Boekverslag : Connie Palmen - De Vriendschap
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1722 woorden.

Korte inhoud

"De vriendschap" vertelt het verhaal van de vriendschap tussen Catherina (Kit) Buts en Barbara (Ara) Callenbach. Die vriendschap begint wanneer de tienjarige, iele, taalgevoelige Kit de twee jaar oudere, logge, woordblinde Ara op het schoolplein ziet staan. Hoewel ze nog geen woord met Ara gesproken heeft, voelt ze aan dat dit haar vriendin zal worden. (p23: Ik wist zeker dat ze mijn vriendin zou worden, dat wij bij elkaar hoorden, dat wij bij elkaar hoorden, dat ze was zoals ik.) Wanneer Ara en Kit na de vakantie in hetzelfde lokaal les hebben, doet Kit verwoede pogingen om in de afstandelijke Ara door te dringen. Hoewel ze elkaars tegenpolen lijken, worden na de twee verloop van tijd onafscheidelijke vriendinnen. Dit eerste deel is geschreven in de stijl van een meisjesdagboek: luchtig, vol fantasie en bewondering. Tussen de passages over de vriendschap tussen haar en Ara geeft Kit haar beschouwingen over de hoofdzonden (p19: De zeven hoofdzonden prijkten op de eerste pagina van mijn schrift,Š, en ik oefende ze regelmatigŠ), over haar moeder, over bloedbroederschap, (p29: Bloedbroeders liggen niet voor het oprapenŠ Met bloedbroederschap valt niet te spotten), over trouw, over het gedrag van haar broers, over hechten en missen,Š



Deel 2 speelt zich af vanaf het moment waarop Kit 20 is, al het doorspekt met flash-backs. Dit deel is zwaarder en kritischer dan het eerste, bovendien zit het vol filosofische beschouwingen. Wanneer Kit en Ara na de lagere school elk naar een andere vervolgschool gaan, zien ze elkaar minder, maar hun vriendschap blijft voor allebei heel belangrijk. Kit heeft een onstilbare honger naar kennis en volgt na haar middelbare school een opleiding pedagogie en filosofie. (p180: "Daar benijd ik je om", zei Ara," dat je houdt van nadenkenŠ) Ze is dan ook voortdurend bezig met het analyseren van wat er om haar heen gebeurt en niet in het minst haar vriendschap met Ara. Ook Ara's verslaving aan eten intrigeert haar enorm en ze bouwt hierop allerlei theorieën. Intussen heeft Kit echter zelf heel wat problemen met haar vrouw-zijn en slaagt ze er maar niet in een blijvende relatie met een man op te bouwen. (p142: Van het leren heb ik aardig de smaak te pakken, van de liefde nog steeds niet.) Als ze twintig is, stoppen haar maandstonden. Ze wil gewoon niet meer bloeden, waarom is een baarmoeder nodig als je hem toch niet wil gebruiken? (p166: Ik vertelde hem dat ik bang was dat ik er zelf de oorzaak van was dat het bloed niet meer kwam, omdat ik dat ook zo graag gewild hadŠ) Ze durft zich ook alleen door Ara te laten aanraken. In die periode groeit Kits verslaving aan drank, ze noemt alcohol "haar liefste vijand".



In het derde deel dat nog filosofischer en abstracter is dan de rest van het boek, is Kit docent aan de universiteit terwijl ze werkt aan haar proefschrift. (p223: De afgelopen tien jaar heb ik binnen gezeten, in een kamer van drie bij zes, op twee hoog, achter geblindeerde ramen, zonder krant of telefoon, tussen en met de boeken.) Ze is meer en meer een eenzaat geworden en komt amper haar huis uit. Uiteindelijk heeft ze tien jaar lang een minnaar, maar als die relatie afspringt (Kit wil niet samenwonen met hem) merkt ze verbijsterd dat ze niet eens liefdesverdriet heeft. (Binnen wachtte ik op een lijden dat mij onbekend was, op de tragische smart van de verloren liefde,ŠPas toen Ara mij erop wees dat ik vertelde over de breuk met Bruno alsof ik de hoofdprijs in de loterij had gewonnen, begreep ik dat er van dat lijden niet veel in huis kwam.) Ze heeft ook af en toe meningsverschillen met Ara (die intussen wel een vaste partner heeft), al gaat hun vriendschap nog steeds heel diep. Kit houdt zich intussen bezig met haar proefschrift en gebruikt Ara als studie-object, daaruit vertrekkend ontwikkelt ze theorieën over verslaving, faalangst, hechten, taal (p259: Ik zei Thomas dat ik alles het beste kon begrijpen door de mensheid te beschouwen als een taal), Š Maar wanneer ze Thomas, die een uitzonderlijke gelijkenis met Ara vertoont, ontmoet, heeft ze voor de eerste keer in haar leven een serieuze relatie met een man. De altijd even standvastige, koele Kit wordt nu bang, kan zich niet meer onder controle houden en is constant dronken (p270: De hele dag denk ik aan Thomas, Ara en aan drank). Ara probeert haar doorheen de liefde te leiden, maar na een jaar laat Kit Thomas in de steek. Ze beseft I.M.rs dat ze hem alleen kan binden door ook wantrouwen te koesteren, door afstand te bewaren en dit drama van "willen en niet willen" kan ze niet verdragen. Het boek eindigt met het in een brief verpakte essay dat Kit naar Ara stuurt en waarin je de synthese vindt van de filosofische ideeën van Kit die in het hele boek naar voren zijn gekomen.



Auteur: Connie Palmen

Connie (doopnamen Aldegonda Petronella Huberta Maria) Palmen werd op 25 november 1995 geboren in St. Odiliënberg, een dorpje in de buurt van Roermond in Nederland. Na haar lagere en middelbare school studeerde ze in Roermond aan de Pedagogische academie. Toen ze 22 was, trok ze naar Amsterdam om er filosofie en Nederlands te gaan studeren. We zien hier dus een vrij grote gelijkenis met het leven van Kit, het hoofdpersonage uit "De vriendschap", ook zij groeide op in een landelijke streek en ging later in de grote stad pedagogie en filosofie studeren. Net als Kit had Connie Palmen een enorme drang naar kennis, daarom werkte ze twee studies tegelijk af: Nederlands en filosofie. "Bij Nederlands bleef ik met vragen zitten die bij filosofie dieper uitgewerkt werden", zo vertelde Palmen in een interview. Haar studie Nederlands voltooide ze in 1986 cum laude met een doctoraalscriptie over de roman 'In Nederland' van Cees Nooteboom. Twee jaar later beëindigde ze ook haar studie filosofie met een scriptie over de filosoof Socrates.

Reeds jong begon Connie Palmen met schrijven en na haar studies was er steeds meer ruimte voor. Ze scheef enkele korte verhalen die gepubliceerd werden in de tijdschriften 'De Held' en 'Optima'. In 1989 begon ze aan haar eerste roman 'De wetten' die in 1991 werd uitgegeven. Daarna volgden "Het weerzinwekkende lot van de oude filosoof Socrates", een essay en "De vriendschap", een roman. Zowel voor "De wetten" als voor "De vriendschap" kreeg Connie Palmen heel wat prijzen, onder meer de AKO-literatuurprijs voor "De vriendschap". In 1995 stierf Palmens echtgenoot, Ischa Meijer.



In 1991 verscheen "De wetten", Palmens eerste roman. Ook hier is een vrouw die naar kennis en inzicht dorst de hoofdpersoon, het boek is eigenlijk een verslag van haar zoektocht naar hiernaar. De opzet van het boek loopt gelijk met die van het Middeleeuwse verhaal van Mariken van Nieumeghen. Dat blijkt niet alleen uit de voornaam van Palmens hoofdpersonage (Marie) en een van haar bijnamen (Emmeke), maar ook in de constructie van het verhaal. Zoals Mariken kennis maakt met de zeven schone kunsten, zo ontmoet Marie zeven mannen: een astroloog, een epilepticus, een filosoof, een priester, een fysicus, een kunstenaar en een psychiater. Deze mannen staan allemaal symbool voor een facet van haar leven en persoonlijkheid. Via deze mensen verwerft Marie geleidelijk inzicht in 'De wetten van het leven' en uiteindelijk komt ze uit bij haar kinderdroom: het schrijven van boeken. Op die manier kan ze zelf betekenis geven aan de wereld en aan haar eigen persoonlijkheid, het boek is dus ook het verslag van een 'queeste naar schrijverschap'. Dit debuut veroorzaakte in Nederland heel wat opschudding en werd door de meeste critici laaiend enthousiast onthaald en werd in verschillende talen, onder meer Engels en Duits, vertaald.



In 1992 publiceerde Palmen in een essay haar scriptie over Socrates: 'Het weerzinwekkende lot van de oude filosoof Socrates'. Daarin schrijft ze op lichtvoetige en literaire wijze een betoog over Socrates en over de relatie tussen filosofie en literatuur, meer specifiek over de onmogelijkheid van de taal om de waarheid uit te drukken. Haar conclusie luidt dat 'de waarheid' niet voor mensen weggelegd is.



In 1995 verscheen dan haar tweede roman: 'De vriendschap' over de vriendschap tussen Kit en Ara, twee tegenpolen die onder meer symbool staan voor de verschillen tussen gevoel en verstand (critici beweren wel eens dat de twee personages teveel invullingen zijn van een ideeëngoed, dat ze slechts psychologische modellen zijn voor filosofische bespiegelingen). Toch hebben Ara en Kit ook gemeenschappelijke trekken (bijvoorbeeld hun verslavingen).



Wanneer je de twee romans van Connie Palmen bekijkt, merk je enkele frappante gelijkenissen. Zo zijn de hoofdpersonages steeds vrouwen, mannen spelen een ondergeschikte rol. De roman zit ook steeds vol filosofische ideeën, haar hoofdpersonages leven zeer bewust en denken veel na over het leven, over zichzelf,Š De twee boeken zijn eigenlijk een geut filosofie en psychologie in een romankader (het is niet toevallig dat Palmen afgestudeerd is in Nederlands en filosofie). Nog opvallender is het feit dat zowel op het einde van "De vriendschap" als op het einde van "De wetten" het hoofdpersonage begint te schrijven en beseft dat schrijven haar levensdoel is. Het is dan ook niet toevallig dat veel mensen de schrijfster vergelijken met haar hoofdpersonages: zowel Kit ("De vriendschap") als Marie Deniet ("De wetten") lijken erg op Connie Palmen. Enkele critici vermoeden dat Thomas uit "De vriendschap" eigenlijk Ischa Meijer is, de man van Connie Palmen die plots overleed in 1995, net toen "De vriendschap" geschreven was.



De critici zijn in twee verschillende kampen opgesplitst wat Palmens werk betreft. Heel wat mensen zijn laaiend enthousiast en dragen haar op handen. Dat is blijkbaar ook de mening van het grote publiek want zowel "De vriendschap" als "De wetten" werden twee enorme bestsellers en ook in het buitenland hadden ze heel wat succes. Andere critici vinden dat Connie Palmen er niet in slaagt haar filosofische ideeën en haar verhaal samen te brengen. "Palmens mix van filosofie, psychologie en verhaal zit vol klonterdeeg. Wie wil meedraaien in de stroom van een emotionele dieptewereld wordt telkens tegengehouden door het ellenlange ontspinnen van een hersendraad die alles wil verklaren. En wie wil begrijpen, wordt gestoord door het te simpele verhaal." (Karel Segers, Het belang van Limburg). In elk geval laat Palmen maar weinig mensen koud en in haar boeken zit voldoende stof tot nadenken om je een tijdje zoet te houden.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen