Boekverslag : Lutz Van Dijk - Von Skinheads Keine Spur
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2534 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2534 woorden.
Von Skinheads keine Spur
Schrijver: Lutz van Dijk
Uitgever: Bertelsmann Jugendbuch Verlag
Aantal gelezen pagina’s: 168
A verwachtingen en eerste reactie
Ik had geen idee waar het boek over zou gaan, behalve dat het waarschijnlijk over een soort van rassendiscriminatie zou gaan, i.v.m. het woord ‘skinheads’ in de titel. Verder heb ik het boek gekozen, omdat het nog erg nieuw was en meneer Beekes zei dat ik het waarschijnlijk wel een leuk boek zou vinden.
Nu heb ik het boek uit en het is inderdaad een boek dat ik zelf ook in m’n vrije tijd zou uitkiezen om te lezen, ik vond het een mooi en vooral aangrijpend boek.
De opbouw, met in ieder hoofdstuk een deel van Sörens en Jims verhaal, was wel verwarrend; zat ik net in het éne verhaal, moest ik weer omschakelen naar het andere. Op zich was dat ook wel weer een mooie manier om beide verhalen te vertellen, ondanks de verwarringen bij mij.
B beknopte samenvatting en analyse
Samenvatting
Eerst komen we terecht in het door Zuid-Afrika bezette land, Namibië. Jim Neporo zit in de klas bij meneer Khamo. Opeens komen er soldaten aangereden en op het schoolplein roept één van hen door een megafoon drie namen: Petrus Khamo, Rauna Upindi en Jim Neporo. De soldaten komen naar binnen om ze te halen, Rauna zit in een andere klas en wordt eerst gehaald, dan komen ze naar de klas van de heer Khamo. Khamo zegt dat Rauna en Jim er niet zijn en dat hij meneer Khamo is. Maar Rauna was al uit haar klas gehaald, en de soldaat vraag aan ’t schoolhoofd of Jim echt niet aanwezig is. Die beaamt dat en Rauna en meneer Khamo worden afgevoerd. Jim moet hierna met het schoolhoofd meekomen en die zegt dat hij voorlopig moet onderduiken.
Dan lezen we over Sören Siemers, hij moet bij de directeur komen, omdat hij zich negatief had uitgelaten over de boeren- en arbeidersstaat (oftewel een socialistische staat). En hij woont in communistisch/ socialistisch Oost- Duitsland, dus dat kon zomaar niet. Hij moet na de vierde klas (NL, 10e in D) de school verlaten. Het schoolhoofd heeft wel een opleidingsplaats bij een bakker geregeld voor Sören.
Jim geeft aan zijn vriend Paulus een gecodeerde boodschap voor z’n moeder mee en vlucht te voet naar een dorpje van een bevriend kunstenaar die een aantal uur verderop ligt. Hij hoort iemand z’n geweer doorladen en hij laat zich op de grond vallen. Er zijn twee mannen die hem vriendelijk begroeten in een vertrouwd dialect. De mannen zijn ook gevlucht, voor hun baas. Een van de mannen heeft net zo’n litteken als Jim’s vriend Paulus, en Jim denkt terug aan de eerste keer dat hij wordt geconfronteerd werd met verschillende huidskleuren. Toen hij nog heel klein was was hij een keer bij een tabakshandelaar met zijn vriend Paulus en door een worsteling om tabak had een blanke man Paulis met z’n zweep geslagen, alsof hij een soort dier was.
In ’t dorp aangekomen ontmoet Jim een jongen, wie hij vraagt waar zijn vriend is. Hij is dood… Maar Jim wordt gastvrij onthaald door de familie van die jongen.
Sören kan beginnen bij de bakker, maar daar heeft hij absoluut geen zin in. Hij luistert radio, naar verschillende soorten muziek, maar kort geleden heeft hij heavy metal ontdekt en dat spreekt hem wel aan. Hij gaat zich aftrekken bij deze muziek.
Hij gaat dus niet naar de bakker, om een opleiding te volgen, maar in plaats daarvan gaat hij naar de sportschool. Daar ontmoet hij Jürgen, een mooie jongen met tatoeages. Hij woont ook in de buurt en ze fietsen samen naar huis. Dan vraagt Jürgen of Sören mee naar boven komt. Ze drinken wat bier en na een tijdje vraagt Sören of Jürgen zelf ook een tattoo kan zetten, Jürgen laat hem een schriftje zien en Sören kiest een python uit. Een paar uur later heeft hij ook een tattoo. Thuisgekomen reageert z’n moeder niet echt positief op z’n tattoo.
Na twee weken bij die jongen ondergedoken te hebben vertrekt Jim weer richting zijn eigen dorp. Hij wachtte langs de route van Paulus naar school op hem. Paulus praatte Jim bij; Rauna was nog niet terug gekomen en ze hadden al twee keer bij Jim thuis naar hem gezocht. Daarom ook kon hij niet naar huis. Paulus nam hem mee naar zijn oma, waar hij achter op het erf kan onderduiken. Als Paulus een paar dagen later bij z’n oma komt heeft hij groot nieuws: Rauna is terug! Ze is misbruikt e.d. maar ze leeft nog en ze is weer thuis.
Mevrouw Siemers krijgt een brief thuis dat ze vanwege haar zoon zich moet melden bij de inlichtingendienst. Daar zit ze enkele uren. Sören wist in die tijd niet zo goed wat te doen, hij kon gewoon z’n hele leven broodjes gaan bakken, maar dat is niet wat hij wil. Als z’n moeder thuiskomt kan ze niets meer hebben en stuurt Sören het huis uit. Hij vertrekt en gaat naar z’n opa in Mückelwitz. Die ontvangt hem hartelijk en als Sören zijn verhaal gedaan heeft, vertelt opa een verhaal over dat hij zelf ook een keer door z’n moeder uit huis gegooid was. Sören mag wel even blijven, maar hij moet wel z’n moeder laten weten waar hij is.
Jim vraagt aan Paulus of 't mogelijk is dat hij Rauna bezoekt. Iets later vertelt Paulus dat haar nogal beschermende broer binnenkort een paar dagen met z’n baas weggaat, dan kan hij haar ‘s nachts opzoeken. Zo gezegd zo gedaan, maar vanwege autopech komt de broer eerder terug dan verwacht; dezelfde nacht nog en Jim moet vluchten. ‘s Ochtends wordt hij door de politie uit zijn schuilplaats gehaald en in de kofferbak van de auto gegooid.
Sören heeft het erg naar z’n zin bij z’n opa, maar moet na een paar dagen toch weer terug. Hij moet zich namelijk melden op school. Z’n moeder vertelt ook dat ze bij de inlichtingendienst gevraagd is dingen door te geven van haar werk, oftewel spioneren, ze twijfelt er nog over. Op school wordt Sören aangevallen over z’n werkontduiking. Ook vangt hij een aantal letterlijke klappen. De volgende morgen staan twee politie agenten voor de deur en zeggen hem dat hij zich moet aankleden.
Na een rit in de kofferbak is Jim terechtgekomen in een soort martelkamp. Daar wordt hij verhoord en gemarteld. Iets later komt hij terecht in een cel met meerdere mensen. Daar hoort hij dat ze binnenkort enkele mensen naar een ander kamp zullen brengen. Hij komt bij die groep en onderweg worden ze bevrijdt en tot vlakbij de grens van Angola gebracht.
Ook Sören wordt verhoord op het bureau vanwege zijn gedrag. Ze hebben een heel dossier over hem. Ook beschuldigen ze hem van ’t opplakken van stickers met leuzen tegen ’t socialisme, terwijl hij daar niets mee te maken heeft. Hij zegt dat hij een advocaat wil en verder niets zal zeggen. Hij werd naar een cel gebracht, daar was nog een jongen, Heiko, hij vindt het heersende regime maar niks. En ze wisselen adressen uit. Sören wordt door z’n ma opgehaald en hoort dat hij vanwege de verdenkingen zich elke dag bij de politie moet melden. Hij zoekt Heiko een paar keer op en ze worden vrienden. Een paar dagen later krijgt z’n moeder een telefoontje: opa is overleden. Sören mag er heen ondanks z’n meldplicht.
Jim komt terecht in een vluchtelingenkamp, waar hij de jonge kinderen de beginselen van de engelse taal gaat bijbrengen. Op een avond staat Paulus ook opeens in ’t kamp. Hij valt op en Jim en Paulus mogen naar Duitsland om een opleiding te volgen. Maar Jim wil liever Rauna zoeken, zij is ook gevlucht.
Het is lente en Sören hoort dat hij niet meer verdacht wordt en dat hij zich niet meer hoeft te melden. Samen met Heiko maakt hij een vlucht plan. Heiko gaat op vakantie met z’n ouders naar Hongarije en Sören mag mee. Sören vlucht door een gat in een hek naar Oostenrijk en is vrij.
Met 5 jongens is Jim in duitsland, eerst leren ze in een paar maanden duits. En daarna gaan ze naar een andere plaats, de plaats van Sören, waar ze in nieuwbouw terechtkwamen en waar ze verwachten een vervolgopleiding te gaan volgen. Eerst hebben ze het probleem dat ze geen geld en/of eten hebben, maar de buren uit Chili helpen hen. Dit is rond de tijd dat de muur viel, en hierdoor is er overal verwarring. De persoon die ze naar hun opleidingsinstelling moet brengen komt gewoon niet opdagen, hij komt drie dagen later pas. Hij brengt ze naar een ijzer verwerk fabriek en daar moeten ze werken. Ze denken dat de opleiding nog wel zal komen en ze doen wat er gevraagd wordt. Het wordt bekend dat Namibie bevrijdt wordt per 21 maart en dat vieren ze.
Na wat omzwervingen komt Sören terecht in een plaats vlakbij Dortmund, daar zit hij twee Duitsers en twee Turken op één kamer en dat gaat heel goed. Maar de opleiding is niet degene die hij graag wil volgen en op school komt hij niet goed mee, daarom gaat hij terug naar z’n moeder om daar over te praten.
De jongens hebben geen contact met anderen, behalve hun buren, totdat ze een keer op ’t werk twee jongens in de douches zien die normaal tegen hun doen. Met deze jongens gaan ze mee naar een discotheek.
Op het werk verandert er weinig. In mei gaan ze weer een keer naar de disco, die is ondertussen verbouwd. Maar de gozer achter de kassa doet moeilijk, omdat ze zwart zijn, maar de twee witte gozers zeggen dat hij normaal moet doen en ze gewoon naar binnen laten. De kassier gaat overstag, maar Paulus heeft al geen zin meer en gaat met Jim naar huis.
In de disco heeft David per ongeluk de borst van een blank meisje aangeraakt, waarna ze door een groep worden bedreigd en David pakt z’n mes en steekt om zich heen om uit de disco te komen. Dan rennen ze naar huis en barricaderen de deur. Een enorme groep blanke jongeren komt vanuit de disco achter hen aan gerend en de komen door de barricade heen. De jongens proberen via ’t balkon op de derde verdieping te komen, drie zijn ’t gelukt, dan komen de gozers door de deur heen en na een gevecht valt Jim van vier hoog naar beneden.
Sören is terug en heeft een baantje bij een tankstation. Heiko heeft een vriendinnetje waar hij helemaal weg van is en vraagt Sören mee te gaan naar de disco om haar te ontmoeten. Sören gaat mee. Daar raakt een donkere jongen de borst van Heiko’s vriendin aan, zij probeert nog te zeggen dat het niets was maar Heiko en z’n vrienden willen zoiets niet zomaar over hen heen laten gaan. Helemaal als die jongen een mes trekt. Ze volgen de jongens naar huis en na even zoeken hebben ze de juiste deur. Sören probeert Heiko nog te stoppen door te zeggen dat z’n vriendin hem wil spreken, maar hij is niet meer te stoppen. Er komt een gevecht waar één donkere jongen bijna gestoken, ’t lemmet komt tegen hem aan, en een andere valt van het balkon af.
Één jaar later is Jim nog steeds zwaar gewond, 3 van de jongens zijn weer terug naar Namibie. Alleen Paulus is er nog. Rauna zit tegenwoordig in Rusland, en komt Jim opzoeken.
Heiko en een vrien krijgen één jaar jeugdgevangenis, een derde wordt vrijgesproken. Sören krijgt een taakstraf en Heiko’s vriendin wil hem nooit meer zien.
Personages
De belangrijkste personages in het boek zijn Jim Neporo en Sören Siemers. Het meest opvallende aan dit boek is dat de 2 hoofdpersonen elkaar tot in de laatste hoofdstukken niet kenden en/of tegengekomen zijn.
Jim is een jongen uit Namibië, wiens ideaal het is dat zijn land weer vrij zal zijn, want het wordt door Zuid- Afrikaanse soldaten bezet. Jim woont samen met z’n moeder en z’n broer, zijn vader werkt in een andere plaats in een fabriek. Jim zit bij een bevrijdingsfront, de SWAPO, en raakt door de bevrijdingsideeën in de problemen. Hij is een doorzetter en hij is ook een emotioneel persoon, want vaak mist hij Rauna.
Sören woont in Oost- Duitsland, en hij is tegen het socialistische regime in z’n land. Hij woont met z’n moeder en zusje in een flat, hij heeft bijna geen contact met zijn vader, die vastgezeten heeft in de gevangenis. Nadat hij niet meer op school hoeft terug te komen, weigert hij te gaan werken, dit is niet echt luiheid, maar meer dat hij aan zijn niet- socialistische ideeën vasthoudt. Ook komt hij in aanraking met skinheads via Heiko, maar hij blijft sceptisch over hun ideeën. Hij is dus geen meeloper. Ondanks zijn “protest” tegen de staat is hij een goede jongen, dat blijkt ook bij de confrontatie tussen de blanke en donkere jongens; hij probeerde alles om Heiko te stoppen.
Perspectief en verteller
Er is sprake van een ik-verteller, en het perspectief ligt om en om bij Jim en bij Sören. (bijv. bij Jim: “Zu mir sagte er: ‘Du kommst mit, Jim!’” blz. 14 en Sören: “’Ich bin nicht mehr Söri, ich heißen Sören!’, brummte ich zurück.”
Thema
Het thema is rassenhaat, en de verschillen tussen verschillende volken. Het boek is gebaseerd op een waar gebeurd verhaal over rassenhaat, maar door het belichten van de verschillende verhalen erachter gaat het ook over hun verschillen. Beide jongens wonen in een land die op een manier geregeerd, waarmee ze het niet eens zijn en er zijn nog vele overeenkomsten, maar vanwege hun erg verschillende achtergronden en onbegrip komt het tot een botsing.
Tijd
De tijd die bestreken wordt zijn enkele jaren, want ik heb 2 of drie keer gelezen dat Jim jarig was. En het verhaal speelt zich af eind jaren 80 begin jaren 90, want toen was Duitsland nog verdeeld en in 1989 viel de Berlijnse Muur en werd Namibië bevrijd.
Het verhaal verloopt geheel chronologisch, beide jongens beschrijven wel af en toe een herinnering, maar dat zijn duidelijke herinneringen en maar heel kort. (bijv. de confrontatie tussen de blanke man en de jonge Paulus)
Titelverklaring
De titel ‘Von Skinheads keine Spur’ komt letterlijk uit het artikel uit de Stern, wat aanleiding was voor dit boek. Deze zin slaat op wat de journalist in de rechtzaal zag, namelijk dat alle terechtstaande jongeren normale kleding droegen en normale kapsels hadden, in plaats van kaalgeschoren hoofden en bomberjackets. Ook waren er geen andere tekenen van hun rechts radicale gedachten, zoals opnaai patches, hoewel we, als we het boek mogen geloven, dat wel mogen verwachten. Volgens mij gaat het ook juist daarom, dat schijn kan bedriegen, en niet alles is wat het lijkt.
(Het genoemde artikel staat ook afgedrukt in het boek, op blz 7-8 en blz 178-180)
D Eindoordeel en evaluatie
Ik vond het boek erg verrassend, vooral doordat er twee verschillende personen het perspectief om en om hadden. Ook al zaten er drie sterretjes tussen was dat af en toe wel verwarrend, maar ik verbaasde me over hoe goed het verhaal te lezen was. En dat terwijl het toch echt een Duits boekje is.
Ik vind het verhaal verschrikkelijk, dat zulke dingen gebeuren in de wereld… Maar het is wel heel mooi geschreven, het geeft inzicht op twee verschillende levens. Zo worden de figuren uit het artikel uit de Stern, echt mensen waarmee je meeleeft e.d.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen