Boekverslag : Anton Koolhaas - Vanwege Een Tere Huid
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1453 woorden.

Van Oorschot, Amsterdam (1973)



Titelverklaring:

De titel geeft aan hoe kwetsbaar de mens is. De dieren die in het boek voorkomen, de hoedna's, doden hun prooi door hun voorpoten om de hals te slaan en de achterpoten tegen de buik aan te zetten en razendsnel in de tere huid te gaan graven. Daarom vormen de dieren ook een gevaar voor de mensen in het boek. Aan de andere kant is de tere huid het middel voor het mannetje om het vrouwtje te verleiden.



De auteur:

Anton Koolhaas is geboren op 16 november 1912 in Utrecht. Naast schrijver is hij onder andere journalist, cineast, criticus en dramaturg. Na zijn studie journalistiek in Utrecht werkt hij tien jaar als redacteur bij de NRC. Daarna is hij cultureel redacteur bij De Groene Amsterdammer en tussen 1952 en 1955 heeft hij de leiding over de Stichting Culturele Samenwerking in Indonesië. Terug in Nederland is hij toneel- en balletcriticus voor Vrij Nederland en is hij docent aan de Nederlandse Filmacademie. Van 1968 tot 1978 is hij directeur van deze academie. In 1956 debuteert hij met de verhalenbundel ‘Poging tot instinct’, waarmee hij het dierenverhaal opnieuw uitvindt. De dieren worden niet voorgesteld als mensen, maar vertonen wel typisch menselijke eigenschappen. Koolhaas is een bijzonder en vaak ontroerend schrijver door de combinatie van een afstandelijke manier van vertellen en een grote betrokkenheid bij zijn verhaalfiguren. In 1958 ontvangt hij de Van der Hoogtprijs voor de dierenverhalen ‘Er zit geen spek in de val’. In 1989 wordt hem de Frans Erensprijs en de Constantijn Huygensprijs toegekend voor zijn gehele oeuvre. In 1992 ontvangt hij de

P.C. Hooftprijs.

Andere werken zijn o.a. de dierenverhalen-bundels ‘Vergeet niet de leeuwen te aaien’ (1957), ‘Er zit geen spek in de val’(1958), ‘Vleugels voor een rat’(1967) en ‘Raadpleeg de meerval’ (1980). Romans waarin mensen de hoofdrol spelen zijn o.a. ‘Blaffen zonder onraad’(1972), ‘De geluiden van de eerste dag’(1975), ‘Tot waar zal ik je brengen’(1976) ‘Een kind in de toren’( 1977) en ‘Een aanzienlijke vertraging’. Koolhaas schreef ook twee toneelstukken.



Literaire stroming:

Vanwege een tere huid is een roman met existentialistische thema's, maar het leven is volgens Anton Koolhaas niet zinloos. Naast eenzaamheid, dood en de zin van het leven, wordt in deze roman ook het thema 'liefde' behandeld.



Genre:

Liefdesroman.



Samenvatting:

Jokke is een jongen van 12 jaar die verliefd wordt op een meisje, Takkie. Hij fietst elke dag langs haar huis en uiteindelijk ontmoeten ze elkaar. Ze spreken af in het park, waar ze elkaar vertellen dat ze verliefd zijn. Takkie is de dochter van een arts ( Cor) en zijn tweede vrouw (Annepiet). Haar vader heeft al twee volwassen kinderen van zijn eerste, overleden echtgenote.



Op hetzelfde moment speelt het leven van twee hoedna's (Lussel en Twenna, een soort bevers) zich op het terrein van de vakantievilla van de familie van Takkie af. Ze zijn daar losgelaten door de grootvader van Takkie. Hij had ze meegenomen uit Afrika, maar realiseerde zich dat zij een gevaar voor zijn dochtertje (Takkie's moeder) vormden. Nu leven ze in een gebied waar ze eigenlijk niet thuishoren. Het mannetje Lussel en het vrouwtje Twenna weten niet goed hoe ze in dit koude land moeten leven.



Jokke huurt een kano en neemt Takkie mee. Hij is zenuwachtig en vertelt een absurd verhaal, dat niet goed valt. Als hij daarna over het gevaar van meervallen begint, komt het toch nog goed. Jokke en Takkie zijn beiden overweldigd door de harmonie die ze samen bereiken en zijn ontroerd vanwege het besef van hun liefde. Als Takkie haar vakantie in de villa van haar opa doorbrengt, vraagt ze Jokke om langs te komen. Haar ouders zijn het hier niet mee eens en ze krijgen ruzie. Als ze daarna weer eens dronken zijn, vinden ze het toch goed.



Tussendoor wordt verteld hoe de hoedna's in hun natuurlijke omgeving leefden. Het blijkt dat ze zich bezighielden met vissen vangen en dat ze hun enige natuurlijke vijand, de pelikaan, uitgraven met hun achterpoten, wanneer deze hun vis wegkaapt. Na de gedane arbeid speelden ze dan een spelletje met hun erogene zones, dat op vrijen lijkt. Af en toe komen delen van deze herinneringen terug en gaan de hoedna's hier instinctief op in.



Jokke is met een kano op weg naar het vakantiehuis van Takkie's familie. Daarvoor moet hij een snelstromende rivier oversteken en hij slaat om. Hij weet de kano aan wal te trekken en gaat in het water op zoek naar zijn handdoek waarin hij ook rijksdaalders heeft gestopt. De kano drijft weg en Jokke raakt volledig uitgeput. Hij klimt op de kant en sukkelt naar het vakantiehuis. De hoedna's spelen ondertussen hun liefdesspelletje en middenin dit spel zien ze Jokke op hun terrein. Door zijn roze huid denkt Lussel dat hij met een pelikaan te maken heeft. Hij gaat op zijn instinct af en graaft Jokkes buik open met zijn achterpoten. Jokke bloedt dood. Takkie wacht tevergeefs op hem en vreest dat het noodlot hem heeft getroffen.



In het laatste hoofdstuk, ‘De Reiniging’, wordt verteld dat het huis gebombardeerd is. Twenna en Lussel zijn weg en van Jokke is nooit meer iets vernomen. De grond is met bulldozers bouwrijp gemaakt.



Tijd en tijdvolgorde:

Het verhaal wordt chronologisch verteld. Het eerste gedeelte speelt zich af voor de oorlog en het deel ‘De Reiniging’ vertelt de situatie van na de oorlog. Er lopen drie verhaallijnen naast elkaar. De hoofdlijn is het verhaal van Jokke en Takkie. De andere verhaallijnen zijn die van Twenna en Lussel en die van Takkie's ouders. In het laatste hoofdstuk gaan deze verhalen in elkaar op. Verder komen de lijnen van Takkie en Jokke samen met die van Takkie's ouders. Ook bij de fatale ontmoeting tussen Jokke en Lussel kruisen twee verhaallijnen elkaar.



Plaats /ruimte:

Het verhaal speelt zich af in Nederland: een koud klimaat, veel water. De plaatsen waar de verschillende verhaallijnen zich afspelen, zijn: het ouderlijk huis van Takkie, de vakantievilla, het park en het water. Ook speelt een deel zich af in Afrika, waar de hoedna's vandaan komen.



Karakterbeschrijving en –ontwikkeling:

Takkie:

Takkie is een meisje van ongeveer 12 jaar oud. Ze is het nakomertje van de familie, haar halfbroer en -zus zijn al uit huis. Daardoor is ze erg verwend, maar ze voelt zich ook eenzaam. Voor haar leeftijd gedraagt ze zich zeer volwassen en zelfbewust. Ze is ondernemend en gevoelig. Takkie is een rond karakter.



Jokke:

Jokke is een jongen van ongeveer 12. Hij is verliefd op Takkie, maar is heel onzeker. Hij gedraagt zich erg houterig in het bijzijn van Takkie. Ook hij is gevoelig. Hij heeft veel fantasie, maar is bang voor het nieuwe. Hij is een rond karakter.



Cor:

Cor is de vader van Takkie. Hij is arts, maar wordt van moord op zijn eerste vrouw verdacht. Uit zijn eerste huwelijk heeft hij twee volwassen kinderen. Hij is een vlak karakter.



Annepiet:

Annepiet is de moeder van Takkie. Ze komt uit een rijke familie. Ze is vaak onder invloed van alcohol om haar leven minder zwaar te laten lijken. Zij is een vlak karakter.



Twenna en Lussel:

Twenna en Lussel zijn twee hoedna's, een Afrikaanse, beverachtige diersoort, die overigens niet bestaat maar door Koolhaas bedacht is. Ze zijn door de vader van Annepiet uit hun natuurlijke omgeving weggehaald. Hij vond ze toch te gevaarlijk voor zijn dochter en liet ze los in de delta bij het vakantiehuis langs een rivier. De dieren kunnen niet aan hun nieuwe omgeving wennen: ze weten niet hoe ze zich moeten gedragen. Beide dieren zijn ronde karakters.



Onderlinge relaties:

Cor en Annepiet zijn getrouwd. Samen hebben ze een dochtertje, Takkie. Jokke is haar vriendje. De vader van Annepiet heeft Twenna en Lussel meegenomen. De dieren zien Jokke voor hun vijand aan en vermoorden hem.



Thematiek:

Het ongedeelde leven



Wat voor dieren geldt, geldt in niet mindere mate voor mensen. Alles is afhankelijk van het lot, waarbij liefde en dood een grote rol spelen. Alleen de liefde kan de dood weerstaan, maar dan moet er wel geluk bij betrokken zijn. Jokke en Takkie zijn verliefd op elkaar, maar Jokke heeft de pech dat hij de hoedna's is tegengekomen, die hem uit angst hebben gedood.



Motto:

Geen.



Taalgebruik:

De stijl die Koolhaas gebruikt, is vrij plechtig. Er worden af en toe woorden gebruikt, die de lezer zelf nooit zou gebruiken. Toch is het verhaal goed te volgen.



Opdracht:

Geen.



Vertelsituatie:

Auctoriale vertelinstantie. Naast de verteller komt ook Jokke aan het woord .



Perspectief:

Dubbel perspectief, namelijk het hijperspectief wanneer de auctoriale verteller aan het woord is en het ikperspectief wanneer Jokke aan het woord is.



Verhaalopbouw:

Het boek bestaat uit twee gedeelten, voorafgegaan door een titelpagina. Het eerste deel bestaat uit 14 hoofdstukken, het tweede deel omvat één hoofdstuk.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen