Boekverslag : Proloog, 5 Bedrijven En Een Slot. Deze Volgen Elkaar Chronologisch Op. - De Aanslag Ingezonden Door: Lupus Categorie:
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 644 woorden.

O Fortuna!




Harry Mulisch schreef met de aanslag een aangrijpend verhaal over de oorlog en de gevolgen daarvan maar men moet het zeker niet in de categorie oorlogsverhaal plaatsen. De roman kan beter als een zoektocht gezien worden. Een zoektocht naar het hoe en het waarom van de aanslag.




Zoals in al zijn boeken is de structuur voor Harry Mulisch zeer belangrijk. De opbouw van dit boek is te vergelijken met die van een klassieke tragedie (proloog, 5 bedrijven en een slot. Deze volgen elkaar chronologisch op. Het hele boek is als een puzzel waarvan de stukken op een hoop zijn gegooid en het hoofdpersonage Anton alle stukken bijeen moet rapen en op zijn plaats leggen. Hij hoeft niet echt moeite doen om de puzzelstukken te gaan zoeken, nee hij laat de dingen komen hoe ze zijn en in elk bedrijf wordt er willens of nietes een nieuw puzzelstukje aan het geheel toegevoegd.




Het verhaal gaat als volgt:


In januari 1945 wordt in Haarlem, in de straat van de familie Steenwijk, de NSB'er Fake Ploeg doodgeschoten. Ploeg ligt voor het huis van de buren, de familie Korteweg, Deze buren verslepen het lijk van Ploeg tot voor het huis van Steenwijk. De Duitsers zijn snel ter plaatse, ze steken het huis van Steenwijk in brand en voeren de familie Steenwijk af. De ouders van Anton Steenwijk worden later gefusilleerd. In de cel van Anton zit ook een jonge vrouw genaamd Truus Coster die meer over de aanslag weet dan ze laat uitschijnen. Nadien wordt Anton naar zijn oom en tante in Amsterdam gebracht. Voortaan zal hij altijd via het verleden op de toekomst kijken. Zoals de man op de boot die naar achteren moet lopen om iets vooruit te duwen en tegelijk op dezelfde plaats blijft staan. De aanslag heeft echter voorgoed zijn leven veranderd en ook zijn kijk op het leven. Het boek handelt dus over het ingewikkelde patroon van de bewegingen die door de aanslag veroorzaakt zijn en Antons pogingen dat vlechtwerk in orde te brengen. Zoals Mulisch weergeeft met een golfslag die tegen de kade kaatst en terugkaatst zodat een ingewikkeld vlechtwerk van golven ontstaat.




Zo komen we uit bij het hoofdthema van het boek: wat is het onderscheid tussen schuld en verantwoordelijkheid? Mulisch wil zeggen dat men enkel schuldig is voor de eigen handeling niet voor de gevolgen van die handeling. Steeds weer zal die schuldvraag opduiken, steeds blijkt ook dat het niet gemakkelijk is te zeggen of iemand schuldig is. Omdat de grenzen tussen goed en kwaad moeilijk te trekken zijn. Het tweede thema is dat er niets uit de geschiedenis verdwijnt. Zoals de as die vrijkomt bij een vulkaanontploffing nog dagen daarna op de grond kan vallen en alles zwart kan doen kleuren. De as het symbool van vergankelijkheid is hier een belangrijk motief. Het boek begint trouwens met een citaat van Plinius over de uitbarsting van de Vesuvius in 77 v.C. Dat is wat de aanslag voor Anton ook nog steeds betekent. Een uitbarsting waarvan de gevolgen, jaren later nog steeds te zien en terug te vinden zijn.




Het boek zit dus qua structuur goed ineen. Veel motieven die werken en begrijpelijk zijn en een goede samenhang van het verhaal. Het is duidelijk dat de schrijver veel werk aan dit boek heeft besteed. In tegenstelling tot zijn vorige boeken zijn de personages hier levensechte, herkenbare personen. Toch zijn er ook enige kleine puntjes van kritiek. Voor mij lijkt soms allemaal wat té toevallig. Het past “toevallig” allemaal zo mooi in elkaar die puzzel dat de lezer net als Anton alles maar over zich moet laten komen en dus niet zo nauw betrokken wordt bij het verhaal. De spanning blijft ook beperkt maar dat is normaal in dit soort romans.




Al bij al een aangenaam boek om te lezn maar lezers die meer actiegericht zijn zullen hungading beter ergens anders kunnnen zoeken.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen