Boekverslag : Harry Mulisch - Het Theater, De Brief En De Waarheid
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3092 woorden.

Bibliografische gegevens:

Titel: Het theater, de brief en de waarheid

Auteur: Harry Mulisch

Uitgever: Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek ter gelegenheid van de Boekenweek 2000.

Jaar van de eerste druk: 2000

Jaar van de gelezen druk: 2000

Plaats uitgave: Amsterdam

Aantal bladzijden: 85 bladzijden



Samenvatting

Herbert

Het boek begint met een kennismaking met de toneelschrijver Felix. Hij zit op zijn werkkamer om een monodrama te gaan schrijven. Het verhaal zal gaan over de acteur Herbert Althans. Dan pas begint eigenlijk het verhaal. Je komt terecht in de aula van het crematorium waar Magda, de vrouw van Herbert, in de kist ligt. Herbert begint zijn toespraak en dat is het begin van de de waarheid. Hij begint eerst te vertellen dat Magda niet dood is en dat ze in iedereen voortleeft die haar gekend heeft. Terwijl hij aan het vertellen is over zijn vrouw, lijkt hij net een acterende acteur. Vervolgens begint Herbert te vertellen hoe hij en zijn vrouw elkaar hadden. Dat was tijdens een toneelstuk waar Herbert in speelde. Volgens Herbert heeft Magda toen nog tomaten naar hem gegooid, maar volgens andere personen heeft ze nooit tomaten gegooid. Toen werd Herbert door invloed van Magda een opstandige acteur en ging samen met andere acteurs op pleinen, in tenten, gevangenissen en andere opmerkelijke plaatsen spelen. Dan krijgen Herbert en Mgda twee kinderen, Albert en Paula. Dan richt Herbert zich even tot zijn kinderen en zegt tegen hen dat ze een verschrikkelijke gebeurtenis hebben meegemaakt. Opeens begint Herbert over de Affaire Herbert Althans, het grote schandaal. Hij zegt dat hij pas nu iets kan zeggen, nu Magda er niet meer is. Op dat moment gaat er een schok door de aula en iedereen voelt dat er een onthulling zal gaan plaatsvinden. Dan begint Herbert te vertellen over wat er over hem in de kranten heeft gestaan, dat de stoppen bij hem waren doorgeslagen. Een Duitse filmregisseur schreef het stuk Het vuil, de stad en de dood en dat zou in nederland opgevoerd worden door leerlingen van de toneelschool. Herbert wordt boos over de rollenlijst. Iedereen had daarin een naam behalve twee personages: Der reiche Jude en Der Zwerg. Herbert vroeg zich af of het allemaal opnieuw begon. Zou het antisemitisme weer gaan herleven? Dan begint Herbert tev vertellen over de brief. In de kranten stond dat Herbert een brief kreeg, waarin werd gedreigd met een moordaanslag op hem en zijn kinderen. Herbert deed daarvan aangifte en de politie vermoedde dat de acteurs van Het vuil, de stad en de dood er achter zaten. Kort daarna meldden de media Herbert ontvoerd wasin Brugge. Hij zou een auto ingesleurd zijn, geblinddoekt en vervolgens de hele nacht hebben doorgebracht in een rioolbuis op een verlaten fabrieksterrein. Twee weken later werd bekend gemaakt dat Herbert zelf de ontvoering in scène had gezet en dat hij tevens de dreigbrief zelf geschreven had dit heeft Herbert toen ook bekend. Toen kwam de onthulling van Herbert: de brief was echt. Iedereen in de aula probeerde te beseffen wat Herbert had gezegd. Het volgende was echt gebeurd. Herbert kreeg de dreigbrief en op de envelop stond: Aan de teringjood Herbert Althans. De brief zag er als volgt uit: Vuile smerige Rot-parch! Rot-jood, rot-smous, rot-piegem, met je arrogante joden smoel. Je dagen zijn geteld! Krijg de lupus pest in je besneje lul! Ze moeten jou en je verdoemde soort levend verbranden! Als Fassbinder niet word opgevoerd, gaat de beuk erin. Let is op! Jij en die gore Jiddenkoters van je zijn drie Jidden te veel! Neem maar vast afscheid van dat kankerwijf van je! Kan je weduwe weer een andere smous met platvoeten zoeken! Heil Hitler! Ondertekend: Nederlandse Fascisten Jongeren Organisatie. Nadat Herbert de brief gelezen had, las Magda de brief en ze draaide helemaal door. Op een dag zei Magda dat ze op die manier niet verder kon leven en dat ze er liever een eind aan maakte. Herbert kreeg een idee om Magda te redden. de enige manier om dit te doen was door te zeggen dat hij de brief zelf had geschreven. ALs motief had hij dan dat hij duidelijk wou maken dat het antisemitisme in Nederland wel degelijk aan het opleven was. Om het geheel geloofwaardig te maken bedacht hij de ontvoering en voerde die tot op de puntjes uit. Na de aangifte bij de politie, zorgde hij er later voor dat de politie hem doorkreeg. Vervolgens had de politie door dat de brief en de ontvoering zogenaamd zelf door Herbert waren geregeld. Toen Herbert weer naar huis ging had hij verwacht dat Magda zich vrij zou voelen nadat hij was uitgesproken. Magda viel echter bijna flauw en kort daarna moest ze overgeven. Op dat moment begreep Herbert dat hij alles fout had gedaan, maar hij kon niet meer terug. Het verhaal van Herbert eindigt met de dood van Magda, waarna hij nog een kus op de deksel van de kist drukte.



Magda

Dit is het tweede deel van het boek. Nu wordt aan de toneelschrijfster Vera gevraagd of zij voor Toneelgroep Hypocriet een 'dramatische monoloog' wil schrijven. Zij gaat ook over een crematie schrijven en degene die deze keer in de kist ligt is Herbert. Zijn vrouw Magda houdt nu de toespraak. Aan het begin weet nog niemand wat er met Herbert is gebeurd. Iedereen was nog vol van de sensationele gebeurtenissen van de zogenaamde dreigbrief die hij zelf geschreven bleek te hebben, gevolgd door zijn zogenaamde ontvoering, die hij zelf in scène had gezet. Magda begon te vertellen over hoe zij en Herbert elkaar hadden tijdens de theaterrevolte. Ondertussen had iedereen het gevoel dat zij werd opgejaagd door iets, niet alleen door de dood van Herbert. Dan begint Magda te vertellen dat Herbert helemaal instortte toen hij hoorde dat Het vuil, de stad en de dood in Nederland opgevoerd zou worden. Hij werd met de dag kwader en ook zijn medestanders vonden dat hij de proporties uit het oog begon te verliezen. Soms bleef Magda even stilstaan met haar handen voor haar ogen en als ze haar handen wegnam, dan keek ze naar haar kinderen. Volgens Vera vond ze het moeilijk om te zeggen wat ze zeggen wilde, omdat haar kinderen erbij waren. Vera probeert zich ook te herinneren wat Mgda ook alweer zei over haar onthulling. Ze kan zich nog herinneren dat ze zei dat Herbert een zwaar zieke man was. Iedereen vond hem een meelijwekkende stakker, gekweld door waanvoorstellingen. Toen hij op een dag een fles wijn op had hoorde Magda hem zeggen dat hij er een eind aan ging maken.Toen vond Magda dat er iets moest gebeuren en dat zij hem moest helpen. Dan komt de onthulling er als volgt uit: 'Albert ... Paula ... kunnen jullie me vergeven? Niet pappa, ik heb die vreselijke brief geschreven?' De aula werd bestormt met vragen. Magda tikte de brief en toen ze thuiskwam reikte ze Herbert de brief aan. Op het moment dat de brief van haar naar zijn hand overging, wist Magda dat zij een onherstelbare fout had gemaakt. Nadat Herbert de politie erbij had gehaald was er geen weg meer terug. Magda had haar doel bereikt, maar Herbert en zichzelf verloren. Herbert had bekend de brief zelf geschreven te hebben, omdat hij Magda wilde helpen. De toespraak van Magda eindigde met het stuk waarin ze verteld dat de liefde en zelfopoffering tussen haar en Herbert was veranderd in een moordkuil. De laatste zinnen van Magda waren: 'Als jullie er niet waren, Albert en Paula, had ik het niet overleefd. Pappa heeft het niet overleefd. Maar waarom kon hij niet langer verdragen? Waarom voerde hij het zelf uit, waarmee ik hem uit liefde had bedreigd?'. Pas toen werd het iedereen duidelijk dat Herbert zelfmoord had gepleegd.



Thema en motieven

Thema:

Als je elkaar probeert te helpen uit liefde, dan kunnen de gevolgen nadelig zijn.



Motieven:

1. Magda schrijft een dreigbrief naar Herbert, zodat Herbert kan bewijzen dat het antisemitisme in Nederland opleeft. Om Magda in bescherming te nemen bekend Herbert dat hij de dreigbrief heeft geschreven en dat was niet de bedoeling van Magda.

2. Herbert zet zijn eigen ontvoering in scène, omdat Magda zo overstuur is. Later bekend hij ook dat hij de dreigbrief naar zichzelf heeft geschreven. Het gevolg van deze stappen blijkt niet echt geweldig.

3. In het eerste deel gaat Magda dood, nadat Herbert stappen uit liefde heeft ondernomen om haar te beschermen. In het tweede deel gaat Herbert dood, nadat Magda stappen uit liefde heeft genomen om hem te beschermen.



Genuanceerd commentaar op thema

1. Ik ben het wel met het thema eens. Mensen proberen volgens mij wel vaker te handelen uit wat zij liefde noemen. Soms handelen zij uit liefde om hun partner te beschermen, maar soms ook niet. Het kan ook gebeuren dat mensen dachten dat het goed was wat ze deden, omdat het met liefde gedaan was. De gevolgen kunnen soms nadelig en heel pijnlijk zijn. Dit kan gebeuren als mensen niet nadachten over de gevolgen of als de gevolgen gewoonweg niet te overzien waren.

2. In mijn omgeving heb ik het niet meegemaakt dat iemand zijn of haar partner probeerde te helpen uit liefde en dat de gevolgen daarvan nadelig waren. Ik heb wel een keer op televisie gezien dat de nicht van een vrouw een zwangerschapstest had verwisseld, zodat er iemand anders de vader van het kind was. De vrouw zou namelijk geld krijgen als het kind van die man zou zijn. De vrouw kreeg het geld dus, maar achteraf kwam het uit dat de test was verwisseld. De vrouw had geen geld meer, maar wat ik nog erger vindt is dat de vader dus opeens geen vader van dat kind meer is. Die man had ook erg veel pijn en verdriet, maar beschouwt het kind nog wel als zijn kind.

3. Het was voor mij de eerste keer dat ik een boek met zo een thema gelezen heb. Ik denk doordat dit meer een thema voor volwassenen is. Een andere reden is denk ik ook wel doordat het een thema is waar volgens mij niet zoveel over geschreven wordt. Dat vind ik wel apart aan dit thema, je leest, ziet of hoort er niet veel over, maar het zou iedereen kunnen overkomen.



Titelverklaring

De reden dat het boek deze titel heeft zal ik in drie stappen gaan uitleggen. Met het theater wordt de omgeving bedoeld waar het verhaal zich afspeelt, in dit geval is dat het crematorium. Met de brief wordt de dreigbrief bedoeld waar het verhaal om draait. De waarheid staat voor het feit dat in het crematorium de waarheid over alles wat er gebeurd is verteld wordt.



Informatie over de auteur

Harry Kurt Victor Mulisch werd op 29 juli 1927 in Haarlem geboren als eerste en enige zoon van Karl Victor Kurt Mulisch, geboren in 1892 in Gablon, Oostenrijk-Hongarije, nu Jablonec, Tsjechië en Alice Schwarz, geboren in 1908 in Antwerpen.

Zijn grootouders van moederszijde waren voor de oorlogsgebeurtenissen van de Eerste Wereldoorlog naar Nederland gevlucht en zijn grootvader was bankdirecteur geworden. Via hem kreeg de vader van Harry Mulisch, in de Eerste Wereldoorlog een commandant, een betrekking. Harry Mulisch kreeg een opvoeding in het Nederlands, hoewel er thuis Duits gesproken werd. In het ouderlijk huis zorgde Frieda Falk voor de huishouding. Harry Mulisch zat van 1933 tot 1939 op de lagere school en ging van 1940 tot 1944 naar het Christelijk Lyceum in Haarlem. In 1936 gingen zijn ouders scheiden en vestigde zijn moeder zich in Amsterdam en Harry bleef bij zijn vader en Frida. In de oorlogsjaren was de vader van Harry de directeur bij Lippmann-Rosenthal & Co, het bankiershuis dat verplicht ingeleverde joodse bezittingen 'beheerde'. In die functie kon hij zij joodse ex-echtgenote en zijn zoon uit de Duitse handen houden. Na de oorlog werd de vader van Harry gearresteerd en verbleef hij drie jaar in een interneringskamp. Zijn vader overleedt in 1957. De moeder van Harry emigreerde in 1951 naar San Francisco en kreeg een Amerikaanse nationaliteit.

Het debut van Harry Mulisch was zijn korte verhaal in het Elseviers Weekblad van 1947: 'De Kamer'. In 1949 begint Harry Mulisch na enkele baantjes aan het schrijven. Hij werkte van 1949-1951 aan de roman Archibald Strohalm, die bekroont werd met de Reina Prinsen Geerligsprijs (1951), een toen nog gezaghebbende prijs. In 1955 verliet Harry het huis van zijn vader en sinds 1958 woont hij Amsterdam. In 1971 trouwde Harry Mulisch met Sjoerdie Woudenberg en ze kregen samen twee dochtes, Anna en Frieda. In 1992 maakte Harry bekend dat hij op een leeftijd van 65 jaar vader is geworden van een zoon, Menzo, geboren uit een verhouding met een nieuwe vriendin.

Van 1958 tot 1962 was Harry Mulisch redacteur van Podium, van 1961 tot 1969 eveneens van Randstad en van 1965 tot 1990 van De Gids. Sinds 1962 is hij bestuurslid van De Bezige Bij.

Het werk van Harry Mulisch is veelvuldig bekroond met belangrijke literaire prijzen. Behalve de Reina Prinsen Geerlingsprijs voor zijn debutroman Archibald Strohalm (1952) ontving hij de Bijenkorf Literatuurprijs voor Het zwarte licht (1957), de Anne Frankprijs (1957), de Visser Neerlandiaprijs voor zijn toneelstuk Tanchelijn (1960), de Athosprijs (1961), de Vijverbergprijs voor De zaak 40/61 (1963), de Constantijn Huygensprijs van de Jan Campertstichting (1977) en in 1978 de Nederlandse staatsprijs voor letterkunde, de P.C. Hooftprijs1977. Voor de bestseller De aanslag (1982) kreeg hij in 1986de Diepzee-prijs voor de meest gewaardeerde auteur onder middelbare scholieren. De ontdekking van de hemel wordt bekroond met de Multatulie-prijs 1993 en de Mekka-prijs 1993 namens literaire critici in Nederland en Vlaanderen. Ter gelegenheid van zijn vijftigste verjaardag, die gevierd werd met openbare feesten in Den Haag en Amsterdam, werd hij benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Ter gelegenheid van zijn vijfenzestigste verjaardag richt het Letterkundig Museum en Documentatiecentrum een tentoonstelling over zijn leven en werk in. Bij de uitreiking van het eerste exemplaar van De ontdekking van de hemel wordt hij bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en krijgt hij de zilveren medaille van de Gemeente Amsterdam.

Er is ook werk van Harry Mulisch verfilmd. In 1997 werd het korte verhaal 'De Grens' verfilmd,onder regie van Bobby Eerhart. In 1981 werd met een internationale rolbezetting de roman Twee vrouwen verfilmd, onder regie van George Sluizer. De film van Fons Rademakers van De aanslag werd in 1986 bekroond met een Golden Globe en een Oscar. Onder regie van Franz Weisz is in 1994 Hoogste tijd verfilmd.



Mening over het boek: 5 argumenten en voorbeelden uit het boek

Argument 1: Ik kan mij niet identificeren met de gevoelens van Herbert en Magda. Ik zou op dit moment niet iets doen om mijn partner te beschermen uit liefde. Dit komt natuurlijk ook doordat ik nu ook geen partner heb. Ik zou bijvoorbeeld geen dreigbrief naar mijn partner schrijven, ook al zou dat op de een of andere manier goed voor hem zijn. Volgens mij zou ik dat niet eens durven, omdat ik dan veel te bang zou zijn om gepakt te worden. Als dat gebeurd sta je wel met een mond vol tanden en heb je een hele goede reden nodig om te vertellen waarom je een dreigbrief naar je eigen partner schrijft.



Argument 2: De auteur heeft in dit boek wel voor een moeilijk taalgebruik gekozen. Dat vond ik wel een minpunt van het boek. Hij gebruikt hele moeilijke woorden zoals rabiater en piëteit. Ik vind het gebruik van zoveel moeilijke woorden een beetje overbodig, want ze kunnen makkelijk vervangen worden door een ander woord of ze kunnen makkelijker omschreven worden. Ik vind het vervelend als je een woordenboek nodig hebt bij het lezen van een boek, omdat het dan langer duurt voordat je door het boek heen komt. Het maakt het lezen ook minder leuk, omdat je steeds onderbroken wordt om een woord op te zoeken.



Argument 3:

Het verhaal waar het in het boek over gaat is realistisch en het zou iedereen kunnen overkomen. Het thema is niet veelbesroken, maar ik denk dat er wel genoeg mensen zijn, die handelen uit liefde om hun partner te beschermen, ook al zijn de gevolgen niet te overzien. Een voorbeeld uit het boek is de ontvoering die Herbert zelf in scène zet. Dit doet hij omdat zijn vrouw helemaal overstuur is van een dreigbrief die Herbert heeft ontvangen. Hier handelt Herbert dus uit liefde, maar de gevolgen waren zeer nadelig. In het echt weet ik niet of mensen zo extreem handelen om hun partner te beschermen, maar er zullen wel kleinere dingen zijn. Een voorbeeld is misschien dat je iets voor je partner verzwijgt, omdat je denkt dat het beter is. Als het echter uitkomt dat je iets verzwegen hebt, kan je partner heel boos of verdrietig hierom worden en dan ben je eigenlijk nog niet echt opgeschoten.



Argument 4: Het boek is verdeeld in twee delen met een tussenspel. In het eerste deel verteld Herbert over de dood van zijn vrouw en hij vertelt over de dreigbrief en over de ontvoering die hij zelf in scène had gezet, omdat hij zijn vrouw wilde helpen. Het tussenspel is eigenlijk meer de overgang naar het volgende deel. In het tweede deel vertelt Magda over de dood van Herbert en bekend zij dat ze de dreigbrief heeft geschreven. Ik vind dat de auteur het goed heeft verdeeld. Als het als een heel verhaal was geschreven of als het verdeeld was in veel hoofdstukken, dan had je waarschijnlijk niet begrepen wanneer de overgang plaatsvondt van het vertellen door Herbert en Magda. Nu zijn de delen verdeeld in drie stukken: Herbert, Tussenspel en Magda. Je begrijpt dan precies waar de overgang zit en wie er dan aan het vertellen is.



Argument 5: Het boek is best wel dun, het heeft 85 bladzijden. Normaal lees ik een wat dunner boek, maar ik dacht er deze keer over om een du boek te gaan lezen. Je komt niet heel snel door het boek heen, omdat de auteur voor een moeilijk taalgebruik heeft gekozen. een andere reden is dat je soms een gedeelte van het boek twee keer moet lezen voordat je snapt wat er is gebeurd. Een voorbeeld hiervan is bij het tweede deel van het verhaal. Dan begint Magda te vertellen over de dood van Herbert. Ik begreep dat eerst niet, want ik dacht dat Magda dood was. Toen ging ik het nog een keer lezen om te kijken of ik het niet verkeerd had gelezen. Dat was dus niet het geval en toen ik verder las begreep ik dat Magda nu de verteller was en dat Herbert in het tweede deel dood was.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen