Boekverslag : Onbekend/anoniem - Karel Ende Elegast
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2493 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2493 woorden.
De beschrijvingsopdracht
1. Complete titelbeschrijving
Schrijver: samengesteld door Hubert Slings
Titel en eventuele ondertitel: Karel en Elegast
Jaar waarin het boek voor het eerst uitgegeven is: 1997 (het verhaal zelf stamt uit ongeveer ) 1170
Plaats, jaartal en druk van de uitgave die ik gelezen heb Amsterdam, 1997, 1e druk
2. Titelverklaring
De titel verwijst naar de twee hoofdpersonen in dit verhaal: Karel de Grote en Elegast.
3. Motivering van mijn boekkeuze
Ergens in de derde klas kregen we een stuk uit het begin van Karel ende Elegast te lezen. Toen leek het me een leuke tekst. Daarom wild ik wel weten hoe het af zou lopen en dus heb ik het gelezen. Wat me ook erg handig leek was de uitleg die bij deze tekst bijgevoegd was.
4. Korte inhoud
Karel en Elegast, editie Amsterdam University press 1997:
Op een avond ligt Karel de Grote in zijn kasteel te Ingelheim aan de Rijn te slapen. Plotseling verschijnt in zijn dromen een engel die hem opdracht geeft om zich aan te kleden en uit stelen te gaan. Karel gelooft dit niet en weigert dit uit te voeren. Nogmaals verschijnt de engel en wederom weigert Karel. Als de engel voor de derde maal verschijnt begint Karel te twijfelen en geeft gehoor aan de oproep. Karel kan het kasteel uit zonder dat iemand het merkt want de goddelijke macht heeft een ieder in slaap gebracht. Al rijdende, overdenkt Karel hoe hij uit stelen moet en waar. Hij moet ook denken aan een vroegere leenman, Elegast, die verbannen is van het hof om een kleinigheid. Karel vind de straf naar verhouding toch wel te wreed. Voor hem verschijnt plots een zwarte ridder op een zwart paard. Na het passeren rijdt Karel hem achterna en de ridder wil Karel zijn naam weten maar deze weigert. Karel daagt de ridder uit tot een tweegevecht, welk zal beslissen wie zich bekend moet maken. Na een hevige strijd slaat de zwarte ridder zijn zwaard kapot op de helm van Karel en geeft hij het gevecht op. Elegast maakt zich bekend en Karel stelt zichzelf voor als Adelbrecht en vertelt dat hij leeft van diefstal. Hij stelt Elegast voor om te gaan stelen bij de koning. Elegast is hevig verontwaardigd want ondanks zijn straf, blijft hij trouw aan de koning. Elegast weet wel een ander adres: Eggeric van Eggermonde, die getrouwd is met een zuster van Karel. Eggeric is zeer onsympathiek en heeft veel bezittingen. Als hij de kans kreeg, zou hij zelfs de koning naar het leven staan. Karel beseft dat, als zijn zuster hem ontdekt, hij niet opgehangen zal worden en besluit mee te gaan. Als ze bij de burcht zijn, blijkt de onhandigheid van Karel als inbreker. Hij wil Elegast helpen door een gevonden ploegijzer als breekijzer te gebruiken. Elegast, die toverkruid heeft ingenomen en zodoende de taal der dieren kan verstaan, hoort dat de koning in de buurt is maar begrijpt daar niets van. Karel krijgt het kruid ook en verneemt hetzelfde maar spoort Elegast aan om door te gaan. Elegast gaat door en heeft al snel de schat buiten staan. Karel wil stoppen maar Elegast wil uit de slaapkamer van Eggeric nog een rijzadel met belletjes stelen. Als Elegast het zadel wegneemt rinkelen de belletjes en Eggeric schrikt wakker en wil op onderzoek uitgaan. Zijn vrouw houdt hem tegen en vraagt waarom Eggeric zo onrustig is. Nadat ze doorgevraagd heeft vertelt Eggeric dat hij de volgende dag van plan is om haar broer, de koning, te vermoorden.
Als zijn vrouw bezwaar maakt wordt Eggeric zo kwaad dat hij haar een klap in haar gezicht geeft waarbij er bloed uit haar neus en mond vloeit. Elegast kan wat bloed opvangen in zijn handschoen om dit de koning te laten zien als bewijs. Door te bidden zorgt Elegast ervoor dat Eggeric en zijn vrouw wederom in diepe slaap geraken en kan Elegast wegsluipen. Als Elegast buiten komt wil hij gelijk terug om Eggeric te vermoorden. Karel houdt hem tegen en vraagt naar de oorzaak van zijn woede. Elegast vertelt het verhaal en Karel begrijpt nu de opdracht van de engel. Karel biedt aan om de boodschap over te brengen aan de koning want Elegast is nog steeds een verstoten leenman. De volgende dag wanneer Eggeric en zijn mannen in het kasteel van de koning zijn, worden zij ontmaskerd door Karel. Onder hun kleding blijken zich vele wapens te bevinden. Eggeric, die alle schuld ontkent, krijgt gelegenheid om zich te verdedigen tegen de inmiddels ontboden Elegast. Eggeric wil eerst niet maar Elegast verklaart dat hij net zoveel hertog is als hij. Het tweegevecht wat volgt, wordt door Elegast gewonnen en de schuldvraag is beantwoord. Elegast wordt in eer hersteld en krijgt de weduwe van Eggeric toegewezen als zijn vrouw.
5. Eerste persoonlijke reactie
Ik vind de tekst interessant, nieuwsgierig makend, niet erg geloofwaardig, mooi en makkelijk
6. Lezen van Secundaire Literatuur
Ik heb de extra uitleg en extra informatie hoofdstukken gelezen in het boek zelf. Het is een beetje veel om die te kopiëren en erbij te voegen. Daarom heb ik dat niet gedaan.
7. Uitgebreide persoonlijke reactie
Onderwerp
Deze tekst gaat over goed en slecht en trouw aan de landheer en aan God.
Bij dit soort teksten kun je meestal al van verre zien aan komen hoe het verhaal verder gaat: De ‘goeden’ die trouw zijn aan God en koning winnen van de ‘slechten’ die ontrouw zijn. Toch heeft dit verhaal een opmerkelijk begin. Karel moet gaan stelen, wat natuurlijk dwars tegen alle hoofse regels in is, en zoekt een bondgenoot bij Elegast, die door de koning veroordeeld was en nu een dief is. Maar uiteindelijk blijken zij toch de ‘goeden’ te zijn en worden de ‘slechten’ traditioneel verslagen. En dan weet het middeleeuwse publiek weer dat zij trouw moeten blijven aan hun landheer en aan God.
Gebeurtenissen
Als Elegast tijdens zijn inbraak verneemt dat Eggeric van plan is een aanslag op de koning te ondernemen en hij vertelt dit aan Karel en als Eggeric en de zijnen verslagen worden, dat vind ik de belangrijkste gebeurtenissen uit het boek. De eerste omdat Karel achter de bedoeling komt van het door God bevolen stelen en omdat hier voor hij bij de ‘slechten’ leek te zijn en hij nu weer bij de ‘goeden’ hoort. Met dit fragment wil de schrijver zeggen dat als je trouw blijft aan God, je vanzelf weer op het goede pad terecht komt.
De tweede gebeurtenis omdat de ‘slechten’ traditioneel verslagen worden door de ‘goeden’. Hiermee wil de schrijver zeggen dat goed altijd van slecht wint en trouw van trouweloos.
Ik vind verder dat de gebeurtenissen heel helder en uitvoerig beschreven zijn, het is niet moeilijk om de boodschap erachter te zien.
Personages
Er zijn drie hoofdpersonages in dit verhaal: Karel, Elegast en Eggeric. Karel wordt eerst beschreven als een strenge rechtvaardige vorst, maar als hij moet gaan stelen en met Elegast optrekt wordt hij afgebeeld als gewoon mens. Hij is zenuwachtig, angstig, onhandig en hij liegt tegen Elegast. In het laaste gedeelte is hij weer de strenge Karel de Grote en neemt hij strak de touwtjes in handen om de aanslag te verijdelen. Dan is hij niet meer angstig en zenuwachtig en gaat hij zonder vrees de strijd in. Elegast wordt eerst afgebeeld als een dief, maar later blijkt hij meer een soort Robin Hood te zijn die alleen steelt van de rijken en zijn buit verdeelt met de armen. Daarnaast is hij ook nog vast trouw aan de koning en aan God. Eggeric is in dit verhaal overduidelijk de slechterik. Hij is ontrouw aan de koning en aan God en hij mishandelt zijn vrouw.
De personages zijn niet herkenbaar en levensecht. Ze zijn eerder symbolen voor het goede en het kwaad. Daardoor kun je al precies voorspellen dat Karel en Elegast zullen strijden tegen Eggeric en dat Eggeric dan zal verliezen. Ook is het logisch dat Elegast die zo enorm trouw is aan zijn koning weer in ere hersteld zal worden. Ik vind het niet erg dat de personages, evenals de gebeurtenissen, voorspelbaar zijn. Ze maken het lezen wel gemakkelijker. Maar als ik tien middeleeuwse verhalen achter elkaar zou lezen, denk ik dat het me op den duur toch wel gaat vervelen.
Opbouw
Het verhaal is niet ingewikkeld van opbouw. Het hele verhaal is chronologisch verteld en heeft dus geen flashbacks. Ik vind de opbouw van het verhaal goed passen bij het onderwerp: het is een simpele tekst voor een weinig ontwikkeld publiek met een simpele boodschap, dus moet het ook een simpele opbouw hebben. De tekst heeft ook een gesloten einde: de ‘goeden’ hebben van de ‘slechten’ gewonnen en alles is goed afgelopen.
Taalgebruik
Ik ben begonnen met zowel de middeleeuwse als de vertaling te lezen. Ik vond het leuk om de tekst in Oudnederlands te lezen, maar het ging me te moeilijk af. Het duurde te lang om het Oudnederlands te lezen en te begrijpen en ik wilde het verhaal verder lezen. Daarom heb ik verder alleen de vertaling gelezen.
Eindoordeel
Ik vond het leuk om een middeleeuws boek te lezen. De middeleeuwse tekst lijkt een beetje op plat Brabants en de meeste woorden waren makkelijk te herkennen. Alleen was het me te veel tekst om alles uit het Oudnederlands te ontcijferen. Het is ook leuk dat alles in versvorm is geschreven. Het verhaal is weliswaar niet zo spannend en voorspelbaar, maar toch leuk om te lezen. Het is eens een keer iets totaal anders en daarom is het interessant om te lezen.
8. bronvermelding
Frits van Oostrum en Hubert Slings, Karel en Elegast, Amsterdam 1997. Reeks: Tekst in Context.
Samenvatting komt van www.leerlingen.com
De Verdiepingsopdracht
De politieke, sociaal-economische en culturele achtergrond
• Relatie met politieke achtergronden
De door mij gelezen tekst bevat geen duidelijke relaties met politieke achtergronden. Nergens wordt er in de tekst verwezen naar vriendschappelijke of vijandige landen of naar het rijk van Karel de grote zelf.
• Relatie met sociaal-economische achtergronden
Het verhaal speelt zich alleen maar af binnen de stand van de adel / ridders. Geestelijken of boeren / vissers spelen geen rol in dit verhaal. Het enige wat ik heb kunnen vinden is dat men van Elegast accepteert als hij van de geestelijken steelt. Men vond dit vaak een hypocriete en inhalige klasse.
Het feodale stelsel komt wel heel uitgebreid aan bod. Elegast, een vazal van Karel, wordt vanwege een klein vergrijp zwaar veroordeeld door Karel. Hij was immers ontrouw geweest. Later als tot Karel doordringt hoe enorm trouw Elegast nog aan hem is, terwijl hij alles door hem is kwijt geraakt en hij veel mensen moet onderhouden, herstelt hij Elegast weer in ere en geeft hij hem alles terug. Ook wordt er in de tekst een hofdag genoemd. Dan worden alle vazallen uitgenodigd door de leenheer.
Ook eercultuur komt aan bod in de tekst. Als Karel wordt bevolen om te gaan stelen wil hij dat eerst niet, omdat de mensen hem zullen verachten als ze erachter komen. Ook bedekt hij zijn schild als hij Elegast ontmoet en doet hij zich voor als iemand anders omdat hij niet herkend wil worden als zichzelf als hij gaat stelen. Als hij dan met Elegast vecht breekt het zwaard van Elegast. Hij dood hem dan niet, want dat zou oneervol zijn.
• Relatie met de culturele achtergronden
De tekst is overgeleverd in druk. Er zijn echter ook enkele handgeschreven pagina’s gevonden van Karel en Elegast, maar nooit het hele verhaal in schrift.
Ik heb symboliek aangetroffen:
Als de engel de tweede keer komt is Karel bang, want 2 is het getal van de Duivel.
Als de engel voor de derde keer komt weet Karel dat het goed zit, want 3 is een heilig getal en wijst naar de Goddelijke Drie-eenheid.
Als Karel de in het zwart geklede ridder (Elegast) ontmoet, is hij eerst bang. Zwart werd namelijk geassocieerd met duivel en hel.
Literatuur aan het hof
• Hoofsheid
De hoofsheid komt vooral tot uiting tijdens de gevechten. Karel doodt Elegast niet als zijn zwaard breekt en Elegast doodt Eggeric niet als die van zijn paard is gestoten. In beide gevallen is de tegenstander dan een makkelijke prooi, maar Karel staakt het gevecht en Elegast wacht totdat Eggeric weer in zijn zadel is geklommen. Dit doen ze omdat het tegen de regels van de hoofsheid is je tegenstander te doden als die zijn zwaard / paard kwijt is. Verder liegt Karel en doet hij zich als iemand anders voor om z’n ware identiteit te verbergen als hij gaat stelen. Stelen wordt beschouwd als iets onhoofs en dus wil Karel niet betrapt worden. Verder is het ook onhoofs als je je vrouw mishandelt. Hiermee wordt bevestigd dat Eggeric de ‘slechterik’ is.
• Genre
Het verhaal dat ik gelezen hebt behoord ongetwijfeld tot de Karelepiek. In tegenstelling tot de meeste verhalen speelt dit verhaal zich niet af tegen de achtergrond van Karel, maar speelt Karel zelf de hoofdrol. Vele Karelromans gaan over opstandige vazallen, waarin de sympathie bij de vazal ligt. Ook in deze tekst speelt een Vazal een hoofdrol. Het Centrale thema in deze tekst is ook heel duidelijk trouw, net zoals in de meeste Karelromans. Verder worden er weliswaar geen kruistochten gevoerd, maar toch is deze tekst doordrenkt met de invloed van God, zoals ook in de meeste Karelromans.
• Functie van de tekst aan het hof
Deze tekst moest de mensen aan het hof duidelijk maken dat je trouw moest blijven aan je leenheer en vooral aan God. Als je dat deed zou je niet snel onrecht aangedaan worden en als dat wel het geval was dan zou toch nog alles goed komen (De aanslag op Karel werd verijdelt en Elegast werd in ere hersteld). Als je dat niet deed dan zag het er niet best voor je uit (Eggeric vond de dood).
Evaluatie
• Is je eerste mening (de persoonlijke reactie) na de verdiepingsopdracht nog veranderd of niet?
Nee, mijn eerste mening bleef hetzelfde na de verdiepingsopdracht.
• Zijn er na het uitvoeren van de verdiepingsopdrachten nog steeds elementen in de tekst die je niet snapt omdat je in een andere tijd leeft?
Nee, ik vond de tekst heel helder.
• Wat is je (beargumenteerde) eindoordeel over het boek?
Mijn mening is na de verdiepingsopdracht niet veranderd en is dus hetzelfde als mijn beargumenteerde eindoordeel bij de persoonlijke reactie.
• Ben je tevreden over het uivoeren van de beschrijving?
Ja, ik ben geen problemen tegen gekomen tijdens de beschrijving en ik heb alles goed afgerond.
• Ben je tevreden over het uitvoeren van de verdieping?
Ja, ik ben zeer tevreden over het uivoeren van de verdieping. Ik heb vele verbanden gezien met sociaal-economische /culturele / hoofse achtergronden.
• Was het lezen van een middeleeuws werk een lastige klus?
Het lezen van de middeleeuwse tekst was niet gemakkelijk, maar de vertaling erbij was dat wel.
• Beschrijf wat je moeilijk, verwarrend of onduidelijk vond aan het boek?
Ik vond de tekst heel helder en ik ben niets moeilijks, verwarrends of onduidelijks tegen gekomen.
• Hoe verliep het uitvoeren van de verdiepingsopdracht?
Zoals ik al eerder zei, verliep die goed en naar volle tevredenheid.
• Had je het idee tijdens het werken aan de opdracht voor je leesdossier, je de benodigde vaardigheden en kennis in voldoende mate bezat?
Voorafgaande keren moest ik nog veel opzoeken, maar deze keer had ik de benodigde kennis en vaardigheden al in huis.
• Wat ga je de volgende keer anders doen?
De volgende keer dat ik een middeleeuwse tekst ga lezen, ga ik het precies hetzelfde aanpakken.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen