, elke keer wanneer Katadreuffe weer een beetje opgeklommen is, komt zijn vader de boel weer verzieken, dat boeit gewoon en dat blijft boeien. De nadruk ligt over het algemeen meer op de gedachten en de gevoelens van de hoofdpersonen.
De gebeurtenissen komen logisch uit elkaar voort en daarom is het ook grotendeels een logisch-chronologische volgorde.
De gebeurtenissen zijn over het algemeen erg dramatisch maar absoluut niet herkenbaar. Je verwacht ze wel een beetje, wanneer het een tijdje goed gaat met Katadreuffe verwacht je al dat Dreverhaven wel eens langskomt om de boel te komen verstieren. Dat maakte het boek niet minder leuk ofzo, want je weet natuurlijk nooit hóe Dreverhaven het goede humeur van Katadreuffe weer uit de wereld helpt.
De gebeurtenissen spelen zich in een gespannen sfeer af, dat komt omdat de relatie tussen Katadreuffe en zijn vader erg gespannen is. Omdat je wilt weten wat er gebeurt, ga je doorlezen.
De gebeurtenissen maakten niet echt indruk op mij, maar ik zag ze wel voor me, dat was ook het nadeel van de film, je kunt je fantasie dan niet meer gebruiken bij het kijken, want de figuren blijven er hetzelfde eruitzien en daar kun je (hoeveel fantasie je ook hebt) niks aan doen. De gebeurtenissen bleven me boeien van begin tot het eind, ik vond het telkens jammer als ik zo moe was, dat ik wel móest slapen, terwijl ik liever gelezen had. Ik vond de tekst aan de ene kant iets beter omdat je er dus je eigen personages kunt inbeelden en kan fantaseren, de film was ook heel erg goed omdat er fantastische acteurs inspeelde en het verhaal heel erg goed in elkaar zat, de effecten waren ook heel erg mooi.

Personages:
Ik zou qua karakter wel wat van de hoofdpersoon weg willen hebben, hij is hartstikke slim en leert snel, hij heeft ook een doorzettingsvermogen wat ik erg waardeer, daar zou ik nog wel eens wat van kunnen leren.
Ik kon me niet zo goed verplaatsen in de hoofdpersoon door de manier waarop de tekst geschreven is, als het verhaal in de ikvorm geschreven zou zijn dan kon ik me er denk ik beter in verplaatsen.
Ik begrijp de beslissingen van de hoofdpersoon best wel, hij wil gewoon alles bereiken en daar neemt hij alle risico's voor. Als Katadreuffe geen geld had geleend van Dreverhaven dan had hij niet kunnen studeren en was hij niet geworden wat hij nu wel was.
Ik vind Dreverhaven in de film een erg sympathieke man om te zien, qua karakter vind ik 'm veel minder sympathiek.
Ik denk dat Jacob Katadreuffe me wel beïnvloed heeft wat betreft zijn doorzettingsvermogen, ik denk dat ik nu minder snel opgeef als het niet lukt.
Dreverhaven reageert best wel voorspelbaar, wanneer het goed gaat met Katadreuffe dan weet je dat Dreverhaven weer gaat toeslaan. Je komt bijna niks over Dreverhaven te weten en dat is erg lastig want nu weet je niet waarom hij Katadreuffe altijd zo tegenwerkt. Het gedrag van Katadreuffe jegens zijn vader is wel te begrijpen, het is logisch dat Jacob boos is, omdat zijn vader hem altijd tegenwerkt.

Bouw:
Het verhaal is erg spannend, dat komt omdat je een heleboel dingen eigenlijk niet weet, die weet je pas nadat er iets gebeurd is. De film is ook erg spannend omdat het verhaal soms onderbroken wordt door het verhoor.
In de film word er veel met de tijd gespeeld, in het boek wat minder, dat is niet opvallend vervelend of leuk, bij de film hebben ze er heel goed gebruik van gemaakt.
In het boek zou veel terugblikken niet gepast zijn, in de film kon dat wel door de het feit dat Katadreuffe verhoord werd omdat hij werd verdacht van de moord op zijn vader, dat blijkt later trouwens niet te kloppen, Dreverhaven heeft zelfmoord gepleegd na een vechtpartij met Katadreuffe.
In de tekst zitten nauwelijks terugblikken of herinneringen in de film wel. Het boek heeft een heel ander eind dan de film, bij de film lijkt het alsof er op het eind iets achtergehouden wordt, later valt dan toch alles op zijn plaats. Bij het boek blijf je bij het eind niet met vragen zitten.
Je ziet alles door de ogen van de verteller, je leest weinig over de andere personages dan van Jacob Katadreuffe.

Taalgebruik:
Het boek is erg oubollig geschreven, dat komt doordat het boek al van voor de oorlog is en toen gebruikten ze andere woorden. Het taalgebruik is een beetje deftig, dat past goed in het onderwerp, want het advocatenwereldje is ook een deftig wereldje. De tekst bevat nauwelijks beeldspraak of symbolische verwijzingen, om eerlijk te zijn helemaal geen. De verhouding tussen beschrijving, dialoog en weergave van de gedachten/gevoelens is precies goed, er wordt niet te veel gekletst, er wordt niet te veel gedetailleerd op de gebeurtenissen ingegaan en er is niet te veel weergave en ook zeker niet te weinig. Ik vond dat de verhoudingen erg goed op elkaar afgestemd waren.

Over de verdiepingsopdracht:
Ik vond de verdiepingsopdracht erg vervelend om te doen, het koste veel tijd, misschien deed ik het wel te uitgebreid, dat kan natuurlijk ook. De opdracht over de maatschappelijk-culturele context vond ik erg vervelend, ik snapte hem niet helemaal en toen ik het eindelijk doorhad kon ik het antwoord erg moeilijk vinden.

Samenvattend eindoordeel:
Het boek is erg meeslepend, en het leest lekker weg. Wanneer ook het onderwerp je aanspreekt is het echt een tof boek. Ook als je het onderwerp op het eerste gezicht erg saai lijkt dan kan ik het toch aanraden. Ik had in het begin ook zoiets van 'Hmz...' Maar het boek is me erg goed bevallen.
Als ik het boek een cijfer moest geven dan zou het een 8,5 zijn.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen