Boekverslag : Louis Paul Boon - Mijn Kleine Oorlog
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2300 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2300 woorden.
1. Boekbeschrijving.
Schrijver: Louis Paul Boon
Titel: Mijn kleine oorlog (met een voorwoord van Willem Elsschot)
Uitgever: Wolters-Noordhoff
Plaats van uitgave: Groningen
Druk: Grote Lijsters
Jaar: 1994
2. Korte samenvatting
Louis, de hoofdpersoon, maakt als soldaat de strijd bij Albertkanaal mee. De Duitse overmacht is groot, en de Belgen hebben een tekort aan ammunitie, eten en een legerleiding. Louis moet zich overgeven en wordt naar Duitsland gevoerd. In het kamp bezorgen luizen, prikkeldraad en honger Voncke, een medegevangene hallucinaties. Voor de meesten wordt het leven na een tijdje draaglijker: er komen kaartjes van huis en eten.
Dan komt een sprong van augustus 1940 naar mei 1944. In "Rode nacht" is de buurt doodsbang voor de bombardementen. Alles loopt goed af. In andere verhalen loopt het minder goed af, b.v. in "Van den Borre" met Van den Borre.
In een aantal verhalen gaat accent van de honger naar de manier waarop de gewone mensen proberen de honger te stoppen.
Vanaf 'het eerste uur' komen de verzetsmensen terug uit kampen.
Het boek eindigt met de zin: "Wat heeft alles voor zin?"
3. Verband
Het enigszins ruwe taalgebruik van Boon is onder andere voortgekomen uit het feit dat Boon na de oorlog een teleurgesteld man was. Hierdoor en door het feit dat de uitgever van het blad Zondagspost, waar Boon zijn verhalen voor schreef het hem vroeg, heeft Boon zijn belevenissen uit de oorlog gebundeld, enigszins veranderd en uitgegeven. Toen Boon 'Mijn kleine oorlog' wilde gaan uitgeven, was het moeilijk om een uitgever te vinden die het boek wilde uitgeven, omdat de maatschappij de aanvallen op de autoriteiten niet goed vond.
4. Thematiek
Het hoofdonderwerp is de belevenissen van gewone mensen in een dorp tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.
5. Tijd
De tijd waarin het zich afspeelt is de Tweede Wereldoorlog. Dit is van belang voor het verhaal. In het boek komen gebeurtenissen voor, die op een iets andere manier gebeurd zijn of geïnspireerd zijn op historische gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog in België, zoals de overgave van de Belgen. 'Mijn kleine oorlog' strekt zich over een vijftal jaren, het begin is de mobilisatie, het einde is kort na de oorlog.
6. Plaats
De plek waar het boek zich afspeelt blijft beperkt tot de voorstad van een provincieplaats, de meeste personages uit het boek zijn bewoners hiervan. De plek geeft geen eigen betekenis aan het boek, wel kun je de stad herkennen als Aalst, waar Boon jarenlang heeft gewoond en is geboren. De maatschappelijke situatie van de mensen in 'Mijn kleine oorlog' is wel van belang op hun ideeën en idealen. Het klimaat of landschap is niet van belang.
7. Perspectief
Het verhaal wordt verteld door een alwetende ik-verteller in het verhaal die een enkele keer Louis, en één keer Boon wordt genoemd. In sommige hoofdstukken verandert de verteller in een personale verteller. Door de manier van vertellen kom je te weten wat andere personen denken over een onderwerp
en waarom en voelen.
8. Karakteranalyse
Slechts een enkel personage komt in meer dan een verhaal voor. Dé uitzondering is de ikfiguur, de schrijververteller. In een drietal verhalen (De grens; Het eerste uur; Lof der Boswell Sisters) is hij behalve verteller ook hoofdpersonage, in andere verhalen bijfiguur/verteller.
De hoofdpersoon Louis is een getrouwde man die gevochten heeft in de Tweede Wereldoorlog en daar gevangen is genomen door de Duitsers. Louis heeft geen uitgebreid karakter, maar hij is ook geen type. Bijfiguren: in elk hoofdstuk komt minstens een nieuw bijfiguur voor, mensen die vaker terugkomen zijn Proske en Dinges (meerdere Dingesen in het verhaal)
9. Stijl
"Uw boek, dat gij alleen geschreven hebt om aan uw stomme smart en blinde angst te ontkomen en niet waanzinnig te moeten worden, zal de spiegel de afgrond de hel zijn waar komende geslachten zullen kunnen naar kijken-misschien wel mits tien cent te betalen zoals in het museum, want ook dan zullen er profiteurs rondlopen -om…och om wat? om te herbeginnen misschien."
De auteur gebruikt af en toe beeldspraak (blz. 10 ond./11 bov). In deze zin vergelijkt hij een boek met 'de spiegel de afgrond de hel zijn waar komende geslachten zullen kunnen naar kijken'. De auteur gebruikt nagenoeg geen buitenlandse en/ of moeilijke woorden en lange beschrijvingen. Wel gebruikt hij vaak 'en' aan het begin van de zin en weinig komma's. Verder gebruikt hij personificaties, zoals Beethoven (de muziek van Beethoven) en metonymia.
10. Waarom literaire kunst?
Ik vind "Mijn kleine oorlog" geen literaire kunst, ook al vind ik dat L. P. Boon dit boek goed heeft geschreven, al kun je vinden dat hij betere boeken heeft geschreven dan dit, zoals 'De Kapellekensbaan'; 'Zomer te Ter-Muren' en 'Pieter Daens'. Ik vind 'Mijn kleine oorlog' geen literaire kunst, omdat dit boek bestaat uit een wirwar van woorden, en er niet iets is dat deze wirwar regelt behalve de toevallige verschijning van de hoofdpersoon Louis en een paar andere bijfiguren. Ik besef echter wel dat men 'Mijn kleine oorlog' heel goed kan zien als literaire kunst, men moet het boek dan wel lezen, zoals Willem Elsschot schrijft in het voorwoord, niet als een literair criticus, maar met je hart.
11. Auteur
Louis P. Boon werd geboren in Aalst op 15 maart 1912. Toen hij twaalf was, werden nog een zus en een broer geboren. Na de lagere school afgerond te hebben, volgde hij twee jaar technisch onderwijs, maar werd van school gestuurd wegens het bezit van 'verboden boeken'. Hierna volgde hij avondlessen sierschilderen en overdag tekenen en beeldhouwen. Op zijn 16e moest Boon gaan werken, eerst als schilder later als onderhoudsmedewerker in de vrieskelders van een brouwerij. Hij trouwde met Jeanneke in 1936, in 1939 werd hun enige zoon Jo geboren. In de Tweede Wereldoorlog moest Boon in dienst, maar hij kwam in 1940 als krijgsgevangene in Duitsland terecht en werd na vier maanden al weer vrijgelaten. Dit komt overeen met hetgeen de hoofdpersoon overkomt, ook die wordt krijgsgevangene gemaakt, maar we komen niets te weten over de jeugd van de hoofdpersoon. Boons debuut als schrijver kwam in 1942 met het boek 'De voorstad groeit' bij de Belgische uitgeverij Manteau. 'De Voorstad groeit' kreeg in 1942 de Leo J. Kryn-prijs. In 1944 verscheen 'Abel Gholaerts', in de oorlog maakte hij ook nog 'Vergeten straat' af. In 1953 verscheen 'De Kapellekensbaan' waar hij al mee was begonnen in de oorlog. 'Mijn kleine oorlog' kwam in 1947 uit op basis van Boons dagboek uit de oorlog. Begin jaren vijftig verscheen 'De bende van Jan de Lichte' in afleveringen in Het laatste nieuws. 'De Kapellekensbaan' verscheen bij uitgeverij De Arbeiderspers, als een tweeluik met 'Zomer te Ter-Muren', uitgegeven in 1956. Andere boeken van Louis Paul Boon zijn: 'Wapenbroeders' (1955); 'Menuet' (1955); Niets gaat ten onder (1956); 'De Paradijsvogel' (1958); 'Het nieuwe onkruid' (1964, in 1972 verandert in 'Als het onkruid bloeit'); 'Mieke Maaike's obscene jeugd' (1972); 'Eros en de eenzame man' (1980). Hiertussen door kwamen de betere literaire werken van Boon: 'Pieter Daens of hoe in de negentiende eeuw de arbeiders van Aalst vochten tegen armoede en onrecht' (1971); 'De zwarte hand of het anarchisme van de negentiende eeuw in het industriestadje Aalst' (1976); 'Het jaar 1901: verhalen naar de politiearchieven der stad Aalst' (1977) en 'Het Geuzenboek' (1979).
12. Recensies
1: Deze recensent vindt 'Mijn kleine oorlog' 'een aanklacht tegen de sociale structuur van de maatschappij.' Pas na dertien jaar na de verschijning wordt 'Mijn kleine oorlog' in Nederland bekend, gekuist en vernederlandst. Ruwe termen en uitdrukkingen zoals 'zeikende' en 'ik schijt op' werden vervangen door 'plassende' en 'ik heb niks te maken met'. Hierdoor verloor 'Mijn kleine oorlog' aan spontaniteit en aan de felle stormachtige teksten waarmee het oorspronkelijk geschreven was door Boon, toen nog communist. De eerste druk is volkser, maar kwam in Vlaanderen niet van de grond omdat de maatschappij in 1945 strijdbaar links te worden, maar het land viel al snel terug in behoedzaamheid en het boek te gedurfd is. In het noorden drong het vanwege de import belemmeringen ook niet door. Pas in 1960 werd het herdrukt, hierin maakte Boon de stijl pittiger, bijvoorbeeld in een passage waarin de hoofdpersoon muziek van Beethoven en Bach ervaart als het geluid van een houtzagerij. De recensent vind zowel de uitgave van 1947 als die van 1960 "een aangrijpende caleidoscoop van die kleine Vlaamse mens in oorlogs- en bevrijdingstijd!" Verder reikt volgens hem Mijn kleine oorlog in zijn betekenis veel verder dan de oorlogen is Mijn kleine oorlog in zijn strijdbaarheid en zoektocht naar de waarheid op de humoristische manier nauwelijks overtroffen en heeft het gezelschap gekregen van Jeroen Brouwer's 'Het Verzonkene'. Elsschot, de 'ontdekker' van Boon noemt Mijn kleine oorlog een "oorlog aan de oorlog".
2: 'Mijn kleine oorlog' is 'verveeld en vervelend gedrentel-in-drek' en Boon is geen groot schrijver maar heeft wel een donker, schrijverstemperament. Verder is Boon op het ergste uit, kan het hem niet genoeg zijn en hebben al zijn de personen in zijn boeken geen enkel onbezoedeld plekje en is alles te dik, te vuil, te zwaar, te zwart, kortom te èrg, en dat de levens in Boons boeken lusteloos, doelloos, liefdeloos, goor en onwelriekend zijn. Boon heeft niet het vermogen wat de romanschrijver moet hebben, het vermogen om alles wat hij/ zij zijn/ haar lezers voorlegt, waar of niet, wáár te maken. Mijn kleine oorlog vindt de recensent 'een verfoeilijk geschriftje' omdat hij op dit boek zijn lelijke mooischrijverij bot viert. Boon schijn maar een doel te hebben: aandacht trekken, dit doet hij door bijvoorbeeld eigennamen zonder hoofdletter te schrijven, geen telwoorden te gebruiken maar cijfers en verschillende lettertypes te gebruiken.
3: Het grote boek over de laatste Wereldoorlog moet nog geschreven worden, maar hiervoor is de wereld nog niet voldoende tot rust gekomen. Wat er na de oorlog geschreven is zijn slechts pogingen om enkele kanten van de oorlog te laten zien. Een poging hiervan is de roman 'De gevleugelde soldaat' verschenen in 1916 van Paul Huineks. Een boek van een exuberantere aard dan het kalm, keurig en gekuiste Hollandse boek van Huinek is de reactie van Louis Paul Boon op de apocalyptische gruwelen der jaren van verwoesting en bezetting, Mijn kleine oorlog. Men kent Boon van "De voorstad groeit; Abel Ghoarts en Vergeten straat" waarin hij zijn mensenliefde en mensenkennis demonstreerde. In Mijn kleine oorlog trekt hij op een originele maar onbeheerste wijze ten strijde, waarbij hij zijn overspannen gevoel zo haastig lucht moest geven, dat hij geen tijd had hoofdtekens, leestekens en dergelijke bijkomstigheden. De Nederlandse lezers zullen, als ze eerlijk zijn en zich bewust zijn van de positie van de machteloze enkeling tegenover het mensonterende oorlogsgeweld moeten toegeven dat onder de wrange rauwe bolster een kern schuilt, die goed en rijp zal zijn, wanneer ze gerijpt is, wanneer het schrijnende sarcasme en galgenhumor is bezonken tot een doeltreffender en evenwichtiger betoog.
Vergelijking: de recesenten van de recensies 1 en 3 vinden Mijn kleine oorlog een goed boek, de recensent van recensie 2 vindt het geen goed boek.
De eerste recensent geeft weinig argumenten, maar de tweede geeft meer argumenten. De derde geeft wat minder argumenten, maar wel meer dan de eerste. Deze recensent wijdt een heel stuk uit over een andere schrijver, de andere twee wijden niet uit. De eerste recensie is een stuk langer en vertelt dan ook meer achtergrond informatie, zoals de veranderingen tussen de druk van '47 en die van'60. De tweede recensie is een stuk herhaling van wat in het begin van die recensie geschreven werd, alleen in een iets andere bewoording en alleen maar kritiek en verwijten op Louis P. Boon. De derde recensie wijdt uit over Paul Huineks boek 'De gevleugelde soldaat'.
13. Eigen recensie
Met sommige meningen van de recensenten ben ik het wel eens, bijvoorbeeld: "hij is op het erge uit"; "het boek is een aanslag tegen de sociale structuur van de maatschappij". Met een andere mening ben ik het niet eens: "Ik vind Mijn kleine oorlog een verfoeilijk geschriftje". Met de eerste mening ben ik het eens omdat dit klopt: het kan hem niet erg genoeg zijn. Er is geen mens dat niet helemaal vervuild was en te zwart, te vuil, te dik, kortom te erg was. Met de tweede ben ik het eens omdat alles waar die maatschappij voor staat in dit boek, in hetzelfde boek door Boon afgemaakt en onderuitgeschoffeld wordt. Bij de eerste mening wordt als verklaring gegeven voor het feit dat de recensent dat vind, dat Boon zich een kraan voelt als hij een vies woord gebruikt. Deze reden vind ik niet goed, hoewel ik het wel eens ben met de mening. Bij de tweede mening wordt geen uitleg gegeven. Met de derde mening ben ik het niet eens, omdat ik het niet eens ben met de reden die de recensent er voorop geeft. Deze is namelijk: "Allereerst en bovenal omdat ik mij verzet wanneer een schrijver een stof die zo bitter tragisch is, gegevens zo verschrikkelijk en onmenselijk, misbruikt om er zijn letterkundige foefjes en zijn lelijke mooischrijverij op bot te vieren." Ik ben het hiermee niet eens omdat ik de 'letterkundige foefjes' niet vind. Verder vind ik de gegevens niet zo 'verschrikkelijk en onmenselijk'. Dit boek betekent niet veel voor mij, hoewel het wel een leuk, maar chaotisch boek is. Er komen zoveel verschillende personen in voor, en maar één persoon twee of drie keer, dat je eigenlijk geen goede beschrijving van hun karakter krijgt. Personen die ik uitgesproken onsympathiek vond, zijn bijvoorbeeld madame Ondine en de (oude) Ekster.
15. Bronnenlijst
De drie recensies heb ik van Literom.
De gegevens die ik heb gebruikt bij de opdrachten 3; 12 en 13 heb ik gevonden in de bibliografie aan het eind van het boek en in kleinere mate in de recensies. Ik heb geen internetsites gebruikt bij dit boekverslag.
Verder heb voor verschillende opdrachten, gegevens gebruikt uit een andere recensie van Literom (ook bijgevoegd).
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen