Boekverslag : Anoniem, - Een Abelspel Van Lanceloet Van Denemarken
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2792 woorden.

Samenvatting:
Denemarken:
Lanseloet is verliefd op een meisje, Sanderijn, die bij de moeder van Lanseloet werkt. Hij, Lanseloet, is een voorname ridder, maar Sanderijn komt uit een lagere stand. Om die reden vindt de moeder van Lanseloet het niet goed dat haar zoon van Sanderijn houdt en doet er dan ook alles aan om hun relatie te stoppen. Ze wil de eer van de familie natuurlijk hoog houden en dat kan niet als je zoon van een meisje uit een lagere stand houdt. Lanseloet en Sanderijn hebben een geheime afspraak, waar Lanseloet Sanderijn vertelt dat hij heel veel van haar houdt en niet zonder haar kan. Sanderijn houdt ook van Lanseloet, maar ze heeft zo haar twijfels of Lanseloet wel meent wat hij zegt. Hij komt immers uit een hogere stand, dus ze zal nooit zijn vrouw kunnen worden. Eigenlijk wil Lanseloet haar niet omkopen maar doet het toch omdat hij zoveel van haar houdt, Sanderijn gaat er echter niet op in.
Als Lanseloet’s moeder dit hoort, verbaast ze zich over het feit dat Lanseloet geen waarde hecht aan zijn afkomst, maar wel aan de liefde. De moeder van Lanseloet vindt dat natuurlijk verschrikkelijk en verzint een plan. Ze gaat naar Lanseloet toe en zegt dat als hij zal doen wat zij zegt, zij ervoor zal zorgen dat hij een nacht met Sanderijn door kan brengen. Op het eerste gezicht lijkt het Lanseloet een prima idee en heeft er al zin in, maar als hij de voorwaarde hoort verandert dat. Hij moet namelijk, nadat hij de nacht met Sanderijn heeft doorgebracht, tegen haar zeggen dat hij genoeg van haar heeft. Hij moet dus heel bot tegen haar doen en na die nacht mag Lanseloet Sanderijn nooit meer zien, dat stelt hem teleur. Ondanks de afschuwelijke voorwaarden gaat Lanseloet akkoord, want hij hoopt dat Sanderijn het hem wel zal vergeven en dan heeft hij toch een mooie nacht gehad.
De moeder van Lanseloet lokt Sanderijn naar de kamer van Lanseloet met de smoes dat hij zich helmaal niet lekker voelt. Lanseloet haalt haar over om de nacht met hem door te brengen en de volgende ochtend zegt hij dat hij haar niet meer moet. Als Sanderijn merkt dat Lanseloet haar die nacht heeft gebruikt, gaat ze woedend weg. Ze wil Lanseloet nooit meer zien en vertrekt naar een vreemd land.
In het vreemde land:
Als ze in het vreemde land, Marokko, aankomt, bidt ze tot God en Maria om bescherming. Ze ontmoet in de bossen een knappe ridder, waar ze tegen vertelt dat ze de weg niet meer weet zodat hij haar mee naar huis neemt. Ze praten met elkaar en het klikt goed tussen de twee. Het klikt zelfs zo goed dat de ridder met Sanderijn wil trouwen. Hij kan wél met Sanderijn trouwen omdat hij uit dezelfde stand komt als Sanderijn. Sanderijn schrikt even als ze hoort dat de ridder wil trouwen want ze denkt weer aan haar verleden terug. Ze vertelt tegen de ridder wat haar vroeger overkwam en die belooft er nooit meer over te spreken.
Denemarken:
Ondertussen heeft Lanseloet zijn moeder vervloekt en heeft Sanderijn tevergeefs gezocht. Omdat híj haar niet kan vinden, stuurt hij Reinout erop uit om Sanderijn te zoeken. Als Reinout in het vreemde land aankomt, ziet hij, na bijna een jaar zoeken, een boswachter die vertelt dat zijn heer met Sanderijn getrouwd is. Reinout zoekt Sanderijn op en vraagt haar om mee terug te gaan naar Denemarken en met Lanseloet te trouwen, maar dat weigert ze. Ze wil Reinout wel helpen om te bewijzen dat hij haar heeft gezien. Ze doet dat door middel van een gelijkenis aan Reinout te vertellen, die uit een lagere stand komt en de gelijkenis dus niet begrijpt. Reinout moet weer terug naar Denemarken gaan en de gelijkenis aan Lanseloet vertellen en dat gaat hij dus doen. Onderweg naar Lanseloet besluit Reinout om hem te vertellen dat Sanderijn niet meer leeft, omdat Lanseloet 'domme dingen' zal gaan doen als hij weet dat Sanderijn met een ander getrouwd is.
Reinout terug uit Denemarken:
In Denemarken aangekomen vertelt Reinout aan Lanseloet dat Sanderijn niet meer leeft, maar dat wil Lanseloet niet geloven. Pas als Reinout de gelijkenis vertelt, gelooft Lanseloet hem en sterft kort daarna van verdriet.
Als laatste zegt Reinout het volgende: ‘Mensen moeten een voorbeeld aan dit stuk nemen, want wie oprecht liefheeft dient op gepaste wijze te spreken als hij zijn liefde voor zich wil winnen.’

Verhaaltechniek:
Opbouw: De opbouw van het spel is eenvoudig, want het wordt maar door twee personen gespeeld waardoor er niet veel personen op het toneel kunnen komen. De toneelspelers moeten zich ook vaak omkleden en daardoor staat er vaak maar één persoon op het podium. Doordat er vaak maar één persoon op het podium staat, komen er veel monologen in het verhaal voor. De monologen worden wel gesproken, maar eigenlijk zijn het gedachten van de persoon.
Tijd: Het duurt ongeveer 45 minuten om ‘Lanseloet van Denemerken’ te lezen, de vertelde tijd bevat ongeveer 2 jaar. Het verhaal is dus panoramisch, dat wil zeggen dat je in weinig woorden veel tijd verteld en er is geen eenheid van tijd. In een tijdsprong wordt er van de ene plaats naar de andere gereisd en met een monoloog worden de twee stukken tekst ervoor en erna aan elkaar verbonden.
In de volgende grafiek zie je duidelijk waar de tijdsprongen in het verhaal zitten en hoe groot ze zijn.

- Proloog/epiloog
- In Denemarken
- In het vreemde land
Ruimte: Het verhaal speelt zich de meeste tijd in Denemarken af, bij Lanseloet thuis, waar Lanseloet de nacht met Sanderijn doorbrengt. Meer naar het einde toe speelt het verhaal zich ook een redelijk stuk in het vreemde land af, waar het vooral om Sanderijn gaat. Er worden steeds, gelijk met de tijdsprongen, ruimtesprongen gemaakt. De monologen dienen dus niet alleen om een tijdsprong te maken, maar ook om van plaats te wisselen. De monoloog maakt dus duidelijk dat een persoon, in de tijd dat de persoon praat, ergens anders naartoe reist.
Functie: Denemarken en Marokko(het vreemde land) zijn landen die ver uit elkaar liggen omdat Marokko moest overkomen als een vreemd land. De schrijver heeft voor een slaapkamer in een paleis gekozen omdat een paleis voor hoge adel staat en in een slaapkamer wordt meestal de liefde bedreven dus dit is de meest logische plaats. Sanderijn verdwaalt in een bos omdat dat een ideale plaats is om te verdwalen.
Patroon: Het verhaal bestaat uit twee delen, het eerste deel speelt zich af in Denemarken en het tweede deel, een jaar later, speelt zich af in Marokko. In het verhaal wordt gesproken over het ‘vreemde land’ omdat Marokko voor de mensen van toen, die bijna nooit ver weg gingen, zo ver weg lag dat ze zich dat niet voor konden stellen. De meeste hoofdpersonen reizen niet zoveel of helemaal niet, maar Reinout reist van het ene land naar het andere.
Plaats personages: In het begin bevinden Sanderijn, Lanseloet en zijn moeder zich in Denemarken, maar dan ‘vlucht’ Sanderijn naar Marokko omdat ze Lanseloet nooit meer wil zien. Omdat ze daar een ridder ontmoet waarmee ze trouwt en Lanseloet nooit meer wil zien, blijft ze daar de rest van het verhaal. Lanseloet gaat haar wel zoeken, maar er wordt niet verteld waar. Van zijn ridder Reinout weten we dat wel, hij gaat namelijk naar het vreemde land, Marokko, waar Sanderijn nu woont. Hij gaat eerst naar de bossen, maar komt uiteindelijk wel bij Sanderijn uit.
Taal: Het verhaal is in het Diets geschreven. De tekst bevat gepaard rijm en bijna alle twee opvolgende regels rijmen, behalve 43-44, 75-76, 101-102, 161-162. De allerlaatste zin lijkt geen volgende zin waarop die moet rijmen te hebben. Die allerlaatste zin rijmt wel, niet op de eerstvolgende regel, want die is er niet, maar op de eerste regel van de klucht. Bij de overgang van personages rijmt de laatste regel, als dat zo uitkomt, van het vorige personage op de eerste regel van het nieuwe personage, ook bij de overgang proloog-monoloog.
Omdat de tekst in het Diets is geschreven, ziet hij er heel anders uit dan het moderne Nederlands en moet je wat moeite doen om het goed te lezen en te volgen. Sommige letters spreek anders uit dan bij ons nu. Ik zal hier een paar letters noemen die je anders uitspreekt:
ij = ie
oe = oo
i = ie
sc = sch
ae = aa
oy = oi
u = oe
Hoofdpersonen: In het boek komen eigenlijk vijf hoofdpersonen voor:
- Lanseloet: een erg egoïstische man. Hij voelt liefde en hartstocht voor Sanderijn, maar denkt alleen maar aan zijn eigen lusten. Lanseloet vernedert Sanderijn heel erg en krijgt later veel spijt van wat hij gedaan heeft, maar kan het niet meer goedmaken. Hij blijft de liefde voor haar altijd voelen, ondanks de pogingen van zijn moeder om dat te tegen te houden. Zijn liefde voor Sanderijn drijft hem uiteindelijk de dood in.
- Sanderijn: de belangrijkste vrouw in het verhaal. Ze heeft een hele grote rol in het leven van Lanseloet, ook al komt ze uit een lagere stand. Ze is een erg zachte, lieve vrouw, die het moeilijk kan verdragen dat Lanseloet haar gebruikte. Ze is voorzichtig, maar ook eerlijk, want ze vertelt de ridder over Lanseloet.
- De moeder van Lanseloet: het boze figuur in dit verhaal. Zij vindt dat Lanseloet zichzelf en zijn familie ten schande brengt door van Sanderijn te houden en met haar om te gaan. Ze probeert de eer van de familie te redden door Sanderijn van Lanseloet weg te jagen.
- Reinout: een ridder van een nog lagere stand dan Sanderijn. Hij is dus ook dommer dan Sanderijn en haar ridder en snapt eigenlijk niets van de vergelijking die Sanderijn hem vertelt, maar hij bedoelt het allemaal wel goed.
- De ridder: een aardige, lieve man, het maakt hem niet uit dat Sanderijn geen maagd meer is. Hij wil haar graag helpen om over die vreselijke gebeurtenis heen te komen. De ridder vindt dat Sanderijn er niets aan kan doen dat ze geen maagd meer is en trouwt met Sanderijn, waarna ze samen heel gelukkig worden.
Thema: Het thema, hetzelfde als in de andere drie spelen, is liefde. In Lanseloet van Denemarken staat de liefde van Lanseloet voor Sanderijn centraal. De liefde voor Sanderijn drijft Lanseloet zelfs de dood in. Sanderijn houdt meer van de ridder als van Lanseloet en dat kan Lanseloet niet verdragen.

Interpretatie:
Er zijn een aantal punten die echt kenmerkend zijn voor ‘Lanseloet van Denemerken’, nl:
- twee ver uiteengelegen plaatsen van handeling
- avontuurlijke queeste in dienst van het liefdesideaal
- weinig personages, veel monologen, de boodschapper verbindt de plaatsen van handeling.

De volgende motieven komen in ‘Lanseloet van Denemerken’ voor:
- Eer en liefde: De liefde is erg belangrijk in de spelen. In Lanseloet van Denemerken laat de door de listige moeder op een dwaalspoor gebrachte hoofdpersoon zich tenslotte leiden door een door haar opgewekte begeerte. Lanseloet overweldigt en gebruikt Sanderijn en mislukt daardoor in de ware liefde. Lanseloet wordt heen en weer geslingerd tussen lichamelijke begeerte en wezenlijke liefde voor Sanderijn. Hij kiest voor het meest onbeleefde gedrag: verkrachting en verstoting. Deze keus leidt tot spijt, daarna tot wanhoop en uiteindelijk tot zijn dood. De ridder in het bos daarentegen wordt voor zijn beleefde gedrag tegen de wanhopige Sanderijn beloond met haar liefde.
- Standproblemen: De standproblemen tussen Lanseloet en Sanderijn staan in dit verhaal centraal. Sanderijn komt uit een lagere stand en daarom mag ze geen relatie met Lanseloet hebben. Vooral de moeder van Lanseloet kan dit niet verdragen en werkt de twee tegen. Lanseloet en Sanderijn geven beide toe dat hun liefdesrelatie niet kan, maar houden nog te veel van elkaar om elkaar niet meer te zien. Ze ontmoeten elkaar daarom dan ook vaak in het geheim.
- Invloed moeder: je ziet duidelijk dat de moeder van Lanseloet een hele grote rol speelt in Lanseloet’s leven, hij doet precies wat zij wil, zelfs zijn geliefde heel erg beledigen.

Context:
Lanseloet van Denemarken behoort tot de abele spelen, die in het Diets geschreven zijn. Abel betekent kunstig en de spelen werden dus erg gewaardeerd anders werden ze niet kunstig genoemd. Abele spelen zijn serieus bedoelde toneelstukken, die over gedramatiseerde hoofse ridderverhalen gaan. Ze gaan over de (aardse) liefde tussen man en vrouw waardoor het tot het wereldlijk toneel hoort. De abele spelen bevatten de oudste serieuze wereldlijke spelen na de klassieke oudheid.
In de Middeleeuwen werd vaak na het ernstige abele spel nog een ander stuk opgevoerd voor het publiek, een Esbattement (grappige anekdote), een sotternie of klucht. Na Lanseloet van Denemerken werd de klucht die Hexe gespeeld. Het publiek kon dan na dat ernstige stuk weer even lekker lachen en dus ontspannen.
In de Europese letterkunde zijn erg weinig ernstige wereldlijke toneelspelen uit de periode van voor 1400 bewaard gebleven, waardoor onze abele spelen veel aandacht trekken. Vooral het verzamelhandschrift van Hulthem, dat vier van de 'verheven spelen' bevat en vermoedelijk uit ongeveer 1360 komt, trekt veel aandacht. Waarschijnlijk zijn de vier abele spelen van dezelfde schrijver, of hetzelfde schrijverscollectief (=vader en zoon).
De volgende titels zijn van de vier abele spelen:
Esmoreit
Gloriant
Lanseloet van Denemarken
Vanden Winter ende vanden Somer
De Esmoreit, Gloriant en Lanseloet van Denemerken hebben een aantal dezelfde kenmerken, maar Vanden Winter ende vanden Somer, een allegorisch spel, lijkt helemaal niet op de andere drie maar staat wel in hetzelfde boek.

Publiek
Het stuk werd gespeeld voor de adel en burgerij. Als zij naar het stuk keken kregen zij het gevoel dat ze slim waren, omdat zij wel de gelijkenis van Sanderijn snapten en Reinout niet. Die gelijkenis gaat over het misbruik van Sanderijn, want zij vraagt de ridder of een bloem, waar een vogel een blaadje vanaf heeft geplukt, minder mooi is dan ervoor. Hier wil zij mee duidelijk maken dat ze geen maagd meer is, maar dat liever wel zo gewild had. Reinout snapt niets van deze vergelijking, maar onthoudt hem en vertelt hem braaf aan Lanseloet die hem wel meteen snapt. Deze truc om de kijkers als het ware een schouderklopje te geven wordt ook vaak toegepast bij soapseries.
Religie speelt een vrij belangrijke rol, want in veel van de monologen wordt tot god gesproken. Hij moet de persoon die dan spreekt vergeven en diegene helpen om een beslissing te maken.
Sanderijn vlucht naar Marokko, wat kan komen doordat in het jaar 1492 de Mohammedanen uit Europa werden verdreven. In Marokko kende men geen Christendom en Sanderijn was heel gelovig dus dat was wel een probleem. Sanderijn was echter zo wanhopig dat ze toch besloten heeft om zo ver weg te gaan en het Christendom achter te laten.

Eigen mening
Ik vond het heel leuk om Lanseloet van Denemerken te lezen omdat ik nog nooit een verhaal in het Diets had gelezen. Het was vaak wel moeilijk te volgen, maar als meneer Schippers het voorlas werd het gelijk duidelijk en daarom ben ik ook zo blij dat we het verhaal voor een groot deel in de klas hebben gelezen. Je moet het verhaal wel hardop lezen om het te begrijpen, maar uiteindelijk snapte ik het toch redelijk. Ook de inhoud vind ik mooi, want het thema, de liefde van je leven wegjagen, vind ik erg goed. Je kunt er ook wat van leren en dat vind ik wel leuk, niet dat ik van elk boek wat ik lees iets wil leren, maar voor een keer vind ik het wel leuk. Ik vind de vergelijking van de bloem waar een blaadje van geplukt wordt erg mooi, het is knap om zo iets vreselijks op zo’n mooie manier te zeggen.
Voor die mensen uit die tijd zal het best een mooi stuk geweest zijn om naar te kijken en ook een grappige klucht aan het eind spelen vind ik een goed idee, want dan kan je weer helemaal ontspannen en dat is wel fijn na zo’n serieus stuk.
Het was dus leuk om een keer een tekst uit het Diets te lezen, maar Nederlands leest toch wel fijner. Het verhaal is goed, niet één of ander flauw, onrealistisch verhaaltje en daarom vind ik dit verhaal zo mooi.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen