Boekverslag : Jan Jacob Slauerhoff - Het Verboden Rijk
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2143 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2143 woorden.
1. Tekstbeleving: persoonlijke reactie en waardeoordeel
Ik vond het boek vrij ingewikkeld, omdat er zo met de vertelsituatie is gerommeld. Toch, als je het achteraf bekijkt, is dit leuk om te lezen. Je moet heel goed blijven opletten wie er nu aan het woord is, zodat het boek geen seconde gaat vervelen. Het onderwerp vindt ik een beetje vaag, het is niet zomaar iets wat in het dagelijks leven ook voorkomt. Het is dus heel moeilijk om je in het boek te verplaatsen, maar de uitgebreide beschrijvingen helpen je daarbij. Zo zijn ook de gebeurtenissen mooi beschreven, en ook al is het zo lang geleden, ik kon me er wel in verplaatsen. De personages staan op de achtergrond, ze hadden wel wat meer beschreven mogen worden. Het gaat vooral om wat ze doen en niet hoe ze er uit zien, dat is ook wel leuk om te weten. Het taalgebruik was soms vrij taai, in ieder geval niet makkelijk. Maar hiermee krijg je wel het idee dat je echt in die tijd zit.
2. Tekstbestudering: samenvatting, analyse en interpretatie
A. VOORWERK:
Complete titelbeschrijving:
Naam Auteur: Jan Jacob Slauerhoff
Titel: Het Verboden Rijk
Ondertitel:
Uitgeverij: Wolters- Noordhoff BV
Plaatsnaam: Groningen
Jaar van uitgave druk: 1932
Aantal bladzijden: 160
Hoofdstuktitels: Proloog en negen hoofdstukken, die elk door middel van Romeinse cijfers in drie of vier subhoofdstukken uiteenvallen.
Omslag: Ontwerp door: Hans Bockting, fotografie: Lex van Pieterson
Motto: voor D. Dit was zijn vrouw, die onder haar eigen naam heeft opgetreden: Darja Colin.
C. ANALYSE EN INTERPRETATIE:
Titel en ondertitel verklaring:
Concrete betekenis: Het verboden rijk is 1. Portugal ( voor Camoes, marconist Farria enz.)
China ( de westerlingen, de renegaten)
Ierland ( voor de marconist, alle Ieren zijn blond/rossig, voor de marconist is dit niet zijn thuis, hij wordt er niet geaccepteerd, en hij gaat maar weer op weg)
Figuurlijke betekenis: Het verboden rijk is1. Het schrijverschap, dichterschap voor Camoes, hij wil het eigenlijk niet, maar kan er niet mee stoppen.
Diana en Pilar/ de onbereikbare vrouw/de vrouw van de marconist.
F Witte godin
Geluksdroom
Het een sociaal wezen zijn: renegaten zijn op zichzelf aangewezen.
De tijd is ook een verboden rijk
3 Genre:
Experimentele roman, Slauerhoff heeft wat zitten spelen met de vorm( verteltijd)
Historische roman( qua inhoud) : gedeelte in de 16e eeuw/ 20e eeuw.
Ontwikkelings/ psychologische roman: hoe men van kind naar volwassene groeit.
Liefdesroman
Dubbelroman ( vooral de inhoud) Er zijn twee perspectieven: het verhaal van Camoes en van de marconist ( eigenlijk hoort het verhaal over de Portugese kolonien er ook bij)
Queeste roman = zoektocht ( bijvoorbeeld de zoektochten binnen jezelf)
concreet: de zoektocht van Camoes naar het Verre Oosten ( vindt geen evenwicht) de zoektocht van de marconist
4 Thema:
Vrijheidsdrang ó de behoefte om je ergens aan te binden.
Camoes noemt dit ' het gevaarlijke spel van twee grote levensbelangen', terwijl de marconist spreekt van ' desolate vrijheid'. De vrijheidsdrang van beide hoofdpersonen kan worden gezien als een westerse uitdrukkingsvorm van het oosterse streven naar onthechting en leegte. Het 'verboden rijk' China vormt dan ook de passende omgeving om dit verlangen te realiseren.
Deze vrijheidsdrang wordt echter gedwarsboomd door een hieraan tegengestelde kracht, de behoeft om zich aan iets of iemand te hechten. Als de marconist ' los van de aarde' is, beseft hij dat zijn eigen leven niet voldoende is om zijn 'ziel' te bevredigen en verlangt hij naar ' verlossing' uit de ' leegte'.
Camoes en de marconist illustreren op hun eigen wijze een mislukte poging om tot een draaglijk leven te komen.
Menselijk tekort, het eeuwige tekortschieten dat aan alle menselijke handelen verbonden is.
Een goed voorbeeld hiervan vormt het tweevoudige verraad aan de liefde, die in Het Verboden Rijk tot een noodlottige kracht wordt die tot de ondergang lijdt.
Camoes wordt om zijn liefde voor Diana uit Portugal verbannen, maar eigenlijk laat hij haar in de steek omdat hij weet dat de liefde zijn verlangen naar verre landen op den duur niet zal kunnen stillen. Minder opzettelijk verraadt Camoes later Pilar, in wie Diana als het ware terugkeert. In zijn beschrijving van een paradijselijke tuin wordt immers haar geheime verblijfplaats herkent.
Schrijverschap.
Camoes verzet zich tegen de beschaving in het algemeen en tegen het schrijven in het bijzonder. Hij heeft het gevoel dat het schrijven hem kwetsbaar maakt en zijn zwerflust in de weg staat. Bovendien is het bij uitstek een bron van verraad; niet alleen verraadt hij Pilar hierdoor, het maakt hem ' tot verrader van zijn eigen innerlijk'.
5 Idee:
6 Motieven:
Naam: Omschrijving/ citaat: Bron:
1.Schrijverschap Als Camoes in de gevangenis zit en met zijn geschreven gedicht verraad waar Pilar is.
Pilar heeft een visioen dat ze een vloot gezien dat is vergaan, maar verzwijgt wat ze nog meer zag: een man die van een zinkend schip sprong en zich zwemmend trachtte te redden, steeds met 1 hand boven het water waarin hij een rol hield.
Als de marconist weer een keer voor het tuinhuis staat, ziet hij daarbinnen een man zitten schrijven, in de kleren van vele eeuwen geleden. De man komt naar het raam toe- als hij terugtreedt zal de marconist hem zijn.
Na de vermoeide dagmarsen, die de marconist heeft overleefd, besluit de marconist in de woestijn zuidwaarts te gaan; door een steen met een bijna uitgewist inschrift kan hij aan de zon de richting bepalen. Blz. 114-117
2. Onvrede en opstandigheid. Diana gaat in het klooster, ze weigert met de zoon van de koning te trouwen
Pilar vlucht wel, maar past zich later toch aan.
Camoes past zich helemaal niet aan, en loopt daardoor vast.
De marconist eveneens, maar hij komt er overheen, hij kiest ervoor om naar China te gaan. Hij zoekt hier: Geluk en uiterst genot, een situatie waarin hij geen last meer heeft van emoties, maar waarin hij nog wel leeft, een soort leven en niet leven.
3.Verlangen naar de grensoverschrijding van het slechte. Camoes is verliefd op Diana. Camoes wordt op de verkeerde verliefd, te hoge stand.
Het nomadische, men wil grenzen verleggen, het slechte heeft iets aantrekkelijks voor een avonturier.
De marconist kan het geluk niet afdwingen, daarom overschrijdt hij een grens door verdovende middelen te gebruiken.
4.Verlangen naar volstrekte rust. de marconist wil geen last meer hebben van allerlei gevoelens waardoor je je niet op je gemak voelt, dus gebruikt hij verdovende middelen.
het verlangen om het geluk te vinden.
5. drang tot vernietiging en zelfvernietiging Camoes vernietigt zijn carrière in Spanje
De ontdekkers in de proloog willen China vernietigen
De marconist is blij dat Lissabon is getroffen door een aardbeving.
Door het achter Diana aanzitten van Camoes is zijn carrière ook vernietigd.
6. Wo du nicht bist, ist das Glück. De marconist is wanhopig op zoek naar het geluk en denkt dit in China te vinden.
Camoes kan nergens zijn geluk vinden, hij blijft dwalen.
7.Onmaatschappelijkheid Pilar is onmaatschappelijk, ze wil zich in eerste instantie niet aanpassen.
8. Machteloosheid De marconist is onmaatschappelijk: hij is blij met de aardbeving.
Camoes moet afzien van Diana: hij staat machteloos.
Farria moet zich maar redden.
-> hierdoor voelt men zich niet thuis: een verboden rijk.
Structuur:
Het verhaal loopt wel chronologisch, maar er ontstaat toch veel verwarring omdat de schrijver alles door elkaar begint te gooien. Het is erg fragmentarisch, maar toch is er veel samenhang, alles sluit op elkaar aan. Zo is de proloog het prototype voor de rest, er komen nl. vergelijkbare figuren in voor en er is een sterke overeenkomst van motieven. Het is een zeer open einde, er bestaat niet voor niets een vervolg erop. Je kunt er bij denken wat je wilt.
Er zijn drie verhaalstrengen te onderscheiden, die door tijd en ruimte van elkaar zijn gescheiden. In de eerste vijf hoofdstukken komen twee verhaalstrengen aan bod, beide geplaatst in de 16e eeuw: het leven in de Portugese kolonie Macao, en de belevenissen van Camoes aan het hof van de koning van Portugal en in de periode na zijn verbanning naar Macao. Deze twee verhalen komen bij elkaar als Camoes aanspoelt op een tegenover Macao gelegen eiland. In het zesde hoofdstuk begint een derde verhaal: dat van een marconist in de twintigste eeuw. Het gat van 4 eeuwen wordt tijdelijk opgeheven als de marconist en Camoes een persoon worden. Dan pas vallen tal van raadselachtige dromen, gedachten en voorgevoelens van zowel de marconist als Camoes op hun plaats.
Personages:
Camoes: Hij heeft tegen wil en dank toch een vaderland en hij is vatbaar voor de liefde en hij schrijft. De personages in de twee historische verhaalstrengen ( Macao en Camoes) krijgen weliswaar meer reliëf, maar blijven bijfiguren. Zij illustreren de tot mislukkingen gedoemde Portugese kolonisatie van China, waarin beide partijen - Portugal en China - zich tot elkaar verhouden als een insekt tot een olifant.
De marconist: vier eeuwen later is hij zonder enig houvast of binding. Slauerhoff geeft hem zelfs geen naam. De marconist voelt zich ' de meest ontwortelde, rasloze van alle mensen'. Zijn onduidelijke afkomst en zijn leven op zee en in het ' vlees-noch-vis' -beroep versterken dat gevoel. Zijn ideaal omschrijft hij als ' varen gaan zonder zeekaarten'.
Hij dreigt zijn minimale persoonlijkheid kwijt te raken en een ander te worden: de gelijkgestemde, net zo dolende Camoes van vier eeuwen eerder. Op een haar ontsnapt hij daaraan. Hierna voelt hij zich bevrijdt en in staat op eigen kracht in leven te blijven: ' dat waarin men altijd iets moest worden om niet te verworden'. Hij neemt zich voor het binnenland van China in te trekken: ' Als het geluk op aarde nog nergens te vinden was, dan moest het daar zijn, bij de oudste wijsheid, de verhevenste natuur en het zuiverste genot.'
De personen met wie de marconist tijdens zijn omzwervingen in aanraking komt, krijgen nauwelijks gestalte. In zijn eenzelvigheid krijgt hij steeds meer het gevoel in een schimmenrijk te leven.
De vrouwen in Het Verboden Rijk kennen weliswaar verlangen, maar weten uiteindelijk niet beter dan te berusten in hun lot. Diana gaat in een klooster, Pilar trouwt met de keuze van haar vader en krijgt kinderen.
Tijd:
De proloog en de eerste vijf hoofdstukken spelen in de 16e eeuw. De marconist leeft in de 20e eeuw. Er wordt dus een groot gedeelte overgeslagen. Men vertelt over Lian Po, dat in 1540, 18 jaar bestond. Men spreekt ook van de bijbel.
Het verhaal loopt in het begin chronologisch, maar dan gaat de schrijver dingen door elkaar gooien, zodat er verwarring ontstaat. Tijd is namelijk ook een verboden rijk.
Perspectief/ Vertelsituatie:
Er komen drie vertelsituaties voor, ze zijn niet aan personen gebonden.
Auctoriele vertelsituatie:
Hij kent bijvoorbeeld de ontwikkeling van Macao in de loop der eeuwen. Maar hij weet ook weer niet alles. Zo noteert hij over een bepaalde personage: ' van hem is verder geen bericht'
Proloog
Hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3
Hoofdstuk7
Bijv.: blz.7 In september 1540, toen Lian Po bijna achttien jaren had bestaan......... ging gekleed.
Personele vertelsituatie:
Hoewel verschillende personages als 'medium' fungeren, is de hoofdrol in deze vertelsituatie weggelegd voor Camoes. Vaak vloeien auctorieel en personaal naadloos in elkaar over.
tweede gedeelte van hoofdstuk 5
Hoofdstuk 9
Ik-vertelsituatie:
Dit zijn de marconist en Camoes. Het verhaal van de marconist wordt helemaal door hem zelf verteld, met uitzondering van de passage waarin de marconist tijdelijk is samengevallen met Camoes.
Hoofdstuk 1, gedeeltelijk in dagboekvorm, vertelt de verbanning van Camoes. ( ik-verteller=Camoes)
Hoofdstuk 4 en 5, gedeeltelijk weer in dagboekvorm, gaat over Camoes' aankomst in Azië, zijn ontmoeting met Pilar en zijn arrestatie op Macao. ( ik-verteller= Camoes)
Bijv. blz. 81: Ik plukte ze niet.
Bijv. blz. 98: Dan had ik levenslang kunnen blijven wat ik was: een marconist.
Hoofdstuk 6 ( ik-verteller= de marconist )
In het achtste hoofdstuk zet de zeeman uit het zesde hoofdstuk zijn verhaal in de ik- vorm voort.
Het negende hoofdstuk, het vierde deelhoofdstuk ( ik- verteller = de marconist)
De levens van Camoes en de marconist worden in dit hoofdstuk verbonden.
Ruimte:
Belangrijke passages in Het Verboden Rijk spelen zich ver van de ' beschaafde, westerse wereld' af waaruit de hoofdpersonen Camoes en de marconist afkomstig zijn: op exotische Aziatische locaties, op zee en in de woestijn. Met name deze laatste twee ruimtes van ' desolate vrijheid' dragen sterk bij aan het vervreemdingsproces, waaraan Camoes en de marconist onderhevig zijn. De onmetelijke leegte die zee en woestijn bieden, maakt beiden los van hun afzonderlijke heden en verleden en daarmee van hun persoonlijkheid.
Een belangrijke subjectieve ruimte is voor de marconist het tuinhuisje. Het is geen huis voor de marconist, maar een plek waar hij zal vervagen en zal overvloeien in een ander persoon. Het is voor hem angstaanjagend.
Taalgebruik en stijl:
Zoals ik al eerder heb gezegd waren sommige zinnen echt moeilijk, het woordgebruik was af en toe ook apart. De beschrijvingen waren goed, vrij uitgebreid. Al met al vond ik het taalgebruik wel meevallen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen