Boekverslag : Hella S Haasse - Oeroeg
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1023 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1023 woorden.
Hella S. Haasse, Oeroeg
Beoordeeld door Ornée & Vermeer
Samenvatting van de inhoud:
De zoon van een Nederlandse administrateur heeft een zeer goede vriendschap met de Indische jongen Oeroeg. Zij groeien samen op van baby tot jongeman, omdat de moeders vriendschappelijk met elkaar omgaan. Oeroeg en de "ik" zijn altijd bij elkaar te vinden. Maar op een geven moment besluit zijn vader, dat hij naar de basisschool moet en Nederlands moet leren. Oeroeg zou eigenlijk niet meegaan, maar bij een feestje van de vader van "ik" komt de vader van Oeroeg om. De vader van "ik" betaalt (uit schuldgevoel) de opleiding van Oeroeg. De moeder van "ik" gaat voor een onbepaalde tijd op reis. Ze heeft een verhouding met een werknemer, Bolinger.
Op een avond deelt de vader van "ik" aan hem mee dat hij op reis wil gaan en dat hij dus maar moet gaan studeren in Nederland. Een scheiding met Oeroeg lijkt onvermijdelijk , maar er komt uitstel. Op de verjaardag van "ik" heeft de vader Oeroeg niet uitgenodigd: ‘Voor het eerst in mijn leven werd ik me ten volle bewust van het feit, dat Oeroeg in de ogen van anderen een "inlander" was.’ De eerste tekenen van verwijdering - zonder dat "ik" het wenst - blijken nu. Met Gerard, de vervanger van Bolinger, bepraat "ik" zijn probleem.
Enige tijd later komt "ik" in Soekaboemi wonen bij Lida, ‘een vrouw van onbestemde leeftijd’. Oeroeg blijft hij ontmoeten. Lida laat Oeroeg bij haar thuis komen en spoedig daarna verhuist hij voorgoed naar het pension.
Het is Lida die Oeroeg vooruit wil helpen om zich verder te ontwikkelen; hij wordt arts. De vader van "ik" komt na ruim een jaar weer terug, ‘hij had een nieuwe vrouw meegebracht.’
Met deze Eugenie kan "ik" niet goed opschieten.
"Ik" gaat in Batavia, waar Lida en Oeroeg reeds wonen, op de HBS. "Ik" bezoekt ze geregeld.
Later komt Oeroeg ook op het internaat. In de vriendschap komt enige verwijdering, omdat Oeroeg veel omgaat met Abdullah Haroedin, een Arabische jongen. In Soerabaja wordt Oeroeg een zelfbewuste inlander: ‘Hij bekritiseerde de gouvernementsregelingen op medisch en hygiënisch gebied.’
"Ik" vertrekt naar Holland om in Delft voor ingenieur te gaan studeren. "Ik" en Oeroeg gaan steeds minder met elkaar om. "Ik" begrijpt Oeroeg niet, totdat Oeroeg hem alles uitlegt : ‘Ik heb jullie hulp niet nodig’
Later keert "ik" nog een keer terug naar Indië. Bij toeval komt hij Oeroeg tegen bij het meer Telaga Hideung. De inlander staat voor hem met getrokken revolver en zegt hem weg te gaan.
‘Was het werkelijk Oeroeg? Ik weet het niet. Oeroeg zal ik nooit meer ontmoeten. Ik kende hem zoals ik Telaga Hideung kende - een spiegelende oppervlakte. De diepte peilde ik nooit.’
Analyse en interpretatie
Titel:
Oeroeg is de beste vriend van de hoofdpersoon van het verhaal. Hij speelt een belangrijke rol in zijn leven.
Genre:
psychologische roman
Thema:
Verhouding tussen een Indische en een Hollandse jongen.
Motieven:
- Vriendschap
- Vervreemding: Oeroeg en "ik" vervreemden van elkaar, terwijl ze al van hun jeugd met elkaar optrokken.
- Verschil tussen culturen: Een reden dat Oeroeg en "Ik" uit elkaar groeien is, dat ze verschillende achtergronden hebben, bijvoorbeeld blank & zwart en kolonist & vrijheidsstrijder.
Symbolen:
Oeroeg en "ik" staan allebei voor datgene waar ze vandaan komen, oftewel Holland versus Indonesië
Opbouw/Structuur:
Het verhaal wordt vanaf de eerste zin gepresenteerd als een terugblik. Voor het herinneringsproces gebruikt Haasse de vergelijking met toverplaatjes ‘waarover men met een potlood krassen moest, totdat de verborgen voorstelling aan het daglicht kwam’. Globaal vat de verteller vervolgens samen wat hij met Oeroeg heeft beleefd en stelt vast dat ‘op dit ogenblik, nu ieder contact, ieder samenzijn voorgoed tot het verleden behoort’ Oeroeg in zijn leven staat gebrand. Dat ogenblik moet in tijd zeer kort volgen op het slot, waar min of meer dezelfde conclusie wordt getrokken over de vervreemding tussen Oeroeg en de verteller. De weg naar dit slot verloopt volgens het principe van de chronologie. Er is een aantal vooruitwijzingen zoals de gewaarwording dat de ikfiguur Oeroeg niet herkent, wanneer hij hem in Soerabaja tegenkomt.
Personages:
"Ik" : Hij is een naïeve jongen. Hij is nogal vrij opgevoed en begrijpt in zijn jeugd niet dat zijn vader liever niet heeft dat hij met Oeroeg omgaat, of dat zijn (blanke) medescholieren hem als "inlander" zien. Hij ziet met tegenzin aan dat de vriendschap tussen hem en Oeroeg kapot gaat, maar zelf doet hij er ook weinig aan om het te voorkomen. Hij begrijpt Oeroeg niet echt.
Oeroeg: Oeroeg groeit op als elk ander kind, maar heeft veel sneller door dat hij anders wordt aangekeken dan "ik". Hij is een slimme jongen en ziet later ook in dat Nederland verkeerd bezig is met het kolonialisme en zet zich er tegen af. Abdullah begrijpt hem daarin veel beter dan Oeroeg.
Tijd:
De verteltijd is 122 bladzijden. De vertelde tijd is niet helemaal duidelijk afgebakend, er wordt verteld vanaf zijn geboorte tot en met de leeftijd van de verteller, wanneer hij zijn verhaal doet. Het hele boek is een flashback. Er loopt een spanningsboog vanaf het begin van het verhaal tot de verteller Oeroeg voor de laatste maal ontmoet.
Perspectief en Vertelsituatie: Omdat de verteller een rol speelt in zijn eigen verhaal, presenteert hij zichzelf niet als alwetend, maar doet hij het voorkomen alsof hij pas achteraf allerlei informatie krijgt. Maar dit is niet altijd het geval, bijvoorbeeld bij de verhouding van zijn moeder met Bollinger.
De verteller is anoniem, ook de naam van zijn familieleden komen we niet te weten. De aandacht kan hierdoor meer op Oeroeg worden gericht.
Ruimte:
Belangrijk is de rol van het landschap rond de theeplantage, waarnaar de verteller tijdens zijn studie in Nederland zo terugverlangt. De voornaamste rol daarin vervult het meer Telaga Hideung. Het is een plaats waarover Oeroeg en de verteller veel fantaseren in hun jeugd. Later vergelijkt de verteller Oeroeg ook met dit meer (laatste zin samenvatting)
Achtergrond Informatie: Oeroeg is voor het eerst uitgegeven als boekenweek geschenk in 1948. Oeroeg was niet Haasses prozadebuut; eerder had ze "Kleren maken de vrouw' (1947) gepubliceerd. Wel betekende de novelle haar doorbraak. Het grootste deel van Haasses werk bestaat uit historische romans, Oeroeg neemt dus een marginale positie in haar oeuvre.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen