![]() |
Boekverslag : Frank Martinus Arion - Dubbelspel
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3623 woorden. |
I.DE TEKST
II.STRUCTUUR
III.DE AUTEUR
IV.DE LEZER
Uitreksel:Dit verhaal van vier mannen die een fataal spelletje domino spelen,vindt plaats op het eiland Curaçao.Iedere zondagmiddag komen ze samen op het schaduwrijke erf van de taxichauffeur Boeboe Fiel,die in Wakota,een buitenwijk van Willems-stad ,woont.Ten noorden van de wijk ligt het hoerendorp Campo Alegre,ten zuiden bevindt zich een Joods kerkhof.Ten oosten van Boeboe Fiels huis ligt een heuvel,waarop het enorme huis van een van de spelers,Manchi Sanatonio,is gebouwd.Het is een zondagochtend in novenmber en Manchi,een forse neger van ongeveer vijftig jaar en deurwaarder van beroep,wan-delt trots om zijn schitterende huis dat in Italiaanse stijl is opgetrokken.Nadat hij de tuin heeft gesproeid probeert hij een eenvoudig wijsje op de vleugel te spelen,wat jammerlijk mislukt.Terwijl hij'filosofeert'met een dik boek over de Vrijmetselarij op de Antillen in zijn handen,stelt hij tevre-den vast dat zijn veel mooier is dan de huizen die de Shell voor haar hoge werknemers heeft laten bouwen.In Manchi's ogen is dat het bewijs dat een zwarte man het net zover kan brengen als een blanke.Manchi wil graag toetreden tot de loge van Vrijmetselaars.Hij vindt het wel jammer dat hij als fervent dominospeler de traditionele zondagmiddagen bij Boeboe Fiel zal moeten opgeven,maar zichzelf troostend denkt hij:misschien 'komt de oplossing tijdens het spel vanzelf wel'.Hij verft tien paar schoenen van zijn vrouw zwart waarmee zo dadelijk de stand bijgehouden moet worden.Wie het eerst tien punten heeft en meer dan vijf punten op de andere partij voorligt,geeft de verliezers'een paar schoenen'-een denigrerende term die ver-band houdt met de slaventijd.Voor de grap doen ze dat vandaag letterlijk en Manchi,die de rijkste van de vier is,zorgt voor de schoenen.Terwijl hij zijn handen wast voor het eten herin-nert hij zich zijn triomf van een paar weken geleden toen hij zijn manier om vrouwen van overspel af te houden aan zijn vrienden had uitgelegd:geestelijk geweld in plaats van het traditionele pak slaag. Manchi's vrouw Solema is wat later thuis uit de mis gekomen dan gewoonlijk.Ze heeft die morgen namelijk een onverwacht bezoek gebracht aan haar minnaar gebracht,de arbeider Janchi Pau,een van haar mans dominovrienden.Enige weken geleden zijn ze verliefd geworden en omdat Janchiweet dat Manchi Solema op een vernederende manier behandelt,vraagt hij na het vrijen of Solema bij hem wil komen wonen.Hij belooft om direct zijn sterk verwaarloosde vrijgezellenhuis op te gaan knappen. Tijdens het middagmaal is Solema in gedachte in gedachte zo bezig met deze grote stap-voor haar drie kinderen is in het huis van Janchi geen plaats-dat ze vergeet 'het briefje van vijf' aan Manchi te overhandigen.Al vier jaar lang wordt ze op deze manier aan haar overspel met een jonge rechter herin-nerd.Manchi betrapte hen en maakte de rechter vijf gulden afhandig,het gebruikelijke loon voor van een goedkope,inlandse veldhoer. Hoewel Manchi trots is op zijn knappe vrouw die in Europa gestudeerd heeft,koesterd hij ook een grote minachting voor haar en probeert hij haar op deze manier klein te houden. Dit lukt aardig totdat Solema Janchi ontmoette en haar zelf-respect weer terugkreeg. Na Solema's vertrek is Janchi vast onder de tamarindeboom op Boeboes erf gaan zitten.Solema heeft hem ervan doordrongen dat hij een rol kan spelen in het lot van zijn eiland waarmee het niet zo vreselijk goed gaat.Janchi is er echter nog niet zo zeker van of dit eiland nu wordt uitgebuit door de vreemdelin-gen of dat de Curaçaoënaars zelf schuldig zijn door hun lui-heid en liefdeloos gedrag tegen over hun land.Maar hij is vol vertrouwen nu hem een toekomst met Solema voor ogen staat. Nora,de vrouw van Boeboe Fiel,wacht tegen de middaguur vol ongeduld op Chamon Nicholas,de partner van Janchi in het dominospel.Ze is vreselijk in geldnood omdat Boeboe haar geld voor schoenen voor hun oudste zoon had beloofd,maar vanmorgen zonder cent op zak,dronken en naar parfum ruikend is thuisge-komen.Tijdens de kerkdienst is ze al op haar rug gaan liggen in de kelder van Diego de doodgraver,die haar tien gulden heeft gegeven.Ze mist nog vijf gulden die ze van Chamon wil lenen,die ook een van haar losvaste geldschieters is.Boeboe is nu eenmaal een onverantwoordelijke en veel te gemakkelijke man,terwijl hun gezien toch draaiende moet worden gehou-den. Boeboe is inmiddels met een katterig gevoel opgestaan en probeert de gevolgen van de nacht in Campo Alegre af te was-sen.Hij kon een gratis liefdesnacht van de mooiste hoer toch niet laten lopen,al zou dat wel eens gevolgen kunnen hebben voor het spel en voor zijn aanstaande verkiezing tot voorzit-ter van de bond van taxichauffeurs,die vanavond zal plaatsvin-den.Boeboe ziet nogal op tegen deze verantwoordelijkheid van de functie,maar sinds hij goede initiatieven heeft getoond in de strijd tegen de toeristenbussen zal hij er wel niet meer onderuit komen.Hij wordt nog steeds opgewonden als hij denkt aan die sensuele Micha en aan haar spelletjes:'Hij hoopte dan ook dat het dominospel van die middag hem zou helpen voorgoed haar prachtige lichaam te vergeten.' Manchi kleed zich deftig in het zwart en Solema rijdt hem met een koffer vol schoenen naar Boeboes huis.Janchi en Manchi overleggen met Boeboe,die nog steeds gebroken is,hoe de score nu precies bijgehouden gaat worden.Ze besluiten de Tamarinde-boom met krijt in tweeën te delen,zodat de schoenen aan de takken boven elk duo kon worden opgehangen.Behalve Nora wach-ten nu ook de mannen op Chamon.Het is al na enen als Chamon eindelijk komt,na een oponthoudt bij het ophalen van de huur van zijn huisjes.Van deze bron van inkomsten is overigens alleen Nora van op de hoogte en zij weet ook dat hij niet zo van arm is als hij zich voordoet. Normaal zijn de twee duo's,bestaande uit Manchi en Boeboe aan de ene en Janchi en Chamon aan de andere kant,goed tegen elkaar opgewassen.Dat de laatste twee aan het begin van de middag echter elkaar rondes winnen wordt dan ook als toeval beschouwd.Boeboe is slaperig en moet zich inhouden om niet over de nacht van zijn leven te vertellen,waarin een hoer van klasse hém uitkoos om haar verjaardag mee te vieren.Maar er is nu eenmaal een stilzwijgend afspraak om geen details en geen verhalen van het vakgebied te berde te brengen en Boeboe praat gewoon mee over de mogelijkheid dat Manchi het nog eens tot eerste zwarte rechter van het eiland zal brengen,wat Manchi's grote droom is.Janchi heeft er niet zoveel vertrouwen in en gelooft ook niet dat een zwarte eens directeur van de Shell zal worden.Het zal nog wel even duren eer de negerbevolking de macht daadwerkelijk in handen heeft zodat de blanken weer naar Europa teruggestuurd kunnen worden.De massa moet eerst lang-zaam politiek bewust worden gemaakt. Ondertussen winnen Chamon en Janchi ronde na ronde en ver-scheidene malen met changà of dubbelspel,waarbij de laatste steen aan beide zijden van de rij dominostenen kan aanslui-ten, hetgeen twee punten oplevert.Inmiddels is Boeboe niets ontgaan van het opmerkelijke gedrag van Nora ten opzichte van Cha-mon, wiens blik ze wil vangen om hem even te spreken.Tijdens het rondgaam met de glaasjes rum stoot ze hem zo opvallend aan dat hij bijna valt.Boeboes aandacht voor het spel verslapt met de minuut.Hij verdenkt Chamon plotseling van 'voelen',het aanra-ken van een vrouwelijk lichaamsdeel.Nora zelf blijft buiten verdenking omdat ze nooit overspel zou plegen met een man zonder geld.Het gesrek is nu van politiek op vrouwen overge-gaan en Boeboe insinueert het een en ander waar Chamon echter niet op ingaat.Hij heeft vandaag besloten om met Nora te breken,want het wordt hem te heet onder de voeten,zeker nu Nora zo de aandacht aan het trekken is.Hij concentreert zich liever op het spel waar zojuist een zeer gewaagd dubbelspel met dubbelvier heeft plaatsgehad.Manchi voelt zich mismoedig omdat ze 'schoenen' door tien/nul dreigen te krijgen,wat een lelijke deuk in zijn positie als bekerwinnaar zou zijn.Boeboe probeert een opwindende fellatio uit zijn gedachten te ban-nen,maar het is tevergeefs want ze 'krégen niet alleen het eerste paar schoenen;ze kregen het niet alleen van nul;ze kregen ook van elf/nul.Iets,dat heel zelden aan een dominota-fel plaatsvindt,waar dan ook'. Chamon en Janchi gaan mede dank zij de opmerkelijke score steeds beter en vooral steeds sneller spelen.Janchi wordt steeds grimmiger als hij denkt aan zijn geldgebrek en aan de politieke situatie van zijn eiland.Zo komt het idee bij hem op om ook de andere negen paar schoenen van zijn geliefde Solema óók aan die kant van de boom te krijgen.Chamon krijgt door hun succes steeds meer zelfvertrouwen en denkt efficiënter. Hij wordt minder bang voor de dubbele stenen,die in het spel voortdurend de schaduw van de dood vooruitwerpen,om-dat de bezitter ervan hoe dan ook verliest wanneer hij ze niet snel genoeg kwijt kan raken.Plotseling begrijpt hij dat Janchi deze zelfvoldane,getrouwde kerels alle schoenen in de maag wil splitsen en dat hij,Chamon,daaraan kan meewerken door zo goed mogelijk te spelen.Boeboe en Manchi zien met lede ogen hun schoenparen in aantal groeien zonder ook maar af en toe een ronde te winnen.Boeboe ziet het als verraad,want hij vindt zijn tegenstanders te ernstig en de wedstrijd heeft niet het vriendschappelijke karakter van anders.Dat blijkt ook uit de weigering van Janchi en Chamon om tijdens het spel nog meer rum te drinken.Manchi sluit zich daar enige tijd bij aan,zodat Nora nu alleen nog maar voor haar man langs hoeft te komen. Boeboe voelt zich steeds melancholieker worden of erger nog:- gedoemd.Hij doet een poging om het lot te keren door te eisen dat hij de stenen mag 'wassen',hoewel dit schudden van de stenen een voorrecht is voor de winnaar.Zelfs dan blijven Manchi en hij verliezen,ronde na ronde. Het staat vijf/nul wanneer Boeboes zoon Ostrik eens naar de spelers komt kijken.Omdat hij geen schoenen heeft,is hij al een week niet naar school geweest.Boeboe beschuldigt Nora valselijk van het verbrassen van geld.Drie kennissen die op weg zijn naar een voetbalwedstrijd wandelen het erf op.Het lijkt zeven/nul te worden,hoewel Boeboe zelfs ooit voorzitter van de domino-vereniging Wakota is geweest.Na een borrel gaan de toeschouwers er haastig vandoor om het aan hun vrienden te vertellen.De discussie aan tafel gaat nu over produktie.Wat zou er op dit eiland nu geproduceerd moet worden ,als dat volgens Janchi zo belangrijk is.En hoe krijgt iemand de wil tot produktie als hij best tevreden is met een onaf huis en een 'voorlopig' badhok,zoals Boeboe? Nora geeft haar pogingen tot contactmaken op,want het lijkt wel of Chamon haar niet Wil zien.Ze gaat haar geluk elders proberen en zegt tegen Boeboe dat ze iemand voor een sterfgeval gaat groeten.Ondertussen is Solema tot een besluit gekomen en pakt haar koffers om bij Janchi in te trekken.De kinderen zijn bij haar ouders. Boeboe ziet Nora tot zijn verbazing naar Manchi's huis op de heuvel lopen en herinnert zich het jaar dat Nora echt bij hem was weggegaan,waarop hij alles op alles zette om haar terug te krijgen.Ze is immers zijn reddende engel en hij mist haar opeens heel erg nu hij alles aan het verliezen is.Chamon is plotseling erg benauwd dat Boeboe achter zijn verhouding met Nora komt en besluit binnenkort weer naar zijn geboorte-eiland Saba te gaan.Janchi voelt zich steeds sterker worden naarmate er meer schoenen boven Manchi's hoofd bungelen.Hij weet opeens wat hij wil gaan produceren als zijn huis is afgebouwd.Hij zal een meubelfabriek beginnen waar alleen traditionele,Antilli-aanse meubels gemaakt worden.Manchi wapent zich met zijn fantasie tegen de werkelijkheid en zijn droom rechter te worden is veranderd in realiteit;alleen op die manier kan hij zich boven het gespuis om hem heen plaatsen.De anderen merken niets van Manchi's innerlijke transformatie en Manchi's aan-tijgingen tegen Chamon worden slechts figuurlijk opgevat,want natuurlijk is Chamon een moordenaar:hij heeft immers heel wat stenen 'vermoord'.Ook Boeboe speelt het spel mee,door op te merken:'kunnen we niet in beroep gaan Manchi?Het lijkt wel een begravenis(blz293). Het nieuws van de verpletterende nederlaag is als een lopend vuurtje over het eiland gegaan en taxiscauffeurs,voorbijgan-gers en mensen van de media verzamelen zich voor Boeboe's huis.Nora heeft al haar moed bijeengeraapt en heeft bij 'juf-frouw Solema'aangeklopt.Deze heeft geen klein geld meer,ze neemt een gulden voor brood uit de spaarpot van haar zoon,maar herinnert zich net op tijd het gehate briefje van vijf.Nora kan nu schoenen kopen en Solema heeft de laatste band met Manchi doorgesneden.Ze brengt Nora naar huis en gaat bij Janchi zitten wachten tot het dominospel is afgelopen.Nora schrikt van de toeloop rond haar huis,maar omdat ze als goede gastvrouw bekend staat,neemt ze al snel de beslissing rond te gaan met glazen rum.Maar er zijn erg veel mensen en ze is dus genoodzaakt Ostrik naar de kruidenier te sturen met het geld van zijn schoenen om nog een fles te kopen.De verslaggever van de radio meldt trots dat hier een nieuw wereldrecord wordt gevestigd en vooral Janchi's vier dubbelspelen uit het begin worden geroemd.De spelers worden geïnterviewed en Boeboe laat overmoedig weten dat hij iets aan de hoge prijzen van levens-middelen en bouwmaterialen gaat doen.Boeboe spreekt of hij vakbondsleider moet worden en zijn betoog steunt op Janchi's uitspraak dat het volk het zelf moet maken omdat de regering niets doet.Chamon zegt slechts dat hij binnenkort dat hij binnenkort om privé-redenen naar de Bovenwinden vertrekt.Jan-chi verrast iedereen met zijn voornemen meubelfabriek'Sole-ma'op te richten en Manchi beweert zeer rustig dat hij rechter is.Als het tien/nul is geworden,is iedereen zo opgetogen dat niemand meer aan het ophangen van de schoenen denkt. Als Janchi thuiskomt vindt hij tot zijn vreugde Solema in zijn bed.Pas later horen ze wat er bij Boeboes huis is gebeurd. Het lukt Nora eindelijk om Chamon te spreken te krijgen.Ze moet weer geld lenen omdat ze extra rum moest kopen.Chamon blijft bij zijn besluit dat er niets meer tussen hen is en dat ze geen geld meer krijgt.Boeboe,die dit gesprek zittend op het toilet in zijn washok afluistert,windt zich niet zozeer op over Nora's ontrouw,maar over de laffe manier waarop Chamon haar nu laat vallen.Bovendien moest hij zijn gezicht redden met een veelbelovende toespraak omdat juist Chamon hem heeft doen verliezen.In zijn vernedering gaat Boeboe Chamon met een krik te lijf waarop Chamon hem met een mes in zijn borst steekt.Boeboe is op slag dood en Chamon geeft zichzelf aan bij de politie.Als manchi in zijn verlaten huis aankomt vindt hij Solema's afscheidsbriefje.Nog steeds in de waan verkerend dat hij rechter is,overdenkt hij de zaak.Maar de dubbele nederlaad van tien/nul en het openlijke bedrog van zijn vrouw laten hem geen keus.Hij schiet zich met zijn pistool door het hoofd. Naspelen De plotseling opgedoken ik-verteller deelt mee hoe hij van de rechtbank opdracht kreeg te onderzoeken 'of er(eventuele verborgen)elementen waren,die de geweldadige handelingen van drie van de vier spelers,na zo'n 'gewoon'spel,wat nader konden verklaren'.De ik raadt Chamons advocaat aan om tijdelijke verminderde toerekenigsvatbaar te bepleiten,maar er wordt niet naar hem geluisterd en Chamon zal nog jaren moeten wachten voor hij Saba terugziet.Janchi en Solema hebben enige coöpera-tieve bedrijven opgericht en dat systeem blijkt te werken,wat Solema wel verwachtte omdat het organisatiepatroon in Afrika heel normaal is.Bovendien is ze van plan een politieke partij op coöperatief-socialistische grondslag op te richten waarbij ik haar succes wens. |
Andere boeken van deze auteur: |
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen |