Boekverslag :  - Paula
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2817 woorden.


Uitgever: wereldbibliotheek

Plaats van uitgifte: Amsterdam

Druk: 15e druk

1e Nederlandse druk uitgegeven in: 1994

1e oorspronkelijke druk: 1994

Land van uitgave: Spanje

Vertaalt uit het: Spaans

Door: Adri Boon

Oorspronkelijke titel: Paula

Omslagontwerp: Joost van de Woestijne

Foto omslag: Marcia Lieberman, San Fransisco, USA

Aantal pagina’s: 451

Dikte: 20 cm



Het is een blauw boek met een zwarte streep in het midden.

Op die streep staat de titel en de auteur.

Evenals een foto van Isabel Allende. Deze foto is in het kleur.

Ook op de zijkant staat de titel en de auteur.

Op de achterkant staat:

‘ Als haar dochter Paula in coma ligt en zonder herinneringen ronddoolt in et duistere gebied tussen leven en dood, besluit Isabel Allende haar dochter het kostbaarste te schenken dat zij heeft: het verhaal van haar leven. Een fascinerend en aangrijpend boek, geschreven met een openhartigheid zoals die alleen mogelijk is tussen moeder en dochter.’

Ook staat er op de achterkant nog een verwijzing naar het boek ‘ Brieven voor Paula’ met daarin brieven van lezeressen.

Samenvatting


Paula is de dochter van Isabel Allende. In de bloei van haarleven komt zij in een coma terecht als gevolg van een porfyrie aanval. In deze coma zal zij een jaar blijven leven. Porfyrie is een stofwisselingsziekte, die haar broer Nicolàs en haar vader Michael ook heeft.



Isabel Allende is al een bekend schrijfster als haar dochter in een coma raakt. Zij wil dan ook het proces van schrijven gebruiken, eerst om Paula haar levensverhaal te vertellen, maar later als helingsproces omdat ze weet dat Paula het nooit zal lezen.



Isabel begint met te vertellen over haar overgrootouders, immigranten met een zuiver Baskisch bloed, die in de eerste jaren van de vorige eeuw voet aan al op Chili zetten. Veel vertelt ze daar niet meer over, het gaat meteen al verder met Tata en Memé, opa en oma. Tata’s vader was al vroeg gestorven, dus moest Tata als oudste de kost verdienen. Hij wordt verliefd om Memé, een vrouw met een bijzondere gave. ‘Zij kon de toekomst voorspellen, gedachten lezen, met dieren praten en met haar blik voorwerpen verplaatsen.’ (blz. 10)

Het is dan ook geen makkelijk huwelijk tussen Tata en Memé, maar Memé is wel de enige vrouw waar Tata ooit van gehouden heeft en hij is er dan ook ondersteboven van als zij overlijd. Tata was een zeer eenvoudige man. En met het overlijden van zijn geliefde vrouw die eenvoud samengegaan met somberheid. Niets in het huis mocht verplaatst worden en meer van dat soort dingen. Tata is nog heel lang blijven leven zonder zijn vrouw. Maar is uiteindelijk na een paar hele zware jaren (van onder andere de militaire coup) toch heengegaan.



Isabels moeder wordt geboren tussen de twee wereldoorlogen in. Isabel heeft een erg goede band met haar. Later als de twee van elkaar verwijderd zijn blijven ze elkaar elke dag brieven sturen. Van Isabel’s vader horen we weinig, behalve dat hij Thomas Allende heet. Isabel heeft ook helemaal geen contact met hem. Op een dag wordt Isabel gevraagd hem te identificeren, maar ze weet niet eens hoe ze er uit ziet. Isabel’s moeder en vader zijn niet lang getrouwd geweest. Al na een paar jaar, en na 3 kinderen verwekt te hebben is hij er op een dag vandoor gegaan, Isabel’s moeder met de kinderen achterlatend. Isabel heeft dan ook geen hoge dunk van haar echte vader. De man die wel een vader voor haar geweest is, is oom Ramón, de tweede man van haar moeder. Eerst wouden ze niets met elkaar te maken hebben, maar later zijn Isabel en oom Ramón naar elkaar toe gegroeid. Mede omdat oom Ramón haar steeds goede adviezen gaf.

Bijv. toen ze een bal had en zij daar helemaal geen zin in had omdat ze niemand kende zei hij: De andere mensen zijn banger dan jij. Van dit advies heeft ze nog veel gebruik van gemaakt.



Oom Ramón was een diplomaat, Isabel heeft dan ook heel wat van de wereld gezien. Isabel heeft 2 broers, Pancho en Juan. Zij deden allerlei ‘wilde spelletjes’ met haar, zoals haar op het vernuis laten staan en dan het gas aandoen. Later is ze dankbaar voor deze wilde spelletjes omdat dat haar gehard heeft. Ze ging vroeger ook veel op vakantie naar de kust. Daar hadden ze een huisje. Daar bij de kust is Isabel een keer verkracht door een oude visser. De visser zei ze nies tegen haar opa mocht zeggen omdat die hem anders ging vermoorden. De volgende dag is die visser dood aangetroffen. Isabel dacht dat het haar schuld was.



Isabel werkt als journalist en is in één van de weinige televisie programma’s te zien. Zo krijgt ze enige bekendheid. Rond deze tijd ontmoet ze ook Michael. Een van Engelse afkomstige immigrant. Zijn ouders waren erg Engels. Zijn vader waste altijd zijn handen en zijn moeder bakte altijd taarten en was altijd heel gastvrij. Later is zij, Granny wordt ze genoemd, in verval geraakt. Ze begon heel erg te drinken toen ze werd gescheiden van haar kleinkinderen (deze moesten samen met Isabel en Michael het land uit vanwege de militaire coup) Ze dronk altijd al wel, maar Paula verborg eerst de flessen van haar. Later toen Paula wegging was er niemand meer die de flessen verborg en voelde Granny zich alleen maar slechter. Ze verzorgde zichzelf niet meer en het huis was een grote bende. Een tijdje later is Granny gestorven. Haar man kon het maar niet accepteren, en dacht dat ze nog steeds bij hem was. Hij is later gestorven in een ziekenhuis voor dementen.



Michael en Isabel gaan trouwen, kopen een huisje en krijgen 2 kinderen, Paula en Nicolàs. Ze hebben het wel moeilijk. Michael studeert eerst nog en Isabel moet voor het inkomen zorgen. Later in 1973 komt de militaire coup. Niet totaal onverwacht, maar toch als een verassing. Eerst trekken ze zich er niet zoveel van aan, en helpen ze waar ze maar kunnen. Maar het werd op den duur toch wel gevaarlijk, ook omdat Isabel natuurlijk de achternaam Allende had en het nichtje was van Salvador Allende. Ze vluchten naar Venezuela, waar haar moeder en oom Ramón ook al waren heen gevlucht. Eerst voelde ze zich daar helemaal niet thuis. Later is ze toch gaan inzien dat dit haar nieuwe thuis moest worden. In Venezuela is ze er ook achter gekomen dat ze niet meer van Michael houdt en dat ze uit elkaar zijn gegroeid. Ze gaan dan ook scheiden. Paula en Nicolàs, nu al bijna volwassen geworden, zagen het wel aankomen. Isabel schrijft daar haar eerste boek ‘ het huis met de geesten’. Ze komt erachter dat schrijven haar echte roeping is. Pas na haar derde boek durft ze zich een schrijfster te noemen. Als ze naar Amerika gaat ontmoet ze Willie, haar huidige man. Ze zijn nu getrouwd.



Door het hele boek lopen stukje over hoe het op dat moment met Paula is.

Paula is getrouwd met Ernesto en leidt en gelukkig leven als lerares. Dan krijgt ze last van haar porfyrie, Ze komt in een coma terecht. Paula ligt in een ziekenhuis in Madrid. Ze wordt aan allerlei onderzoeken onderworpen. Ze komen er achter dat er eigenlijk geen hersenactiviteit is. Isabel wil er echter niet aan dat haar meisje zal sterven. Ze blijft er in geloven dat Paula beter zal worden. Ze wil Paula dan ook mee naar huis nemen, naar San Francisco, maar de porfyrie specialist zegt dat ze niet vervoerd mag worden. Dan moet Paula van de intensive care af. Ze is inmiddels wel wat vooruit gegaan. Ze kan zelf ademen en ze heeft haar ogen open, maar verder niets. Ze wordt overgeplaatst naar de gewone afdeling. Hier wordt ze verzorgd door haar moeder die een op een echte zuster begint te lijken. Isabel heeft het er natuurlijk heel erg moeilijk mee, ze slaapt slecht en heeft allemaal nachtmerries. Je maakt in het boek ook kennis met de mensen die bij Paula op de zaal liggen. Een tijdje later mag Paula vervoerd worden. Isabel neemt haar mee naar huis. Naar San Fransisco. Hier zijn er weer allemaal dokter die zich met haar bezig houden. Die dokters bevestigen wat de dokters in Madrid ook al zeiden, dat er geen hoop meer op herstel is. Isabel heeft zich daar ondertussen ook al bij neergelegd en schrijft het boek nu meer voor zichzelf omdat ze weet dat Paula het toch niet meer zal lezen. Ze neemt Paula mee naar het huis waar zij en Willie wonen, en zorgen daar voor haar. Isabel roept nog de hulp in van verschillende alternatieve genezers, maar dat mocht ook niet baten. Ze heeft nu ook echt ingezien dat ze Paula moet laten gaan, en ook Ernesto kan haar nu laten gaan. Ze kan nu vredig sterven. Toch duurt het nog even voor ze ook echt heen gaat. Maar op zondag 6 december sterft ze vredig.



Ik zal in deze samenvatting veel dingen zijn vergeten. Er gebeurt dan ook zo veel in dit boek, dat het onmogelijk is dit op twee kantjes te vertellen. Het belangrijkste heb ik proberen te vertellen. Omdat het een boek is dat maar in 2 delen in verdeeld, is het moeilijk om in de samenvatting tussenkopjes te gebruiken. Ik heb wel alinea’s gebruikt, zodat het wel overzichtelijk is.

Thematiek


Een paar belangrijke thema is het boek zijn:

  • De dood. De (bijna) dood van Paula, maar ook de dood van de visser, de dood van Isabel’s vader, van haar grootvader. Dit thema komt meerdere keren terug.

  • Rouwverwerking. Mede door het schrijven van het boek, rouwt Isabel. Het hele boek is dus een soort rouwverwerking.

  • Moeder- Kind relatie. Het boek is eigenlijk gebaseerd op de relatie tussen moeder en kind. De relatie tussen Isabel en Paula. Deze twee hebben een sterke band, daardoor kon Isabel dit verhaal ook schrijven.



Motieven


Enkele motieven die bij deze thema’s horen zijn:

  • Het steeds terugkeren van de dood van de schipper.

  • Tata heeft het steeds over de dood, en Isabel mag hem dan ook net alleen laten als de dood eenmaal komt.

  • Het acceptatieproces van Isabel.

  • Isabel blijft vechten voor haar dochter.

  • Isabel blijft praten tegen haar dochter.

  • Isabel blijft tegen haar zeggen dat ze van haar houdt e.d.



Structuur


Het is een biografisch boek.
Het bestaat uit 2 delen en een epiloog.

  • Deel 1: december 1991- mei 1992.

  • Deel 2: mei – december 1992.


Dit geeft de tijd aan wanneer het in werkelijkheid gebeurt.

Isabel wisselt stukjes van vroeger af met stukjes van hoe het op dat moment met Paula is.

Het is een aaneenlopend verhaal, wel verdeelt in alinea’s.

Personages


De belangrijkste personages zijn:

  • Isabel: Isabel is de moeder van Paula, en degene die het boek schrijft. In het boek wordt het grootste gedeelte van haar leven verteld. Paula ligt in een coma en Isabel heeft het er erg moeilijk mee. Zij gaat een boek schrijven voor Paula, zodat zij haar herinneringen zal lezen. Later schrijft ze niet meer voor Paula, maar voor zichzelf. Paula zal het toch nooit meer lezen.

  • Paula: Zij is degene voor wie het boek in eerste instantie wordt geschreven. Zij is ziek en logt in een coma. Er is geen kans meer op herstel.



De bijpersonen zijn:

  • Tata: De opa van Isabel. Isabel heeft veel van hem gehouden ondanks dat het een stugge en ouderwetse man was.

  • Memé: De oma van Isabel. Zij heeft bijzondere gaven. Isabel heeft veel steun van haar gehad.

  • Isabel’s moeder: Diegene die er altijd is voor Isabel. Jarenlang schrijft ze elke dag een brief aan haar moeder.

  • Oom Ramón: De tweede man van Isabel’s moeder. In het begin konden Isabel en oom Ramon niet goed met elkaar opschieten, maar mede door de goede adviezen die hij haar heeft gegeven is de band versterkt.

  • Nicolàs: De broer van Paula.

  • Ernesto: De man van Paula. Hij houdt heel erg veel van haar. En toont een erg grote genegenheid die veel mensen ontroerd.

  • Michael: De vader van Paula, de eerste man van Isabel.

  • Willie: De tweede man van Isabel.



Tijd


Er wordt over een erg grote tijd verteld in het boek. Van het begin van deze eeuw tot wanneer het boek geschreven is, in 1991/ 1992.

Het boek is chronologisch. Met steeds weer flashbacks naar het verleden waarover Isabel vertelt, die flashbacks worden ook in chronologische volgorde vertelt.

De tijd die verteld wordt over Paula in het ziekenhuis duurt ongeveer 1 jaar. In die tijd is het boek ook geschreven.

Plaats


Het grootste gedeelte speelt zich af in Madrid in het ziekenhuis. Later in het boek in San Francisco. Het vertelde gedeelte speelt zich voor het grootste gedeelte af in Chili, maar ook in andere delen van de wereld, bijv. Libanon, Venezuela, Amerika enz.

Auteur


Isabel Allende werd op 2 augustus 1942 uit Chileense ouders geboren in de Peruaanse hoofdstad Lima. Haar vader werkte daar toen.

Isabel groeit op in Santiago, Chili.

Als Isabel 3 is gaat haar vader bij haar moeder weg.

Haar moeder hertrouwd met een diplomaat: oom Ramón. Omdat hij diplomaat is reizen ze veel.



Isabel rolde na haar eindexamen vanzelf in de journalistiek. Ze was onder andere redactrice van een kinderblad en van een feministisch tijdschrift. Ze was zelf ook erg feministisch.

Ze is ook presentatrice op tv, en krijgt zo bekendheid. In deze periode schrijft ze ook een kinderboek en verschillende theaterstukken.



Na de staatsgreep in 1973 vertrekt Isabel met haar gezin naar Venezuela.

Toen haar grootvader op sterven lag is Isabel begonnen met een brief aan hem te schrijven.

Deze brief is uitgegroeid tot: ‘ het huis met de geesten’ . (1982)

Liefde en politiek geweld zijn er de thema’s in, net zoals in haar tweede boek: ‘ liefde en schaduw’(1984). Pas nadat ze haar derde boek heeft geschreven: ‘ Eva Luna’ durft Isabel zichzelf ook daadwerkelijk een schrijfster te noemen en durft ze de stap te zetten helemaal voor haar schrijverscarrière te gaan. Eva Luna komt terug als vertelster in het boek ‘ het goud van Tomas Vargas’ (1990)

Daarna schrijft ze nog ‘het oneindige plan’ (1991)

Dan komt ‘Paula’ aan de beurt, dit autobiografische werk komt in 1994 uit.

2 jaar nadat haar dochter is overleden.



Na ‘Paula’ schrijft ze nog enkele boeken:

Afrodite (1997)

Fortuna’s dochter (1999)

Portret in Sepia (2000)

De stad van het beest (wordt (is?) gepubliceerd in 2002)

Kort overzicht van haar leven:



  • 1942: Isabel wordt geboren

  • 1945: Isabel’s vader verlaat haar moeder, en haar moeder vertrekt terug naar chili.

  • 1953-58: Isabel’ moeder trouwt met oom Ramón.

  • 1958: Isabel ontmoet Michael.

  • 1962: Isabel trouwt met Michael.

  • 1963: Paula wordt geboren.

  • 1966: Nicolàs wordt geboren.

  • 1975: Isabel vertrekt met haar familie naar Venezuela.

  • 1981: Isabel’s opa overlijdt.

  • 1987: Isabel scheidt van Michael.

  • 1988: Isabel trouwt met Willie.

  • 1991: Paula wordt ziek.

  • 1992: Paula overlijdt.



Opvallende zaken


Een stukje wat ik zelf heel leuk vond. Het staat op blz. 94/95. Et is een dialoog tussen Isabel en oom Ramón. Ik vind dat een leuk stukje omdat ik toen ik het eerste stuk van het dialoog las zoiets had van ‘ moet dat nou, het is wel een beetje spotten’. Maar toen ik verder las, las ik de clou van stukje. Het vond het wel een leuk fragmentje. Eigenlijk kun je hier als lezer ook wel wat mee en dat vind ik wel grappig.

Waardering


Ik had verwacht dat het een mooi boek was, doordat de achterkant zo veelbelovend leek.

Toen ik er eenmaal in begonnen was vond ik het echter een beetje tegenvallen.

Ik vond het helemaal niet aangrijpend. Ik vond het een beetje saai en veel te uitgebreid verteld.

Later begon ik het boek echt leuk te vinden. Er zaten zelfs heel erg humoristische stukken in.

Toen begon ik het boek ook echt te waarderen en wou ik ook verder lezen.

Mijn uiteindelijke menig is wel positief. Ik heb het boek wel met plezier gelezen.

Ik vond het wel een mooi verhaal. Maar het stond een beetje van me af.

Doordat het verhaal wat Isabel vertelt zich voornamelijk afspeelt in Chili krijg je het idee dat het al heel lang geleden is gebeurt. Maar dat is helemaal niet zo. En ook bij het verhaal van Paula kreeg ik het idee dat het allemaal heel ver van me af was. Maar eigenlijk is dat helemaal niet zo. Het is eigenlijk allemaal nog maar pas geleden. Toen ik foto’s had gezien van Isabel, Paula en de rest van de familie kreeg het hele verhaal een gezicht. Ik kon nu foto’s bij de gezichten plaatsen. Het verhaal werd nu ook aangrijpender voor mij. Het kwam allemaal wat dichter bij. Paula was nog maar een heel jong meisje. En dat gedoe in het ziekenhuis (er werd bijv. gestaakt door het schoonmaakpersoneel, zodat het er erg vies was) dat is nog maar 10 jaar geleden. Moet je eens voorstellen dat zoiets nu gebeurde!

Mijn eindoordeel is dan ook dat het een erg mooi boek is, het is goed geschreven, op een aangrijpende manier waar ik pas op eind achterkwam. Er zijn wel erg veel details in het boek verwerkt, waardoor het soms een beetje saai wordt.

Het werk geplaatst in plaats en tijd van ontstaan


Isabel schreef haar boek in Spanje en de Verenigde Staten.

In het jaar 1991 en 1992.

In 1994 in het boek gepubliceerd in Spanje.

Het boek is erg goed ontvangen en kreeg zeer lovende recensies.

Waarschijnlijk omdat ze al een zeer bekend schrijfster was, en omdat Paula een autobiografisch boek is, wat geschreven is met een zekere hartstocht.

De mensen vonden het aangrijpend om het verhaal te lezen van een moeder waarvan de dochter op sterven ligt.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen