Boekverslag : A.m. Duinhoven - Esmoreit
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1446 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1446 woorden.
Samenvatting
1 Zakelijke gegevens
Auteur: onbekend
Titel: Esmoreit, uitg. Door A.M. Duinhoven, Zutphen, Thieme, 1979, 101 blz.
Genre: abel spel
2 Eerste reaktie
Keuze: Ik heb dit boek gekozen omdat we het op school uitgebreid behandeld hebben.
Inhoud: Mijn eerste indruk van het werk is dat het goed te merken is dat het werk eeuwen geleden gemaakt is.
3 Verdieping
A. Hoofdpersonen:
Esmoreit
de koning van Sicilië
de koningin van Sicilië
Robbrecht
De koning van Damascus
Damiët
Meester Platus
Samenvatting:
Robbrecht, de neef van de oude koning van Sicilië, is woedend, omdat uit het huwelijk van zijn oom en diens jonge vrouw een zoontje, Esmoreit, is geboren. Hierdoor is voor hem de kans om troonopvolger te worden, voorgoed verkeken, tenzij hij zijn toevlucht neemt tot misdaad. Zijn besluit is snel genomen: hij zal het kind doden en de koningin te schande maken, zodat de koning niet meer naar haar zal omzien. Intussen heeft de koning van Damascus van zijn sterrenwichelaar Platus vernomen, dat op Sicilië een prins geboren is, die de heidenvorst zal doden en met diens dochter zal trouwen. Op hoog bevel moet Platus nu het kind opsporen en naar Damascus voeren; daar zal het dan door ‘s konings dochter Damiët als Saraceen opgevoed worden. Platus gaat op reis en komt op Sicilië aan, waar hij Robbrecht ontmoet. Deze heeft de kleine Esmoreit weten te ontvoeren en staat op het punt het kind te vermoorden. Platus koopt het van de snoodaard voor 1000 pond goud. Robbrecht keert dan t!
erug naar het hof en vertelt de wanhopige koning, dat diens vrouw de troonopvolger gedood heeft uit weerzin tegen haar oude echtgenoot. Zelfs zou ze van plan zijn hem te vergiftigen. Zonder vorm van proces laat deze daarop zijn vrouw in de gevangenis werpen; in een ontroerend gebed betuigt zij haar onschuld.
Achtien jaar later. Esmoreit, opgevoed door Damiët, is tot een ‘schone jongeling' opgegroeid. Door een toeval ontdekt hij, dat hij niet, zoals men heeft doen voorkomen, de broer van Damiët , maar een vondeling is. Hij gaat namelijk liggen slapen in de tuin van het paleis, waar ook Damiët graag wandelt, en hij verwondert zich erover dat zijn zuster niet trouwt; hij vermoedt zelfs een heimelijke liefde. Onbewust van zijn tegenwoordigheid komt nu Damiët aanwandelen en geeft in een alleenspraak uiting aan haar liefde voor hem. Zo verneemt hij dus dat hij haar broer niet is. De liefde is wederzijds, maar hij wil niet dat Damiët met een vondeling, die volkomen onkundig over zijn afkomst is, trouwt. Hij zegt haar dat hij er eerst op uit wil trekken om zijn ouders te zoeken.
Esmoreit komt tijdens zijn omzwervingen op Sicilië aan en loopt langs de gevangenis, waar zijn moeder nog altijd opgesloten zit. Zij kijkt door het tralievenster en herkent haar zoon aan de hoofddoek, die Damiët hem heeft meegegeven. Het is dezelfde waarin hij bij de verkoopgewikkeld was en waarop zij indertijd de familiewapens had geborduurd. Nu keert alles ten goede: de koningin wordt op last van de koning door Robbrecht ( die doet alsof hij heel blij is) uit de gevangenis bevrijd en Esmoreit wordt daarna openlijk door de vorst als zijn zoon erkend.
Inmiddels zijn Damiët, door ongeduldig verlangen gedreven, en de oude Platus in pelgrimsgewaad Esmoreit nagereisd. Esmoreit herkent Damiët onmiddellijk aan haar stem en nadat zij de heidense goden heeft afgezworen verloven zij zich. De koning draagt de regering over aan het jonge paar, en Robbrecht, die daarover zijn vreugde betuigt, wordt herkend door meester Platus. Zijn schuld is onloochenbaar en tot bevrediging van het rechtsgevoel van de aanwezigen wordt hij voor hun ogen opgehangen.
De moraal van het verhaal wordt door Esmoreit zelf verteld aan het eind van het verhaal:"Quade werken comen te quaden loene, Maer reine herten spannen croene,Die vol doeghden sijn ende vol trouwen." Dit betekent: Kwaad wordt met kwaad vergolden, maar zuivere harten vol deugd en trouw spannen de kroon.
B. Waardering:
1. Schrijfstijl: Esmoreit is een abel spel, dat kun je zien aan de stijl, het verheven taalgebruik, De personen, die in het toneelstuk voorkomen spreken elkaar vaak aan met "Hoogheid", "Meester", "vermaarde ridder", "Mijn koning" en zulke aanspraken. Het woord "abel" heeft men wel als ernstig willen vertalen (in tegenstelling tot de komische klucht die volgde) maar de grondbetekenis sluit beter aan bij het woord kunstig of vaardig.
2. Ruimte: Het toneelstuk speelt zich af in de middeleeuwen op Sicilië en in Damascus.
3. Verhaalfiguren:
Esmoreit:
Oorspronkelijk is hij de zoon van de koning van Sicilië, maar hij wordt opgevoed in Damascus. Hij is 18 jaar. Over zijn uiterlijk wordt gezegd dat hij een schone jongeling is. Hij is erg vastbesloten en wil zijn ouders terugvinden en de dader van zijn ongelukkigheid straffen.
De koning van Sicilië:
Het is een oude man, die zich zeer snel laat overtuigen. Robbrecht kan hem zonder veel moeite overtuigen dat de koningin overspelig is en haar zoon heeft vermoord.
De koningin van Sicilië:
Zij is de veel jongere vrouw van de koning van Sicilië. Ze heeft 18 jaar onschuldig in een gevangenis gezeten, Ze vergeeft haar man snel dat hij haar zonder vorm van proces in de gevangenis heeft opgesloten.
Robbrecht:
De koning van Sicilië is zijn oom. Hij is de oudere neef van Esmoreit. Robbrecht is een brute schurk. Omdat hij het rijk van Sicilië wil erven, is hij bereid om zijn neefje te vermoorden en dan ook nog eens de koningin de schuld te geven. Hij heeft totaal geen familieliefde. Het is een schijnheilig persoon. Hij blijft aardig doen tegen de koning en ontkent al zijn misdaden.
De koning van Damascus:
Dit is de vader van Damiët. Over hem is heel weinig bekend.
Damiët:
De dochter van de koning van Damascus is heel trouw en houd veel van Esmoreit. Ze is bereid om haar heidense goden af te zweren voor Esmoreit. Ze heeft 18 jaar lang voor Esmoreit gezorgd.
Meester Platus:
Hij is adviseur en sterrenwichelaar van de koning van Damascus. Hij heeft veel voor de koning en zijn dochter over. Hij haalt Esmoreit naar Damascus en reist samen met Damiët naar Sicilië. Hij denkt eerst goed na over een situatie en dan neemt hij een beslissing. Dit blijkt uit het plan hoe hij Esmoreit onschadelijk wil maken
4. Situaties:
Het toneelspel begint met de woedende Robbrecht, die zijn kans om troonopvolger te worden verkeken ziet.
Opmerkelijke wendingen in het verhaal zijn de vondst van Esmoreit, het weerzien van Esmoreit en zijn moeder, en de ontknoping dat Robbrecht de schuldige is.
Het toneelspel eindigt met het ophangen van Robbrecht.
Het geheel is opgebouwd uit een proloog (hierin wordt men opgeroepen te luisteren), een kern en een epiloog (waarin de moraal van het verhaal, en oproep voor de klucht en de voorstelling de volgende dag).
5. Vertelwijze:
Het is een personaal verhaal. Omdat het een toneelspel is heeft ieder zijn eigen rol.
C. Thematiek:
In Esmoreit zijn een aantal motieven te vinden, die ook in talrijke andere middeleeuwse verhalen een rol spelen.
- De onschuldig veroordeelde koningin die in een berustend vertrouwen op God haar lijden ondergaat. - De jongeman die op zoek gaat naar zijn afkomst.
- De liefde tussen twee koningskinderen, de één van heidense en de ander van christelijke afkomst. - De profetie van naderend onheil, dikwijls verbonden met kindermoord.
D. Plaats in de literatuurgeschiedenis
Het verhaal van Esmoreit is overgebracht door het Hulthemse handschrift. Het heet het Hulthemse handschrift dankzij de Gentse bibliofiel Karel van Hulthem (1762-1832) die er de eigenaar van was. De schrijver is dus onbekend, maar waarschijnlijk heeft deze persoon meer dan tweehonderd teksten geschreven, omdat het handschrift van de verschillende teksten bijzonder veel op elkaar lijkt. Het verhaal Esmoreit is in de tweede helft van de 14e eeuw geschreven. Het is vrijwel zeker dat de bewaard gebleven abele spelen, waarvan Esmoreit de belangrijkste is met de daarop volgende kluchten, het repertoire hebben uitgemaakt van een rondreizend toneelgezelschap (ong. 1380) Ook Esmoreit wordt opgevolgd door een klucht. De klucht heet Lippijn.
4 Beoordeling
Het meest ontroerende moment vond ik toen Esmoreit bemerkte dat hij een vondeling was. Sommige dingen kwamen op mij wel heel toevallig over: bijvoorbeeld dat Platus Robbrecht ontmoet precies op het moment dat hij Esmoreit wilde doden. En zodra Esmoreit op Sicilië aankomt ziet hij gelijk zijn moeder. En zo zijn er nog meer onwaarschijnlijkheden. Ik vind dat de schrijver zijn bedoeling herkenbaar en goed heeft uitgewerkt. Op een echt menselijke manier maakt hij duidelijk dat de waarheid de leugen overwint. Ik vind het taalgebruik verheven, ook het middeleeuws vind ik niet makkelijk te lezen, hoewel het na enkele bladzijden wel went. Ik denk dat het werk de mensen in deze tijd nog kan boeien.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen