Boekverslag : Friedrich Durrenmatt - Der Verdacht
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2058 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2058 woorden.
Motivatie voor het kiezen van dit boek
Het verhaaltje op de achterkant van het boek en de beschrijving van de bibliotheek zelf, gaven mij het idee dat het een detectiveverhaal was. Ook de titel speelde hier een rol in. Omdat ik steeds verkeerde boeken uitkies, ook al voor engels, en dat de door mij gekozen boeken altijd verschrikkelijk saai zijn leek dit me echt een leuk boek.
Samenvatting
Bärlach (de hoofdpersoon, ook wel ‘der Alte’ genoemd), werkzaam bij de politie, ligt in het ziekenhuis om geopereerd te worden. In een tijdschrift leest hij over een arts, Nehle, die in de oorlog verschrikkelijke dingen heeft uitgevoerd. De arts van Bärlach, Hungertobel, denkt de man te herkennen onder de naam Emmenberger. Barlach is nieuwsgierig geworden.
De volgende dag brengt Hungertobel Bärlach enkele tijdschriften, waarmee hij wil bewijzen dat Emmenberger in Chili was, en dus niet Nehle kan zijn.
Bärlachs chef, Lutz, komt langs, om te vertellen dat Bärlach moet stoppen met werken. Lutz wil nog wel navraag doen naar Nehle voor Bärlach. Aan zijn oude chauffeur vraagt Bärlach of hij naar een joodse antiquair wil gaan en hem te vragen “Gullivers Travels” naar Salem te sturen.
Hungertobel vertelt dat hij eens met Emmenberger en andere medische studenten een tocht heeft gemaakt, waarbij Emmenberger een jongen, zonder narcose, een snee in de keel zette, zodat hij een ongeval nog net kon overleven.
Feiterbach (die Jood), heeft Gulliver naar het ziekenhuis gestuurd. Gulliver is ook door Nehle geopereerd zonder narcose, en hij is degene die de foto naar het tijdschrift heeft gestuurd. Het verhaal gaat dat Nehle daarna zelfmoord heeft geplegd.
Het kan zijn dat Emmenberger en Nehle elkaar gekend hebben en de namen opzettelijk gewisseld hebben. Bärlach besluit, in overleg met Hungertobel, zich de volgende dag in Sonnenstein op te laten nemen.
Dan komt Fortschig langs, die schrijver is en een stuk dat Bärlach geschreven heeft gaat publiceren. Bärlach verzoekt Fortschig om, zodra het krantje uit komt, naar Parijs te gaan.
Hungertobel rijdt Bärlach naar Zürich. Bij aankomst op Sonnenstein ziet Bärlach bij een van de ramen een dwerg met een verminkt gezicht. Hij wordt ingeschreven onder de naam ‘Kramer’.
Emmenberger wil hem onderzoeken, maar dit gebeurt niet, men tast elkaar af, een soort vriendelijk kruisverhoor. Bärlach vertelt dat hij eigenlijk hier is om een oorlogsmisdadiger op te sporen en dat degene wie het betreft het doorheeft, en kapot zal gaan aan de angst.
Dokter Marlok, de geliefde van Emmenberger, weet wat Emmenberger gedaan heeft in de oorlog. Emmenberger was inderdaad onder de naam Nehle in Stutthof aan het werk. Emmenberger heeft Nehle hiervoor vermoord. Zij vertelt ook aan Bärlach dat het er in Sonnenstein nog steeds hetzelfde gehandeld wordt als toen in Stutthof (dus zonder narcose enz.).
Bärlach leest zijn geschreven stukje in het krantje van Fortschig. Onder het artikel staat Fortschigs overlijdensbericht. Hij is gevonden op een afgesloten toilet waar alleen een liftschachtvenster in zat. De dwerg blijkt de moord begaan te hebben, en Emmenberger bevestigt dit.
Emmenberger zegt tegen Bärlach dat hij hem zal opereren en dat Hungertobel uit Bern naar Zürich komt met de dwerg achterin de auto. Bärlach wordt helemaal panisch naarmate de tijd verstrijkt, en valt uit bed en kan er niet meer in terugkomen.
Dan tilt Gulliver, die hem al die tijd in de gaten heeft gehouden, hem op en legt hem weer in bed. Hij vertelt dat hij de dwerg kent uit Stutthof . Gulliver vermoordt Emmenberger op dezelfde manier als Emmenberger Nehle vermoord heeft: een capsule in zijn mond geperst.
Reactie
Ik vond het moeilijk om door het begin van het boek heen te komen, het was geen moielijke taal, maar het verhaal op zich was vrij ingewikkeld. Ik snapte er niet echt heel veel van. Ik heb toen in de bieb een uittreksel gezocht en de samenvatting gelezen, het was toen veel makkelijk om het verhaal te volgen. Wel jammer dat ik al helemaal wist wat er ging gebeuren, maar ja, het was wel wat beter begrijpbaar.
Ik vind het verhaal wel iets te toevallig allemaal, ik bedoel: Gulliver die Bärlach nog net op tijd redt en Hungertobel die toevallig Emmenberger herkent nadat hij toevallig die foto ziet in dat tijdschrift. Maar…het verhaal is wel leuk bedacht, en er zat zeker een leuke spanning in het boek. Vooral aan het eind als Barlach helemaal doordraait.
Beschrijving van de personages
- Hans Bärlach: Rechercheur bij de politie, zijn bijnaam is ‘Der Alte’ en hij lijdt aan kanker. Bärlach wil meer weten over Nehle / Emmenberger, en gaat zo ver dat hij zich op laat nemen in de kliniek van Emmenberger.
- Dr. Samuel Hungertobel: Vriend van Bärlach en tegelijkertijd zijn arts. Hij helpt hem zoeken naar de waarheid achter Emmenberger, door hem bijvoorbeeld naar Sonnenstein te brengen en bepaalde informatie over Emmenberger los laat.
- Dr. Emmenberger: Bedrijfsleider van de privékliniek ‘Sonnenstein’. Heeft zijn naam verwisseld met die van Nehle, om zijn misdaden in de oorlog te verduisteren.
- Gulliver: Een goede bekende van Bärlach. Hij is Jood en heeft in een kamp gezeten waar Nehle ook opereerde.
- Lutz: De chef van Bärlach.
- Frau Dr. Marlok: Assistente van Emmenberger, en bovendien zijn geliefde. Zij is degene die vertelt aan Bärlach dat het er in Sonnenstein nog steeds op dezelfde manier an toe gaat.
- Fortschig: Schrijver die ervoor zorgt dat Bärlachs stukje gepubliceerd wordt. Als hij daarna een dag te laat vertrekt naar Frankrijk wordt hij vermoord in een WC.
- Nehle: Oorlogsmisdadiger
- Kläri: Ziekenverzorgster. zij zegt dat Emmenberger vroeger uit haat op deze manier opereerde, maar tegenwoordig alleen uit liefde.
- Een dwerg: Deze is voor een gedeelte in zijn gezicht verlamd en heeft in Stutthof gezeten.
Analyse vanuit de biografie van de schrijver en zijn opvattingen.
In een interview omschreef de Zwitserse auteur Friedrich Dürrenmatt de wereld eens als 'een schaakpartij tussen Goed en Kwaad' waarin 'de mensen als pionnen dienen'. De machteloosheid van het individu in een chaotische wereld die door toeval en bureaucratie wordt geregeerd, is een gegeven dat zijn werk beheerst. Zijn cynische en pessimistische visie leidde ertoe dat Dürrenmatt zijn romans en vele toneelstukken pas als afgerond beschouwde 'als het verhaal de ergste wending heeft genomen die mogelijk is'.
Dürrenmatts visie op de wereld als een schaakpartij tussen goed en kwaad, brengt ook vragen met zich mee naar de samenhang tussen begrippen als (justitieel) recht en rechtvaardigheid. Bij Dürrenmatt gaan die zelden samen, zoals o.a. blijkt uit zijn bekende roman Der Richter und sein Henker, geschreven uit geldgebrek voor een Zwitserse krant als feuilleton in 1950. Centraal hierin staat het intellectuele duel tussen een politiecommissaris en een moordenaar. Ooit moest de politieman gedogen dat hij zijn opponent niet kon vervolgen hoewel diens schuld voor hem vaststond. Jaren later krijgt hij echter de kans de man te vervolgen voor een moord die hij niet heeft gepleegd. Deze politiecommissaris Hans Bärlach is allesbehalve een geharde en onverschrokken misdadigersjager. Hij is ziekelijk, eet, rookt en drinkt teveel en leidt een eenzaam leven. Hij treedt ook op in Der Verdacht uit 1953 en is dan zelfs gedurende het hele boek aan zijn ziekbed gekluisterd.
Een vergelijkbare figuur is commissaris Matthäi in de roman Das Versprechen die Dürrenmatt in 1958 publiceerde. De roman was een bewerking van zijn filmscenario Es geschah am hellichten Tag, verfilmd door Ladislao Vajda. In 1996 maakte de Nederlander Rudolf van den Berg een nieuwe film naar deze roman, onder de titel In the cold light of day. Commissaris Matthäi krijgt in Het gebeurde op klaarlichte dag op zijn laatste werkdag te maken met de moord op een jong meisje. Alles wijst op een verband met eerdere moorden. Hij laat de zaak aan zijn opvolger die de logische verdachte arresteert. Maar Matthäi, weliswaar niet meer in dienst, bijt zich in deze zaak vast. Hij zet met veel geduld een val uit en gebruikt een klein meisje als lokaas. Op het moment dat de val lijkt dicht te slaan, komt de moordenaar niet opdagen. Jaren later hoort Matthäi's voormalige superieur hoe het toeval juist die dag een rol speelde. Matthäi is dan echter al te zeer verbitterd en van de wereld afgewend om dit nog op te nemen.
Friedrich Dürrenmatt gaf Das Versprechen de ondertitel Requiem auf den Kriminalroman mee. Het boek is namelijk opgezet als een raamvertelling waarbij het verhaal over commissaris Matthäi is ingebed in een gesprek tussen de auteur en Matthäi's voormalige superieur. Deze bezocht een lezing van de auteur over het schrijven van misdaadromans en gaf hem daarna een lift. Tijdens de rit uit hij kritiek op het misdaadgenre. Die betreft niet alleen het sprookje dat in boeken misdaad niet loont. Misdaadromans doen ook de realiteit geweld aan omdat ze altijd logisch in elkaar steken. Veelal spelen geluk, pech en toeval een doorslaggevende rol bij het al dan niet oplossen van misdaden. Hij illustreert dat met het verhaal over Matthäi.
Aan zijn overtuiging dat de begrippen recht en rechtvaardigheid meestal niet corresponderen, gaf Dürrenmatt ook uitdrukking in Der Besuch der alten Dame (1956), met Die Physiker uit 1962 zijn meest bekende toneelstuk. Een schatrijke vrouw keert terug naar haar geboortedorp dat zij destijds vol wrok verliet toen de man van wie ze een kind verwachtte, haar in de steek liet. Zij belooft de dorpsbewoners een groot bedrag indien haar 'recht' gedaan wordt: de onbetrouwbare geliefde moet gedood. Bij Dürrenmatt, met zijn sombere kijk op de mens, is het vervolgens een logische ontwikkeling dat het dorp er tegen het eind van het stuk financieel warmpjes bijzit.
Op de eerste paar na, duidde Friedrich Dürrenmatt zijn toneelstukken alle aan met de benaming 'komedie', hoe grimmig en tragisch het verhaal ook was. Die keuze hing samen met zijn visie op de wereld als een chaotisch labyrint. De tragiek hiervan kon volgens Dürrenmatt niet meer worden overgebracht langs de weg van het traditionele drama dat niet meer aanslaat. Zelf zei hij daarover: 'Der Welt kommt man nur noch durch Komödien bei.' En in Romulus der Grosse (1956) laat hij de laatste keizer van het ondergaande rijk van de Romeinen zeggen: 'Wie zo op zijn laatste benen loopt als wij allemaal, kan nog slechts komedies begrijpen.'
Friedrich Dürrenmatt werd op 5 januari 1921 geboren in Konolfingen, bij Bern. Hij studeerde literatuur, filosofie en natuurwetenschappen en schreef in 1943 zijn eerste, niet opgevoerde, toneelstuk. Het eerste stuk dat wel werd opgevoerd (Es steht geschrieben uit 1947, over de Wederdopers) zorgde voor opschudding: een deel van het publiek beschouwde het als blasfemisch.
Met Max Frisch behoorde Dürrenmatt tot de bekendste Zwitserse auteurs van deze eeuw. Hij overleed op 14 december 1990 aan een hartaanval. In 1995 werd in zijn nalatenschap nog het manuscript van een detectiveroman ontdekt dat gepubliceerd werd onder de titel Der Pensionierte. Behalve als schrijver was hij ook actief als beeldend kunstenaar. Zelfs trad hij eens op als acteur, in de verfilming van zijn eigen roman Der Richter und sein Henker.
Evaluatie
Nou, ik heb alles vrij snel gedaan omdat ik erg weinig tijd had. Ik snap eigenlijk nog steeds niet helemaal het verband tussen Nehle en Emmenberger en kan me daar best wel aan ergeren omdat dat juist het belangrijkste is in het hele boek. Volgens mij tenminste. Maar, volgens mij is het zo, dat Emmenberger zijn naam in de oorlog even heeft omgewisseld voor Nehle. Of, hij deed Nehle na, en Nehle heeft er helemaal niets mee te maken. Maar in ieder geval, ik begreep dat niet helemaal…
Het komt ook doordat ik het boek heel snel gelezen heb en het niet echt goed tot me heb door laten dringen. Ik weet van mezelf dat ik anderstalige boeken heel snel wegleg. Ik wou nu echt een keer proberen om een boek helemaal te lezen, zonder ook maar één bladzijde te skippen. Nou, je raadt het al, bladzijden skippen heb ik dus wel een paar keer gedaan. Ik ben al blij dat ik het boek helemaal uitgelezen heb. Daar heb ik wel een hele lange zondagmiddag aangezeten.
Ik vind die verwerkingsopdrachten heel erg vervelend om te maken, gewoon omdat er zo weinig informatie over te vinden is. Bij engels moeten we nu ook al die opdrachten doen, en dat wordt op een gegeven moment zo verschrikkelijk irritant. Maarja..moet maar he. Euhm..voor de rest heb ik eigenlijk niets om te zeuren. Laten we het erop houden dat ik het niet leuk vond om te doen en dat ik blij ben dat ik hem uit heb. Het was trouwens wel een leuk boek, jammer dat hij in het Duits was!
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen