Boekverslag : - De God Van Kleine Dingen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2006 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2006 woorden.
De god van Kleine Dingen
1. Korte inhoud
De god van Kleine Dingen handelt over de lotgevallen van een welgestelde Syrisch-christelijke familie tegen het lome tropische decor van een provincieplaatsje in de deelstaat Kerala in het zuiden van India. Er is een moeder, Ammu, die, zo blijkt gaandeweg, na een mislukt huwelijk aan de andere kant van India, met haar jonge tweeling in de ouderlijke woning is teruggekeerd. Een grotere schande is in het conservatieve India voor een vrouw nauwelijks denkbaar en de rest van de familie laat haar dat ook merken. De tweeling, de jongen Estha en het meisje Rahel, voelen de vernedering eveneens.
Maar er bevinden zich meer "mislukte" personen in de woning van de familie Kochamma. Zo is er Ammu's broer Chacko, die tijdens zijn studie in Oxford verliefd werd op een Engelse en haar huwde. Na een tijdje besloot zijn Engelse vrouw hem echter in te wisselen voor een Engelse Joe en gedesillusioneerd reisde Chacko terug naar Kerala. Dan is er de karikaturale Baby Kochamma, een tante op leeftijd wier jeugdliefde voor een Engelse priester nimmer beantwoord werd. Na een periode als non, leidt zij het bestaan van een venijnige, hevig gefrustreerde oude vrijster.
De enige die haar leven serieus op een ander plan probeert te brengen is Ammu, die zich in een stormachtige liefdesaffaire begeeft met een klusjesman in het ouderlijk huis, die altijd op alles raad weet: "de god van Kleine Dingen". Een bij uitstek Indiase dimensie aan deze relatie is dat de man, Velutha genaamd, kasteloos is en daarmee in de ogen van de familie Kochamma onaanraakbaar.
Al vroeg in het boek wordt duidelijk dat het slecht afloopt met de minnaars. Hun ontmaskering valt samen met de verdrinkingsdood van het dochtertje van Chacko, dat samen met zijn ex-vrouw op bezoek is in Kerala. "De god van Kleine Dingen", immers een kasteloze, wordt met verbijsterende vanzelfsprekendheid door de politie ingerekend als de dader en sterft na zware mishandeling aan zijn verwondingen, kort nadat zijn affaire met Ammu is uitgelekt. Ook Ammu zelf sterft niet lang daarna, verstoten en eenzaam. De tweeling overleeft, maar is voorgoed uit zijn evenwicht gebracht.
2. Recensies
Tweelingen in een geschifte wereld
Margot Engelen
Het Engelse ex-imperium lijkt er zomaar weer een grote ex-koloniale auteur bij te hebben gekregen: Arundhati Roy, architecte en scenarioschrijfster in New Delhi, debuterend met de indrukwekkende roman The God of Small Things. Meer dan dit weten we vooralsnog niet van de schrijfster, maar haar eerste roman heeft genoeg te bieden om je voorlopig ruimschoots mee tevreden te stellen.
Alles hangt samen in The God of Small Things. Ook de onaanzienlijkste details, schijnbaar achteloos herhaald, blijken een zware lading te hebben in de grote loop van het verhaal. Een ongewaarschuwde lezer begint losjes te lezen, gemakkelijk afgeleid door de veelheid aan op het oog onbelangrijke informatie, om na enkele tientallen bladzijden beschaamd terug te moeten bladeren om de finesses bij elkaar te zoeken. Steeds weerkerende motiefjes in deze Indiase literaire symfonie: een kinderhorloge met opgeschilderd tijdstip. De geur van de handen van een busconducteur die zich staande houdt aan een koperen stang. Het Marxisme. Joseph Conrads roman Heart of Darkness. Een motje dat beweegt op het hart van een jong meisje. De Wetten der Liefde. Op zichzelf weinig opzienbarende kleinigheden die door herhaling pas hun rol van betekenis in de grande finale kunnen vervullen.
Dat er een gewelddadige ontknoping op komst is geeft de schrijfster, getraind in filmscripts, aan met doeltreffende vooruitwijzingen. 'Terror' staat ons te wachten, een verschrikkelijk schandaal, een kinderlijkje, verbroken familiebanden, sex en dood. De waarschuwingen worden zorgvuldig gedoseerd om de aandacht vast te houden, en pas na driekwart van de roman wordt de toedracht, de feitelijke èn de openbaar gemaakte, geleidelijk aan duidelijk.
De roman volgt, niet lineair maar buitelend van associatie naar herinnering, het leven van een twee-eiige tweeling die er bij de geboorte perfect uitziet maar, onzichtbaar, Siamees aan elkaar gegroeide zielen heeft. Het jongetje Estha en het meisje Rahel zijn schatjes. Magnifieke kinderen; lief, mooi en ondeugend, slim, en fantasievol. Maar voor het leven gebroken door wat er voorvalt in hun vroege jeugd. Slachtoffertjes van passie, traditie, toeval, en De Geschiedenis. Arundhati Roy is dol op hoofdletters in belangrijke woorden (The Loss, History's Smell, Love Laws); en ook verzint ze graag nieuwe woorden en samenstellingen: suddenshudder, Afternoon Gnap, Bar Nowl, of zingende zinnen als 'It's a wrinkled mermaid. A merchild. A mere merchild'.
De tweeling wordt geboren uit een Indiase moeder, een architecte, die naar Amerika verhuist, trouwt en scheidt, en terugkeert naar haar land. Daar groeien de kinderen op in haar geboortedorp, in huis bij moeder, groot- en overgrootmoeder en een onbestemde oom die in Oxford gestudeerd heeft, zijn hart kwijtraakte, en nu tussen twee culturen in zweeft. Krankzinnigheid zit in de familie, maar wie van de deelnemers aan de tragedie in The God of Small Things is nu eigenlijk gestoord? En wie schuldig? De schrijfster trekt heel duidelijk partij en de Westerse lezer gaat grif met haar mee.
Deze bijzondere roman moet het behalve van zijn intrigerende ontknoping zeker ook hebben van de fantasierijke taal, de schitterende afwisseling van droge observerende zinnetjes en weelderige natuur- en karakterbeschrijvingen. De schrijfster laat ons ruim dertig bladzijden lang wachten voor een spoorwegovergang, maar we vervelen ons geen moment in die klamme auto. Over Oma: 'Her armfat swung like heavy washing in the wind'. Tweelinghelft Rahel, na 23 jaar opeens terug op de plaats des onheils: 'There are things that can be forgotten. And things that cannot - that sit on dusty shelves like stuffed birds with baleful, sideways staring eyes'. Arundhati Roy komt met The God of Small Things met een schitterende dreun in de Engelse postkoloniale literatuur terecht.
Architect wint prestigieuze Booker Prize
De belangrijkste literatuurprijs in het Engelse taalgebied is dit jaar toegekend aan mevrouw Arundathi Roy (1960) uit India voor haar boek 'The God of small things', dat de liefde beschrijft tussen twee mensen uit verschillende kasten. Bijzonder is dat de schrijfster is opgeleid als architect ! Op de vraag hoe ze aan het boek gewerkt heeft, zegt ze o.a.: ' The only way I can explain how I wrote it was the way an architect designs a building. You know, it wasn't as if I started at the beginning and ended at the end. I would start somewhere and I'd color in a bit and then I would deeply stretch back and then stretch forward. It was like designing an intricately balanced structure and when it was finished it was finished. There were no drafts.', en verder:
'People keep asking me why I don't practice architecture and I think, what do you think this is? This is exactly that. It's really like designing a book for me.'
De debuutroman De god van kleine dingen van de Indiase schrijfster Arundhati Roy was al een succes voor het verschenen was. Voorafgaand aan de publikatie kreeg de architecte en scenarioschrijfster naar verluidt al een miljoen dollar aan royalty's. Het boek verschijnt vrijwel op hetzelfde moment in 19 landen, waaronder Nederland. Vergelijkingen met bijvoorbeeld de hype rond The secret history van Donna Tart dringen zich dan ook op.
Ondanks (of dankzij?) al deze publiciteit vooraf, zijn de critici enthousiast over De god van kleine dingen, dat verhaalt over de tweeling Estha en Rahel en hun familie. De tweeling komt ter wereld in het paradijselijke Zuid-India. Ze groeien op in het huis van hun moeder Ammu, dat zij delen met hun gedesillusioneerde grootvader, hun eigenzinnige grootmoeder, een oudtante die rouwt om haar verloren liefde voor een Jezuïetenpater, en hun veelbelovende oom Chacko. Door een tragedie verliezen Estha en Rahel elkaar al op zeer jonge leeftijd uit het oog.
Anthony Spaeth heeft het in Time over "the book reads like a ferociously reinvented memoir". De critici zijn unaniem in hun oordeel over het rijke taalgebruik en het geraffineerde en doorwrochte verhaal, waarin "ook de onaanzienlijkste details, schijnbaar achteloos herhaald, en zware lading blijken te hebben in de grote loop van het verhaal," aldus Margot Engelen in het NRC Handelsblad van 16 mei 1997. Publishers Weekly van maart 1997 merkt in dat verband zelfs het volgende op: "Ze [Roy] neigt soms tot overstileren en ieder detail moet iets groters symboliseren."
Dat is des te opmerkelijker, gezien het feit dat de schrijfster volgens eigen zeggen nooit een zin verandert heeft in het manuscript. Toch overheerst bij alle auteurs de bewondering voor deze debuutroman. Publishers Weekly roemt "de opmerkelijk heldere visie en een originele stem [van de schrijfster], haar verhaal is prachtig van opbouw en op meesterlijke wijze vertelt". Margot Engelen deelt deze mening: "Deze bijzondere roman moet het, behalve van zijn intrigerende ontknoping, zeker ook hebben van de fantasierijke taal, de schitterende afwisseling van droge observerende zinnetjes en weelderige natuur- en karakterbeschrijvingen."
Recentieverslag: Vera van Baal, juni 1997
3. Kritische beoordeling
'De prinses van het proza' noemt het Indiase blad 'Indian Today' Arundathi Roy. En terecht. "De god van Kleine Dingen" is een prachtig boek.
Het boek gaat vooral over de weerslag van gebeurtenissen op het leven van mensen. De gevoelens van de personages zijn van cruciaal belang. Maar emoties zijn natuurlijk een zeer complex gegeven. Een bepaald gevoel komt nooit alleen. Zelfs wanneer de wanhoop nabij is, is er ergens een lichtpuntje in de duisternis. Zo is het leven. Deze gevoelens worden enerzijds bepaald door onze omgeving en anderzijds door onze biologische bepaling. De mens heeft zowel positieve als negatieve gevoelens. Om aan de donkere kant van ons bestaan het hoofd te bieden, heeft de mens God nodig.
De god in "De God van Kleine Dingen" is een kleine en menselijke god. Hij is de god van de Eenzaamheid, van het Verlies. Hij is geen opperwezen, maar symboliseert een levenshouding. Geloven in de god van Kleine Dingen is geloven in de mens, ondanks de donkere zijde die in ieder van ons schuilt. Het enige dat we in de hand kunnen houden en waarvoor we zorg kunnen dragen, zijn de kleine dingen. Een samenleving kan nooit volmaakt zijn, want de mens is niet volmaakt. Het enige wat je als persoon kan doen, is waken over het kleine dat binnen je bereik ligt.
Het boek eindigt met het beeld van de Liefde. Liefde is één van die kleine dingen waar je zorg voor kan dragen. De manier waarop een verhaal verteld wordt, geeft het een bepaalde kleur. Het verhaal gaat over de gevolgen van een verboden liefde, maar de kleur is die van het feit dat die onmogelijke liefde toch plaatsvond. De gevolgen waren verschrikkelijk, maar uiteindelijk doet dat er niet toe.
Het verhaal word gezien door de ogen van een kind. Een kind ervaart de werkelijkheid op een aparte manier. Een kind is onschuldig en kwetsbaar. Dit maakt het verhaal nog aangrijpender.
"De god van Kleine Dingen" is dus een prachtig boek over de kleine dingen des levens, over emoties, verteld op een aangrijpende manier.
4. Creatieve taak
Aan de oever van bestaan
Daar aan de oever van bestaan
een eenzame ziel, verdrongen door ervaringen
die blijven spoken in haar hoofd
danst een stervend kind
Haar tengere huid hult zich in tule
en haar haren kleuren zwart
als dat van de nacht en binnenkort
voor velen ook de dag
Daar aan de oever van bestaan
danst een tere creatie van het leven
gegrepen door verleden
en door macht
In het spel te winnen en te verliezen
is er teveel teniet gegaan
eens raakt de energie op
en zal zij moeten gaan
(Nimf)
Ik vind dat dit gedicht past bij 'De god van Kleine Dingen' omdat het over verlies gaat, het verlies van een eenzame ziel. De god van Kleine Dingen is juist de god van het verlies en van de eenzaamheid. Het enige dat we in de hand kunnen houden en waarvoor we zorg kunnen dragen, zijn de kleine dingen. Leven is verliezen. Je kan enkel vasthouden aan de kleine dingen.
Het kind is gegrepen door het verleden. Ook Estha en Rahel worden door hun verleden vastgehouden. Zelfs wanneer ze allebei India verlaten hebben, blijft hun verleden hen achtervolgen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen