Boekverslag : Marga Minco - Een Leeg Huis
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1665 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1665 woorden.
Eerste druk 1966
Motto:
Das Haus ansehn. Es ist still, niemand
geht ein und aus, man wartet ein wenig,
auf der Haus Seite, dan auf der Seite
gegenüber, nichts, solche Häuser sind so
viel weiser als die Menschen, die sie anstarren.
Kafka
Samenvatting
deel 1 : donderdag 28 juni 1945
Sepha, een jonge Joodse vrouw, komt vandaag terug uit Friesland waar ze een maand in een gezin heeft doorgebracht om wat op verhaal te komen. Ze gaat terug liften naar haar kamer in Amsterdam, waar ze de laatste jaren van de oorlog ondergedoken heeft gezeten en waar ook Mark, een verzetsstrijder, zat met wie ze een verhouding heeft.
De eerste lift krijgt ze van een groenteboer. Als deze stopt bij Sneek hoopt ze met een stel Canadezen mee te kunnen rijden maar die moeten de andere kant op. Sepha herinnert zich de bevrijding weer, waarbij zij geen vreugde heeft ervaren.
De volgende die haar meeneemt is een man die veel weg heeft van haar oom Max uit Assen, bij wie Sepha voor de oorlog vaak de zomervakanties doorbracht. De man laat haar een foto van zijn gezin zien : "een compleet gezin".
Vervolgens wordt ze meegenomen door een chauffeur van een veeauto. Een stuk voorbij Zwolle wordt Sepha afgezet en wacht in de berm op een volgende lift. Ze ontmoet daar een, eveneens Joodse, vrouw, Yona, die ook naar Amsterdam moet. Zij heeft twee jaar in Aalten ondergedoken gezeten op een heel klein kamertje zonder buiten te zijn geweest. Ze probeert medelijden op te wekken door net te doen of zij het veel erger heeft gehad dan Sepha.
Yona vindt liften leuk en haat treinen omdat ze er als kind een keer bijna uit gevallen is. Ze heeft zich voorgenomen naar Palestina te gaan.
Sepha vertelt Yona van de vernielingen, puinhopen, en van wat er met alle lege huizen gebeurd is en probeert haar voor te bereiden op wat ze te zien zal krijgen in Amsterdam.
Yona vertelt dat ook zij een vriend heeft, Leo, waarmee ze samen op de HBS zat. Leo is een maand of drie voor de oorlog naar Amerika gegaan.
De laatste lift krijgen ze van een vrachtauto die hen naar Amsterdam brengt.Sepha geeft haar adres aan Yona.
Als ze thuis komt blijkt Mark er niet te zijn (naar een feest bij Karel, een andere verzetsstrijder). Even later belt er een agent aan om te vertellen dat Yona in de gracht is gevallen (zelfmoordpoging ?). Het blijkt niet ernstig. Yona vertelt in het ziekenhuis dat ze, toen ze thuis kwam, niets anders zag dan een "groot, koud gat".
Deel 2 : dinsdag 25 maart 1947 (zuid-Frankrijk)
Sepha brengt de wintermaanden als een soort vakantie in een vissersdorpje in Frankrijk door.
Vandaag komt Mark waarmee ze kort na haar liftreis in '45 getrouwd is.
In een brief aan Sepha schreef Yona dat Mark een verhouding met Tinka had. Tussen Mark en Sepha ging het al een tijd niet zo goed meer. Zelf had Sepha in Frankrijk een verhouding met Gilbert, maar ze lieten elkaar vrij.
Mark, die een baantje bij een krant heeft gekregen kan enige tijd vrij nemen en zoekt zodoende Sepha in Frankrijk op. Het hele dorp weet hiervan en is nieuwsgierig naar Sepha's man.
De ontmoeting verloopt aanvankelijk wat houterig maar Sepha besluit toch weer naar Amsterdam terug te keren.
Tinka, die met Mark was meegereisd tot aan Parijs omdat ze daar wat te doen had, staat plotseling voor de deur maar zij wordt niet hartelijk ontvangen.
Deel 3 : vrijdag 21 april 1950 (Amsterdam)
Na hun terugkomst uit het zuiden ging het enige tijd goed tussen Mark en Sepha maar na twee jaar is hun relatie weer bekoeld.
Yona belt 's ochtends op en vraagt met een gejaagde stem of ze even langs kan komen. Ze zegt niet waarom. Als ze er is vertelt Yona dat haar vroegere vriend, Leo, met zijn vrouw Europa aan doet en nu in Nederland is. Yona, die al die tijd op Leo heeft gewacht in de hoop ooit nog eens met hem te kunnen trouwen, ziet het enige lichtpuntje in haar leven dat ze nog had verdwijnen nu blijkt dat hij al getrouwd is.
Sepha wordt kwaad op Yona wegens haar zelfbeklag dat Sepha nooit heeft kunnen verdragen. Yona verwijt Sepha dat zij haar kwijt wil.
Yona gaat weg, Sepha begeeft zich naar het nieuwe huis in Zuid. Ze gaan verhuizen omdat er in hun pand een bedrijf komt.
Onderweg gaat ze bij de schilder Thomas langs met wie ze korte tijd een verhouding heeft gehad.
Vervolgens komt ze bij hun nieuwe, nog lege huis.
Als mark 's avonds thuis komt vertelt hij Sepha dat er een telexbericht bij de krant is binnengekomen uit Apeldoorn. Het ging over Yona die uit de trein naar Apeldoorn is gevallen. Ze was op slag dood.
Sepha denkt dat het opzet was ("deze keer is het haar gelukt") omdat ze vroeger ook al eens bijna uit een trein is gevallen maar, toen heeft haar vader haar gered, en omdat ze na haar terugkomst in Amsterdam in een gracht is gevallen.
Sepha gaat naar Yona's kamer en vindt daar foto's van Yona's familie, Leo en van Yona zelf. Deze heeft ze nog nooit gezien.
Sepha en Yona
Qua uiterlijk lijken ze niet op elkaar maar er zijn zo veel overeenkomsten dat mark zich wel afvraagt of ze geen familie van elkaar zijn.
Sepha probeert verder te leven en het verleden te ontlopen. Yona kan dit niet en praat vaak over het verleden. Sepha toont geen begrip voor de problemen van Yona.
Sepha is voor Yona eigenlijk de enige voor wie ze nog leeft.
In een interview zegt Marga Minco dat de een alles niet meer kan verdragen, de ander wel. Als je Yona en Sepha samen neemt is het eigenlijk een zelfde mens.
Titelverklaring
Marga Minco : "De titel van het boek verwijst naar de drie huizen in het bestaan van Sepha, Eerst het ouderlijk huis dat geborgenheid gaf. Dan het huis waar ze tijdens de laatste oorlogswinter verblijft, als het ware op doortocht. Tenslotte het huis dat nog leeg is en na de oorlog een onderkomen zal bieden."
Belangrijke passages
Blz.81: "Ik droom dikwijls van mijn vader. Ik loop met hem naar een huis dat aan het eind van een donkere, gladde weg staat. Ik heb het gevoel dat de weg beijzeld is. Als we voor het huis staan, ziet het er leeg en verlaten uit. We gaan naar binnen en lopen door lange gangen, met aan weerskanten deuren. Elke keer als we een deur opendoen zien we een paar mensen zitten. Vreemde mensen. Ze kijken niet naar ons of naar elkaar en ze bewegen zich niet. Iedere kamer heeft weer verbinding met een andere. Ze zijn geen van alle leeg. En toch maakt het huis een volkomen lege indruk. Soms zie ik mijn vader op een grote vlakte. De grond is er wit en hobbelig. Ik sta van een afstand naar hem te kijken en wacht tot hij naar me toe zal komen. Maar dan zie ik van de andere kant mijn zuster naderen. Ze lopen naar elkaar toe en gaan samen verder, zonder op mij te letten."
Blz.128: "Ik werd vanmorgen wakker en vroeg me af wat voor dag het was. En tegelijk besefte ik dat het geen verschil maakte, een dag als alle andere, er is nooit verandering, nooit een dag die me het gevoel geeft dat ik ergens voor leef. Soms verlang ik terug naar de oorlog, je zult het absurd vinden, maar toen leefde je ergens naar toe, iedere dag opnieuw, je dacht : straks.... Nu weet ik niet eens wat voor datum we nu hebben."
Blz.129: "Ze liet zich in de stoel vallen en pufte met getuite lippen, alsof ze doodmoe was. Ik kreeg dezelfde gewaarwording als die avond in het ziekenhuis, toen ze tegen met zei: "Ze hadden me kunnen laten liggen". Hetzelfde gevoel van machteloosheid. Ik zeg de verkeerde dingen, toon geen begrip, zet mijn stekels op omdat ze een en al herinnering is aan iets waar ik niet aan herinnerd wil worden. Ik moet iets voor haar doen. Ze verwacht iets van me. Net als Mark. Zeg eens iets waardoor ze voelen dat je van ze houdt."
Karakter hoofdperso(o)n(en), karakterontwikkeling?
Ze heeft doorzettingsvermogen is zelfstandig en doet wat ze wil. Ze toont zich niet echt emotioneel. (verborgen)
Er is geen sprake van een karakterontwikkeling. Ze weet wel steeds meer de oorlog van zich af te zetten.
Stroming, karakteristiek voor die tijd?
De schrijfster Marga Minco behoort tot de na-oorlogs realisten die beïnvloed zijn door het existentialisme.
Dit is karakteristiek voor die tijd.
Opvattingen / Wereldbeeld
Ze heeft een schuldgevoel en ze heeft zich de oorlog erg aangetrokken.
Elke keer als ze een boek schrijft en zich voorneemt het dit keer niet over de oorlog te laten gaan lukt dit haar niet; ze komt altijd weer op de oorlog uit.
Haar boeken gaan over de bezetting en het leed van de Joden. Ze heeft nog steeds angst voor mensen met zwarte regenjassen die haar ouders destijds uit huis haalden (Nederlandse Politiemensen)
Ze gelooft heel sterk in het toeval : "Of je een deur wel of niet binnengaat bepaalt het verdere verloop van je leven."
Ze wil zich rechtvaardigen voor haar bestaan.
Marga Minco schreef haar eerste boek in 1957 : Het bittere kruid.
Yona heeft een schuldgevoel t.o.v. haar ouders.
Zij is helemaal bevangen door de oorlog wat ook (waarschijnlijk) haar dood is geworden.
Sepha rechtvaardigt zich voor haar bestaan, bewijst t.o.v. zichzelf dat ze een levend wezen is d.m.v. seksualiteit.
Opbouw
-Het boek bestaat uit drie delen.
Het is niet chronologisch opgebouwd.
Er zijn veel flashbacks die terugwijzen op de tussen de verhalen liggende tijd, de oorlog en de tijd dat ze nog bij haar ouders woont.
Enkelvoudig perspectief, het verhaal is geschreven in de ik-vorm (verteld door Sepha).
Thema
Thema: "De wijze waarop een jonge Joodse vrouw de verschikkingen van de oorlog en daarna (de leegte) verwerkt."
Motieven
De eenzaamheid (vooral van Yona)
•Het nieuwe, nog lege huis •Sepha's laatste onderduikadres •De foto (van een "compleet gezin"), bijna niemand heeft meer een compleet gezin. •De lege huizen, alle huizen die leeg stonden worden gesloopt waardoor de stad een nog triester aanblik kreeg. •De relatie van Sepha met mannen (zie opvattingen)
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen