Boekverslag : Marga Minco - Het Bittere Kruid
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1658 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1658 woorden.
Druk: 36e druk, september 1992, Amsterdam, Bakker
Jaar van eerste druk: 1957
Aantal pagina’s: 87
Indeling: 22 getitelde hoofdstukken
Opdracht: “Aan de nagedachtenis van mijn ouders, Dave en Lotte,
Bettie en Hans”
Motto: “Er rijdt door mijn hoofd een trein vol Joden, ik leg het verleden als een wissel om…”
Beschrijven
Korte samenvatting
Als in 1940 de oorlog uitbreekt vlucht de familie Minco uit Breda weg. Na een tijdje keert de rust weer terug en Vader denkt dat het niet zo’n vaart zal lopen en dat de Duitsers hen wel met rust zouden laten. In het eerste jaar van de oorlog wordt Marga ziek en moet ze kuren in Utrecht. Haar ouders vluchten in de tussentijd naar Amersfoort waar Marga na het kuren ook heen gaat.
Een paar dagen later komt Vader thuis met een pakje waar gele sterren in zitten vanaf dat moment was het voor hen verplicht om zo’n gele ster op hun kleren te dragen.
Op een dag komt er bericht uit Amsterdam dat Marga’s zus Bettie en haar man door een overvalwagen zijn meegenomen.
Bij Marga thuis komt ook bericht dat ze zich moeten melden maar Marga en haar broer Dave krijgen een verklaring van de dokter en Dave’s vrouw Lotte moet hun verzorgen. Zodoende hoeven ze zich niet te melden. Marga’s ouders vluchten daarop naar Amsterdam en na een tijdje haalt Marga de ster van haar jas, pakt de trein en reist naar Amsterdam. Alles verloopt goed.
Nadat Marga een tijdje bij haar ouders in Amsterdam woont, komen er opeens mannen binnen. Vader zegt dat Marga de jassen moet halen maar Marga glipt ongemerkt het huis uit. Ze gaat dan naar het onderduikadres van Dave en Lotte, eveneens in Amsterdam. Ze blijven daar tot de vrouw van het huis achterdocht krijgt, ze beslissen daarop naar Utrecht te gaan. Als in Utrecht blijkt dat er geen plaats is voor Marga keert ze wederom terug naar Amsterdam, waar ze naar een landarbeidersgezin wordt gestuurd. Als Marga’s geld opraakt wil ze het arme gezin niet langer tot last zijn. Daarom zorgt Wout dat ze een nieuw persoonsbewijs krijgt en dat ze verder in Heemstede kan onderduiken.
Na de bevrijding zoekt Marga de broer van haar vader op in Zeist (hij is niet opgepakt omdat hij met
een niet-joodse vrouw getrouwd is).
Als Marga op een dag hoort dat haar oom overleden is mist ze zijn geloof; het terugkomen van haar ouders, Bettie, Hans, Dave en Lotte.
Het perspectief
Het verhaal wordt verteld vanuit het ik-perspectief. Je leest met de gedachten van de ‘ik’ in het verhaal. Ook voel je haar gevoelens. Het is dus een ‘ik-verhaal’. Je kan de naam van de ik-figuur niet opmaken uit het boek. Maar omdat het boek een waargebeurd verhaal is en omdat het boek gaat over Marga’s belevenissen in de Tweede Wereldoorlog is het ook een autobiografie.
De tijd
Het verhaal speelt zich in het verleden af (in de Tweede Wereldoorlog).
In het verhaal verstrijkt ongeveer 5 jaar; het begint in 1940 en eindigt een tijdje na de bevrijding.
Er wordt een keer een langere tijd overgeslagen en aan het eind van het verhaal krijg je een terugblik.
De plaats van handeling
In het begin speelt het verhaal zich af in de woning van een joodse familie in Breda (Familie Minco)
Na een tijdje vluchten de ouders naar een kamer in Amsterdam, even later volgt hun jongste dochter hen. Dave en Lotte verblijven op een ander adres in Amsterdam. De jongste dochter komt ook nog even in Utrecht, maar gaat dan door naar Haarlem. Ze komt bij onbekenden op het platteland terecht maar moet daar al gauw weer weg. Op het eind bezoekt ze nog haar oom in Zeist.
Karakters
Marga is de hoofdpersoon. Je kan je in haar situatie inleven en ze heeft namelijk rechtstreeks te maken met het probleem van de Jodenvervolging. Doordat het een autobiografie is, is het dus door Marga geschreven en gaat het hele boek over haar en krijgt zij de meeste aandacht. Daarbij is Marga een karakter, omdat ze in het boek ouder en wijzer wordt. Ze leert namelijk dat Duitsers wel gevaarlijk zijn, terwijl ze aan het begin van het boek, net als haar vader, vrij optimistisch was en niet bang. Ook is Marga angstig voor de Duitsers en voelt ze zich schuldig als ze haar ouders heeft achtergelaten.
Vader van Marga: achtergrondpersoon. Hij geeft diepte aan de hoofdpersoon door haar te ï met zijn positieve kijk op de oorlog, verder is hij een type, want je weet alleen maar van hem dat hij optimistisch is. Hij is ook niet uitgebreid omschreven in het boek.
Moeder van Marga: achtergrondpersoon. Ja kan niet met haar gevoelens meelezen en ze krijgt vrij weinig aandacht in het boek. Ze is zorgzaam en bezorgt.
Dave, broer van Marga: Ook zijn gevoelens zie je niet echt en je weet alleen dat hij een dappere jongen was, omdat hij dat drankje nam voordat hij naar de keuring voor het werkkamp moest.
Lotte, vrouw van Dave: Marga kan het goed met haar vinden. Lotte is de vrouw van Dave. Ze wordt niet uitgebreid beschreven en ze is dan ook een type. De enige karaktereigenschap die je van haar te weten komt is dat ze net als de moeder van Marga een zorgzaam en bezorgd type is.
Motieven
In het verhaal en in de structuur van het boek komen duidelijk elementen de joodse cultuur naar voren. Dat komt onder andere naar voren in hoofdstukindeling. Het boek heeft 22 hoofdstukken. Dit is een bijzonder getal in de joodse cultuur. Het Hebreeuwse alfabet telt 22 letters en de Klaagliederen bestaan ook elk uit 22 verzen. Hiermee wilde de schrijver mogelijk het boek de uiterlijke vorm van een klaaglied geven.
De vorm
Het boek is ingedeeld in 22 hoofdstukken, die getiteld zijn. En het heeft 87 bladzijden.
Je kunt het verhaal onderscheiden in drie onderdelen. Het eerste deel bestaat uit de eerste twee hoofdstukken die het voorspel tot de gebeurtenissen vormen (mei 1940-april 1941).
Het tweede deel loopt van hoofdstuk 3 tot en met hoofdstuk 17. Hierna wordt de tijd van de felste jodenvervolging (april 1942- mei 1943) beschreven. De hoogtepunten hierin zijn het en wegvallen van Bettie (hoofdstuk 6), de ouders (hoofdstuk 15) en Dave en Lotte (hoofdstuk 17).
Het derde deel loopt van hoofdstuk 18 tot de epiloog, in dit gedeelte van het boek staat de hoofdpersoon centraal. De opdracht en het motto van het boek kunt u boven aan dit leesverslag vinden.
Het interpreteren
Centrale thema
Het thema van het boek is: de problemen en angsten die de Joden in de Tweede Wereldoorlog hebben gehad en hoe lang deze tijd nog zal nawerken in de periode die erna komt. Marga mag zich dan wel goed hebben gered uit de oorlog, ondanks de spanning en angst die ze heeft gehad en de gevaarlijkste momenten dat ze bijna werd opgepakt, is de titel niet voor niets ‘Het Bittere Kruid’. De dingen die ze heeft meegemaakt zullen nog lang een rol blijven spelen in haar leven. Ze zou nog lang pijn en verdriet kennen omdat ze eigenlijk zonder reden haar familie is kwijtgeraakt in de oorlog.
De titel
De titel komt van Exodus 12:8, waarin wordt verteld over de instelling van het Paasfeest als de Joden in Egypte zijn. Een van de voorschriften luidt dat er ongezuurde broden en bittere kruiden gegeten worden. De bittere kruiden herinneren aan de bitterheid van de slavernij in Egypte, en de ongezuurde broden herinneren aan de haast waarmee het volk wegtrok. De titel ‘het Bittere Kruid’ slaat dus op alle moeilijkheden, verdriet die Marga moest doorstaan. Ik vind deze titel mooi gevonden, het geeft goed weer hoe erg het wel niet was in de Tweede Wereld Oorlog.
De plaats van handeling
De plaatsen waar het verhaal zicht afspeelt wisselt vaak. Hierdoor wordt goed de spanning weer gegeven van het voortdurend moeten vluchten.
Karakters
Dit boek is geschreven naar aanleiding van het eigen leven van de schrijfster, Marga Minco. Er is dus alleen maar verband met het leven van de schrijfster.
De vorm
Ik vind de indeling goed, het waren misschien wat veel hoofdstukken voor een boek dat niet echt heel dik is. De schrijfstijl vond ik ook goed, het verhaal was duidelijk te lezen.
De morele achtergrond
Het maatschappelijke gebeuren komt in al zijn facetten tot uiting in dit boek. Dit komt doordat dit boek een autobiografie is. Marga Minco heeft dit allemaal echt zelf meegemaakt. De grote verhaallijn komt overeen met de werkelijkheid. De jodenvervolgingen, de razzia’s, de keuringen en de momenten wanneer mensen werden meegenomen naar werkkampen en niet meer terugkwamen. Dit zijn allemaal dingen die echt zijn gebeurt in de Tweede Wereldoorlog. Aangezien de Tweede Wereldoorlog nog bij iedereen redelijk ‘vers’ in het geheugen ligt, wordt er nu nog steeds bij stilgestaan.
Literaire achtergrond
Marga Minco Zij is geboren in Ginneken op 31 maart 1920 en is Nederlands schrijfster. Uit een joods gezin dat tijdens de bezetting werd weggevoerd is zij de enige overlevende. Zij was gehuwd met de schrijver/dichter Bert Voeten (1918–1992). Een groot deel van haar werk is door oorlogservaringen gekleurd. Dat geldt voor haar debuut Het bittere kruid (1957), dat in 1985 is verfilmd door Kees van Oostrum. De verhalen die niet direct op de oorlog betrekking hebben, gaan wel altijd over eenzaamheid en isolement. Het toeval, even absurd als tragisch, speelt er een belangrijke rol in. Haar stijl is sober en zorgvuldig. Zij schrijft ook korte verhalen en kinderboeken.
Het beoordelen
De inhoud
De schrijfster heeft het thema goed neergezet in het verhaal. Het was duidelijk te merken hoe erg het geweest moet zijn om in die tijd geleefd te hebben als jood.
De vorm
Qua vorm was het boek goed te lezen. Je kon het verhaal makkelijk volgen en er waren weinig moeilijk woorden.
De achtergrond
Doordat de schrijfster het hele boek zelf heeft meegemaakt komt haar visie erg goed over op de lezer.
De idee
Het boek gaat over een joods gezin dus er komen binnen het gezin weinig tot geen onchristelijke dingen voor.
Eindoordeel
Ik vond het een mooi boek om te lezen. Dit vooral omdat ik sowieso graag oorlogsboeken lees.
Het feit dat de schrijfster alles zelf had meegemaakt gaf een extra realistisch tintje aan het boek waardoor het nog plezieriger las.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen