Boekverslag : Marga Minco - Een Leeg Huis
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1532 woorden.

Titelverklaring


Sepha en Yona herinneren hun ouderlijke huizen als iets vol met leven. De huizen van Sepha en Yona zijn leeg: het huis naast het onderduikadres van Mark en Sepha, de gesloopte huizen van Yona´s ouders en Yona´s tante, en de nieuwe woning van Sepha en Mark. Om Yona en Sepha heen is het leven verdwenen.

Over de auteur


Marga Minco is het pseudoniem van Sara Minco, die op 31 maart 1920 geboren wordt in Ginneken. Ze is de enige die het wegvoeren van haar familie in de oorlog overleeft. De voornaam Marga is een overblijfsel van haar onderduikersnaam Marga Faes. Ze trouwt met de schrijver/dichter Bert Voeten, waar zij na enkele jaren van scheidt. Haar werk wordt grotendeels door oorlogservaringen gekleurd. Haar debuut is Het bittere kruid uit 1957, dat in 1985 wordt verfilmd door Kees van Oostrum. Marga Minco distantieert zich echter volledig van deze verfilming. Als haar verhalen niet over de oorlog gaan, dan spelen eenzaamheid en isolement een grote rol. Het toeval is ook belangrijk in haar boeken. Ze schrijft ook korte verhalen en kinderboeken, onder andere Kijk ´ns in de la (1963) en De verdwenen bladzij (1994). Ze krijgt in 1957 de Multatuli-prijs voor het verhaal Het adres en in 1958 ontvangt ze de Vijverbergprijs voor Het bittere kruid.

Literaire stroming


Moderne Nederlandse literatuur.

Genre


Een leeg huis is een psychologische oorlogsroman. Het verhaal gaat over de belevenissen van Sepha en Yona in de oorlog en over hoe beiden met die herinneringen omgaan.

Samenvatting


Het boek beschrijft drie dagen uit het leven van Sepha en Yona.



Dag 1: 28 juni 1945.



Na een maand in Friesland te hebben doorgebracht besluit Sepha op 28 juni 1945 naar Amsterdam terug  te gaan, naar haar vroegere onderduikkamer. Mark, een verzetsstrijder, was daar ook ondergedoken en Sepha kreeg een verhouding met hem. Sepha moet naar Amsterdam liften en ze ontmoet een automobilist die haar een foto van een volledig gezin laat zien. Die doet haar aan haar eigen familie terugdenken. Als ze voorbij Zwolle wakker wordt, blijkt ze een medepassagiere, Yona, te hebben.



Yona is ook een Joodse vrouw en is op weg naar Amsterdam. Yona heeft een hekel aan treinen omdat ze vroeger bijna eens uit de trein is gevallen. Sepha vertelt Yona dat ze in Amsterdam een vriend heeft met wie ze samenwoont. Yona zegt dat haar vriend Leo, die ze sinds de HBS kent, voor de oorlog naar Amerika is vertrokken. Yona vertelt Sepha over haar ouderlijk huis en haar vader. In Amsterdam wil ze niet met Sepha mee naar haar huis, maar ze wisselen wel adressen uit. Sepha komt thuis in een leeg  huis. Als er gebeld wordt, zegt een agent dat Yona in het ziekenhuis ligt omdat ze in de gracht gevallen is. Ze is geschrokken van het feit dat er van haar ouderlijk huis niets meer dan puin over is. Wanneer Sepha thuiskomt, is Mark al weer naar een feest. Ze zoekt hem tevergeefs.



Dag 2: 25 maart 1947.



In een Frans vissersdorpje, vlak bij de Spaanse grens, brengt Sepha de wintermaanden door. Mark heeft intussen een baan bij een krant en heeft wat tijd vrij genomen om naar Sepha toe te komen. Ze zijn kort na de bevrijding getrouwd, maar hun huwelijk loopt steeds stroever en beiden hebben relaties met anderen. Mark met Tinka,  Sepha met Gilbert. Mark vraagt dan ook een aparte kamer. Marks vriendin is hem gevolgd, maar Mark stuurt haar resoluut weg als ze contact zoekt. Sepha probeert met Mark een weg door het leven te vinden. Marga Minco verwoordt dit heel mooi. "Al vouw je maar een sprei op of drink je een slok water, dat is toch een keuze voor het leven". Yona blijft op de achtergrond, maar was wel degene die Sepha naar de trein bracht en haar waarschuwde er niet uit te vallen. Yona komt hoofdzakelijk naar voren in herinneringen.



Dag 3: 21 april 1950.



Deze dag begint met een hysterisch telefoontje van Yona aan Sepha. Ze wil langskomen. Sepha krijgt niet de kans om te zeggen dat ze eigenlijk naar het nieuwe huis moet, dat zij en Mark spoedig zullen gaan bewonen. Yona komt langs en zegt dat Leo terug uit Amerika is. Tot grote schrik van Yona blijkt dat hij in Amerika getrouwd is. Yona is erg depressief en dit irriteert Sepha, omdat ze waarschijnlijk teveel van haar eigen gedachten herkent. Sepha komt er niet toe Yona echt te hulp te schieten. Yona vertrekt en Sepha gaat haar nieuwe huis bekijken.



Ze komt in een leeg huis en zet de kranen open als middel van transfusie. Als ze ´s avonds thuiskomt, is Mark er al. Hij zegt dat er op de telex stond dat Yona op weg naar Apeldoorn uit de trein is gevallen en gestorven is. Sepha gaat naar Yona´s kamer, die ook leeg is, en ontdekt een serie foto's die ze nog niet heeft gezien. Mark komt en ze verlaten de zolderverdieping. Sepha kijkt om en ziet een zwart luik met een hijsbalk. Maar voor de derde maal kiest ze voor het leven. Ze gaat met Mark mee door de donkere straten als plotseling de lichten aanspringen.









Tijd en tijdvolgorde


Het verhaal speelt op drie expliciet gegeven dagen in verschillend jaren. Het verhaal bestrijkt Sepha´s lagere schooltijd tot en met 21 april 1950. Het boek is niet op chronologische wijze geschreven omdat er heel vaak  met associatieve flash-backs naar het verleden wordt gesprongen. De flash-backs staan in de tegenwoordige tijd, de rest van het verhaal in de verleden tijd. Het verleden is reëler voor Sepha dan het heden en verleden en heden lopen constant in elkaar over.

Plaats/ruimte


Het verhaal speelt zich af in Nederland, vooral in Amsterdam, en in Frankrijk. De ruimtes die in dit boek erg van belang zijn, zijn huizen. De huizen nemen de identiteit van de bewoners aan. Dat Sepha vrij vaak verhuist, wijst op een gemis aan identiteit.

Karakterbeschrijving en -ontwikkeling


Sepha:



Sepha is 17 jaar als de oorlog begint. Ze is overal ondergedoken geweest en heeft als enige van haar familie de oorlog overleefd. Op een van haar onderduikadressen ontmoet ze Mark. Na de oorlog ontkent ze de gebeurtenissen niet, maar ze vindt dat het weinig nut heeft om daarbij stil te blijven staan. Toch bouwt ze niet echt een eigen bestaan op. Ze vlucht naar Frankrijk, maar al haar affaires bevrijden haar niet. Ze blijft zich eenzaam voelen, machteloos, en ze heeft last van schuldgevoelens. Ze weigert echter de dupe te zijn van het noodlot en ze wil verder leven. Ze is een rond karakter.



Yona:



Yona is ook een Joods meisje. Zij staat helemaal alleen na de oorlog, omdat haar vriend naar Amerika vertrokken is. Yona wil niets vergeten en wil alles weten en accepteert daarom een baan bij de stichting ´40-´45. Ze kan de confrontatie met de echte naoorlogse wereld niet aan, ze heeft geen echte toekomstverwachtingen meer. Na een laatste gesprek met Sepha springt ze uit de trein. Yona wordt door sommigen als alter ego van Sepha beschouwd: er zijn erg veel overeenkomsten tussen beiden. Anderen zien Yona als een natuurlijke tegenspeelster. Ze is een rond karakter.



Mark:



Mark is de vriend en vervolgens echtgenoot van Sepha. Hij zat tijdens de oorlog bij het verzet. Hij deelde een onderduikadres met Sepha. Ondanks de problemen in zijn relatie met Sepha kiest hij toch steeds voor haar. Hij is een vlak karakter.



De andere personages zijn vlakke karakters en oefenen geen grote invloed op het verhaal uit.

Onderlinge relaties


Sepha:



Sepha is de vrouw van Mark en de vriendin van Yona.



Mark:



Mark is de man van Sepha.



Yona:



Yona is de vriendin van Sepha.

Geloofwaardigheid van het verhaal


...

Thematiek


Een leeg huis gaat over de vervreemding die de twee hoofdpersonen in de naoorlogse wereld ervaren, niet alleen in hun huizen maar ook in henzelf. De huizen waar ze in opgegroeid zijn, staan symbool voor hun innerlijk. Voor Yona is dat puin, voor Sepha is dat een andere identiteit. Sepha´s nog nieuwe lege huis staat voor het nieuwe begin dat zij wil maken. Het zoeken naar een houding ten opzichte van het verleden en de toekomst staat centraal in Een leeg huis. Gebeurtenissen uit het verleden moeten worden weggeschoven om verder te leven, Yona kan dat niet. Ook de onmacht van de mensen om tot werkelijke communicatie te komen, wordt behandeld. Voor Sepha gloeit aan het einde een sprankje hoop.

Motto


Das Haus ansehn. Es ist still, niemand



geht ein und aus, man wartet ein wenig,



auf der Haus Seite, dan auf der Seite



gegenüber, nichts, solcher Hauser sind so



viel weiser als die Menschen, die sie anstarren.



Franz Kafka



Het huis dat in het motto wordt beschreven lijkt sprekend op Sepha´s ouderlijk huis. Mensen maken zich altijd teveel illusies, huizen zijn wijzer omdat ze hun identiteit aan de tijden en de bewoners aanpassen.

Taalgebruik


Marga Minco hanteert een sobere stijl, is zeer precies en houdt van eenvoud. De vele mooie dialogen maken het boek levend. De inhoud van de dialogen wordt gerelativeerd doordat de personen met doodgewone dagelijkse handelingen bezig zijn. Het verhaal is verteld in de verleden tijd, behalve de flash-backs, die in de tegenwoordige tijd staan.

Opdracht


Geen.

Vertelsituatie


Ik-vertelsituatie

Perspectief


Ik-perspectief.

Verhaalopbouw


Het verhaal bestaat uit drie delen. Elk deel is een speciale dag in een verschillend jaar. Deel I staat voor de confrontatie met het verleden en het probleem een overlevende te zijn. Deel II staat voor het proberen anders te worden, een nieuwe identiteit te zoeken. Deel III gaat over afstand nemen tot het verleden.

Eigen mening


...
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen