Boekverslag : Hugo Claus - De Zwaardvis
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1720 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1720 woorden.
Titel
De Zwaardvis
Samenvatting
Allereerst moeten wij vermelden dat dit boek een nogal rare opbouw heeft. Dit vermelden wij, om de samenvatting van het verhaal begrijpelijker te maken. Het geval is namelijk dat per hoofdstuk er wordt gesprongen in de tijd.
In het eerste hoofdstuk maak je kennis met Sibylle Ghyselen, Gerard, en hun zoon Maarten. Vervolgens springt het verhaal naar een verhoor door de commissaris, en de enige agent, meneer Lippens, in het dorpje Zavelgem. Ze verhoren Richard, de klusjesman van de familie Ghyselen. Hij is meestal dronken. Waarvoor hij verhoord wordt, dat weet men in het begin nog niet.
Na dat verhoor springt het boek weer terug naar de familie Ghyselen. Dan wordt al een beetje duidelijk dat Maarten geobsedeerd is door God, en vooral door Jezus. Later maakt men nog kennis met meester Goossens en juffrouw Dora. Dora komt niet veel in het verhaal voor, maar is wel degene die ervoor zorgt dat Maarten zo’n obsessie voor Jezus heeft.
Tussendoor komt er weer een verhoor, op de kaft van het boek gaat het om een misdrijf, en het enige wat daarmee te maken heeft zijn de verhoren, alleen weet je niet waarvoor ze precies dienen.
Meester Goossens heeft een oogje op Sibylle.
Dora is een beetje raar, want die lijkt verliefd te worden op het jongetje Maarten.
Het grootste deel beleven we met Maarten en zijn obsessie, verder gebeurd er weinig, maar door de verhoren tussendoor gaat de lezer zich toch afvragen wat er nou precies is gebeurd. Helemaal in het laatste hoofdstuk wordt dan duidelijk waar het in het boek allemaal over gaat. Het is Richard die zijn vrouw vermoord heeft, nadat hij Sibylle en meester Goossens samen de liefde zag bedrijven. Op dat moment vallen alle stukjes van de puzzel in elkaar:
Meester Goossens, die ook lesgeeft op Maartens school, heeft dus een oogje op Sibylle. Sibylle heeft een zoontje Maarten die geobsedeerd is door Jezus. Richard werkt weer voor Sibylle en Maarten. Sibylle en Gerard zijn gescheiden. De lotsbestemming van Gossens, Sibylle, Maarten en Richard kruisen elkaar dus allemaal. En door deze kruisingen vermoord Richard zijn vrouw, omdat er op het moment dat Sibylle en Goossens bij elkaar waren iets in hem is geknapt.
Dat is dan ook gelijk het einde van het boek.
Titelverklaring
De titel van het boek is zeker niet letterlijk te nemen.
Met de Zwaardvis wordt Maarten bedoeld. Maarten weet heel wat van godsdienst af, en zegt dat de Katholieken de vissers waren en Jezus de vis. Maar dan wel de mooiste, sterkste en slimste vis. Dan gaat hij nadenken over welke vis dat dan zou moeten zijn en dan komt hij uit op de zwaardvis. En daarom vindt de jongen zichzelf ook een zwaardvis.
(waarschijnlijk laat hij daardoor ook zijn haar lang groeien, net als Jezus)
Thema
Wij denken dat het thema godsdienst is, maar dat niet alleen. Het laat ook zien dat het leven niet makkelijk is en dat er dingen gebeuren die je niet wilt en dat je keuzes moet leren maken.
Opbouw van het boek
Het boek bestaat uit 95 bladzijden, en het lettertype is niet zo heel klein. Er zijn geen illustraties.
Tijd
Het verhaal wordt niet chronologisch verteld. Dat blijkt ook uit de samenvatting. Het verhaal speelt zich dan weer voor en dan weer na de moord af.
Het is daarom ook moeilijk om te zeggen hoeveel tijd er in het verhaal verstrijkt. Maar achter op de kaft staat dat het maar een dag is, en bij nadere studie van het verhaal blijkt dit ook zo te zijn. Het lijkt trouwens langer dan een dag.
Personen
Er zijn een aantal personages in het boek, en de belangrijkste is moeilijk te bepalen, maar van Maarten is te zeggen dat hij toch wel de grootste rol heeft in het geheel. Wat wij over zijn uiterlijk kunnen zeggen is dat hij lang haar heeft en dat hij dat heeft, omdat hij op Jezus wilt lijken. Hij krijgt les van juffrouw Dora over het Nieuwe Testament. Maarten wordt hierdoor zo aangetrokken dat hij hier helemaal door geobsedeerd raakt. ‘s Nachts leest hij stiekem in een boek en daar haalt hij de regels uit over hoe hij zijn leven moet leiden.
Juffrouw Dora van wie hij dit alles leest komt niet echt veel voor in het verhaal. Ze zegt wel dat ze misschien verliefd aan het worden is, maar ze is al behoorlijk oud en denkt binnenkort te sterven.
De moeder van Maarten daarentegen (Sibylle) speelt een grotere rol in het verhaal. Zij is gescheiden van haar man Gerard. Ze heeft nu ook geen vriend en leeft samen met haar zoontje op een boerderij. Haar moeder komt op de dag van het verhaal op bezoek. Verder is zij wat onze maatschappij normaal zou noemen.
Meneer Goossens is verliefd op Sibylle. Hij gaat later ook met haar naar bed. Hij is beleefd en wil veel, maar weet zich meestal wel in te houden.
Richard is de klusjesman bij Maarten en Sibylle. Hij kan het goed vinden met de twee, en ondanks dat hij altijd dronken is mag hij daar toch blijven werken. Hij is getrouwd met Julia, die hij later vermoordt. Richard was vroeger veearts, maar omdat hij medicijnen had gegeven aan vrouwen, die eigenlijk voor dieren bestemd waren is hij in de gevangenis terechtgekomen. Wij vermoeden dat dat ook de reden is dat hij is begonnen met drinken. En omdat hij begonnen is met drinken is Julia dat ook gaan doen. Richard lijkt in het begin op een dom iemand, maar als je hem beter leert kennen blijkt dat hij eigenlijk best wel slim is, maar dan wel dronken. Richard is begin 40.
De commissaris die de mensen verhoord is een man die zijn kalmte kan bewaren en zich niet laat afleiden. Dit in tegenstelling tot zijn agent, meneer Lippens, die snel zijn geduld verliest en dan wil gaan schreeuwen en slaan.
Plaats
De belangrijkste plaats is de boerderij. Daar wonen Sibylle, Maarten en daar werkt Richard en meester Goossens komt daar ook nog in het verhaal. Verder is er weinig over te zeggen. De boerderij geeft je wel het gevoel van verlaten, en het dorpsgevoel. Alles kan daar gebeuren, zonder dat iemand daar benul van heeft.
De verhoren vinden plaats op het politiebureau, over de locatie daarvan is niets te vermelden.
Mening
Onze eerste reactie was: vaag! We hadden dit boek gekozen omdat het een niet al te dik boek was, en er op de achterkant stond dat het om een misdrijf gaat en dat trok ons wel aan.
Het boek is geschreven in verschillende perspectieven, we vonden dat beide wel lekker voor de afwisseling, het werd de ene keer weer vanuit de schrijver gezien, en de andere keer weer vanuit Maarten, dus vanuit een zogenaamd ik-perspectief. Je las veel over wat er in het hoofd van Maarten gebeurd, en hij is niet echt een normaal kind. Hij ziet zichzelf als Jezus, en gedraagt zich ook zo. Omdat Maarten zich niet echt normaal gedraagt, en nogal rare gedachten heeft, leer je wel hoe kinderen kunnen denken, hoe ze zich in hun eigen wereldje kunnen storten, en er niet zo snel uit komen.
Het verhaal wordt grotendeels vanuit Maarten geschreven, en dit maakt hem toch een soort hoofdpersoon, hoewel hij dit eigenlijk niet is. Wij konden ons niet inleven in Maarten, maar ook niet in een verhaal. Wij konden ons niet echt voorstellen hoe het is om in een fantasie wereld te leven, en we hebben nog nooit in een situatie gezeten als in dit verhaal het geval is.
Het boek was niet voorspelbaar, nooit wist je wat er zou gebeuren, hoe Maarten zou doen, maar de grootste vraag was nog: wat is er nou eigenlijk voor een misdaad begaan??? Het verhaal heeft namelijk een rare opbouw. Er zitten veel flashbacks in, en soms kom je pas na het lezen van een paar bladzijden van een hoofdstuk erachter of je nou in een flashback zit of niet. Dat leest heel vervelend, want je weet niet waar je een stuk tekst moet plaatsen. Het boek draait eigenlijk om de hele gebeurtenis heen, je krijgt pas in het laatste hoofdstuk te lezen wat er is gebeurd en waarom. Daarvoor krijg je stukken te lezen over dingen die zich in de tijd voor het misdrijf afspeelden, en dingen die erna plaatsvonden, zoals de politieverhoren.
Door deze manier van opbouw wordt er wel spanning opgebouwd, en ontstaat er een dwang om door te lezen, want je wilt toch wel eens weten wat er is gebeurd.
En als je dan eindelijk bij het laatste deel komt, vonden wij meteen een stuk waar wij totaal anders zouden reageren, want wij zouden allebei niet onze partners om het leven brengen, als we twee mensen de liefde zouden zien bedrijven. Zelfs niet als we zelf geen goed seks-leven zouden hebben.
Het taalgebruik in het boek was makkelijk, niet al te lange zinnen, en geen echte moeilijke woorden. Als er moeilijke woorden waren, kon je door de tekst aflijden wat het betekende. Er waren wel bepaalde gevoelens van personen, die we allebei niet kenden, en waardoor het af en toe moeilijk was om je echt in te leven, in een persoon.
Het boek speelt zo rond deze tijd, hoewel toch wel zo’n tien jaar terug, want er worden dingen opgenoemd bij naam (zoals een televisiegids, er was dus al een televisie) en dat zijn echte namen, maar die dingen waren van minstens 10 jaar geleden. Door deze voorbeelden van spullen in die tijd wordt het verhaal erg realistisch. Het verhaal zelf zou op zich ook al waargebeurd kunnen zijn, alleen de moord leek ons erg overdreven. Dat was het enige onrealistische, hoewel het natuurlijk wel zou kunnen gebeuren.
Er waren ook enkele dingen waarvan wij vonden dat ze wel weggelaten konden worden, zoals de beschrijving van een slaapje in iemands oog. Wij hadden niet zo de behoefte om zoiets te lezen, en zien het nut er niet van in. Het is niet erg fris.
Uiteindelijk vonden we het allebei niet zo’n goed verhaal, maar door de spanningsopbouw was het toch wel leuk om het te lezen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen