Boekverslag : Joost Zwagerman - Vals Licht
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3417 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3417 woorden.
1e druk: oktober 1991
Uitgeverij: De Arbeidspers, Amsterdam
Motto:
Weer gaat de wereld als een meisjeskamer open het straatgebeuren zeilt uit witte verten
aan.
Paul Rodenko
SAMENVATTING
Het boek gaat over Simon Prins, een student Nederlands in Amsterdam. Hij raakt
geobsedeerd door het hoerenleven. Sinds zijn vijftiende is hij al geïnteresseerd in
hoeren. Eerst dacht hij dat alleen oudere mannen daarin geïnteresseerd waren. Dat blijkt
dus niet zo te zijn, want een schoolvriendje (Johnnie Albeda) vertelde Simon dat jongens
ook door de straatjes liepen. Op een avond ziet Simon de broer van Johnnie (Steef) uit een
van de hoeren kamertjes komen. Steef ziet hem ook en Simon wordt daarom door Steef en zijn vrienden in elkaar geslagen. Hij wordt uitgemaakt voor jongste hoerenlopertje van de stad
en Simon trekt zich in zijn schulp terug.
Simon durft in het echt eigenlijk niet eens te tongzoenen. Toen Simon later in Amsterdam ging wonen ( hij kwam uit Alkmaar), deed hij zich voor als de vlotte jongen. Een groot gedeelte van zijn studiebeurs gaat op aan de hoeren. Vroeger, toen hij nog in Alkmaar woonde, belde hij vaak naar escortbureaus en dergelijke en vroeg dan naar de prijzen van bijvoorbeeld Frans,Grieks en Russisch. Hij dacht dat zijn eerste keer bij de hoeren heel speciaal zou zijn, maar dat viel tegen, maar hij kwam daarna steeds vaker bij de hoeren. Hij ziet op een gegeven moment Lizzie. Simon weet dan nog niet, hoe ze heet, maar ze heeft een heel bleek gezicht.
Hij ziet haar een paar maal in de stad en als hij weer eens langs de Ruysdaelkade loopt
ziet hij haar net en klant uitlaten en hij vraagt haar naar haar prijs. Hij wil wat bedenktijd en gaat naar huis. Simon douchet zich en gaat weer terug. Hij vraagt of hij haar naar huis mag brengen en ze stemt in, maar ze spreken af dat ze niets doen. Lizzie blijkt ook drie namen te hebben, Janice, Sylvia en haar echte naam Lizzie. Haar studentenhuisje blijkt een soort onderwaterkamer omdat al haar meubels groen zijn en de gordijnen ook de hele tijd dicht zitten. Lizzie gaat in een gloeiend heet bad en ze kletsen wat. Daarna vertrekt Simon weer en hij vraagt haar om een zoen, ze geeft die tegen de afspraak in. Op een zondagavond gaat Simon weer langs Lausanne de Ruysdaelkade. Ze kletsen wat in het keukentje en Tanja komt er ook bij. Ze hebben lol om hun vaste klanten die ze bijna allemaal een bijnaam hebben gegeven. Simon vraagt zich af of hij ook een bijnaam heeft gekregen, ijsje bijvoorbeeld, omdat hij ijsjes had gehaald voor hen. Lizzie is dol op ijs. Simon wordt verliefd op Lizzie. Hij vraagt veel en komt erachter dat ze twee dagen in de week werkt op de Ruysdaelkade.
Hij komt steeds vaker bij Lizzie en ze krijgen wat. Lizzie blijkt op olvarit en pillen
te leven. Ze houdt iedere dag een rituele Reiniging ( in bad gaan etc.). Niemand mag weten
dat Lizzie een hoerenbestaan leidt. Haar ouders ook niet, die overigens wel heel apart
zijn. Ze spreken af dat ze elkaar bij de bieb hebben ontmoet, waar ze het boek 'Nooit meer
slapen' van W.F. Hermans zocht en dat Lizzie in de horeca werkt. Lizzie komt nu ook vaker
bij Simon en ze slapen bij elkaar in de treintjeshouding. Na een tijdje komt Simon erachter dat Lizzie al eerder getrouwd is geweest met ene Jasper. Ook weet hij nu dat ze iets met Wesley heeft gehad. Lizzie wordt vaak achtervolgd door een mosgroene Opel. Dat blijkt ene Eddie te zijn, een vaste klant waar hij zich maar niets van aan hoeft te trekken van Lizzie. Simon komt erachter dat Lizzie niet alleen op de Ruysdaelkade werkt, maar ook bij Yab Yum, een escortbureau in Amsterdam. Dat vertelde Tanja hem. Ze werkte in totaal dus zo'n zes keer per week. Lizzie komt erachter dat Tanja dat aan Simon verteld had en ze schrijft een brief aan Simon of hij langs wil komen. Dat doet Simon en Lizzie vertelt over haar jeugd. Het blijkt dat ze vroeger in alles uit moest blinken van haar ouders, wat ze niet deed en dus moest ze vaak poetsen. Als het dan niet goed gedaan was, kreeg ze met een slipper slaag. Ook als het wel goed gedaan was, kreeg ze slaag voor de keer die nog moest komen. Ze heeft ook wel eens drie nachten buiten in een tentje geslapen als straf voor iets. Op haar zeventiende liep ze weg naar het JAC. Daarna ontmoette ze Jasper, op wie ze niet echt verliefd was, maar met wie ze toch ging samenwonen en trouwen. Ze zaten vrij krap dus stelde Jasper voor dat Lizzie bij een escortbureau (Yab Yum) ging werken. Dat deed ze. Lizzie verdiende zo goed geld, alleen wilde Jasper een steeds groter deel van haar geld hebben, dus scheidden ze. Wat later ontmoette ze Wesley Coelre, wat ook niet goed ging.
Hij vroeg haar op een keer geld te leen (f 9000) voor een installatieruimte en daarna heeft ze hem nooit weer gezien. Ook bleek hij toen niet op de school te zitten waarop hij zei dat hij zat. Ze was ondertussen gestopt bij Yab Yum, maar nadat Wesley weg was gegaan, ging ze weer bij Yab Yum werken en de overige dagen op de Ruysdaelkade.
Tijdens de periode van Wesley werkte ze op de singel. Ze had Wesley daarna nog maar een
maal gezien, toen zij met Tanja en Gerard in een discotheek waren. Hij werkte daar als
diskjockey. Simon kreeg hoofdpijnen. Hij wilde steeds meer van Lizzie weten. Hij merkte
niet dat Lizzie steeds meer bij hem zat en steeds minder op de kade. Ook was ze al bij
YabYum gestopt. Jasper Veneman kwam weer opdagen en het liep wat stroef tussen hem en
Simon. Tussen Simon en Lizzie ging het toen beter dan ooit, alleen ze deden het niet, omdat
Lizzie nog steeds op slot zat. Ze bedachten daarom kinderspelletjes. Simon schaduwt haar
op een dag en ontdekt dat ze een centrum voor drugverslaafden binnengaat. Hij komt er
achter dat ze dus gebruik heeft en heeft gesproken met de psycholoog Martin van Doorn, hij
heeft een zenuwtrek bij zijn ogen. Vele dingen worden Simon nu duidelijk. Tanja belt Simon
een keer op of hij haar op kan halen omdat Lizzie heel misselijk is. De mosgroene Opel is
er weer en Lizzie praat met hem. Ze vertelt Simon daarna dat ze geen last meer zullen
hebben van die Opel. (Wat ook zo is). Simon gaat boeken lenen uit de bibliotheek over
drugs om Lizzie beter te kunnen begrijpen. Maar Lizzie ontkent dat ze zo'n junk is uit de
boeken. Ze zitten nu steeds krapper met hun geld, omdat Lizzie amper meer werkt. Ze
besluiten daarom te gaan samenwonen op de kamer van Simon. De huisbazen van Lizzie
vroegen veel huur, toen ze nog werkte, maakte dat niet uit omdat ze genoeg verdiende.
Jasper helpt hen bij het verhuizen, omdat zij beiden geen auto hebben. Met behulp van een
busje brengen ze 's nachts de spullen van Lizzie over. De kleinere dingen hebben ze al
eerder overgebracht. Dit doen ze zo, zodat de huisbazen van Lizzie niet weten waar Lizzie
is gebleven, omdat ze nog een grote schuld heeft bij hen. Langzaam begint Simon te stelen
en twijfelt soms, of ze wel goed bij elkaar passen. Lizzie sliep 's nachts niet en at
vooral snoep. Ze sliep nu steeds vaker in de voorkamer, zodat Simon rustig kon slapen. Hij
was op aanraden van de psycholoog weer naar school gegaan maar, omdat hij thuis niet kon
studeren ging hij vaker naar een studiegenoot van hem, Nico Weuling. Op een avond belt
Lizzie huilend naar Nico. Ze vertelt Simon dat Jasper bij hem is en van alles aan het
meenemen is, zoals C.D.’s. Simon snelt naar huis, maar daar aangekomen is Jasper net weg. Hij fietst hem snel achterna en ziet dat Jasper de tram ingaat. Simon gaat ook de tram in en zet Jasper flink voor schut. De politie wordt er bij gehaald en ze gaan naar het bureau. Lizzie ziet het eerst niet zitten om zelf aangifte doen, maar uiteindelijk gaat ze toch mee. Jasper en Simon vliegen elkaar nog aan en de jongste rechercheur blijkt een klant van Lizzie geweest te zijn. Simon schreeuwt ook nog dat Jasper degene is die Lizzie aan de heroïne heeft geholpen. Lizzie ontkent dit eerst maar geeft dan toch toe.
Lizzie krijgt toch al haar spulletjes weer mee en ze gaan naar huis. Jasper wordt zelfs geen straf opgelegd. Ze vragen een geheim nummer, zodat Jasper hen niet meer kan lastig vallen. Lizzie is wel wat veranderd door dit incident. Ze gaat wat vaker naar buiten. Als Simon een keer ziek op bed ligt met griep, vraagt Lizzie hem of hij niet ergens anders (bij Nico of zo) uit kan zieken.
Simon wordt hierop boos en Lizzie biedt haar verontschuldigingen aan. Dan lukt het
eindelijk. Lizzie concludeert dat zij gewoon de leiding moet nemen. Simon besluit Wesley
Coelre op te sporen om het geld van Lizzie terug te krijgen. Hij vindt hem gemakkelijk via
zijn moeder, wat Simon verbaast. Ze spreken ergens af en Lizzie krijgt haar geld zo terug.
Simon stelt voor om zo alvast een gedeelte van de huisschulden af te lossen. Maar dat gaat
niet, omdat Lizzie het al heeft afgelost. Nu blijkt dat Lizzie nog veel meer en grotere
schulden heeft (40.000) aan onafbetaalde drugs. Ze had dus die 9000 beter niet af kunnen
betalen, omdat ze nu denken dat Lizzie weer geld heeft en dus ook weer aan het werk is. De
mosgroene Opel dook weer opeens op. Lizzie besloot dat ze beter kon gaan onderduiken.
Simon was bang dat Lizzie nu weer aan het werk ging en nooit weer bij hem terug kwam.
Lizzie ontkende dat. Ze waarschuwde Simon dat er wel mannen op de stoep zouden kunnen
komen uit die mosgroene Opel. Na Lizzies vertrek stonden er inderdaad drie mannen op de
stoep die wilden weten waar Lizzie was. Ze hielden Simon met zijn hoofd uit het raam, maar
hij wist het echt niet. Simon kan er niet meer tegen en vlucht naar Alkmaar. Hij zegt tegen zijn ouders dat het uit is tussen hem en Lizzie. (Ze weten wie Lizzie is omdat hij een keer met Lizzie bij zijn ouders is geweest). Maar erg lang houdt hij het niet bij hen uit. Hij mist Lizzie te veel en keert weer terug naar Amsterdam. Hij belde naar Lizzies tante, Janneke, die hij zo alleen maar ongerust maakte. Zij wist dus ook niet waar Lizzie was. Lizzie belde hem later en wist dat de mannen langs waren geweest, hij zou nu geen last meer van die mannen hebben. Lizzie zou alles afbetalen. Ze ging dus weer werken.
Simon weet zich nu weer geen raad en gaat naar de psycholoog van Lizzie (meneer Van
Doorn.).Van hem hoort hij dat Van Doorn denkt dat Lizzie nooit verslaafd is geweest. Maar
hij zegt dat Lizzie dat misschien zei, omdat ze bang was voor de liefde van Simon. Toen dat
echter niet hielp en Simon alleen maar meer van Lizzie ging houden ,begonnen Lizzies
moeilijkheden. Ze had namelijk in haar jeugd geleerd enige affectie altijd te wantrouwen.
Martin van Doorn verbiedt Simon het tegen Lizzie te vertellen. Nu heeft Simon dus weer een
andere waarheid omtrent Lizzie gehoord. Na dit verhaal ging Simon naar zijn huisarts met
de mededeling dat zijn partner drugverslaafde is. Hij kreeg daarop slaappillen. Ook nam
Simon thuis de telefoon niet meer op.
Toen Lizzie plots terugkwam, ontstond zo ook een ruzie. Lizzie verweet Simon dat hij
nooit de telefoon opnam en Simon verweet Lizzie dat ze weer gewerkt had. Hij wou ook weten waar. In Groningen bleek. Simon vertelde Lizzie toch wat Van Doorn hem verteld had. Lizzie vertelde nu weer een verhaal over ene Philippe die ze van Yab Yum kende. Ze hielp hem met drugs in bewaring nemen en weer af te geven, maar toen Philippe (die over hun geld waakte) alles kwijt was, moest Lizzie het goed maken. Ze moest nog een keer een grote zending bewaren, dat deed ze en ze gaf het mee aan twee Fransen. Later stonden er twee
Nederlanders op de stoep die die zending claimden.
Lizzie had het dus aan de verkeerde meegegeven. (twee mensen van die Philippe). Ze was
er dus gewoon ingeluisd. Nu had ze een hele grote schuld opgelopen. Het was dus nog veel
meer geweest dan die 40000. Na dit verhaal snapte Simon alleen nog niet, waarom ze zich als
junkie had voorgedaan. Dus ook dat legde ze uit. Een junk had namelijk niks te verliezen,
alleen toen ze die 9000 had gegeven, had ze een probleem . Want hoe komt een ex-junk nu
ineens aan zoveel geld. Dat weekend draaien ze wat om elkaar heen en als Simon slaapt (door een stiekem ingenomen slaappil), kondigt Lizzie aan dat ze vertrekt. Het vertrek verloopt verder emotieloos. Simon gaat daarna een tijdje bij Josje Leenhart wonen. Zij is op vakantie met een paar vriendinnen en zit in Zuid-Afrika. Hij past daar op. Af en toe gaat hij nog naar zijn eigen kamer terug en een keer ziet hij dat Lizzie al haar spullen heeft meegenomen. Ze had ook schoongemaakt, maar er lag verder geen briefje. Josje kwam eerder terug, omdat ze ruzie had gehad met haar vriendinnen. Ze werd verliefd op Simon en er ontstond een korte affaire. Ze maakt kennis met zijn ouders (hij ook met de hare) en die zijn helemaal weg van haar. Op wintersport gaan ze ook. Maar Simon houdt het niet langer (in januari) en belt de tante van Lizzie (Janneke). Hij krijgt Lizzie aan de telefoon.
Ze spreken wat af op het station in Nijmegen. Lizzie was erg veranderd. Ze droeg andere
make-up, ze werkte niet meer, ze studeerde (ook Nederlands) en ze had een nieuwe vriend.
Ze woont bij haar tante op een zolderkamertje dat eruit ziet als dat van een zeventienjarige. Bijna worden ze intiem, maar Lizzie zegt dat het geen zin heeft en toch gedoemd is te mislukken. Ze hebben te veel geleden. Ze nemen weer afscheid en weer in Amsterdam gekomen zit hij in de taxi en ziet hij een folder van Yab Yum en die nacht droomde hij negen nutteloze dromen, hij wist niet meer waar ze over gingen, maar dat was niet erg. Hij droomde over alles wat hij al wist.
Analyse en interpretatie
Titelverklaring:
Figuurlijk betekent 'vals licht':
Lizzies leven bestaat uit leugens, maar na verloop van tijd kwamen die leugens aan het
licht, omdat Simon erachter kwam, wat zich werkelijk in Lizzies leven afspeelde.
Letterlijk betekent 'vals licht':
Het licht in de onderwater kamer van Lizzie. Omdat de gordijnen altijd dicht zijn, komt
er geen zonlicht in haar kamer.
Ze gebruikt kaarsjes om haar kamer te verlichten. Citaat pagina 119: "Zo was het
begonnen en zo zou het zich herhalen, in vele varianten maar in steeds hetzelfde valse
licht van verrukkelijke onschuld."
Motto:
Weer gaat de wereld als een meisjeskamer open, het straatgebeuren zeilt uit witte verten
aan (Paul Rodenko).
Dit betekent : Lizzie leeft niet in de werkelijkheid, ze leeft in een land van leugens. Langzamerhand komt de waarheid naar boven, waar ze eigenlijk zo bang voor is. Conclusie, hoe goed je leugens ook zijn, de waarheid komt altijd naar boven.
Genre
Psychologische roman
Idee / Thema
Het verhaal gaat over de liefdesrelatie tussen Lizzie en Simon, over eerlijkheid en
bedrog.
Motieven:
Het motief van de kleur groen die elke keer terugkomt in het verhaal, bijvoorbeeld van de onderwaterkamer, de mosgroene Opel , haar gifgroene opoefiets, enzovoort. De kleur groen symboliseert wraak en jaloezie.
Thematiek:
opbouw / volgorde van de gebeurtenissen:
Het is een niet-chronologisch verhaal, want er zitten een aantal flashbacks in het
verhaal. De meeste flash-backs gaan over Simons jeugd.
structuur / samenhang:
Alles hangt goed met elkaar samen, want Simons jeugd heeft alles met de rest van het
verhaal te maken.
spanning / verhaallijn:
Er zijn twee verhaallijnen, de ene gaat over Simons jeugd en de andere over zijn relatie
met Lizzie.
Spanning
In het begin van het boek begint de schrijver meteen over Lizzie, de lezer is dan benieuwd
naar het verhaal dat erachter zit. Dat wordt langzaamaan duidelijk. Aan het eind blijkt dat een groot deel van de gekregen informatie niet waar is.
Begin en einde van het verhaal:
Het verhaal begint midden in het gedeelte waar ze al een relatie hebben, later komt de
lezer te weten wie ze is en waarom ze zo geheimzinnig deden. Het einde van het verhaal is
ook het einde van hun relatie, omdat Lizzie een nieuwe vriend heeft, Emile.
Personages:
De hoofdpersonages zijn Lizzie en Simon.
Lizzie is een round character, want je leert allerlei drijfveren van haar tenslotte kennen. Een zekere ontwikkeling in haar karakter is er wel. Zij is een prostituee en krijgt wat met Simon.
Simon is ook een round character. Hij is eigenlijk wel de hoofdpersoon. Hij is een student Nederlands en geobsedeerd door de wereld van de prostitutie. Hij krijgt ook een relatie met Lizzie.
De bijpersonages zijn Jasper Veneman, Wesley Coelre, Tanja en pa en ma Roos. Dit zijn allen flat characters.Evenals de personen
Jasper Veneman, de ex-man van Lizzie.
Wesley, de ex-vriend van Lizzie.
Pa plus Ma Roos, de ouders van Lizzie.
Tanja is een collega van Lizzie op de Ruysdaelkade.
Gerard is de vriend en beschermer van Tanja.
Nico Weuling is een medestudent van Simon.
Josje Leenhart: Met haar krijgt Simon op het laatste nog even iets.
Tijd
Het speelt zich in de jaren ’90 af. Het verhaal speelt zich ongeveer in zes tot acht maanden af. Vanaf de flashback in zijn jeugd, waar hij 15 is duurt het verhaal zo’n 10 jaar.
De verteltijd is 276 bladzijden.
Verhouding tussen vertelde tijd en verhaaltijd
Over de periode tussen zijn 15e jaar en totdat hij Lizzie ontmoet, wordt niet veel verteld.
De tijdsvolgorde:
In het begin komen er wel flashbacks voor naar zijn jeugd. Maar verderop in het boek
blijft het verhaal chronologisch, zonder flashback.
Tijdsperspectief:
In dit boek zit een personale verteller, want je ziet het verhaal door de ogen van Simon.
Vertelsituatie:
Het is een hij vertelsituatie.
Ruimte
Het verhaal speelt zich letterlijk af in Amsterdam, figuurlijk speelt het verhaal zich
voornamelijk af in de onderwaterkamer van Lizzie . Dat is een ondersteunend verband, want
de kamer van Lizzie is donker en duister, wat angst en verdriet symboliseert. Lizzie is ook
angstig voor de buitenwereld om haar heen. In werkelijkheid is ze ook verdrietig om het
leven dat ze eigenlijk leidt, vandaar de leugens.
Taalgebruik
Het was gemakkelijk te begrijpen. Er zijn mij ook verder geen eigenaardigheden opgevallen.
De manier van vertellen is wel goed, alleen te langdradig. Er worden teveel dingen te uitbundig beschreven.
Mening
Het onderwerp springt er in dit boek duidelijk uit. De jongen die geobsedeerd is door de
wereld van de prostitutie. Op zich ligt het onderwerp buiten mijn belevingswereld, omdat
ik ook niets weet van de prostitutie en die hele wereld. Ik vind wel dat het er zeer ingewikkeld aan toe gaat, dat had ik ook niet verwacht. Ik weet nu wel dat er ook prostituées zijn die het echt alleen voor het geld doen. Ook is het onderwerp zeer diepgaand behandeld
Het verhaal heeft de hoofdstukken een beetje gemixt. Dat is eigenlijk alleen in het
begin. Een hoofdstuk jeugd, dan een hoofdstuk nu, dan een hoofdstuk jeugd, etc. Tot we op
hetzelfde punt zijn. Het boek is wel makkelijk te lezen, want het gaat eigenlijk steeds
maar om een ding: de relatie van Simon en Lizzie. De gebeurtenis op het politiebureau was
wel spannend. Het einde is eigenlijk niet zo bevredigend. Ik had liever gezien dat ze
opnieuw begonnen en alles goed kwam. De sfeer is heel apart. Een beetje van de wereld
afgezonderd. Ik vind die Jasper af en toe wel een beetje vervelend.
Op een gegeven moment wordt het iets moeilijker het boek te begrijpen en dus minder
interessant, maar dat verandert weer.
Bouw
Eigenlijk zit er wel wat vaart in. Je begint gelijk met Lizzie, daarna heb je weer terugblikken. Alles hangt goed met elkaar samen, want Simons jeugd heeft alles met de rest van het verhaal te maken. De bouw is verder niet ingewikkeld en ook lopen de verhaallijnen niet door elkaar. (Althans niet hinderlijk). Alleen in het begin heb je dus een paar terugblikken.
Personages
Ik zag de personages duidelijk voor me. Ik snapte alleen hun gedachtegangen niet. Ze
hadden eigenlijk allebei veel problemen met als hoofdzaak de rotte jeugd van beiden. Ik
had geen personage met wie ik echt kon meeleven. Ze hebben me ook niet verder beïnvloed,
want zij denken allebei gewoon heel anders dan ik. Ik vind het stom van Lizzie dat ze
überhaupt begonnen is met dit werk. Ze reageren soms op iets terwijl ik soms het
tegenovergestelde verwachtte. Je komt over Simon het meest te weten, want het is dan wel
vanuit de derde persoon geschreven maar we volgen Simon.
Het taalgebruik
De taal was gemakkelijk te begrijpen. Er zijn mij ook verder geen eigenaardigheden opgevallen. De manier van vertellen is heel goed. Niet dat je je gaat vervelen.
Leeservaring
Ik vond het een leuk boek om te lezen, maar ik lees nu eenmaal alleen leuke boeken. Het was
zeer interessant om te zien hoe het er daar aan toe kan gaan. Echt een mooi boek.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen