![]() |
Boekverslag : Arnon Grunberg - De Heilige Antonio
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 4118 woorden. |
Samenvatting Boekverslag 1 Vragen De kernbegrippen; per begrip aangegeven in hoeverre dit in De Heilige Antonio inderdaad tot de kern van het werk behoort. Spanning: er is een duidelijke spanning tussen de aanbidders van Raffaella en Tito en Paul. Tito en Paul wantrouwen iedere aanbidder, zo is er ook een spanning tussen de twee en Ewald Krieg. Ze vinden Ewald waardeloos en snappen niet want Raffaella in hem ziet. Tito en Paul laten het Ewald openlijk merken dat ze hem niet aardig vinden, hetgeen weer spanning oproept tussen Raffaella en haar twee zonen. -Een situatie waarin de spanning tussen de twee zonen en Ewald en Raffaella duidelijk is; ‘Samen eten,’zei Ewald, terwijl hij langzaam uit zijn stoel opstond,’dat is een van mijn favoriete bezigheden.’ ‘O ja?’ zei Tito. ‘Grappig.’ ‘Doe toch niet zo kil, Tito,’zei Raffaella. We gingen zitten. (Bladzijde Ook is er een spanning tussen Tito, Paul en hun Kroatische vriendin Kristen, al is deze niet negatief. Deze spanning houdt meer in de Kristen geheimzinnig is voor Tito en Paul en zij meer in raadsels spreekt voor hen. -Een situatie waarin de spanning tussen Tito , Paul en de Kroatische naar voren komt. ‘Woon je bij je ouders?’vroeg Tito. ‘dat gaat je niets aan, ‘zei ze. Toen pakte ze een spiegeltje uit haar tas en verfde haar lippen. Daarna trok ze een paar gekke grimassen in dat spiegeltje en zei: ‘ik kan er weer tegen. ‘Ze stond op en trok haar rok naar beneden. Dat was ook zo’n tic van de Kroatische. Altijd bezig haar rok naar beneden te trekken. ‘Mijn vader is een getrouwde vrijgezel,’zei ze. Ze keek ons even aan. Half boos en half wantrouwend. Zoals ze vaak keek. Toen zei ze: ‘Nou bedankt en tot morgen dan , hé.’ Humor; De humor die gebruikt wordt is heel vaak sarcastisch weer te geven. Niet echt grappige dingen komen in het boek naar voren, geen echte grappige citaten. Maar enigszins is er wel af en toe humor, in de simpele en vooral eenvoudige wijze van denken en doen van zowel Tito als Paul. Een voorbeeld; -‘We hebben een altaar nodig, ‘zei Tito. ‘Heb je niet iets in je tas zitten?’’Nee,’zei ze, ‘ik heb geen altaar in mijn tas zitten.’ Sadisme: Op zich is dit woord op meerdere manieren te interpreteren , daarom heb ik de letterlijke betekenis opgezocht in woordenboek. Sadisme= 1 lust tot kwellen, veelal verbonden met seksuele bevrediging. Dit boek gaat veel over onmogelijke dingen, ook liefde komt over als iets onmogelijks dat blijkt wel uit het feit dat de liefde van de Kroatische in de gevangenis zit, en zij prostituee is. Ook Raffaella is in de liefde niet al te gelukkig, zij heeft steeds aanbidders, haar bestaan bestaat grotendeels uit aanbidders. Aanbidders die maar voor even zijn. Kristen vindt het leuk om de twee jongens te kwellen, hun in spanning te laten, op sadistische wijze. Op het ene moment trekt ze ze aan en op het andere moment enkele seconden later stoot zij ze weer af. Het moment waarop Tito en Paul met de Kroatische op een flatkamertje zijn, mogen beiden Kristen bevredigen. Dit gebeurd op een enigszins harde wijze. Waardoor het te combineren is met sadisme. Seksuele bevrediging wordt als een lust afgeschilderd zonder gevoel. -Citaat: ‘Nee,’zei Tito. ‘Jawel,’zei ze, ‘beweeg.’’Nee,’zei Tito,’het hoeft niet meer.’Nu werd ze ongeduldig. ‘Beweeg,’riep ze,’godverdomme, beweeg.’ -‘Jij bent een snelle,’zei ze,’is je broer ook zo’n snelle?’ Herkenbaarheid: Dit boek heeft wel degelijk momenteel, dingen, personages die ik herken. Prostitutie wordt in meerdere boeken beschreven en vaak is de prostitué vergelijkbaar met Kristen, de prostitué van dit verhaal. Zij hanteert ook een onverschillige houding ten opzichte van mannen. Ook dat de zonen van Raffaella haar aanbidders komt heel herkenbaar over, zonen vinden over het algemeen mannen die met hun moeder omgaan voor puur een seksuele relatie niet te pruimen. Ook dit is een onderwerp wat in veel literatuur werken naar voren komt en steeds is er dezelfde spanning omtrent het laatst genoemde. Ook dat mensen zoeken naar oplossingen die eigenlijk onmogelijk zijn die vervolgens uitproberen en dat dat toch weer mislukt is herkenbaar. Overigens zijn Raffaella en haar twee zonen totaal vreemd in New York , zij komen immers van Mexico, en moeten ze wennen aan cultuur en dus de normen en waarden van Amerika. Al deze onderwerpen zijn herkenbaar. Het leven van deze mensen is gebaseerd op illusies en dat is heel herkenbaar, mensen vluchten van de realiteit en komen in een wereldje terecht die ver van de werkelijkheid verwijderd is. 2 De aspecten waarin Grunberg zijn literatuuropvatting heeft vervat. Anti-intellectualistisch: Dit komt heel duidelijk naar voren, er wordt absoluut geen gebruik gemaakt van moeilijke schrijftaal, moeilijke zins opbouwingen. Echter kun je je met betrekking tot de til De Heilige Antonio afvragen of het niet een ‘diepgaande’titel is. Het is geen gemakkelijke titel en roept veel vragen op. Ook de zin ‘Mijn vader is een getrouwde vrijgezel.’ Hetgeen wat Kristen zegt tegen Tito en Paul is geen gewone opmerking het is toch enigszins een verwarrende opmerking, waarvan de betekenis niet zo snel duidelijk is. Geen diepzinnige pretenties:Dit is ook niet helemaal waar, ik verwijs naar de vorige alinea, Kristen doet vaker vreemde uitspraken en ook de titel De heilige Antonio is niet al te licht, zo af en toe bevat het boek toch enige diepgang, uiteindelijk bevat het hele boek diepgang, want het gaat om De Heilige Antonio, de heilige van het onmogelijke en het hele leven van de twee zonen en Raffaella is gebaseerd op onmogelijke dingen, illusies. Ook is het niet meteen duidelijk dat Kristen een prostituee is. De kunst stennis te maken: Dit lukt wel behoorlijk in het werk van Grunberg. Want bij het onderwerp ‘aanbidders’ maken de jongens zich behoorlijk druk laten dit ook aan tafel merken aan Ewald. Ze laten merken dat ze Ewald niet moeten. Ook tijdens een etentje in het restaurant waar ze samen met moeder en Ewald heengaan. Gaan ze lawaai maken, Ze gaan trommelen en zetten bij wijze van spreken het hele restaurant op de kop. Ook met betrekking tot de Kroatische, ze zijn daar veel mee bezig, schrijven zelfs uitspraken van haar op achter in een schriftje met de datum erbij! Ja er wordt heel wat opgeblazen in het verhaal van Arnon Grunberg. -Het licht werd uitgedraaid . Een paar lege oesterschelpen vielen op de grond. Maar we sloegen door. De mensen die niet met hun bestek op de tafel trommelden riepen: ‘Wat is dit voor service, wat is dit voor restaurant?!’ De lezende keukenmeid in ons allen te betoveren: Deze zin doet me denken en het gegeven dat keukenmeiden laag opgeleid zouden zijn. Het is de vraag of dat zo is maar daar ga ik even vanuit, Het boek is heel direct geschreven, hel duidelijke taal, er wordt niet om feiten heen gedraaid. Ik denk dat men daarmee bedoeld, dat dit boek gewoon voor iedereen te lezen is. Het is heel gemakkelijk zonder al te veel rara fratsen geschreven. Daarom denk ik dat inderdaad wel de keukenmeid in ons naar boven wordt gehaald, we zakken even naar een eenvoudiger niveau en hoeven niet al te veel na te denken, tenminste als je geen vragen over het boek hoeft te maken zoals nu het geval is! -En na een lange stilte zei Tito: ‘O jezus.’En Paul zei: ‘Mooi is-ie niet.’ ‘Eerder lelijk,’zei Tito. ‘Als hij niest komt er snot uit zijn mond.’ ‘En dat blijft dan op het tapijt liggen,’zei Paul. ‘Hij bijt nagels,’zeiden we. ‘Hij gebruikt een smerige aftershave.’ ‘Hij heeft een rooie neus.’ ‘Hij houdt niet echt van je.’ ‘Hij maakt zijn brillenglazen niet schoon.’ ‘Je weet niets van hem.’ ‘Hij zegt het tegen iedereen.’ ‘Hij heeft ook geen brede schouders.’ Het ongelooflijke sadisme van het leven: Het leven bestaat uit gekweld worden, teleurstellingen, dat wordt ook heel duidelijk in dit boek, het bedrijfje dat Raffaella samen met Ewald opricht loopt op niets uit, ook het leven van de Kroatische is niet geweldig. Het leven is zwaar. En dat wordt heel duidelijk in dit boek.Mensen willen er niet in geloven maar toch steeds weer verlopen ze zich in dromen in het onwerkelijke. - ‘Het komt wel goed, zei Raffaella, ‘het komt wel goed. Geloof me maar. Ewald weet wel wat hij doet.’ (Bladzijde 54) Eigenzinnig taalgebruik: De zinnen die Grunberg schrijft, zijn vaak losse fladderen, kort en onsamenhangend. Het lijkt alsof Grunberg dit boek zo uit zijn mouwen heeft gerammeld, omdat het lijkt alsof de dingen die geschreven zijn zo spontaan in de schrijver opkomen. -‘is-ie…’ 3 Titelverklaring: De titel De Heilige Antonio komt letterlijk in het boek voor. Paul en Tito zijn dan samen met de Kroatische in een appartementje. En kristen zou daar alles met de twee jongens doen wat ze maar wilden. Uiteindelijk doen ze een wens omdat het de naamdag is van De Heilige Antonio. Op deze dag mag je een wens doen volgens een ritueel. De Heilige Antonio is de heilige van het onmogelijke. Het helen boek is gebaseerd op illusies, zo is ook het leven gebaseerd op illusies. Het leven dat Raffaella met heer zonen heeft is vaak te mooi om waar te zijn. Bijvoorbeeld de relatie van Raffaella met Ewald. Ewald die door het schrijven van boeken nooit meer zou hoeven te werken. En Raffaella die niet veel geld heeft maar toch het gezin moet onderhouden zou opeens van haar problemen met betrekking tot geld klaar zijn. ‘Mama Burrito’ is ook al te mooi om waar te zijn, een vlucht uit de geldzorgen! Maar ook dit loopt uit op helemaal niets. Ook de relatie van Tito en Paul met Kristen was te mooi om waar te zijn, zij blijkt uiteindelijk een moord te hebben gepleegd. Ik denk dat de bedoeling van Grunberg is om ons bewust te laten stil staan bij wat het leven voor ons in houdt, waarom we leven en wat we eigenlijk doen, waar we mee bezig zijn… dat we moeten uitkijken en niet te goed gelovig moeten zijn in mensen om ons heen, we ons niet door liefde moeten laten verblinden en oplettend moeten blijven! En vooral niet afhankelijk moeten zijn van anderen. Als we zelf maar werken voor de goede dingen kan het op iets goeds uitlopen ookal lijkt het onmogelijk maar het kan als je er maar echt achter staat! Terwijl je gaat vertrouwen volledig op een ander dan is de zekerheid weg die je hebt als je alleen met jezelf te maken hebt. Arnon Grunberg wilt ons wakker houden, oplettendheid verwacht hij. Tevens laten zijn dat het een dagelijkse gebeurtenis is want heel veel mensen hopen in wonderen, het onmogelijke, je moet nuchter blijven! 4 Het motto naar Astrid Lindgren : “Als ik een verzinsel ben, dan ben ik toevallig wel het beste verzinsel van de wereld.” Is een ironische knipoog naar de eigen tekst. Grunberg spot met zijn voorbeelden, met de mens, met zijn tijd, met zichzelf.Waarom inzicht in dit literaire spel een voorwaarde is tot goed begrip van De heilige Antonio. Je moet je als lezer ervan bewust zijn dat dit een verzonnen verhaal is, maar dat het wel een verhaal is dat akelig veel op de werkelijkheid lijkt! Ook als is het verzonnen of niet het heeft gewoon onwijs veel aanknopingspunten met de realiteit van het hedendaagse leven en het leven dat al vele jaren zo is. Arnon Grunberg spot misschien dan wel met zijn verhaal in het kader van het feit dat het een verzonnen verhaal is maar hij wéét verdomd goed dat het hele verhaal als echt overkomt het kan echt gebeurd zijn!. Je moet dit weten om je te realiseren dat het een heel realistisch boek is. En dat De Heilige Antonio misschien ver weg lijkt maar toch dichter bij is dan wij als lezer denken, wij allen leven op de een of andere manier op een vergelijkbare wijze als de hoofdpersonages van dit boek. Ookal willen wij het niet toegeven. Je moet weten en je realiseren, en dat wil Arnon Grunberg waarschijnlijk onderstrepen met dit motto, dat wij ook leven op basis van illusies. Maar hij wilt dat niet te hard laten aankomen en doet het daarom op een ironische wijze. 5 Grunberg gebruikt een wij-verteller die de Engelse taal nauwelijks machtig is: “Dit zijn de eerste woorden die we in het Engels schrijven.”(pagina 6-7) Deze zin lezen we in het Nederlands; pas op bladzijde 96 is er sprake van de vertaler “Nu ik klaar ben met de vertaling…” In hoeverre ik deze literaire tactiek overtuigend vindt? En waarom Grunberg ervoor gekozen zou hebben. Ik vindt deze literaire tactiek best overtuigend, omdat je als lezer weet dat de personen net in New York wonen en nog daar moeten wennen, Grunberg doet dat onderstrepen door middel duidelijk te maken aan de lezer dat de schrijvers niet echt op de hoogte zijn van de Engelse taal en dat daarom het boek waarschijnlijk niet moeilijk geschreven is. Grunberg doet alsof hij het verhaal vertaald heeft om het gehele stuk realistisch te laten overkomen dat het daadwerkelijk een bestaand gebeuren is. 6 Enkele motieven in de Heilige Antonio worden dadelijk genoemd, leg uit hoe deze motieven een betekenisvolle rol spelen en welk verband er telkens is te leggen tot de algemene thematiek van De Heilige Antonio. Ik beantwoord de vragen met als uitgangspunt de veronderstelling dat het hoofdthema van dit literair stuk als volgt luidt: Het leven is gebouwd op illusies, het onmogelijke. Schrijven als vlucht en verlangen (bijv. p. 7,88,95): Dit motief roept weer het onmogelijke op, de jongens willen dat ze niet ,meer gevraagd worden van welk land ze afkomstig zijn, ze willen gewoon volledig New Yorks zijn. Geen buitenlander, vreemdeling. Ook als ze Kristen hebben verloren hopen ze nog dat hun stem door haar gehoord wordt, ze willen gehoord worden. Ze vluchten van de realiteit, het feit dat ze niet goed de Engelse taal beheersen en dat Kristen echt weg is uit hun leven, ze vluchten en verlangen naar iets anders, namelijk het onmogelijke. Het gebit als zwakte (bijv.p. 7,55,95): Je wilt altijd je gebit mooi en gezond houden, voor Tito en Paul is dat vrijwel onmogelijk zij hebben hun gebit jammer genoeg al gedeeltelik verpest. Kristen hecht veel waarde aan het gebit ze wilt er mooi uit zien en ze eet om haar gebit mooi te houden veel tic-tacs en geeft die ook vaak aan de twee jongens. Het is onmogelijk om het gebit mooi te houden maar dankzij Kristen konden ze het een beetje. Maar dat verdwijnt weer als later blijkt dat Kristen een moord heeft gepleegd. Zo bestaat het leven weer uit onmogelijkheden. De zinloosheid en leegheid van herhalingen (bijv. p. 92): Ik begrijp uit het voorbeeld van pagina 92 dat inderdaad hetgeen wat Kristen heeft herhaald, volstrekt zinloos is, want zelfs haar advocaat hecht er geen waarde aan, dat wil zeggen haar advocaat hecht geen waarde aan de herhalingen van de Kroatische. De herhalingen zijn dus zinloos en betekenen niets , zijn dus als het ware lege woorden… het leven kan ook zo gezien worden, als je kijkt naar de thematiek van het boek, het leven bestaat immers uit illusies, uit dingen die niet kunnen, dromen als het ware. Wellicht is het zo dat Arnon Grunberg door deze inhoudloze herhalingen wilt duidelijk maken dat ieder mens bestaat uit illusies, ieder mens leeg is en zich vast houdt aan illusies, het onmogelijke, dat ook Kristen zich kennelijk vasthoudt aan het irreële. Het hongerig houden door het verlangen te onderdrukken (bijv.p. 40): Mensen hebben dromen, wensen, verlangens. Juist omdat men weet dat het ver weg is, proberen zo er langzaam naar toe te leven, ze houden als het ware zich zelf hongerig met de hoop om hun verlangen te kunnen bereiken. Zo weer het onmogelijke en onrealistische leefwijze van de mensheid, men wilt veel, en hoopt door te groeien in kleine stapjes hun doen toch te bereiken, hoe onwerkelijk dat doel dan ook is… In principe is dan dus , als je op deze wijze gaat beredeneren, ieder mens ook gebaseerd op illusies, het onmogelijke, alleen stellen ze het uit met de hoop de kans om hun verlangen te kunnen bereiken te vergroten. Passie (bijv. p. 46) Het is een vervolg van voorgaande motief. Het hongerig houden , tot dat ze bijna gek worden wordt door Raffaella benoemd tot ‘passie’. Het wordt als goed afgeschilderd. Het is dus de passie om het verlangen van het onmogelijke uit te stellen, zo kan ik me voorstellen dat Arnon Grunberg ‘passie’in verband brengt met zijn thematiek namelijk dat het leven gebaseerd is op illusies. Want als je goed bent in de passie, dan ben je dus van mening dat het goed is om je verlangen uit te stellen met als doel de kans op het bereiken van de verlangen te vergroten. Dan sta je dus open als het ware voor het onmogelijke, en geloof je erin dat je hert irreële bereiken kunt, dan baseer je je leven op illusies. God (bijv.p.56) De wijze waarop kristen God ziet, is heel irreëel, voor mij tenminste.... Ik geloof niet in die God die hier beschreven wordt. Ik geloof meer in andere Goden, en die liggen niet in het katholieke en christelijke gedeelte. Kristen ziet God als een persoon van de deze wereld, met goede en slechte kanten. Volgens mij verward Kristen God met de mannen die bij haar komen voor haar beroep. God wordt heel onwerkelijk beschreven, en is gebaseerd op iets irreëel en vandaar dat de mening van kristen voor mij, en waarschijnlijk vele anderen met mij, heel inhoudloos is, gebaseerd op onzin. Waaruit je zou kunnen beredeneren dat Kristen gewoon heel leeg is wat betreft haar leven, haar gevoel en verstand gebaseerd zijn op illusies, onmogelijke dingen. Wat weer verwijst naar het thematiek namelijk het leven van Kristen gebaseerd op illusies. De heilige Antonio (bijv. p. 72): De verhouding tussen de twee jongens en Kristen is vrijwel onmogelijk, op de aangegeven pagina (72) gaat Kristen alles met de twee jongens doen, hetgeen wat Tito en Paul ervaren als iets wonderlijks iets wat te mooi is om waar te zijn, dus een illusie. De heilige Antonio blijkt later de heilige van het onmogelijke te zijn, wat weer mooi past bij de gedachtes van de jongens, namelijk dat iemand alles met ze gaat doen. En Zo komen we weer bij de thematiek van dit literair stuk, namelijk dat het leven gebaseerd is op illusies, op het onmogelijke. Trommelen (bijv. p.65): Trommels maken lawaai, en dat deden ze ook al met Ewald in het restaurant, ze gingen spontaan trommelen veroorloofden zich dat te doen. Nu Tito en Paul aan kristen vragen alles met hen te doen, weten ze dat het iets heel onmogelijk is wat ze vragen, een illusie een verlangen… toch doen ze het vragen en ze geven met de honderdduizend trommels aan dat het eigenlijk absurd is wat ze van Kristen verlangen, maar ze vragen het toch. Dit komt dus heel duidelijk bij het thema in de buurt, namelijk weer willen personen onmogelijke dingen, om hun leven waarde te geven als het ware. Hun leven is weer gebaseerd op illusies! En trommelen maken lawaai je moet het mogen om gewoon geoorloofd te kunnen gaan trommelen, trommelen vraagt om toestemming. VERDIEPINGSTAKEN 7 De gevestigde literaire kritiek is enthousiast over het oeuvre van Arnon Grunberg. De jonge lezers daarentegen zijn verdeeld en vinden Grunberg vaak te cynisch en een spelbreker in het onbevangen genieten van het leven. Kun je de discrepantie tussen de gevestigde critici en de jonge lezers verklaren en welke posities neem je zelf op basis van het gelezene in? IK denk dat de gevestigde critici, meer doordenken over het onderwerp, zij zien het werk van Arnon Grunberg misschien als waarschuwing voor de jongeren, dat zij niet moeten gaan verdrinken in dromen en hun leven moeten bouwen op grond van een zekere basis. Terwijl jongeren bij wijze van spreken ‘net komen kijken op de wereld’ niet de les voorgelezen willen krijgen, ze zijn nog jong en willen wat! Als het ware genieten van het leven zolang als het kan dat ze daarbij wel eens kunnen vallen , dat is een gegeven. Ze willen zelf de wereld verkennen en ondervinden hoe ze moeten leven, niet door een of andere schrijver een , uiteraard goed bedoelde, wijze raad opgelegd krijgen. Ik zelf sta hier dubbel in, ik weet en realiseer me dat ik niet te veel moet verlangen, ik moet met beide benen op de grond blijven staan, al vindt ik wel dat een mens , wezen zonder dromen verlangens , illusies niet leeft. Je moet kunnen wegkruipen in een andere wereld, wellicht niet de reële wereld maar toch het is een deel van mij. Ik kan als voorbeeld noemen het feit dat ik een vriend heb in Leiden, terwijl ik zelf in het zuiden van Limburg woon, toch gaat het tot nog toe goed… al realiseer ik me dat ik niet moet gaan dromen over wonen in kastelen en dergelijke, toch geef ik deze relatie een kans, ik zou me beroerd voelen als ik dit ging opgeven nu, omdat het een illusie zou zijn , dat een lange afstand relatie niet tot iets goeds en moois kan uitgroeien, je moet gewoon soms op minder safe spelen, en risico’s durven te nemen! Dat houdt het leven leuk. Dus ik kan me plaatsen in de mening van de gevestigde critici, maar ik ben van standpunt dat mensen zonder dromen, illusies niet leven. 8 Geef ten slotte een beredeneerd oordeel en gebruik daartoe vooral structurele, realistische, morele en emotionele argumenten. Het boek was een tegenvaller. Als hierbij kijk naar de structuur van het boek, dan zijn het hoofdstukken zonder titel alleen met nummer, en geen duidelijke lijn in het geheel, de een wat langer dan de ander, maar steeds kunnen zowel het gezin thuis als de Kroatische met de twee jongens voorkomen, geen indrukwekkend opbouw, en het is chronologisch geschreven. Er wordt niet duidelijk gespeeld met tijd en indeling, dat vindt ik jammer waardoor het juist saai dreigt te worden. Grunberg heeft me niet door zijn structuur mee genomen in zijn verhaal hetgeen ik belangrijk vindt. Het verhaal was opzich behoorlijk realistisch, ik kan me goed voorstellen dat mensen ze denken, en ik weet dat veel mensen zich wel eens storten op een illusie. Dat vond ik wel mooi, ik lees veel boeken die de lezer kunnen laten twijfelen, die misschien echt gebeuren maar waarvan je het niet zeker weet. Het verhaal van Grunberg komt juist heel werkelijk over, en het is wel leuk om eens een niet al te moeilijk verhaal te lezen een verhaal dat ook mij had kunnen overkomen, want ook ik geloof wel eens in illusies of heb daarin geloofd. Ook omdat Arnon Grunberg gedachtes vaak opschrijft en dingen per direct verklaard is fijn, je gaat je als het ware en beetje in de twee jongens verplaatsen om hen te kunnen begrijpen. Moreel is het verhaal twijfelachtig, want je wordt geconfronteerd met seksuele ervaringen zonder enig gevoel erbij , dat is terug te vinden bij de Kroatische en bij Raffaella met haar aanbidders. Dat is moreel gezien niet echt geaccepteerd, juist daarom lees ik over het algemeen niet geaccepteerde gebeurtenissen graag, zo worden ze tenminste niet in een doofpot gedaan. Als lezer kun je zelf bepalen of je doorleest of niet. Jet is goed geconfronteerd te worden met dit soort dingen En de uitspraak dat het leven gebaseerd is op illusies is best gevaarlijk, je kunt er mensen tegen je opzetten, doch daarom vond ik dit boek wel goed, Arnon Grunberg komt op mij over als een eerlijke man, die dingen gewoon uitspreekt, vandaar het simpele taalgebruik, Arnon Grunberg probeert daarmee denk ik een zo groot mogelijk publiek aan te trekken. Het werk is voor mij op dat gebied geslaagd, Arnon Grunberg komt open over, en schrijvers die morele vraagstukken niet doen laten verdwijnen zijn eerlijke schrijvers! Emotioneel heeft het boek me niet echt geraakt, ik heb zelf een nogal hectische tijd achter mijn rug, waarbij ik zelf veel geleerd heb, en veel wijzer geworden ben. Ik wist al dat mensen zich vaak doen verstoppen achter illusies, en ook ik heb dat gedaan. Ik denk dat mensen die daar niet achter zijn of dat niet willen weten, dat zouden kunnen leren uit dit boek Misschien juist door het feit dat ik zelf dingen wil leren en ontdekken, zie ik niet dit boek als een les voor mij. Want ik wist al. Ik ken genoeg mensen die hun leven baseren op illusies en ik maak me daar niet meer druk om, soms moet je gewoon eerst vallen voordat je beseft wat je misschien fout doet. Tussen het boek en mij was een afstand, hetgeen jammer, ik wordt graag gevangen door de tekst, woordgebruik en personages, dit miste ik. Misschien juist doordat Grunberg gekozen heeft voor gemakkelijke zinnen, woorden, verhaallijnen, kon ik me niet mee laten voeren. Ik miste de diepgang in het verhaal. Ik had van de titel een hogere verwachting, Grunberg heeft mijn verwachtingen niet laten uitkomen. |
Andere boeken van deze auteur: |
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen |