Boekverslag : Renate Dorrestein - Ontaarde Moeders
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1343 woorden.


1. Zakelijke gegevens



  1. Auteur: Renate Dorrestein

  2. Titel: Ontaarde Moeders

    Uitgever: Contact

    Plaats van uitgave: Amsterdam / Antwerpen

    Jaar van uitgave en druk: 1994 (eerste druk 1992)

    Aantal bladzijden: 240

  3. Genre: psychologische roman



3. Verdieping


a) Samenvatting:


In het eerste hoofdstuk verblijft Bonnie in het Hilton in Nairobi. Ze heeft haar man en kind achtergelaten en is nu alleen op reis door Afrika. In het hotel ontmoet ze een Duitser, die alles wil weten over haar jeugd. Bonnie denkt terug aan de tijd waarin ze vaderloos is opgegroeid. Haar vader overleed toen ze acht jaar was. Nu groeit haar eigen dochter op zonder moeder. Ze wil er niet veel over kwijt en gaat naar haar kamer. Ze vindt zichzelf geen goede moeder en heeft er geen spijt van dat ze de vader met het kind heeft achtergelaten. Zwier is de vader van het kind en hij is archeoloog. Na jaren in het buitenland te hebben gewoond, keert hij samen met zijn dochtertje Maryemma terug naar Nederland. Ze logeren bij de zus van Bonnie en haar man, Meijken en Gert Balm, in Sibculo. Zwier moet hier onderzoek doen bij een kloosterput. Hij krijgt ruzie met Gert, omdat hij denkt dat die aan Maryemma heeft gezeten. Ze gaan een andere plaats zoeken om te overnachten. Meijken heeft hier niets van gemerkt. Ze leest op zolder de brieven van Bonnie, die geschreven zijn aan haar moeder. Meijken herinnert zich de keer dat zij en haar moeder met de trein naar Duitsland gingen, omdat haar moeder na achttien jaar weer zwanger zou zijn. Ze komen terug met een 'zusje' voor Meijken. Alleen is Meijken zelf de moeder van het kind, maar dat moet geheim blijven. De moeder van Meijken wilde niet dat iemand er achter zou komen dat Meijken verkracht is. Zwier en Maryemma hebben inmiddels onderdak gevonden in een vakantiehuisje. Ze proberen het gezellig te maken, maar Zwier heeft nogal last van driftbuien en soms slaat hij Maryemma. Terwijl hij dronken op bed ligt, sluipt Maryemma 's nachts uit het huisje. Ze wil spelen in het zand. In het donker ziet ze drie jongens op cross-fietsen op haar afkomen. De volgende dag is het kerstmis, maar op het nieuws is te horen dat er een vrouw is vermoord, vlakbij Sibculo. Meijken is bang dat het Bonnie is, die zou namelijk naar Nederland komen. Gert moet naar de politie om het lijk te identificeren. Meijken loopt, zonder dat ze zich er van bewust is, na 37 jaar naar buiten. Haar moeder had haar 37 jaar geleden gewaarschuwd: ze moest binnen blijven tot het achter de rug was. Als Gert terugkomt, blijkt tot zijn verbazing dat Meijken niet thuis is en dat Bonnie op hem staat te wachten. Meijken is naar haar moeder gelopen en gaat met haar 250 kilo op haar Moeders schoot zitten. Later blijkt dat de moeder van Meijken is overleden. Bonnie denkt terug aan het geheim van vroeger. Ze weet nog steeds niet wat dit precies inhoudt, maar wat ze wel weet is dat ze niet zoals haar zus wil worden, die het leven aan zich voorbij laat gaan. Zwier heeft beloofd om te vragen of hij met Maryemma bij Gert en Meijken mag eten en hij belt hen op. Bonnie neemt de telefoon aan, en al snel maken ze elkaar weer een hoop verwijten. Zwier wil de zorg van Maryemma aan haar moeder overlaten, maar Bonnie belooft tegenover Maryemma alleen dat ze haar zal schrijven. Meijken is opgehaald door Gert en als ze Bonnie ziet, vindt ze dat het tijd wordt om haar de waarheid te vertellen. Als Minnie onverwachts binnenvalt, zegt Meijken alleen maar dat ze op dieet gaat. Zwier en Maryemma wandelen rond op de camping, ze gaan niet bij Gert en Meijken eten, omdat Bonnie daar is. Ze ontmoeten het meisje van de boekwinkel, waar Zwier een boek gekocht heeft. Zij nodigt hen uit om bij haar te komen eten en Zwier besluit na enige aarzeling om op de uitnodiging in te gaan.

b) Onderzoek van de verhaaltechniek:


De zinsbouw is vrij kort en eenvoudig. De gebruikte woorden zijn modern. Het is goed te begrijpen en de schrijfstijl gaf dus geen problemen bij het lezen.

Het begin van het verhaal speelt zich af in Nairobi, waar Bonnie in een hotel verblijft. Daarna gaat het over het leven van Zwier en Maryemma, eerst in Afrika en dan gaat het verhaal verder in Sibculo in Nederland. Zwier werkt er aan een archeologisch project en vindt het kleine plaatsje ver onder zijn stand. Meijken woont er al haar hele leven en zit al 37 jaar binnen. Moeder Bentveld woont er ook nog in een verzorgingstehuis. De verkrachting van Meijken gebeurde ook in Sibculo. Ook de plaatsen in Afrika waar Zwier werkte en zijn dochter ook verbleef, zijn van belang. Het is een verkeerd milieu voor een kind om op te groeien, zo tussen de volwassenen, opgravingen, zonder school en zonder leeftijdsgenoten. Het speelt ook mee in de verwaarlozing van Maryemma. Het verhaal wordt in een chronologische volgorde verteld, met af en toe een flashback, zoals de verkrachting van Meijken.

De gebeurtenissen spelen zich af in het begin van de jaren negentig.

De vertelde tijd is ongeveer twee weken (rond kerst).

Als je ongeveer éénderde van het boek hebt gelezen, wordt pas duidelijk wat nou het grote geheim is dat in de familie Bentveld al jaren bestaat: Bonnie is de dochter van Meijken, die zogenaamd haar zus was. De verkrachting van Meijken zorgde voor deze zwangerschap. De moeder van Meijken vond het beter om te zeggen dat Bonnie haar laatkomertje was, dan te vertellen dat Meijken was verkracht.

c) Op zoek naar de thematiek:


Thema: Verstoorde moeder-dochter relaties.

Er komen in dit boek drie moeders voor: Moeder (moeder van Meijken), Meijken (moeder van Bonnie) en Bonnie (moeder van Maryemma).

Alle drie de relaties zijn behoorlijk verstoord.

De relatie tussen Moeder en Meijken is verstoord doordat de verkrachting van Meijken nog steeds niet verwerkt is. Moeder geeft Meijken de schuld van de verkrachting. Ook mag Meijken niet vertellen dat zij eigenlijk de moeder is van Bonnie.

De relatie tussen Meijken en Bonnie is verstoord omdat Bonnie niet eens weet dat Meijken haar moeder is, ze denkt dat Meijken haar zus is.

De relatie tussen Bonnie en Maryemma is verstoord doordat Bonnie vlak na de geboorte van Maryemma is vertrokken, omdat ze zichzelf geen goede moeder vond.

Het verband tussen de titel en het thema is dus dat alle moeders in dit boek ‘ontaard’ zijn; de relaties met hun dochters zijn verstoord.

d) Plaats in de literatuurgeschiedenis:


Het boek is voor het eerst gepubliceerd in 1992. Wat ik weet van Renate Dorrestein is dat ze een feministische schrijfster is en dat ze meestal niet zo positief schrijft over mannen. Ik heb geen andere boeken van Renate Dorrestein gelezen, dus ik kan moeilijk beoordelen of dit werk typerend voor haar is.

4. Beoordeling



  1. Sommige van de gebeurtenissen waren aangrijpend, bijvoorbeeld dat Zwier Maryemma sloeg. Dat vond ik zielig voor haar.

  2. De passage die me het meest aangreep, is die wanneer Meijken (na 37 jaar) naar buiten gaat en haar moeder gaat opzoeken. Later blijkt dat moeder kort daarna is overleden. Ik denk dat het emotionele me hierin aansprak.

  3. Ik vond het einde niet erg bij de rest van het verhaal passen. Maryemma en Zwier worden uitgenodigd door de verkoopster van de boekenwinkel, en ik vond het jammer dat het verhaal met zoiets eindigde.

  4. Ik kan me niet herinneren dat ik ooit een boek heb gelezen over zoveel verstoorde moeder-dochter-relaties tegelijk. Ik heb ook geen film gezien die over zoiets ging.

  5. Het boek heeft me wel aan het denken gezet. Het lijkt me echt vreselijk om in de schoenen van Maryemma te staan. Ze is achtergelaten door haar moeder, haar vader verwaarloost en slaat haar. Ze heeft geen vrienden. Het lijkt wel of niemand haar wil: haar vader wil dat haar moeder nu voor haar gaat zorgen, maar die wil dit niet.

  6. Ik vond het taalgebruik soms wel origineel; Renate Dorrestein maakt soms hele korte zinnen, waarin ze toch veel duidelijk maakt en waardoor het humoristisch overkomt.

  7. Ik zou een ander wel aanraden dit boek te lezen, want het heeft me toch wel aangegrepen en ik denk dat er ook veel anderen zijn die het mooi zouden vinden.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen