Over de schrijver van het Wilhelmus is niets bekend, behalve
dat hij tot de rederijkers behoorde. Lange tijd is gedacht dat Marnix van Sint
Aldegonde het gedicht geschreven heeft. Maar die theorie is inmiddels verworpen
door historici.
Het dateert uit 1568 of 1569, in ieder geval na de slag bij
Jemmingen in 1968, waar Willems broer Adolf omkwam (zie vers 29 t/m 39) en voor
de slag bij Mook, waarin Willems andere broer is gestorven.
Het Wilhelmus is geschreven om de oorlog, onder leiding van
Willem v. Oranje, te rechtvaardigen. Dat het lied een politieke boodschap bevat
is heel typisch voor de rederijkers. Het doel van de oorlog is om de Katholieke
Spaanse Koning te verdrijven. Maar dat mag niet zomaar, er moet dan een
vervangende regering voor in de plaats komen, dat is Willem van Oranje.
Belangrijk is dat Willem dit voor God doet, het is dus een idealistische
oorlog. Het doel is vooral om de protestanten voor Willem te laten kiezen en om
ze moed in te spreken.
Het lied is een acrostichon, dat wil zeggen dat de begin
letters van elk couplet samen de naam Willem
van Nassov vormen.
Die Laatste v komt omdat je in het Latijnse schrift
de hoofdletters V en U hetzelfde worden geschreven.
In de titel wordt al duidelijk gemaakt dat het om een
christelijk lied gaat ter ere van Willem, die twee titels heeft: Graaf van
Nassau (een plaatsje in Zuid Duitsland) en Prins/Vorst van Oranje. Ook wordt
aangegeven dat de eerste letters van elk couplet de hoofdletters van
zijn naam vormen.
vers 1/2
Het lied staat in de ik-vorm geschreven om duidelijk te
maken dat Willem v. Oranje dit zelf zo gezegd zou kunnen hebben. Maar vooral
omdat je als je het lied zingt je deze ideeën voor jezelf laat gelden.
ADuytschen@ geeft aan dat hij Germaans is, en dus
niet zuidelijk. Hij is tegen Spanje.
vers 3/4/5/6 Dit is een gedeelte wat bemoedigt als je het
zelf zingt. Daarnaast wijst het erop dat
Willem v. Oranje wel moedig is, en hoewel naar Duitsland gevlucht het vaderland trouw blijft.
vers 7/8 Je mocht in die tijd niet in opstand komen tegen je
Koning, eigenlijk de bode van God. Belangrijk is dus dat hij wel respect toont.
vers 9/10 Hier begint duidelijk te worden dat Willem v. Oranje alles voor God doet. In
Godes vrees te lezen is een Calvinistische uitspraak. Hij is dus een goed
Protestant.
vers 11/12 Dat hij verliezen heeft geleden en is gevlucht,
wordt goed gepraat door te schrijven dat het Gods bedoeling was.
vers 13/14/15/16 Maar God zal er ook voorzorgen dat Willem v. Oranje terug kan komen om het volk
te helpen.
vers 17/18 Het volk wordt opgeroepen om Willem v. Oranje te helpen. Hij is de nieuwe Aregering@
waar zij naar moeten luisteren.
vers 19/20 Als ze willen doen wat god wil moeten ze zich aan
het volgende houden:
vers 21/22/ 23/24 Vroom leven door God om hulp te bidden
voor Willem v. Oranje. |