Boekverslag :  - Van Den Vos Reynaerde
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2631 woorden.


Beschrijvingsopdracht

Titelbeschrijving:
Van den vos Reynaerde (hertaling H. Adema) Uitgeverij Taal & Teken, Leeuwarden 1997.

Motivatie:
De motivatie voor de keuze van dit boek is dat het me een spannend verhaal leek, maar tevens ook satirisch. In tegenstelling tot de andere Middeleeuwse boeken leek deze me het leukst en spannendst.

Samenvatting:
Het verhaal begint met de hofdag die koning Nobel organiseerde. Elk dier uit het bos was er be-halve Reinaert. Iedereen klaagt over deze valse vos, die iedereen op een één of andere manier kwaad heeft aangedaan. De raadslieden van de koning besluiten Reinaert te dagvaarden, maar dan moeten ze hem wel eerst ophalen. Men besluit beer Bruun erop uit te sturen om deze sluwe vos te gaan halen. Bruun’s poging mislukt en als de koning daarna Tibeert stuurt mislukt ook deze poging.
Nu besluit de koning, samen met zijn raadslieden, er Grimbeert de das op uit te sturen. Reinaert besluit wel met zijn neef Grimbeert mee te gaan naar het hof, want, zegt hij, hij kan zich niet ont-trekken aan de macht van de koning. Voordat ze bij het hof komen biecht Reinaert alles op
Eenmaal bij het hof aangekomen, staat iedereen klaar om zijn aanklacht in te dienen. Al snel be-sluiten ze Reinaert te laten hangen. Bruun, Tibeert en Inzengrijn gaan naar de galg toe om die gereed te maken. Als die drie weg zijn, zegt Reinaert tegen de koning dat hij zijn zonden wil op-biechten. En zo begint hij. Hij hangt het verhaal op dat hij weet dat zijn vader de schat van Erme-rike had gevonden en hun hij zoveel macht had hij een staatsgreep voorbereidde. Hij vertelde dat hij, Reinaert, de schat had opgespoord en hem mee had genomen naar een alleen door hem her-kenbare plaats. Ook betrekt hij Izengrijn en Bruun in dit verhaal. De koning schrok natuurlijk ontzettend om twee dingen: hij zou van zijn troon afgestoten kunnen worden, door zijn raadslie-den nog wel, en hij wist dat er ergens ontzettend veel goud voor het grijpen lag. De koning en koningin bespreken met de vos dat als hij hen de plaats van de schat verteld dat zij hen dan vrij laten en ook kondigt hij aan naar Rome voor vergiffenis te gaan. De koning gaat naar buiten en zegt tegen het volk dat ze Reinaert met rust moeten laten, omdat hij zijn leven heeft gebeterd. Tiecelijn de raaf vloog, toen hij het hoorde, meteen naar de drie, die de galg aan het klaarmaken waren. Izengrijn en Bruun rennen meteen naar het hof, maar Tibeert blijft bedroeft achter en treurt om het feit dat hij Reinaert sowieso al leerde kennen. Toen Bruun en Izengrijn bij het hof kwamen, werden ze meteen vastgebonden en Reinaert begon ze te martelen. Hij gebruikte het vel van beiden om er zijn pelgrimsuitrusting van te maken.
Reinaert weet op een listige manier nog wel even Cuweart te verslinden en ontsnapt zo op een sluwe manier. Er wordt voorgesteld de gevangen, Bruun en Izengrijn en zijn vrouw, vrij te laten. Als dat wordt gedaan komen zij geheel in verzoening.

Uitgebreide persoonlijke reactie:
ONDERWERP:
Het onderwerp van de tekst is dat een vos, Reinaert genaamd, met zijn sluwe streken heel het dierenbos te slim af is en iedereen kwaad doet. Het is soms boeiend hoe Reinaert weer op allerlei verschillende manieren iedereen in de val lokt. Wel jammer is dat de schrijver Reinaert de dieren bijna alleen in de val lokt met het verhaal dat er ergens eten is. Voor dat ik dit boek ging lezen wist ik niet dat het zo ging over bedriegen op zich, wat ik wel wist was dast Reinaert een sluwe vos. In het boek wordt wel duidelijk aangegeven dat bedriegen een slechte zaak is en dat het tegen de normale wetten van fatsoenlijkheid is. Dit onderwerp is vrij uniek, vooral omdat het geheel onder de dieren afspeelt. Als het verhaal zich af zou spelen onder de mensen zou het een onderwerp zijn waar wel meer over geschreven of gefilmd werd.
GEBEURTENISSEN:
De meest belangrijke gebeurtenissen zijn volgens mij alledrie de keren dat Reinaert geprobeerd wordt op te halen. Ook belangrijk is het laatste deel waarin Reinaert ontsnapt aan de galg. De gebeurtenissen spelen een veel grotere rol dan de gedachten van de hoofdpersonen. De schrijver laat in het verhaal vrijwel geen gedachten lezen aan de lezer. Het verband tussen de gebeurtenis-sen is makkelijk te verklaren, omdat men verwacht dat Reinaert wel weer snel een sluwe streek uit zal halen. De verbanden zijn dus makkelijk te verklaren. De gebeurtenissen in het boek vind ik soms wel een beetje ongeloofwaardig, omdat de dieren (de slachtoffers van Reinaert) nogal goedgelovig zijn. Ze geloven erg snel in de mooie verhalen die de vos verteld. De laatste gebeur-tenis, namelijk dat Cuwaert opgegeten wordt, vind ik wel zeer indrukwekkend, omdat je dat he-lemaal niet verwacht, maar toch is het logisch dat het gebeurt. De gebeurtenissen worden goed uitgelegd, maar omdat een beetje saai gedaan wordt moet je soms weleens worstelen om er door-heen te komen.
PERSONAGES:
De hoofdpersoon is alles behalve een held. Reinaert de vos is sluw en gemeen en laat andere die-ren lijden. Dat zijn bepaald geen kenmerken voor een held. Op zich leer je de hoofdpersoon niet erg goed kennen, maar dat hoeft ook niet, want zijn gedrag is namelij erg voorspelbaar en logisch voor een sluw iemand als hij. De personages zijn natuurlijk dieren en daarom moeilijker om te identificeren met mensen. Maar de eigenschappen van die dieren zijn normaal en menselijk. Ei-genlijk zijn de meeste personages wel sympathiek, behalve Reinaert zelf. Niet alle beslissingen van de personages in het boek zijn begrijpbaar. Ik vind de beesten iets te goedgelovig. Meestal geloven ze alles wat Reinaert zegt. Ik zou de woorden van deze bedrieger niet zo snel geloven. Omdat de personages zo goedgelovig zijn, zijn hun daden soms wel een beetje voorspelbaar.
OPBOUW:
Het verhaal is erg logisch van opbouw, zo bevat het bijvoorbeeld geen flashbacks etcetera. Het is ook niet echt spannend, maar dat komt door de voorspelbaarheid. Bij het slot blijf je met één hele grote vraag zitten. Hoe loopt alles af met Reinaert? Wordt hij gevangen en gedood? Ont-snapt hij? Dit wordt namelijk niet verteld in het boek. Het boek begint eigenlijk meteen te boeien. Dit neemt wel af narmate je vordert in het boek, want alles is wel ongeveer hetzelfde.
TAALGEBRUIK:
Het Middelnederlands is als je het leest bijna onbegrijpelijk. Je kunt er maar een paar woorden uit halen die je kent. De vertaling daarentegen is goed te begrijpen. Lastig is alleen dat je de citaten van de personages soms minder goed kunt begrijpen, omdat die nogal ‘oud’ praten. De verhou-ding tussen dialoog en beschrijving is ongelijk verdeeld. Er is veel dialoog en veel minder be-schrijving. Je moet wennen aan het idee dat nu dieren ook kunnen spreken.
EINDOORDEEL:
Het boek is soms een beetje voorspelbaar, maar het onderwerp wordt goed beschreven. Sommige stukjes zijn spannend, al is het soms wel moeilijk om je hoofd erbij te houden.
---


Sommige aspecten in het verhaal snap je als niet-Middeleeuwer niet. Zo worden er termen uit de katholieke kerk gebruikt en worden er Latijnse zinnen aangehaald. Verder zijn er niet echt onbegrijpelijke dingen te vinden/ lezen in het boek.

Verdiepingsopdracht

De politieke, sociaal-economische en culturele achtergrond:
Relatie met de politieke achtergronden. Als de door jouw gelezen tekst duidelijke relayties heeft met politieke achtergronden, moet je die uitwerken.
In het boek Van den vos Reynaerde zijn geen aspecten te vinden die te maken hebben met de politieke achtergrond van die tijd.
Relatie met de sociaal-economische achtergronden. Ga na hoe je de gelezen tekst in verband kunt brengen met de standentheorie, het feodale stelsel of de eercultuur. Als je die verbanden ziet, werk ze dan uit.
De standentheorie is duidelijk merkbaar in dit verhaal. Koning Nobel staat boven iedereen. Zelfs Reinaert zegt soms dat je je niet aan de macht van de koning kan ontrekken (hoewel hij dit wel doet). Ook staat de koning boeven de geestelijken, want op een gegeven moment wordt Nobel erg boos op Belijn, de bisschop. Er zijn geen voorbeelden of aspecten die wijzen op het feodale stel-sel. De eercultuur is wel merkbaar. De koning wil namelijk dat zijn aanzien op elk punt verbeterd wordt. Hij organiseert daarom bijvoorbeeld ook de hofdag. En hij is bang dat hij zijn eer verliest als hij blijkt dat hij in de maling is genomen door Reinaert.
Relatie met de culturele achtergronden. Is de tekst overgeleverd in handschrift of in druk? Voor-al: tref je symboliek aan in de tekst? Als dat zo is moet je de symboliek zo goed en zo uitvoerig mogelijk uitwerken.
De eerste tekst werd overgeleverd in handschrift, namelijk Comburgse handschrift van rond 1400 en het Dyckse handschrift, dat pas in 1907 werd ontdekt. Naar alle waarschijnlijkheid stamt het verhaal uit de 12e eeuw. De schrijver is Willem. Dit wordt in de eerste alinea aangegeven van het boek. Ook in het allerlaatste deel van het boek is de naam van de schrijver van boven naar bene-den te lezen (naamdichten).
De symboliek die in dit verhaal wordt gebruikt bestaat vooral uit het geval dat dieren voor men-sen staan. Je zou dit hele verhaal in de mensheid kunnen verplaatsen. Zo is het verhaal ook veel herkenbaarder.

Literatuur in de stad
Ga na of de door jou gelezen tekst in verband kunt brengen met de standentheorie en/ of proces-sen van annexatie en adaptie. Werk je antwoord goed beargumenteerd uit.
De standentheorie in het boek is zeer duidelijk aanwezig. Elk dier in het bos kent duidelijk zijn eigen plaats. De koning staat bovenaan en daaronder het overige volk. Reinaert gaat hier duide-lijk tegenin. Van annexatie of adaptie is niet veel te merken: eigenlijk werkt Reinaert deze pro-cessen eerder tegen.
Behoort je tekst tot een bepaald genre? Is het een abel of een schelmenverhaal? Ga de genre-kenmerken na en wijs ze aan in de tekst.
Deze tekst is een schelmenverhaal. In een schelmenverhaal is het van belang dat de hoofdpersoon door middel van handigheid en individuele slimheid zich kan handhaven in de maatschappij. Reinaert kan dit duidelijk wel, want hij is iedereen te slim af, zoals op het einde blijkt, want dan ontsnapt hij door een hele slimme truc. Ook laat hij andere dieren in de val lopen (zoals Bruun en Grimbeert) door zijn handigheden.
Kun je de door jouw gelezen tekst in verband brengen met de rederijkers? Welke kenmerken van de rederijkerscultuur herken je? Beargumenteer je antwoord.
Deze tekst is in verband te brengen met de rederijkerscultuur, omdat er aan het einde van de tekst een naamdicht is te vinden, wat kenmerkend was voor de rederijkerscultuur. Dit was een van de vele knutselvormen die rederijkers gebruikten.
Welke functie(s) heeft de door jouw gelezen tekst gehad voor een stedelijk publiek? Welke les(sen) bevat de tekst voor het publiek? Beargumenteer je antwoord.
Deze tekst is een satire, waarbij de schrijver (Willem) de spot drijft met de samenleving van zijn tijd en op het hof(leven). Er wordt beweerd dat de hoofsheid niets voorstelt. De koning zelf is hebzuchtig en zelfs een misdadiger (Reinaert) weet hem nog te slim af te zijn. Ook wordt hier dus de corruptie etc. in de rechtspraak beschreven. De belangrijke les is dus: de hoofsheid is niet wat het lijkt, probeer niet te hebzuchtig te zijn, beheers je dus.

Literatuur aan het hof:
Als je en tekst gelezen hebt die aan het hof gefunctioneerd heeft, ga dan na hoe je de tekst in ver-band kunt brengen met de hoofsheid. Geef aan welke elementen, passages en gebeurtenissen na-drukkelijk met de hoofsheid te maken hebben
Reinaert vertoont duidelijk onhoofs gedrag. Voorbeelden van dit gedrag zijn: hij verkracht zijn tante, hij laat zijn neven Bruun en Tibeert in de val lopen als deze hem tot orde roepen, hij eet Cuwaert op, terwijl hij hem onder vale voorwaarden meelokte en hij haalt nog meer streken uit, waarbij andere dieren de dupe zijn. Maar niet alleen de vos is onhoofs; Koning Nobel denkt dat hij door zijn gulzigheid (naar de zogenaamde schat) een oplossing weet op het probleem ‘Reinae-rt’. Dit alles hoort niet tot de aanbevolen gedragswijze. De dieren in het bos die Reinaert willen laten hangen, vertonen wel hoofs gedrag. Een goed voorbeeld is dat zij in opdracht van de koning (hoe corrupt hij ook moge zijn) gevaarlijke opdrachten uitvoeren.
Ga na tot welk genre dit verhaal behoort. Is het Karelepiek of Arthurepiek? Ga de genrekenmer-ken na in de tekst die je gelezen hebt. Verwijs daarbij steeds naar de tekst.
Waarschijnlijk is Van den Vos Reynaerde Karelepiek. Hoewel dit vrijwel onbepaalbaar is, zijn er toch punten die ernaar wijzen. Zo speelt bijvoorbeeld het verhaal van Reinaert zich af op het Eu-ropese vasteland en niet in Engeland, waar Arthur regeerde. Ook is in deze tekst het thema ‘span-ningen binnen het feodale stelsel’ merkbaar. De vos Reinaert, die niet van adel is, gaat tegen het hogere gezag in (dat van de koning).

Evaluatieopdracht

Is je eerste mening (de persoonlijke redactie) na de verdiepingsopdracht veranderd, of niet?
Nee, mijn mening is exact hetzelfde gebleven.
Zijn er na het uitvoeren van de verdiepingsopdracht nog steeds elementen in de tekst die je niet snapt, omdat je in een andere tijd leeft? Welke?
Elk punt is, zelfs voor een niet-Middeleeuwer, duidelijk.
Wat is je (beargumenteerde) eindoordeel over het boek?
Het verhaal is op zich spannend. Dit is omdat Reinaert hoe dan ook altijd slecht blijft. Ook al denk je dat hij al zijn zonden wil opbiechten blijkt dat hij toch dat slechte bedoelingen heeft. Wat wel jammer is dat het soms wat voorspelbaar is, omdat iedereen Reinaert meteen maar gelooft. Het gedrag van de dieren is dus erg voorspelbaar, omdat ze te goedgelovig zijn. Het einde van het boek verhult niet of Reinaert nou ontkomt en dus naar zijn schuilplaats (samen met zijn gezin) vlucht of dat hij gevangen wordt. Aan de ene kant jammer, maar aan de ene kant is het weer spannend dat je niet weet hoe het afloopt. Verder is de taal wel wat moeilijk te begrijpen en leest niet echt makkelijk.
Ben je tevreden/ ontevreden over het uitvoeren van de beschrijving? Waarom?
De beschrijving ging wel goed. Ik heb de samenvatting meteen gemaakt toen ik het boek uit had, dus stond alles nog vers in mijn geheugen. Dit vergemakkelijkte de verdieping enorm. Zoals al-tijd duurde de persoonlijke reactie me weer iets te lang.
Ben je tevreden/ ontevreden met het uitvoeren van de verdieping? Waarom?
Hoewel de verdieping behoorlijk moeilijk was, viel hij qua lengte wel mee. Het was moilijk te bepalen of het verhaal Arthurepiek of Karelepiek was, maar ik hoop de juiste beslissing te hebben gemaakt. Ik heb geen verband kunnen vinden met de politieke achtergronden.
Was het lezen van een Middeleeuws werk een lastige klus, of viel het wel mee? Waarom?
Nee, het viel me alles mee. Het bleek niet zo saai te zijn als ik had gedacht. Het verhaal bleek enige spanning te bevatten.
Beschrijf wat je moeilijk, verwarrend of onduidelijk vond aan het boek. Is de oorzaak de afstand in de tijd tussen de Middeleeuwen en onze tijd? Of is er een andere oorzaak? Welke?
De enige manier waarom verwarring zou kunnen ontstaan was het taalgebruik. Dit was echter maar op enkele punten en dan op kleine schaal.



Hoe verliep het uitwerken van de verdiepingsopdracht? Vond je het een lastige, moeilijke klus of viel het wel mee?
Hoewel de verdieping behoorlijk moeilijk was, viel hij qua lengte wel mee. Het was moeilijk te bepalen of het verhaal Arthurepiek of Karelepiek was, maar ik hoop de juiste beslissing te hebben gemaakt. Ik heb geen verband kunnen vinden met de politieke achtergronden.
Had je het idee tijdens het werken aan de opdracht voor het leesdossier dat je de benodigde vaardigheden en kennis in voldoende mate onder de knie had? Wat beheerste je nog niet goed?
Ik wist genoeg om de opdracht te maken, maar net zoals het maken van de opdrachten uit de mo-dule was het bepalen van Arthurepiek of Karelepiek wel lastig.
Wat ga je de volgende keer anders doen. Waarom?
Volgens mij heb ik alles nu op de juiste manier afgehandeld. Ik weet nu geen verbeteringen voor de volgende keer.




Andere boeken van deze auteur:


Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen