Indeling :


Twee vrouwen is onderverdeeld in tweeëndertig

hoofdstukken, die telkens op een nieuwe bladzijde

beginnen. De hoofdstukken zijn niet genummerd en hebben

ook geen titel.

Aan het eind van het verhaal staat informatie over de

schrijver en waar en wanneer Mulisch dit boek geschreven

heeft: Lingueglietta, mei-juni 1975.

Er staat ook een stukje over de ontvangst van Twee

Vrouwen, geschreven door Tonny van Winssen.

Hierin geven verschillende mensen hun oordeel over het boek.


Motto:


Het motto van Twee vrouwen zijn twee versregels:

... weer doorsidderde mijn hart Eros, zoals de wind op

de bergen in eiken valt.

SAPPHO


Het motto is afkomstig van de Griekse dichteres Sappho

die veel (lesbische) liefdespoëzie schreef.

Waarschijnlijk bedoelt ze hiermee dat ook de liefde de

dood niet kan overwinnen en twee mensen zal scheiden,

totdat de ander ook zal komen te overlijden.


Thema:


Het thema van het boek Twee vrouwen is het

verschrikkelijke einde van een sterke liefde tussen twee vrouwen. Door de vreselijke dood van Sylvia zal Laura in het leven voor altijd van haar gescheiden zijn. Laura vindt zelfmoord hier de beste oplossing (waarschijnlijk), want dan is ze bij Sylvia.


Het subthema is: de dood wint het van de liefde. Je kunt nog zo van elkaar houden, maar als de een dood gaat, ben je lichamelijk toch van elkaar gescheiden. Je blijft wel van elkaar houden en aan elkaar denken, maar je mist je partner toch en er is een soort leegte in je leven.


Het orpheus motief speelt in dit boek een belangrijke rol.

Zoals Orpheus zijn Euridice in de mythe verliest door om te kijken, zo lijkt Laura Sylvia te verliezen door om te kijken naar de periode die Sylvia heeft doorgebracht met Alfred.

Perspectief:

Het perspectief is een vertellend-ik-perspectief: Laura

vertelt door haar ogen wat haar een paar maanden geleden

allemaal is overkomen. Het grootste deel van het verhaal

is een flash-back.

De andere personen worden dan ook beschreven zoals zij ze

ziet.

Samenvatting:

Op een nacht vindt Laura Tinhuizen een telefonisch

oproepbericht uit Nice in haar brievenbus. Haar vader is al enkele jaren dood en haar moeder zit in een tehuis in Nice. Als ze het tehuis belt, hoort ze dat haar moeder is overleden. Ze gaat meteen met de auto naar Nice. ‘s Middags luncht ze in Parijs, maar wordt na een tijdje rijden plotseling erg moe en duizelig. Toch rijdt ze door, maar als het niet meer gaat, besluit ze in Avignon een kamer te nemen.

Maar het is augustus, hoogseioen, en alle kamers zitten al vol. In het toeristenbureau zit een aardig meisje en zij stuurt Laura naar haar moeder. Deze vrouw heeft nog wel een kamer vrij. Laura mag er blijven zo lang ze maar wil. Bij deze oude mevrouw logeert Laura een tijdje en hier schrijft ze op wat haar is overkomen naast de dood van haar moeder.


Op een zaterdagmiddag in februari ziet Laura aan de overkant van de straat een vrouw staan die haar erg aantrekt. Ze ziet haar echter alleen van de achterkant en dus loopt ze naar haar toe. Ze maken contact en gaan naar het huis van Laura in Amsterdam.


De vrouw heet Sylvia Nithart, is twintig jaar, woont in Petten en werkt in een kapsalon in Egmond. Ze besluiten te gaan samenwonen. Voor Laura is dit de eerste keer dat ze een lesbische verhouding heeft, maar voor Sylvia niet. Laura is zeven jaar getrouwd geweest met de toneelcriticus Alfred Boeken. Laura kan geen kinderen krijgen en omdat Alfred wel kinderen wil, zijn ze gescheiden. Alfred is nu getrouwd met Karin en ze hebben twee kinderen.


De ouders van Sylvia mogen niet weten dat Sylvia een

lesbische verhouding heeft en daarom vertelt ze hun dat

ze de student Thomas Boeken heeft ontmoet en nu met hem

samenwoont.


Laura en Sylvia gaan samen naar Artis om foto’s te maken

en Laura neemt een foto van Sylvia en een vreemde jongeman. Als mevrouw Nithart dan onverwachts langskomt, geven ze haar deze foto en zeggen dat de jongen Thomas is. Laura speelt zijn moeder.


Ook Laura wil niet aan haar moeder vertellen dat ze een

relatie heeft met een vrouw. In mei gaan Laura en Sylvia

naar Nice. Laura zoekt haar moeder op, maar wil niet dat

Sylvia zich laat zien. Hierdoor krijgen Laura en Sylvia

hun eerste grote ruzie. Als Laura met haar moeder zit te

praten, komt Sylvia toch aanlopen. Laura’s moeder begrijpt meteen wat er aan de hand is en slaat naar Sylvia met haar wandelstok. Laura gaat weg van haar moeder en neemt Sylvia mee. Na deze gebeurtenis heeft Laura haar moeder nooit meer gezien.


Kort daarna gaan ze naar het toneelstuk Orfeus’ vriend.

Het hele toneelstuk wordt door mannen gespeeld en ook Orfeus’ geliefde Euridyke. Laura en Sylvia hopen in dit toneelstuk iets bekends te zien, iets wat ze in hun eigen relatie ook hebben. Hier komen ze Alfred en Karin tegen. Ze praten met z’n allen na afloop van de voorstelling en Alfred laat Laura weten dat Sylvia

'goedgekeurd' is.


Laura laat Sylvia haar werkplaats zien: het museum Zinnicq Bergman. Daar zegt Sylvia dat ze altijd bij Laura wil blijven en altijd van haar zal blijven houden, wat er ook gebeurt. Kort daarna wordt de relatie voor Sylvia te veel en gaat ze er tussenuit. Ze zegt dat ze naar haar ouders in Petten is, maar Laura hoort van Karin dat ze bij Alfred zit. Ze logeren in een hotel aan de Amstel. Laura denkt dat ze Sylvia voorgoed kwijt is en loopt dag na dag aan haar te denken.


Eind juli, als Laura uit het museum komt, ligt er een briefje in haar brievenbus, van Sylvia. Ze wil Laura graag even zien. Ze vertelt dat ze met Alfred naar Londen gaat en moet daarom haar paspoort hebben. Dat ligt nog steeds bij Laura. Ze neemt het mee en vertrekt.


Laura laat haar haar kort knippen en gaat wegens buikpijnklachten naar de dokter. Ze heeft hypertensie (hoge bloeddruk). Dit komt doordat Sylvia bij haar weg is. Ze gaat naar het monument op de Dam en denkt hard na over Sylvia. Ze moet kiezen: altijd aan haar blijven denken en elke dag betreuren dat ze weg is, of verder gaan met het leven? Ze kiest voor het laatste.


Op een avond in augustus ziet Laura Sylvia plotseling aankomen. Ze vertelt dat ze zwanger is en daarom naar Alfred is gegaan. Laura wilde een baby, dat had ze Sylvia verteld, en dat kindje wil ze nu aan Laura geven. Sylvia belooft Laura nu eeuwig trouw te blijven. Alfred heeft ze een briefje geschreven en kort uitgelegd wat de bedoeling is.


De volgende dag komt Alfred uit Londen en ze praten alles uit. Als hij weg is, gaan Laura en Sylvia samen uit eten en daarna laat Laura aan Sylvia haar speciale plekje op de zolder zien. Dit doet Laura goed en voor het eerst voelt ze aan de buik van Sylvia. Ze zijn erg gelukkig samen.


Als Laura een paar dagen later rustig in het museum zit te werken, belt de politie: er is een ongeluk gebeurd met Sylvia. Alfred heeft haar door haar hart, hoofd en buik geschoten en wordt meegenomen naar het politiebureau. Niet lang daarna krijgt Laura het bericht dat haar moeder is gestorven.


Nu is Laura een week in Avignon en voelt zich eenzaam. Ze is van de ene dode naar de ander gereisd. Onder haar raam ziet ze een bouwput.De laatste regel van het boek luidt dan: "Ik kan eerder beneden zijn dan de echo van mijn stem terug is".

Analyse:

Titel:


Het boek is Twee Vrouwen genoemd, omdat het gaat over de relatie tussen twee vrouwen.

Tijd:


Het verhaal is niet chronologisch verteld, want, behalve Laura’s reis naar Nice om haar moeder te begraven, is alles wat je leest een flash-back. Eigenlijk kan je twee verhalen onderscheiden: de reis van Laura naar Nice en de terugblik op de gebeurtenissen

met Sylvia.


De vertelde tijd is een paar maanden. Het begint in februari met de relatie van Laura en Sylvia en het eindigt in augustus.


De verteltijd is 126 bladzijden, maar hoe lang je erover doet om het boek te lezen, hangt af van de snelheid waarmee je leest.


Er is een tijdversnelling wanneer Sylvia niet meer bij Laura woont. Je leest de gedachten van Laura gedurende een langere periode, maar je leest niet precies elke dag wat ze doet of wat er gebeurt. Ook lees je niet wat er gebeurt tussen de dood van Sylvia tot aan de dood van Laura’s moeder.


Er zijn een paar tijdvertragingen, bijvoorbeeld wanneer

Laura Sylvia voor het eerst ziet (je leest dan precies

wat ze denkt, hoe ze zich voelt en wat er gebeurt) en

als Sylvia is vermoord en Laura de kamer komt binnenlopen.

Ruimte:


Het verhaal speelt zich voor een klein stukje in Frankrijk af (in Nice en in Avignon), maar alles gebeurt voornamelijk in Amsterdam. Het verhaal speelt zich in het voorjaar af. Daarom is

het in het begin, wanneer Sylvia en Laura gelukkig zijn, ondersteunend. Ze zijn gelukkig en buiten is het mooi weer. Mooi weer staat voor geluk. Later, wanneer Sylvia weg is bij Laura, is de ruimte contrasterend. Dan is het voorjaar, een vrolijke omgeving voor zo’n treurige gebeurtenis.

Personages:


Laura Tinhuizen: Zij is de hoofdpersoon in het verhaal. Ze is een round character, want in de loop van het verhaal kom je steeds meer van haar te weten en wordt ze een lesbiënne. Laura is vijfendertig jaar oud en zeven jaar getrouwd geweest met de toneelcriticus Alfred Boeken. Laura kan geen kinderen krijgen. Alfred wilde wel kinderen en daarom zijn ze gescheiden. Laura werkt in het museum Zinnicq Bergman. Haar vader was professor,

maar is al enkele jaren dood. Haar moeder zit in een tehuis in Nice en ze bezoekt haar af en toe.


Sylvia Nithart: Sylvia is twintig jaar oud en is de partner van Laura. Ze is geboren in Petten, maar wil liever in Amsterdam wonen, want in Petten voelt ze zich opgesloten achter de drie dijken. Sylvia is zwijgzaam en lijkt precies te weten wat ze wil. Ze heeft relaties met mannen en vrouwen gehad, dus deze lesbische relatie is voor haar niet nieuw. Sylvia is een flat character. Je komt in de loop van het verhaal steeds meer over haar te weten, maar haar karaktereigenschappen veranderen niet.


Alfred Boeken: Alfred is toneelcriticus. Hij is getrouwd geweest met Laura, maar van haar gescheiden, omdat hij kinderen wilde en zij ze niet kon krijgen. Hij is nu getrouwd met Karin en ze hebben twee kinderen. Alfred is een flat character: je weet een paar eigenschappen, maar hij blijft zoals hij is.


Karin: Karin is de vrouw van Alfred. Ze is een type, want je weet geen karaktereigenschappen. Ze komt in het verhaal alleen voor als de vrouw van Alfred.


De overige personages zijn types: je komt niet veel van ze te weten en ze spelen maar een kleine rol: De ouders van Sylvia;

De moeder van Laura; Thomas, de verzonnen geliefde van Sylvia;

Boekbeoordeling:


Ik vond het boek Twee Vrouwen een erg leuk boek. Het is makkelijk geschreven en ook lekker dun, zodat je niet het idee hebt dat er nooit een eind aan komt. Op het omslag van het echte boek is een detail afgebeeld van het fresco muurschildering) 'De

zegeningen van het goede bewind' van Ambrogio Lorenzetti.


Maar de omslagplaat op deze paperback laat een foto zien van een gebroken brug met een brand op de achtergrond.

De brug symboliseert waarschijnlijk de afstand tussen de twee vrouwen wanneer Sylvia dood is. Het vuur symboliseert de dood van Sylvia.


Het boek is spannend, want je wilt weten hoe het met Sylvia en Laura verder gaat en als ze uit elkaar zijn, wil je weten of ze weer bij elkaar komen. Het einde vind ik erg ontroerend, want je verwacht helemaal niet dat Sylvia vermoord wordt. Meestal loopt een romantisch boek gelukkig af en daarom geeft het je een schok. Dat Laura zelfmoord pleegt is aan de ene kant wel logisch: iedereen van wie ze hield is immers dood.


Het boek gaat over twee vrouwen, twee lesbiënnes, maar is daar niet cynisch, onfatsoenlijk of discriminerend over. Waarschijnlijk komt dat, omdat je het verhaal door de ogen van Laura ziet. En zij staat natuurlijk positief tegenover een lesbische verhouding.
Het verhaal is niet helemaal geloofwaardig. Het moment dat Sylvia Laura verlaat om zwanger te raken van Alfred, is waarschijnlijk verzonnen. In de werkelijkheid hoor je dit soort dingen nooit .


Je ziet de gebeurtenissen wel allemaal voor je en je zit

ook echt in het verhaal. De personen zijn ook echte mensen, ze hebben ups en downs in het leven meegemaakt.

Ik vind het boek niet helemaal goed in elkaar zitten. Tussen de rode lijn van het verhaal door lees je plotseling hoe Laura het onderweg naar haar overleden moeder in Nice heeft. Dit brengt verwarring en daarom heb ik het ook zo chronologisch mogelijk samengevat. Ik dacht eerst dat het boek vrij voorspelbaar was. Ik fantaseerde hoe het zou aflopen (Sylvia en Laura worden gelukkig samen en krijgen een gezond kindje), maar het liep echt heel anders af dan ik dacht.


Ik vind het jammer dat Sylvia is vermoord. Dat kwam als een nare verrassing. Ik had liever gelezen dat ze gelukkig werden met een kindje. Maar het is toch wel leuk dat het boek niet voorspelbaar is.

Harry Mulisch:


Harry Mulisch wordt op 29 juli 1927 geboren in Haarlem uit niet-Nederlandse ouders. Zijn vader, een voornalig legerofficier, is afkomstig uit wat toen Oostenrijk-Hongarije heette. Zijn moeder, een bankiersdochter, is afkomstig uit België.


Na de scheiding van zijn ouders in 1936 blijft Harry Mulisch bij zijn vader wonen en wordt opgevoed door een uit Polen afkomstige, Duitssprekende huishoudster. Met een joodse moeder en een vader die met de Duitse bezetters samenwerkt, beleeft Harry Mulisch de oorlogsjaren. Door zijn hoge positie weet zijn vader zijn joodse ex-echtgenote en halfjoodse zoon (die in die

jaren op het christelijk gymnasium in Haarlem zit) uit handen van de Duitsers te houden. Na de oorlog verblijft zijn vader drie jaar in een interneringskamp. Zijn moeder emigreert in 1951 naar de Verenigde Staten. Al op jonge leeftijd wijdde Harry Mulisch zich volledig aan het schrijverschap. Voor zijn roman Archibald Strohalm (1952) kreeg hij de Reina Prinsen Geerligsprijs.


Harry Mulisch wordt als een van de belangrijkste schrijvers van na de Tweede Wereldoorlog beschouwd. Hij heeft erg veel gepubliceerd: gedichten, romans, verhalenbundels, reportages, toneelstukken. In 1973 trouwt hij en wordt vader van twee dochters. De roman De aanslag (1982) werd een bestseller en de verfilming ervan won in 1986 een Oscar. Ondanks de verscheidenheid aan publikaties is de samenhang tussen Harry Mulisch’ werken groot. Ze zijn allemaal terug te voeren tot zijn levenfilosofie, die men magisch-mythisch kan noemen. In het grote werk De compositie van de wereld (1980) zet hij zijn filosofische theorieën uiteen.


Twee vrouwen werd niet door alle critici enthousiast ontvangen. Sommigen vonden de roman wel goed leesbaar en het verhaal door de verrassende wending wel spannend, maar zonder psychologische diepgang en vol vage verwijzingen naar diepere betekenissen. Anderen vonden het boek briljant. Het boek werd verfilmd.

Harry Mulisch is ook buiten Nederland erg bekend. De Duitse vertaling van het boek De ontdekking van de hemel (1992) is in Duitsland een groot succes. Eind 1996 wordt de roman ook in de Verenigde Staten juichend ontvangen. Harry Mulisch wordt hier door de critici op één lijn geplaatst met grootheden als Homerus en Dante.

Harry Mulisch is in de loop der jaren diverse malen flink in de prijzen gevallen. Om de belangrijkste te noemen: de Constatijn Huygensprijs in 1977, de P.C. Hooftprijs in 1978, de Diepzee-prijs in 1986 en de Prijs der Nederlandse Letteren in 1995.

• Archibald Strohalm
• Een Zwarte Idylle
• Harry Mulisch's Werk
• De Bezige Bij
• Het Stenen Bruidsbed