Boekverslag : Kader Abdolah - De Reis Van De Lege Flessen : Roman
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3152 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3152 woorden.
De uitgever: Uitgeverij de Geus
Jaar van uitgave: 1997
Aantal bladzijden: 156
Motivatie boekkeuze
Toen we voor het zesde boekverslag, de lijst met boeken in het verwerkingsboek besproken, zag ik al een aantal leuke boeken. Bij die boeken stond ook Kader Abdolah met een aantal boeken. Ik had al eens van deze schrijver gehoord. Mijn zus kende ham via via. Ik zelf had hem een keer ontmoet, maar ik wist toen nog niet dat hij Kader Abdolah was. En mijn moeder had een van zijn boeken gelezen en zij had gezegd dat het een mooi boek was. Daarom wilde ik ‘de reis van de lege flessen’ gaan lezen.
Korte samenvatting van de inhoud
Blofazl is met zijn gezin gevlucht uit Iran, ze zijn daar vandaan gevlucht vanwege het dictatoriale gezag die daar aan de macht is gekomen. Ze komen in Nederland in een dorpje te wonen in een hoekhuis, daardoor heeft hij maar één buur. René is zijn buurman. Met René bouwt Bolfazl een band op. René helpt hem met zijn Nederlands en met problemen als hij die heeft. René woont samen met een man, maar hij heeft ook een dochter die bij hem in huis woont. Het blijkt dat René getrouwd is geweest, maar weer is gescheiden.
Op een dag merkt Bolfazl dat de dochter van René weg is, later vertrekt ook de vriend van René. Vanaf dat moment gaat het achteruit met René. En plotseling vertrekt René ook. Bolfazl maakt zich zorgen over René, hij vraagt in de buurt of mensen weten waar René heen is en waneer hij weer terug komt, maar niemand weet dat en het interesseert ook niemand. Net zo plotseling als hij weg ging, kwam René weer terug. Hij is in de war en het lukt hem niet om met een verroeste sleutel in huis te komen. Als Bolfazl dat ziet wil hij hem helpen. Als René een raampje inslaat, weet Bolfazl niet meer wat hij moet doen en roept om hulp. De mensen uit de buurt halen René op de grond totdat de politie komt. De politie neemt René mee. Bolfazl weet niet waar de politie René mee heen heeft genomen en hij vraagt zich dat ook een hele tijd af.
René is weer terug in zijn huis, maar ondanks dat hij er is, heeft Bolfazl het gevoel dat René niet terug is. Het is een andere René. Op een keer dat René Bolfazl roept, meldt René dat hij gaat verhuizen. René pakt een koffer en gaat weg.
René is al een hele tijd weg en Bolfazl heeft zijn leven zonder René weer opgepakt. Op straat komt hij René een keer tegen, de eerste keer herkent René niet. De tweede keer raken ze aan de praat en René geeft Bolfazl zijn nieuwe adres. Bolfazl is heel lang van plan bij René op bezoek te gaan, maar hij doet dat niet. Na een hele tijd gaat hij toch naar René.
Maar het was niet veel waard, voor Bolfazl was René er niet meer.
De telefoon ging, het was de ex-vrouw van René. Ze had een droevige mededeling: René is dood. René had zelfmoord gepleegd. Hij had een ansichtkaart met zijn laatste wensen in zijn zak. René wilde gecremeerd worden en alleen zijn ex-vrouw en Bolfazl mochten aanwezig zijn.
De ex-vrouw van René kwam nog bij Bolfazl langs. Anneke, de ex-vrouw van René, moest haar verhaal kwijt. Daardoor kon ze een eind achter het leven van René zetten.
Bolfazl kreeg een nieuwe buurman, Jacobus. Bolfazl had niet zoveel met Jacobus. Ze konden goed met elkaar opschieten, maar dat is dan ook alles. Jacobus had ook een vrouw, Mary Rose, zij kwam uit Mexico. Mary Rose was in Mexico toen Jacobus naast Bolfazl kwam wonen, dus Bolfazl leerde Mary Rose pas later kennen. Hij had meer met Mary Rose dan met Jacobus, waarschijnlijk omdat zij ook uit het buitenland kwam.
Bolfazl kreeg weinig post, maar er kwam een keer een ansichtkaart mee met de post. Het was een verjaardagskaart van Marinda, de dochter van René. Ze had op de ansichtkaart ook haar telefoon nummer en haar adres gezet. Bolfazl pakte dus de trein en reed naar Groningen.
Hij kwam al vroeg bij Marinda aan. Bolfazl zat bij haar tot dat avond aanbrak. Het bleek dat Anneke ook in Groningen woonde, dus besloot Bolfazl ook haar een bezoekje te brengen. Het ging goed met Anneke, ze woonde met een man en daar was ze blij mee. Toen hij thuis kwam hebben ze met z’n drieën onder het genot van een fles jenever gepraat over René, Bolfazl en meer.
De eerste persoonlijke reactie
‘De reis van de lege flessen’ is een interessant boek, het vertelt het verhaal van een vluchteling en dat verhaal hoor je niet vaak. Het boek is een boeiend boek, het verhaal blijft je boeien, je bent nieuwsgierig naar wat er gaat gebeuren. Het boek is dus ook nieuws-gierigmakend, er worden veel vragen gesteld, je wilt het antwoord wel weten. En het is ook spannend. Veel van die vragen worden beantwoord, maar er blijven ook vraagtekens hangen. Het was door al deze dingen ook makkelijk om te lezen. Als je wilt weten hoe het afloopt leest het erg snel.
De verdiepingsopdrachten
Welke verwachtingen had je voor dat je het boek ging lezen? Welke zijn uitgekomen en welke niet?
Ik dacht eerst dat het een humoristisch boek zou zijn, maar dat bleek niet het geval. Ik had ook gedacht dat er veel gebeurtenissen in zouden zitten en darbij veel gedachten van de hoofdpersoon. Er zaten minder gebeurtenissen in dan ik dacht, maar toch gebeurt er veel. Er zaten wel veel gedachtes in, net zoals ik had verwacht.
Waar speelt het verhaal en wat is de functie van de ruimte?
Het verhaal speelt in ‘huis, tuin en keuken’. Het speelt in de tuin van Bolfazl en zijn buren, het speelt in het dorp en in de stad en het speelt in huis, de huizen van Bolfazl, zijn buren, René, Marinda en in het huis van Anneke.
Op sommige plekken van de ruimte, heeft de ruimte een concretisering. Als Bolfazl dingen opvalt beschrijft hij die dingen met detail. Vallen hem geen dingen op, dan zal hij het niet beschrijven.
Soms roept de ruimte ook een sfeer op. Als hij in de tuin zit met René, dan roepen de stereen, de kou en het schaarse licht een stemming op. Ook wanneer hij in het huis van René foto’s en half afgemaakte beelden ziet, roept dat een stemming op in het verhaal.
Geef aan wat volgens jou de thematiek van het verhaal is. Geeft dus een interpretatie van de tekst. Deze interpretatie moet onderbouwd worden met verwijzingen naar relevante elementen en passages uit de tekst. Beschrijf de twee fasen van betekenis toekenning en geef aan wat de verhaallaag en wat de betekenislaag/thematische laag van het verhaal is. Geef aan wat de belangrijkste motieven zijn en hoe die samenhangen met de thematiek.
De thematiek van het verhaal is het leven van een balling en de verwerking van de vlucht. Herinneringen die bij hem opkomen als er iets gebeurt, zijn een teken van de verwerking. Hij associeert die gebeurtenissen met gebeurtenissen uit de tijd dat hij nog in zijn vaderland was. “Maar wie zou ik kunnen zijn zonder die herinneringen van mijn geboorteland? Hoe kan ik hier in dit vochtige land nar de betekenis van woorden zoeken zonder dat de kachel van mijn ouderlijk huis in mijn hoofd brandt.”
De eerste fase is de toekenning van de verhaallaag van de tekst. De verhaallaag is dat er bij Bolfazl verhalen en herinneringen naar boven komen van vroeger uit Iran. Hij beschrijft die verhalen van bijvoorbeeld Gasem de Verteller of Asgar de Kale.
De tweede fase is de toekenning van de thematische laag van de tekst. De thematische laag is de verwerking van zijn vlucht, dit doet hij door terug te denken aan zijn verleden. Zoals in de passage die ik net noemde staat: “Hoe kan ik hier in dit vochtige land nar de betekenis van woorden zoeken zonder dat de kachel van mijn ouderlijk huis in mijn hoofd brandt.”
Het motief van de tekst is dat Bolfazl is gevlucht en dat hij daar in Nederland mee moet leven. Hij leert er mee leven, door zich zijn verleden te herinneren.
Zoek secundaire literatuur over het boek van jou keuze. Bestudeer in de secundaire literatuur óf de relatie tussen het leven van de schrijver en de tekst, óf de relatie tussen de literatuuropvatting van de schrijver en de tekst, óf de relatie tussen het mens- en wereldbeeld van de auteur en de tekst. Kies één van deze drie aspecten waarin je je nader verdiept. Geef een verantwoording voor je keuze.
Ik heb me verdiept in de relatie tussen het leven van de schrijver en de tekst. Ik heb dit aspect gekozen omdat ik daar het meeste over kon vinden in de secundaire literatuur die ik gevonden heb.
Geef een correcte beschrijving van de gebruikte secundaire literatuur.
Frits van Exter ‘Een schrijver op de vlucht keert ooit terug naar huis’, uit: Trouw 19-02-1994, gevonden met LiteRom.
Maak van de gebruikte secundaire literatuur een samenvatting.
Kader Abdolah is gevlucht uit Iran. In Iran was hij o.a. ondergronds actief als schrijver tegen het bewind dat Khomeini voerde tegen het Koerdische volk. Zijn droom een schrijverstrijder te zijn leek uit te komen, maar hij werd ontdekt. Toen hij naar Nederland was gevlucht, dacht hij dat aan zijn schrijven een abrupt einde was gekomen.
De Nederlandse taal was voor hem eerst een vijand, maar hij ging Nederlandse boeken lezen. Hij begon met Annie M. G. Schmidt, en later ging hij moeilijkere Nederlandse schrijvers lezen. De taal was uiteindelijk geen vijand meer, maar ook geen vriend. Eerst schreef hij in het Perzisch, maar op die manier kon niemand zijn werk lezen en hij ging in het Nederlands schijven. Hij had een achterstand op de Nederlandse schrijvers, maar hij had vel meegemaakt in Iran en die gebeurtenissen kon hij gebruiken om die achterstand in te halen. Hij gebruikt het schrijven ook om zijn herinneringen te verwerken. ‘Hij moest het zijn buurman kunnen vertellen en niet allen om zijn eigen verdriet.’ Niemand mocht horen dat zijn moeder moest huilen om de moord op zijn broer. In Nederland kan hij huilen’ zegt hij zelf.
Hij worstelt nog steeds met de het Nederlands. Als hij in een gesprek het juiste woord niet kan vinden, dan vindt hij dat niet zo erg, maar in zijn boeken is hij druk in de weer de goede woorden te vinden.
Hij heeft nu een aantal boeken geschreven en de recensies zijn lovend, hij hangt met zijn foto tussen de Nederlandse schrijvers in het Literaire Café. Zijn werk is nu nog een klein boompje in tuin van de Nederlandse literatuur, maar hij wil die boom laten groeien zodat het zijn eigen schaduw schijnt.
Pas de in de secundaire literatuur gevonden informatie toe op het boek van jou keuze. Geef dus aan hoe de relatie is tussen leven en werk, áf hoe de relatie is tussen poëtica en werk, óf hoe de relatie is tussenmens- en wereldbeeld en werk.
“Toen we mijn broer moesten begraven, mocht niemand mijn moeder horen huilen. Wij waren niet de enige. Honderden, duizenden moeders durven niet naar het graf van hun vermoorde kinderen om te gaan huilen.”
Kader Abdolah heeft in Iran veel dingen meegemaakt. ‘Tien jaar oorlog, twee dictaturen, tien, twaalf jaar ondergronds, dood, vlucht, pijn en heimwee’, al deze dingen probeert hij te verwerken met zijn verhalen.
“Ik dacht: ik kan in Nederland huilen. Ik zal door de ogen van onze moeders huilen.
Wij hadden mijn broer in het geheim begraven. In Nederland droeg ik steeds zijn lijk op mijn rug. … Ik dacht dat ik de doden op mijn eigen manier moest begraven. Ik dacht dat ik de doden een stukje leven moeste geven. Ik moest mijn broer opnieuw begraven in de tuin van de Nederlandse literatuur. … Ik heb hem een stukje leven gegeven.” Zijn broer was altijd in zijn nachtmerries gekomen. “Toen ik het op papier had gezet, kwam hij lachend naar mij toe”, vertelt Abdolah
“Op de vlucht wordt je verleden het heden. Je loopt in een Zwolse straat, maar je wandelt in je jeugd in langs je ouderlijk huis.”
In zijn verhalen komen beide werelden samen, hierdoor verwerkt hij niet alleen de dood van zijn broer en anderen, maar zoekt hij ook een plek in Nederland voor zichzelf.
Eindoordeel
De uitgebreide persoonlijke reactie
Onderwerp
Wat is volgens jou het onderwerp van de tekst? Omschrijf het onderwerp in enkele woorden of één zin.
De ballingschap van een vluchteling.
Vind je het onderwerp boeiend, interessant? Waarom wel/niet?
Ja, er zijn veel vluchtelingen in Nederland, we hebben er dus veel mee te maken en met het verhaal kun je een beetje begrijpen hoe het is om een balling te zijn.
Vind je dat de schrijver het onderwerp goed uitwerkt of vind je dat het onderwerp oppervlakkig, zonder veel uitwerking en diepgang wordt beschreven? Leg uit waarom wel/niet?
Het hele boek gaat over de vlucht en hoe de hoofdpersoon daar mee om gaat, dus het onderwerp wordt goed uitgewerkt.
Gebeurtenissen
Welke gebeurtenis vind jij het belangrijkste in het boek en waarom? Vind jij dat die belangrijkste gebeurtenissen goed beschreven worden? Waarom wel/niet?
Dat René verhuist, is de belangrijkste gebeurtenis, want nu hij weg is breekt er een nieuwe fase aan in het leven van Bolfazl.
De gebeurtenis is goed beschreven, het is wel een kort stukje, maar in het echt duurt het ook niet lang als iemand weg gaat.
Vind je dat de gebeurtenissen de belangrijkste rol spelen of de gedachten en de gevoelens van de personage? Wat is je oordeel daarvoor?
Ik vind de gedachten en de gevoelens van de personage het belangrijkste in een verhaal, omdat de gedachten en de gevoelens van een personage de gebeurtenis veroorzaken en laten verlopen zoals die verloopt.
Beschrijf de gebeurtenis in het boek die de meeste indruk op je heeft gemaakt en maak duidelijk waarom?
De dood van René heeft de meeste indruk op mij gemaakt. René was een belangrijk persoon in het leven van Bolfazl. Toen René verhuisde was hij ook al weg, maar hij was er nog en Bolfazl ging ook nog bij hem op bezoek. Het was daarom ook een hele schok om te lezen dat René zelfmoord had gepleegd. Op dat moment liet het een gat in het verhaal.
Personages
Vind je de personages in dit boek herkenbaar en ‘levensecht’? Waarom
Ja, De personages die beschreven worden zijn echte mensen, zo doen ze zich ook voor. De karakters en de dingen die met de personages gebeuren, gebeuren in het echt ook. Daarom zijn de personages levensecht.
Vind je dat je je goed kunt verplaatsen in een van de personages? In welk personage? Vind je het belangrijk bij een boek dat je je goed in een personage kunt verplaatsen? Waarom?
Ja, alles wat gebeurt of wat de hoofdpersoon gaat doen, wordt uitgelegd. Daardoor kun je goed begrijpen waarom de hoofdpersoon dat doet en dat maakt het ook makkelijk om jezelf in de hoofdpersoon te verplaatsen. Het boek is in het ik-perspectief geschreven en daarom is het voor mij alleen mogelijk om me in de hoofdpersoon te verplaatsen.
Vind je de beslissingen van de personages begrijpelijk en aanvaardbaar? Welke wel en welke niet? Waarom?
Zoals ik al zei bij de vorige vraag, alles wat er gebeurt wordt uitgelegd. Dat maakt alles aanvaardbaar.
Opbouw
Vind je het verhaal ingewikkeld van opbouw? Zo ja, wat vind je ingewikkeld aan de opbouw?
Nee, ik vind het verhaal niet moeilijk van opbouw.
Zitten er veel terugblikken (flashbacks) in het verhaal? Vind je dat prettig of vind je dat vervelend?
Ja, er zitten veel terugblikken in. Bij dingen die gebeuren moet de hoofdpersoon steeds aan soort gelijke situatie van vroeger denken.
Zie je de gebeurtenissen door de ogen van één personage of zie je de gebeurtenissen vanuit verschillende personages? Vind je de manier waarop je in dit boek gebeurtenissen ziet, geslaagd of niet? Waarom?
Het boek is in het ik-perspectief geschreven en daarom zie je het verhaal door de ogen van één persoon. Het is de beschrijving van één persoon in het verhaal, daarom is het goed dat het door de ogen van één persoon is geschreven. Als het door de ogen van meerdere personen geschreven zou zijn, dan zou het verhaal verwarrend worden.
Taalgebruik
Vind je het taalgebruik in dit boek moeilijk of niet? Wat vind je moeilijk aan het taalgebruik?
Het taalgebruik is niet moeilijk. Ik denk dat dit komt, omdat de schrijver niet uit Nederland komt. Kader Abdolah is gevlucht uit Iran en omdat hij de taal nog moest leren gebruikt hij makkelijk Nederlands, hij kent nog geen of weinig moeilijk Nederlands. Het zoekt ook de goede woorden voor zijn verhaal en schrijft met korte zinnen. En dat is ook makkelijk.
Leverde de tekst veel problemen op door ingewikkelde beeldspraak, symbolische verwijzingen of ‘duister’ taalgebruik? Hoe heb je die problemen opgelost?
Soms gebruikt hij Perzische beeldspraak, maar dat levert geen problemen op. Hij legt de beeldspraak altijd uit, want anders komt het misschien niet goed over. Voordat hij de beeldspraak in zijn verhaal gebruikt, bedenkt hij eerst of het wel in het Nederlands kan worden vertaald.
Vind je het taalgebruik passen bij de personages en het onderwerp? Waarom?
Het taalgebruik past goed bij de personages. De hoofdpersoon en zijn familie spreken nog geen goed Nederlands, omdat ze nog niet lang is Nederland wonen. Ook bij de andere personages is het taalgebruik aangepast op de herkomst van de persoon, bijvoorbeeld gebrekkig Nederlands bij een Mexicaanse vrouw en goed Nederlands bij een Nederlander.
Evaluatie
Ik vind het boek nog steeds een mooi en goed boek, mijn eerste persoonlijke reactie is niet veranderd. Het boek is zelf nog wat interessanter en boeiender geworden, nu ik er meer van weet. De verdiepingsopdrachten met de secundaire literatuur en de uitgewerkte persoonlijke reactie hebben mijn eerste persoonlijke reactie versterkt.
Het maken van de verdiepingsopdrachten ging niet zonder moeite. Eerst kon ik geen secundaire literatuur over het boek of de schrijver vinden en toen ik dat had koste het me veel moeite en tijd de informatie uit die secundaire literatuur te halen. Dit kwam misschien ook wel omdat ik de stof niet goed beheerste. Ik moest vaak het boek erbij pakken om te kijken wat er met een aantal begrippen bedoelt werd.
Ik ben wel tevreden over de uiteindelijke uitvoering van de verdiepingsopdrachten, maar het zijn dat er fouten in zitten die ik zelf niet heb opgemerkt, omdat ik de stof niet goed beheerste. Ik heb het gevoel dat ik de stof nu wel goed onder de knie heb.
Het koste me geen moeite dit boek te lezen, het ging voor de verandering zelf best makkelijk. Omdat ik tijd had in de vakantie, heb ik het boek snel uit gekregen. Omdat het boek nieuwsgierigmakend was, ging het lezen ook snel, omdat ik graag door wilde lezen. En het taalgebruik was ook makkelijk en snel te lezen.
De volgende keer is het beter dat ik de stof in de voorbereiding goed bestudeer, zodat ik tijdens het maken van de verdiepingsopdrachten minder moeite zal hebben. En wat de rest van het maken van het verslag betreft, zal in alles hetzelfde doen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen