Boekverslag : Jan Wolkers - Turks Fruit
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1214 woorden.

Samenvatting:

Het boek gaat over een 'ik'-figuur, een beeldhouwer, en over zijn relatie met zijn vrouw Olga. Olga heeft hem verlaten en de 'ik'-figuur beschrijft korte hoogtepunten uit zijn relatie met Olga. Pas op tweederde van het boek (blz. 140) horen we wat er gebeurt is. De hoofdstukken daarvoor zijn steeds of voor dat moment of erna. Zo wordt er een zekere spanning opgebouwd naar het moment waarop verklaard word hoe ze uit elkaar zijn gegaan. Die eerste hoofdstukken zijn eigenlijk één grote kreet 'ik ben zo eenzaam'. We zien steeds hoe gelukkig hij is geweest met Olga. Het is een liefde die heel intens beleefd is. Seks speelt hierbij een belangrijke rol. Soms heb je het idee dat ze de hele dag naakt liepen en elk moment aangrepen om 'het' weer te doen. Uit de fragmenten na het grote keerpunt blijkt dat alle andere vrouwen niet dat voor hem betekenen als wat Olga voor hem was geweest. Ondanks dat het er ook dan flink aan toe gegaan was, vooral op seksueel gebied.

Olga was voor hem alles. Allerlei kleine details worden er van haar beschreven. Ze zorgt voor inkomsten, hoe klein ze ook zijn. Ze houdt van dieren, maar niet van kinderen. Dit blijkt ook uit twee beelden die de 'ik'-figuur gedurende deze periode maakt. Het eerste is een moeder met kind, waarvan een wethouder tijdens de installatie zegt: "Het lijkt wel of ze angst heeft voor het kind." Het andere beeld is een vrouw met een kat op haar arm, waarvan men opmerkt: "Het lijkt wel of het haar kind is." In beide gevallen heeft Olga uren lang als model gestaan. Van het schaarse geld gingen ze regelmatig naar jazz-concerten, ten koste van vlees bij het eten. Ook de vakanties waren heel sober: een 'tent-hut' op Ameland, waar de liefde ook weer heel intens beleefd werd.

De angst van Olga voor zwangerschap was gevoed door haar moeder, die een

borstamputatie had moeten ondergaan. Tegen Olga zei ze vroeger dat Olga haar leeggezogen had.

Een andere angst van Olga was kanker. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het moment als zij wat roods in haar ontlasting ziet. Het grote keerpunt in de relatie tussen Olga en de 'ik'-figuur wordt volgens de laatste

geregisseerd door Olga's moeder, waarvoor de 'ik'-figuur altijd al beneden de stand was geweest. Olga's moeder had de vader van Olga leren kennen in het ziekenhuis toen hij daar behandeld werd. Zij was daar verpleegster. Hij was directeur van Hermes, een groothandel in huishoudelijke artikelen, uit Alkmaar. Hij was een goeierd, die het vreemdgaan van zijn vrouw op tragikomische wijze accepteerde. In de beschrijving blijkt dat de 'ik'-figuur hem wel sympathiek vindt. Olga's moeder was heel geslepen. Haar man werd door haar letterlijk vetgemest. Volgens de 'ik'-figuur was het een moord op termijn. Na de dood van Olga's vader is haar moeder constant aan het stoken: kijk eens hoe het met die of die vriendin gaat. Heeft zij het niet veel beter. Uiteindelijk blijkt Olga niet ongevoelig voor de materiële tekortkoming.

Een zakendiner is het toneel van het breekpunt. Olga zit te flirten met een zakenrelatie, tot zichtbaar genoegen van haar moeder, maar tot ontzetting van de 'ik'-figuur. Hij gelooft zijn ogen niet. Er volgen enkele pijnlijke momenten (spuug scènes, ruzie). Olga neemt dit niet en trekt bij haar moeder in. Daarna is voor de 'ik'-figuur alle invloed op Olga verloren. Alleen incidenteel zien ze elkaar nog, waarbij enkele

nutteloze gesprekken plaatsvinden. Olga neemt de dagelijkse leiding in Hermes over.

Uiteindelijk volgt er een scheiding. Olga heeft nog een paar korte relaties met andere mannen hierna, maar vindt ook niet meer het grote geluk. Het boek eindigt met het ontstaan van een tumor bij Olga. Haar haar valt uit en ze wordt vergeetachtig en opvliegerig, dit alles door de medicijnen. De 'ik'-figuur is niet rancuneus, en bezoekt haar meerdere malen. Hij koopt een rode pruik voor haar en ook turks fruit, het laatste het enige soort snoep dat ze nog kon verdragen. Een tussen fragment in het boek is het verhaal van de 'ik'-figuur met de meeuw. De

meeuw wordt helemaal opgelapt en blijft lange tijd rondlopen in het atelier, al plassend in het water dat gebruikt werd bij het kleien. Met pijn laat de 'ik'-figuur hem uiteindelijk de vrije wereld ingaan.



Karakter van de hoofdpersoon:

De 'ik'-figuur is een kunstenaar, die duidelijk heel anders leeft dan 'gewone' mensen. Alles wordt intensiever beleefd. De relatie met Olga is dan ook vooral een gevoelsrelatie. Voor hem bestaat de hele wereld eigenlijk uit hem en Olga. Het maken van kunstwerken is feitelijk

bijzaak. Materiële zaken tellen niet voor hem en die doen hem uiteindelijk de das om. De 'ik'-figuur kan zijn verlies maar niet begrijpen. Het hele boek is feitelijk een vragen naar waarom? en hoe? Begrip bij anderen vindt hij niet. De schuld legt hij bij zijn schoonmoeder, waar mee hij vanaf het begin een haat-relatie heeft.



Karaktereigenschappen van andere belangrijke

personen:

- Olga is bang voor zwangerschap en houdt daarom niet van kinderen. Wel houdt ze erg veel van dieren. Ze is erg praktisch, wat blijkt uit het verdienen van geld, nodig voor het dagelijks levensonderhoud. Ze laat zich erg vertroetelen door de 'ik'-figuur die grote invloed op haar heeft. Uiteindelijk zijn het tekort aan welvaart en de invloed van

haar moeder oorzaken tot de verwijdering tussen haar en de 'ik'-figuur. Olga hield erg van haar vader.

- Olga's moeder is voor de 'ik'-figuur de boze heks, wat onder andere blijkt uit de omschrijving dat zij 'een stiefmoeder is voor haar dochter' (vergelijkbaar met een sprookje als Assepoester). Olga's moeder is heel berekenend. Haar man is zij om welvaartsredenen getrouwd. Rouwig om zijn sterven is zij zeker niet. Reeds voor die tijd had zij al meerdere buitenechtelijke relaties. Echt geluk kent zij niet. In contrast hiermee staat het aanvankelijke geluk tussen Olga en de 'ik'-figuur. Maar dat wordt door haar tenietgedaan.

- Olga's vader is een soort clown, tragisch en komisch. Hij komt sympathiek over, maar is een figuur zonder enige invloed.



Invloed van de andere hoofdpersonen op de 'ik'-figuur:

- Olga: de belangrijkste invloed van haar is dat zij voor de 'ik'-figuur de hele wereld gaat betekenen, zelfs nadat zij officieel gescheiden zijn. De 'ik'-figuur is dan alles kwijt. Hij werkt uitsluitend nog om zijn verlies 'te verdoven'.

- Olga's moeder: voor de 'ik'-figuur is zij de oorzaak van de breuk tussen hem en Olga.

- Olga's vader: de 'ik'-figuur voelt sympathie voor hem, maar bewondert feitelijk het tragische aan de man.



Opmerkingen:

- Het boek is autobiografisch, wat onder andere blijkt uit dat het in opgedragen aan Olga Stabulas. Het beeld 'Olga met de Kat' staat sinds 1960 in de stad Groningen (bron: Querido's letterkundige reisgids van Nederland, Em. Querido's Uitgeverij B.V., 1982).

- Het is een boek vol tragiek en humor. Er wordt veel rottigheid en zinloosheid beschreven maar humor en tederheid komen ook heel duidelijk naar voren.

- Het fragment met de discussie tussen Rastapopoulos en Carreidas (De avonturen van Kuifje: Vlucht 714) gaat eigenlijk over een zinloze discussie tussen twee eenzame figuren, die allebei voor hun gelijk gaan. Omdat ook zij eenzame figuren zijn is voor hen het gelijk hebben van grote waarde. Het heeft een parallel met het tweede deel van het boek, waarin de zinloze gesprekken tussen de 'ik'-figuur en Olga plaatsvinden.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen