Hoofdstuk 1. Het Wonderwiel (= de zon)
Twee oude mannen kijken toe, terwijl de dochter van een van hen, Willy, haar baby de borst geeft. Zij praten intussen over diverse weersgesteldheden, zoals onweer, die zij hun hele leven niet zullen meemaken, omdat hun leven maar een dag duurt. Terwijl bij de baby, die Benny heet, zeer snel de tanden doorkomen, haasten de mannen, wier leven zich voor een groot deel 's nachts heeft afgespeeld, zich met zonnebrillen op naar het strand om, samen met vele andere bejaarden, de zon (het wonderwiel) te zien opkomen. Eenmaal daar aangekomen mogen zij net een moment de zon aanschouwen om vervolgens te sterven.
Hoofdstuk 2. Niets wordt twee keer uitgelegd
Benny is even later groot genoeg om naar school te gaan. Zijn moeder, die onderweg grijs wordt, brengt hem erheen. Hij komt in een klas met kinderen die allemaal 's morgens vroeg zijn geboren. De leraren wisselen elkaar snel af, terwijl er soms een tijdens de les doodgaat. De kinderen groeien zo hard dat zij tot drie keer toe een groter schooluniform moeten aantrekken. Twee leraren geven een les die voor Benny's verdere leven van belang zal blijken te zijn.
Allereerst de biologieleraar. Deze legt uit dat na de eerste paringsdaad de sexuele functies bij zowel vrouw als man afsterven.
Ten tweede een priester, die de zin van de sexuele eenmaligheid uitlegt: het leven krijgt daardoor een veel grotere intensiteit dan wanneer herhaling mogelijk zou zijn. Tevens schetst hij een beeld van de hemel, waar het leven nog veel korter is en eigenlijk maar een kort, ondeelbaar moment beslaat, maar dat moment houdt dan wel een samenvoeging van alle gelukzaligheden in. In de hel daarentegen zal het leven eindeloos lang zijn en daardoor een kwelling. Men komt daar terecht na bijvoorbeeld het plegen van een moord.
Hoofdstuk 3. De Ventilator
Benny is enige uren later piloot bij de luchtmacht en bevindt zich in een kroeg. Daar zit een blinde man aan de bar, die met zijn oren en neus alles in zijn naaste omgeving zeer nauwkeurig signaleert. Als er een meisje binnenkomt, dat nogal dicht bij een enorme roterende ventilator gaat zitten, raadt de blinde haar aan enige afstand van het apparaat te houden.
Hierdoor wordt Benny op het meisje, dat Gini heet, opmerkzaam gemaakt en ze raken met elkaar in gesprek. Bij haar vertrek raakt ze een contactlens kwijt, die Benny weer vindt. Als zij de lens terugplaatst, verliest zij een wimper, waarvan Benny zich meester maakt. Zij eist hem terug en op deze wijze ontstaat de plagerige sfeer waarin verliefdheid altijd zo goed gedijt.
Ze verlaten de kroeg, constateren dat Gini's rolschaatsten, waarmee zij is gekomen, te klein zijn geworden, en gaan naar een disco. Onderweg verwijdert Benny Gini's ook al te krap geworden b.h. In de disco danst zij nogal opvallend, mede door de genuttigde drank. Vervolgens nemen ze afscheid van elkaar met de belofte zo snel mogelijk te schrijven.
Hoofdstuk 4. Het Ovale Portret
Enige minuten later woont Gini in het studentenhuis en Benny gaat bij haar op bezoek. Zij opent de deur, gekleed in een badjas met daaronder slechts een zwarte panty. Benny wil met haar naar bed, maar zij wijst dit af omdat ze nog niet geslachtsrijp is en aangezien sexueel verkeer slechts een keer mogelijk is, zal ze daardoor in de toekomst van het moederschap afgesneden worden. Na een kwartiertje wordt Gini echter plotseling vrouw en nu houdt niets hen meer tegen. Zij smelten samen in dat ene moment van opperste gelukzaligheid.
Hoofdstuk 5. Postcoitum
Na afloop voelen beiden zich neerslachtig want zij beseffen het absolute van hun daad, die niet herhaalbaar is. Om hun verdriet enigszins te vergeten gaan ze naar buiten en keren terug naar de kroeg waar ze elkaar voor het eerst hebben ontmoet. Daar verblijft nog steeds de blinde man, die hun liefde kan ruiken. Ze raken dan in gesprek over de enige wereld van de herhaling, de hel. Ze besluiten te proberen in die wereld te komen.
Hoofdstuk 6. Motief onbekend
De rechter veroordeelt Benny en Gini tot de electrische stoel, omdat zij op zeer lafhartige wijze de blinde man hebben vermoord: ze hebben hem naar een oud pakhuis gelokt en hem daar net zo lang opgejaagd tot hij in een door Benny vastgehouden dolk liep. De weerloosheid van de blinde, de wijze waarop de moord gepleegd is en het feit dat de actie wellicht een politiek karakter heeft gehad, omdat de blinde vroeger adviseur van de president is geweest, doen de rechter tot deze uiterste straf besluiten. Gini blijkt intussen zwanger te zijn en zij bevalt na een uurtje in haar cel van een zoon, eveneens Benny genaamd. Benny senior verneemt dit nieuws in zijn cel, waar hij een brief ontvangt met alle details van de bevalling. Het kind zal bij pleegouders worden grootgebracht.
Hoofdstuk 7. De schietstoel
Nadat Benny's hoofd is kaalgeschoren, legt een priester hem nog eens alles over hel en hemel uit. In de hel zal het, naast de eeuwige herhaalbaarheid van alles, ook vooral het noodlot van de doden zijn om elkaar tot vervelens toe te ontmoeten. Direct daarna mag Benny een zeer uitgebreid galgenmaal nuttigen en vervolgens neemt hij plaats op de stoel. De beul maakt met behulp van een soort stemvork electrisch contact en het volgende moment bevindt Benny zich in een schietstoel die de lucht doorklieft.
Hij keert weer terug op aarde en blijkt even later gewoon weer in de schietstoel te zitten, maar alle personen die bij de executie aanwezig waren, zijn verdwenen. Hij stapt uit de stoel en constateert wel enige verschillen met enkele minuten geleden: hij heeft opvallende brandwonden, zijn hoofd is nog steeds kaal. Aan de wonden laat hij zich in het ziekenhuis behandelen, waarbij hij als oorzaak een geheel andere dan de werkelijke opgeeft. Op zoek naar Gini loopt hij van het ene cafe naar het andere, waarbij het hem opvalt dat hij nog steeds, net als in zijn vorige leven, de zon kan zien bewegen.
Andere mensen wijzen hem er echter op dat dit niet kan, want de zon beweegt nooit zichtbaar. Deze tegenstrijdigheid maakt hem onzeker: is hij nog in zijn vorige leven of niet? Geleidelijk komt hij er evenwel achter dat alles heel langzaam gaat, dus de conclusie is duidelijk: een ander leven.
Hoofdstuk 8. Het liefdesoverschot
Hij denkt even later Gini te zien, maar het schijnt een visioen te zijn. Intussen vallen hem steeds meer verschillen met zijn vorige leven op. Zo nemen kinderen bij school veel minder uitbundig afscheid van hun moeder, omdat het toch niet voor hun hele leven is. Verrassend is dan, dat hij de blinde man, uiteraard ook gestorven, weer tegenkomt. Deze bevindt zich ook in de hel, omdat hij naar Gods oordeel zijn gezin te veel heeft gemanipuleerd.
Benny legt hem uit waarom juist hij hun slachtoffer is geworden: hij was weerloos en bovendien was hij eigenlijk de oorzaak van Benny's en Gini's kennismaking. De blinde toont Benny enkele opvallende aspecten van de wereld der herhaalbaarheid, onder meer op sexueel gebied: prostituees (zij hebben immers van sexuele herhaling hun beroep gemaakt). Hij geeft Benny ook een advies, namelijk om als mannelijke prostituee de kost te verdienen. De blinde heeft gehoord, dat Benny nogal knap van uiterlijk is.
Benny komt dan in een mannensexclub terecht, waar hij deelneemt aan een aantal sexuele kermisattracties. Een ervan heeft toevallig met zijn oude beroep te maken: een groep naakte mannen springt met parachutes uit een vliegtuig om in de lucht een massale paringsdaad te verrichten. Tijdens deze klucht krijgt hij een enorme depressie en hij besluit met dergelijke activiteiten te stoppen. Daarna fungeert hij enige tijd als knuffelbeer van oude vrouwtjes. Zijn gevoelens van onvrede worden echter sterker, hij overweegt zeflmoord te plegen en stapt naar een priester om zich de gevolgen van een dergelijke daad te laten uitleggen. Helaas blijkt zijn toekomstbeeld in geval van zelfmoord weinig aanlokkelijk te zijn. Hem wacht een soort hel in de tweede graad, waar alle ellende van dit leven nog veel groter is en dus veel langer duurt.
Hoofdstuk 9. Het bliksembezoek
Als Benny Gini nog steeds maar niet kan vinden, raadt de blinde, zijn enige contact in deze wereld, hem aan terug te keren naar de plek waar de band met Gini het sterkst is geweest: haar studentenkamer. Wellicht is zij daar ook. Dit blijkt helaas niet het geval te zijn. Als compensatie voor haar afwezigheid dient dan een soort hallucinatie, waarin hij met haar samen is. Hij leeft zich zo sterk in deze illusie in, dat sexuele bevrediging het gevolg is.
Weer op straat verschijnt voor de zoveelste keer de blinde, die de geur van Gini aan hem ruikt. De man heeft ook een verklaring voor Gini's afwezigheid: zij heeft de moord niet bewust genoeg gepleegd en daarom heeft God haar een plaats in de hemel toebedeeld. Kortom, het noodlot heeft volledig toegeslagen: Benny is in de hel, Gini in de hemel en Benny junior in het werkelijke leven van een dag. De laatste woorden zijn voor de blinde: Benny's kwelling zal een eindeloos karakter hebben.
Het thema is als volgt samen te vatten: iemand is ontevreden over de beperkingen in zijn leven en tracht hieraan te ontkomen, maar dit leidt uiteindelijk tot nog grotere ontevredenheid.
De idee hierachter zou de volgende kunnen zijn: iedereen heeft in zijn leven bepaalde beperkingen. Het verdient echter aanbeveling deze te accepteren en niet te trachten ze te vermijden. Kortom, wees tevreden met wat je hebt. Het is echter de vraag of Van der Heijden dergelijke moralistische bedoelingen heeft. Een andere interpretatie zou kunnen zijn dat de schrijver juist kritiek wil leveren op de sleur in onze maatschappij. In een wereld waarin niets herhaalbaar is, zou alles veel intenser beleefd worden, zou geluk veel heviger zijn, en daarom zou een dergelijke wereld verre te verkiezen zijn boven de ons bekende, die immers als de hel wordt afgeschilderd.
Het boek bevat ook een groot aantal beschouwingen en filosofieen. Soms keren dezelfde een aantal malen terug, zoals die over de zeer sterk ontwikkelde zintuigen van de blinde.
De titel van het boek is op het eerste gezicht het leven dat maar een dag duurt. Het voorzetsel 'uit' zou echter kunnen betekenen: uit dit leven stapt en in de wereld van de herhaling terecht komt.
Tijd. Na de executie begint het leven waarin het tijdsverloop is zoals wij dat kennen. De volgende ochtend wordt Benny wakker en in de loop van die (tweede) dag komt hij de blinde tegen op wiens advies hij diezelfde dag nog naar een mannensexclub gaat. Vervolgens vermeldt de tekst: 'Elke dag werd het weer avond'. Pas na deze zin treedt Benny tot het sexcircus toe, waarna gezegd wordt dat hij 'geleidelijk' (hoe lang is dat?) bij het publiek in de smaak begint te vallen.
Vervolgens lezen we: 'Op een dag werd hem gevraagd...', waarna de paringsscene in de lucht plaatsvindt. Daarna treedt hij in dienst bij diverse rijke dames en dit neemt in ieder geval een groot aantal dagen in beslag. Blz. 177 vermeldt tenslotte: 'Benny had ze natuurlijk niet geteld, al die dagen, maar het moesten er intussen heel wat zijn.' Wel wordt gezegd dat de weersgesteldheid op al die dagen ongeveer gelijk is, totdat de onweersbui, een voor Benny onbekend fenomeen, plaatsvindt. Voor het eerst wordt hierbij een datum genoemd: 19 augustus. Op deze dag eindigt het verhaal ook.
De exacte vertelde tijd beslaat waarschijnlijk enkele weken of hoogstens maanden. In het laatste geval is het aspect van de weersgesteldheid echter wat ongeloofwaardig. Het boek wordt volledig continu vertelt, waarbij een paar keer tijdverdichting plaatsvindt.
Perspectief. In het eerste hoofdstuk is er sprake van een alwetende verteller. Benny is immers nog maar een baby. Daarom is er een vertelinstantie nodig die van buitenaf de dood van de oude Willy beschrijft. In het tweede hoofdstuk verandert dat: het perspectief ligt nu voor een groot deel bij Benny en de lezer ziet sommige gebeurtenissen door zijn ogen en denkt met zijn gedachten mee. Een enkele keer is er echter toch sprake van beschrijvingen van buitenaf, bijvoorbeeld wanneer een fragment panoramisch verteld wordt. De personele vertelwijze overheerst echter.
|