Boekverslag : Tessa De Loo - De Tweeling’
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3286 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3286 woorden.
Leesverslag Nederlands: ‘De tweeling’
1. Het boek is geschreven door Tessa de Loo. Tessa de Loo is het pseudoniem van Johanna Martina (Tineke) Duyvené de Wit. Deze naam komt voor uit Texel (voornaam) en haar overgrootmoeder (achternaam). De schrijfster is geboren op 15 oktober 1947 in Bussum. Ze werd atheïstisch opgevoed en mocht van haar ouders de lessen godsdienst op de protestantse lagere en de katholieke middelbare scholen niet volgen. Na de MM5, waar zij inspirerend literatuuronderwijs heeft ontvangen, startte zij met een studie Nederlands in Utrecht.
Ze trouwde en kreeg in 1971 een zoon. Het leven in de stad benauwde haar waarop zij eerst naar de Achterhoek en later naar Texel verhuisde. Op beide plekken gaf zij les. Na haar scheiding vestigde zij zich in 1980 met haar zoon in het Groningse Pieterburen.
In 1983 debuteert ze. Ze is 37 jaar als 'De meisjes van de suikerwerkfabriek' uitkomt. Dit boek is meteen een succes. Er worden er 46.000 stuks van verkocht.
Haar tweede boek 'Meander' gaat over een commune die door egotripperij en machtsmisbruik een mislukking wordt.
'Het rookoffer' en 'Isabelle' worden door de critici niet goed ontvangen. Men verwijt haar het gebruik van te veel clichés.
'De tweeling' (1993) is wel weer een groot succes. Binnen het jaar worden er meer dan 150.000 van verkocht. Voor dit boek heeft Tessa de Loo drie jaar onderzoek gedaan en er tijdens het schrijven alles voor opzij gezet. Ook haar toenmalige relatie 'overleefde' het schrijven van dit boek niet.
In de verhalen van Tessa de Loo is het conflict tussen het collectief en het individu een terugkerend thema. Een ander thema is het conflict tussen de kinderwereld en die van de volwassenen.
Ze schrijft dus wel over een bepaald thema, dit boek is dan ook kenmerkend voor haar.
2. Het is een duidelijke titel met geen verdere betekenis. Het hele boek gaat gewoon over de tweelingzussen Anna en Lotte. Er zit dus geen ironische of symbolische betekenis achter.
3. Je kunt dit boek indelen bij de geschiedenisromancen. Het speelt zich ook af tijdens de oorlog dus kun je het ook wel een oorlogsroman noemen.
Er is niet duidelijk 1 thema te noemen maar verzoening is waarschijnlijk wel de belangrijkste. Verder kun je de familieband als thema noemen, de Tweede Wereldoorlog en het vrouwenleven. Tessa de Loo heeft een feministische mening over het vrouwenleven. Verder laat ze erg merken dat het erg is dat de tweeling uit elkaar is gehaald. Misschien wil ze met het einde duidelijk maken dat je nooit te vroeg kunt beginnen met een verzoening, want in dit verhaal is dat niet helemaal gelukt.
Het idee achter dit werk is dat je door een gebeurtenis zoals het scheiden van een tweeling zoveel kunt veranderen in de toekomst. De relatie tussen de 2 zussen als ze elkaar terugzien is volledig daardoor bepaald. Maar ook het leven van beide had heel anders kunnen gaan!
Het motto van het boek is ‘Die Welt is weit, Die Welt ist shon, wer weiss ob wir uns wiedersiehen’
4. De twee belangrijkste personages zijn Anne en Lotte, de tweeling. Ze verschillen veel van elkaar.
Anna is altijd al heel druk geweest met haar spontane en levendige karakter. Het liefst heeft ze alle aandacht die ze maar kan krijgen. Ze weet wat ze wil en blijft doorbijten totdat iets gelukt is. Anna heeft veel capaciteiten, die ze jammer genoeg niet allemaal kan ontwikkelen door de omstandigheden. Ze ziet er een beetje klein en stevig uit.
Lotte is wat stiller en heeft niet zo'n eigen willetje. Ze heeft een beetje een wantrouwend en terughoudend karakter. Lotte leeft in tegenstelling van Anna volgens de regels, ze is een beetje braaf. Wat geen verschil tussen Anna en haar is, is dat ze beide intelligent zijn. Lotte ziet er een beetje breekbaar uit doordat ze mager is.
Wat deze zusters willen bereiken is hun levensverhaal aan elkaar vertellen zodat ze alles beter begrijpen en weer het gevoel krijgen dat ze ook echt zussen zijn. Ze hebben elkaar sinds hun 6e jaar niet meer gezien en hebben beide een totaal ander leven gehad. Ze hebben elkaar verteld hoe hun leven eruit zag dus eigenlijk is het doel wat ze wouden bereiken wel gelukt.
Iets anders wat Anna wil bereiken is Lotte te overtuigen van Anna’s onschuld. Lotte heeft namelijk een heel slecht beeld van alle Duitser door de oorlog, wat eigenlijk heel logisch is. Maar Anna weet dat ze niets slechts heeft gedaan. Aan het eind van het boek is het haar gelukt om Lotte te overtuigen. Het is echter te laat voor Lotte om dit te laten merken aan Anna, omdat Anna overlijdt.
Als je erover na gaat denken is er wel een verband tussen het uiterlijk en het innerlijk. Anna is klein en stevig gebouwd, wat haar een sterke pittige uitstraling geeft. Lotte is juist mager, waardoor ze eigenlijk heel ‘breekbaar’ lijkt. Dit klopt ook met haar innerlijk.
5. Het verhaal speelt zich af in de 20e eeuw.
Het begint als de vrouwen 76 jaar zijn en elkaar weer ontmoetten. In een periode van ongeveer een week vertellen ze hun hele leven. Het verhaal strekt zich uit over een week. De flashbacks die worden verteld strekken zich echter uit over het hele leven van beide vrouwen, dus over 76 jaar.
Het is in de verleden tijd geschreven. Dit is niet opvallend doordat je weet dat alles zich in het verleden afspeelde door de jaartallen.
Dit verhaal is chronologisch. De tijd waarin wordt verteld wordt wel heel vaak onderbroken door de vele flashbacks. De flashbacks staan ook in chronologische volgorde.
6. Het speelt zich af in een kuuroord in Spa. Vanuit daar worden grote verhalen verteld, deze spelen zich op veel verschillende plaatsen af. Het begint in Keulen, waar de tweeling nog samen is. Op 6 jarige leeftijd worden de 2 meisjes uit elkaar gehaald omdat beide ouders overleden zijn. Anna komt terecht bij familie in Duitsland in een dorpje aan de Lippe. Lotte gaat naar Nederland vanwege haar slechte gezondheid (tbc).
Er is sprake van een sociaal milieu. Hier gaat het om de 2 milieus die worden beschreven in de flashbacks. Lotte komt als zesjarige in het 'Hollands huis' terecht, waar zij geneest van tbc, haar zangloopbaan ziet beginnen en eindigen en waar zij haar twee geliefden ontmoet. Voor Anna ligt dat veel ingewikkelder. Zij komt vanuit het stadse Keulen in een achterlijke situatie op het platteland terecht.. Ze groeit op in een primitief arme omgeving. Ze mag niet naar school en is verplicht om hard te werken op de boerderij om te verdienen voor de familie. Verder komen ze beide in verschillende andere omgevingen terecht. Vooral Anna maakt veel verschillende sociale milieus mee.
Er wordt erg veel gebruik gemaakt van ruimtebeschrijving om het verhaal te versterken. Zowel in Spa als in de flashbacks wordt de omgeving omschreven met veel details. Je kunt de ruimte waar zij zich in bevinden bijna voelen. Daardoor voel je je ook meer betrokken en kun je jezelf beter inleven in het verhaal.
7. Het boek is geschreven in het hij/zij perspectief (auctoriaal). Anna en Lotte vertellen het verhaal niet zelf maar er is een verborgen verteller die het verhaal vertelt. In dit boek vindt er een voortdurende wisseling van perspectief plaats. Het ene moment wordt het verhaal verteld vanuit het perspectief van Anna en op de volgende bladzijde kijk je weer mee over de schouder van Lotte. Door deze perspectiefwisselingen kom je steeds meer te weten over Anna en Lotte. De wisselingen maken het wel moeilijk om het boek goed te volgen. Je moet heel goed opletten bij wie het perspectief nou precies ligt, want het perspectief wisselt heel erg vaak. Je moet voor jezelf goed bijhouden welk leven bij wie hoort om het te snappen. Door de manier van vertellen en de perspectiefwisselingen wordt het verhaal wel weer heel levendig en boeiend. De schrijfster voorkomt hiermee ook dat het verhaal langdradig wordt. Elke keer blijft de lezer zo nieuwsgierig naar hoe het verder is gegaan met beide personages.
8. Het hele verhaal is in drie delen gesplitst: deel 1 Interbellum, deel 2 Oorlog en deel 3 Vrede. Deze delen worden weer in hoofdstukken verdeeld die genummerd zijn maar geen naam hebben.
Het verhaal heeft een open einde. Anna is overleden en je weet niet hoe Lotte nu verder gaat leven. Dat kun je zelf gaan bedenken.
Samenvatting:
Deel 1: Interbellum
De bejaarde Lotte bevindt zich in het Thermaal Instituut in Spa voor een kuur tegen artrose. Tijdens de middagrust wordt ze wakker door het gepraat van een stevige Duitse dame van haar leeftijd. Lotte is door het luidruchtige gedrag van de Duitse vrouw (Anna) geïrriteerd en probeert haar te mijden. Tevergeefs, het blijkt dat de twee dames tweelingzussen zijn die op hun zesde jaar uit elkaar zijn gehaald. Anna reageert heel enthousiast en wil alles over haar zus weten, maar Lotte vindt het niet zo heel fantastisch. Ze reageert met verwijten aan het adres van de Duitsers die zes miljoen joden vermoord hebben en de oorlog begonnen zijn. Anna daarentegen vertelt van de vernederingen en armoede van de Duitsers na de Eerste Wereldoorlog en herinnert Lotte eraan dat ook zij als Duitse geboren is. De herinneringen van hun jeugd in Keulen komen weer boven. Hun moeder stierf aan borstkanker toen de meisjes drie waren. Hun vader had toen al tuberculose en stierf drie jaar later.
Lotte, ook besmet met tuberculose, ging met tante Elisabeth naar Nederland om in het Gooi te gaan wonen bij het gezin van de zoon van tante Elisabeth, de familie Rockanje. Haar nieuwe vader had een moeilijk karakter. Hij hield van klassieke muziek en was aanhanger van het communisme. Tijdens de tijd toen ze moest genezen van haar tuberculose, schreef ze veel brieven naar Anna, maar die kreeg Anna nooit te zien. Na haar genezing groeide Lotte op als een echt Nederlands meisje. Tijdens een winter kwam ze onder het ijs terecht en werd ze met veel moeite weer tot leven gewekt. Sinds toen had ze moeite met praten. Ze kon wel goed zingen en zong in het radiokinderkoor. Ze kreeg zangles en een piano. Haar stiefvader belette haar het spelen door tijdens haar spel zijn beroemde grammofoon aan te zetten. Ook tegenover zijn vrouw en zijn andere kinderen gedroeg hij zich erg vervelend. Na een ongeluk was hij een tijd erg ziek en was de kans groot dat hij het niet zou halen. Hij heeft het echter overleefd. Lotte was van plan om Anna in Duitsland te bezoeken, maar door de oorlog ging dit niet door.
Anna werd door haar grootvader meegenomen naar zijn boerderij aan de Lippe. Grootvader woonde in huis bij oom Heinrich en tante Liesl. Anna vond de overgang van stad naar platteland erg zwaar. Ze moest naar de rooms-katholieke kerk, waar Alois Jacobsmeyer pastoor was. Een paar jaar later stierf grootvader en ging tante Liesl naar het klooster. Anna was gewend aan het boerenleven en dacht dat Lotte haar vergeten was. Oom Heinrich trouwde met Martha Honnekop. Martha had een vreselijk karakter. Ze was lui, voerde niets uit in de huishouding maar kreeg veel kinderen. Het werk kwam op Anna neer, waardoor ze niet naar het gymnasium kon. Toen Anna 16 was, zag ze bij een smid een foto van Hitler in de krant. Er ontstond een vriendschap tussen Anna en de smid die lid was van de NSDAP. Oom Heinrich was tegen Hitler en tegen de vriendschap en mishandelde Anna daarom vreselijk. Zo erg zelfs dat ze naar de dokter moest en die zei dat ze haar baarmoeder had verdraaid. Pastoor Jacobsmeyer zorgde ervoor dat Anna naar een klooster kon. Toen Anna terugkwam in haar dorp was Hitler aan de macht gekomen en waren veel mensen lid van een nazieclub. Kort daarna kon ze via de pastoor een opleiding als dienstmeisje voor de betere stand volgen. Toen ze 21 jaar werd moest ze een document ondertekenen over het voogdijschap van oom Heinrich. Maar in het document stond dat oom Heinrich jaarlijks verklaarde dat ze zwakzinnig was zodat hij haar kon laten werken op de boerderij.
Vanwege het getreiter en de bekrompenheid van Frau Stoltz neemt ze ontslag.. Hierna komt ze bij de Grafin van Falkenau te werken, die veel vriendelijker is.
Deel 2: Oorlog
Lotte ging op bezoek bij Anna om daar te jaarwisseling door te brengen. Lotte verwachtte veel van de ontmoeting, maar het werd een grote teleurstelling. Anna verweet zichzelf na het vertrek van Lotte dat ze zo koel tegen Lotte had gedaan. Tijdens een dansavond ontmoette Anna een soldaat uit Wenen, Martin Grosalie. Er ontstond een relatie die in het begin alleen uit brieven schrijven bestond, omdat Martin naar het front ging. Na de Duitse aanval op Polen hadden ze samen een vakantie. Toen Keulen werd gebombardeerd vertrok de familie waar ze werkte naar Oost-Pruisen. Anna ging hen achterna in de winter van 1940/1941. Eind 1941 had Martin verlof en vroeg haar om met hem te trouwen. Het trouwen kon niet doorgaan, maar Anna maakte wel kennis met de enigszins gestoorde moeder van Martin en zijn vader. Toen ze terug bij haar werkgever was, moest ze meeverhuizen naar een landgoed in Berlijn. Een jaar later trouwde ze alsnog met Martin. Anna was getuige van een samenzwering tegen Hitler in 1944. Martin kwam bij de Waffen-SS en zei tegen Anna dat ze naar Wenen moest gaan, de Russen zouden binnenkort Pruisen aanvallen. In Wenen kreeg ze een bericht dat Martin was overleden in de Eifel. Na een lange rouwtijd hielp de sociale dienst van de SS haar er weer een beetje op en zorgde voor werk in een veldlazaret. De Russen kwamen eraan en het veldhospitaal werd verplaatst.
Lotte leerde in de eerste maanden van de oorlog David de Vries kennen, die haar op haar piano begeleidde. Een tijdje later werd David door de Duitse politie opgepakt en naar Buchenwald gestuurd. De joodse familie Frinkel duikt onder bij de familie en er komen steeds meer onderduikers bij. Lotte’s moeder werd ziek en moest naar het ziekenhuis. Na haar operatie kreeg ze extra voedselbonnen, maar die werden door Lotte’s vader achtergehouden. Toen Lotte dit ontdekte kreeg ze de bonnen wel van hem, maar hij wist haar diep te kwetsen door te zeggen: “Na al die jaren… nog steeds een moffin.” Toen ze een tekort aan voedsel kregen, deed Lotte ook mee aan de voedseltochten, met alle avonturen die volgde. Vlak voor het einde van de oorlog trouwde ze met Ernst Goudriaan, een van de onderduikers van het gezin Rockanje.
Deel 3: Vrede
De komst van de Amerikanen maakte een einde aan de oorlog voor Anna. Het veldhospitaal kwam onder Amerikaans toezicht. Nadat Anna een korte tijd gevangen gezeten had, werd ze in september 1945 vrij gelaten. Ze wilde nu bij de kinderbescherming gaan werken. Voordat ze aan de opleiding begon bezocht ze eerst nog het graf van Martin en kwam ze te weten hoe hij gesneuveld was. Hij had zijn vrachtwagen gestopt toen zijn vrienden appels wilden gaan plukken en werd getroffen door een verdwaalde granaat. Ze ging daarna naar Nederland om met Lotte te praten, maar die wilde geen Duits tegen Anne praten. Het bezoek werd een grote teleurstelling.
Lotte zag de komst van de geallieerden en zag hoe de Duitsers werden afgevoerd. De onderduikers verlieten het huis en haar moeder kwam in het ziekenhuis terecht, de spanningen van de afgelopen jaren eisten hun tol. Ernst kreeg een baan in Den Haag, waar hij en Lotte gingen wonen. Lotte was er eenzaam zonder alle drukte van de onderduikers. Ook was haar zangstem verdwenen. Ze leefde vooral voor de zorg voor haar kinderen.
Na samen gegeten te hebben gaat de tweeling naar bed, met de verwachting elkaar de volgende dag weer te zien. Als Lotte de volgende dag naar haar modderbad gaat, wordt haar door iemand van het personeel verteld, dat de vrouw met wie ze de laatste tijd optrok was overleden aan een hartaanval. De vrouw vraagt haar: “Weet u of ze familie had? U was tenslotte haar vriendin.” “Nee…”, zei Lotte, “Ik ben…ze is mijn zuster”.
9. De woordkeus van dit boek was redelijk moeilijk. Je leest niet makkelijk aan één stuk door maar je moet er echt bij blijven nadenken. Soms kwamen er wel woorden in voor waar ik de betekenis niet van wist maar dat kon je wel opmaken uit de rest van het verhaal. De taal is vrij netjes, wat wel logisch is omdat het bejaarde vrouwen zijn die gesprekken met elkaar voeren.
10. Niet van toepassing
11. Ik heb dit boek gekozen zonder dat ik wist waar het over ging. Maar de naam Tessa de Loo was ik al eerder tegengekomen en ik wou wel eens weten wat voor boeken zij schreef.
Toen ik de achterkant van het boek las sprak het me wel aan. Ik hou wel van onderwerpen zoals een tweeling die elkaar bij toeval weer tegenkomen maar ook verhalen over de oorlog.
Nadat ik het eerste hoofdstuk had gelezen moest ik mezelf ertoe dwingen om verder te lezen. Dit kwam doordat de stijl waarin het geschreven is mij veel moeite kost om te lezen. Ik ben sowieso niet zo’n snelle lezer en de zinnen die gebruikt werden bevatten veel details waar je eigenlijk overheen moet lezen maar daar had ik moeite mee. Het verhaal zelf viel me niet tegen, integendeel!
De indeling van het boek was erg opvallend. Dan was je in Spa, dan bij het leven van Lotte, en dan ineens bij dat van Anna. Het werd hierdoor erg levendig en je krijgt veel te weten over beide dames. Het werd hier echter wel erg moeilijk door om de verhaallijnen te volgen. Soms was het een beetje verwarrend, en haalde ik de levens van Anna en Lotte door elkaar.
Ik vind het een heel mooi en aangrijpend boek. Om verschillende redenen: omdat de manier van schrijven moeilijk maar vooral erg mooi was! Ook omdat je dit keer de verhalen ook van de Duitse kant hoort. Niet alleen hoe slecht de Nederlanders het hadden en dat alle Duitsers voor Hitler waren en mee hadden geholpen de joden te vermoorden. Een andere reden is de verzoening van de tweeling, beetje bij beetje leggen ze alles aan elkaar uit. De beschrijving van de karakters is ook heel mooi gedaan! Ik kon me precies indenken in beide personen. Anna sprak me aan door haar spontane karakter, ze lijkt me een slimme en gezellige meid. Ik denk dat ikzelf meer op Lotte lijk, soms een beetje stil en wantrouwend.
Er zitten wel veel moeilijke woorden in, maar zodra je verder leest wordt het vanzelf duidelijk wat ermee wordt bedoeld. Ook vind ik het een heel opvallend stukje dat de dansavond waar Martin en Anna elkaar ontmoeten in het huis plaatsvond, waar Anna en Lotte hadden gewoond toen hun vader nog leefde. Zo blijft die plek in de familie.
Ik vind het ook heel goed dat er geen happy end aan zit want een dat kan al bijna niet meer nadat zulke levensverhalen zijn beschreven. Wat gebeurt is, is gebeurt en dat verdwijnt je niet opeens door een gelukkig einde. Maar eigenlijk is het wel een beetje goed gekomen doordat de tweeling zo veel aan elkaar heeft kunnen vertellen. Het had ook anders kunnen gaan. Eén van de zusters had kunnen sterven voordat ze met elkaar hadden gesproken. Dan zouden vele vragen onbeantwoord blijven.
De ervaring om zo’n dik en (voor mij) moeilijk boek te lezen was nieuw. Ik heb er echt veel van geleerd. Over de onderwerpen die aan het licht komen, maar ook over de manier van lezen en schrijven. Ik kies altijd de makkelijke boeken met simpele onderwerpen. Dat kan ook leuk zijn maar dit was echt een uitdaging.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen