Boekverslag : 1638-1715 - Lodewijk Xiv Ingezonden Door: Annemie Categorie
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1592 woorden.

Lodewijk XIV








Inleiding





In de zeventiende en achttiende eeuw was Frankrijk veruit het machtigste land van Europa, zowel op politiek, economisch als cultureel vlak. Tijdens de regering van koning Lodewijk XIV (1638-1715) was de culturele macht van Frankrijk het grootst. Dit was onder andere zichtbaar op het gebied van architectuur en muziek, een duidelijk voorbeeld hiervan is het paleis van Versailles, het paleis van Lodewijk XIV. Deze stijl wordt de Barok genoemd.


Lodewijk XIV probeerde in heel Europa de macht te grijpen. Dit leidde tot een groot aantal krijgstochten en plunderingen. Heel Europa veroveren lukte niet, maar Frankrijk bepaalde wel in grote mate het culturele leven van Europa. In de loop van de zeventiende eeuw was de Franse cultuur doorgedrongen tot de verschillende vorstenhoven in Europa. Frankrijk was ook economisch voortdurend bedreigd werd door andere handelsnaties zoals Engeland. Na 1650 komt er een einde aan de economische sterkte van Frankrijk en komt er een einde aan de Gouden Eeuw.








Werkje








De jeugd van Lodewijk XIV





Lodewijk XIV, zoon van Lodewijk XIII (1601-1643) en Anna van Oostenrijk (1601-1666), werd op 5 september 1638 te Saint-Germain-en Laye geboren.


Het volk wist dat Anna van Oostenrijk en Lodewijk XIV meestal afzonderlijk leefden, maar doordat de koning na de geboorte van zijn zoon, de kamer verliet zonder een woord te zeggen en zonder de koningin gekust te hebben, werd er onder het volk gefluisterd dat de koning helemaal niet de vader was van het kind, maar van één van de minnaars van Anna van Oostenrijk. Na talloze onderzoeken is men er niet uitgekomen, zodat men zich algemeen bij het vaderschap van Lodewijk XIV heeft moeten neerleggen.





In mei 1643 overleed Lodewijk XIII en omdat Lodewijk XIV toen nog te jong was om zijn vader op te volgen, nam zijn moeder de taken waar. Zij kreeg hiervoor de hulp van kardinaal Mazarin, die ondertussen de jonge meester zo veel mogelijk van de regeerkunst probeerde bij te leren, en op die manier officieel de minister-president van Frankrijk werd. Ondertussen zette de oorlog met Spanje zich voort, maar beide partijen begonnen verlangend naar vrede uit te zien. Er werden dus onderhandelingen geopend, die in 1559 tot de vrede van de Pyreneeën leidden. Tegelijk met deze vrede werd een verdrag ondertekend dat het huwelijk vaststelde tussen Lodewijk XIV en Maria Theresia, de dochter van de Spaanse koning Filips IV. De inzegening vond plaats op 9 juni in 1660.








De regering van Lodewijk XIV


Na de dood van Mazarin op 9 maart 1661 maakte Lodewijk XIV bekend dat hij zelf zou regeren en dat hij eveneens eerste minister zou zijn. Zoals de laatste raad van Mazarin hem gebood benoemde hij als naaste medewerkers Colbert, Le Tellier en Lionne, maar uiteindelijk was Lodewijk de baas. Deze manier van regeren noemen we het absolutisme. Hij liet zich graag door hovelingen "de Zonnekoning" noemen en dus vergeleek hij zichzelf met de Romeinse keizers. Bovendien dacht hij dat hij koning was, omdat God dat gewild had. God had hem het recht gegeven om te regeren over Frankrijk en de veroverde gebieden. Dat wordt ook wel het droit divin (goddelijk recht) genoemd.





De enige man die Lodewijk niet kon verdragen was Fouquet. Deze was minister van financiën, had erg veel macht en was zeer geliefd bij het volk. Het ergste was dat Fouquet een staat voerde die nog vorstelijker was dan die van de koning. Om Fouquet klein te krijgen liet Lodewijk XIV Foquet arresteren en beschuldigen wegens hoogverraad. Lodewijk XIV benoemde alleen de vijanden van Fouquet tot rechter om zeker van Fouquets veroordeling te zijn. Uiteindelijk besloot de rechtbank niet tot een doodvonnis, maar tot verbanning. Dit was echter niet naar de zin van de koning. Eigenmachtig veranderde hij de verbanning in levenslange gevangenisstraf. De geldmiddelen van het land beheerde hij in het vervolg zelf, daarin bijgestaan door de grootse vijand van Fouquet, de controleur van de financiën Colbert.





Colbert wou zoveel mogelijk geld het land binnen krijgen door middel van handel met het buitenland. Dit werd het mercantilisme genoemd maar omdat Colbert het mercantilisme in grote mate had toegepast heeft men voor Frankrijk de term colbertisme bedacht. Uiteindelijk heeft deze techniek niet geleid tot het gewenste resultaat, ook omdat Lodewijk met de geldmiddelen van de staat niet bepaald zuinig omsprong. Nadat de invloed van Colbert vanaf 1672 langzaam verminderde, stierf deze in 1683.








Het paleis van Versailles





Lodewijk XII had in de buurt van het dorpje Versailles, op amper 20 kilometer van Parijs, een klein jachtslot laten bouwen. Ook Lodewijk XIV vond het er plezierig, en omdat hij liever wat op afstand van het zeer arme volk leefde, besloot hij het kleine slot te Versailles uit te bouwen tot een mooi groot paleis. Hierbij stond hem het prachtige oord van Fouquet voor ogen; maar het moest en zou nog veel mooier worden. Naar schatting zijn van 1674 tot 1690 aan de koninklijke bouwactiviteit zo’n 150 miljoen livres uitgegeven waarbij de bedragen voor de geweldige hofhouding en de ontelbare feesten niet zijn meegerekend. Er mocht dan wel zoveel geld aan besteed zijn maar naar onze normen was het niet aangenaam. Door de rokende en slecht trekkende schoorstenen was het er in de winter zo koud dat het bijna onmogelijk was om er te kunnen overnachten.


Er waren in het hele paleis geen sanitaire voorzieningen zodat men tijdens de grote feesten datgene waartoe de natuur hem of haar dwong desnoods achter het gordijn moest doen.





Muziek in Versailles was voor Lodewijk XIV erg belangrijk. Hij nodigde daarom veel componisten uit op zijn paleis om voor hem te spelen en muziekstukken te schrijven. Een aantal keer per week vonden er verschillende soorten uitvoeringen plaats. Zo werd er aan ballet gedaan, toneelstukken gespeeld en concerten gegeven. Vaak deed de koning daar zelf ook aan mee. In opdracht van Lodewijk XIV veranderde Lully de Italiaanse opera in een Franse versie.


Dit type opera bestond uit een samenvoeging van het traditionele ‘ballet de court’ (hofballet) met recitatief (gesproken zang). Tussen de zang door werd veel aandacht besteed aan dansstukken, zoals het menuet, de sarabande en de gavotte, die overigens alleen instrumentaal werden begeleid.








Frankrijks Gouden Eeuw





Het tijdperk van Lodewijk XIV staat bekend als de Gouden Eeuw van de Kunsten en de Wetenschappen. De periode van rust en welvaart in Frankrijk na de troebelen van de “Fronde”, onstond er een belangrijke culturele ontplooiing. “De Zonnekoning” droeg hiertoe ijverig bij door het stichten van academies voor wetenschappen, schilderkunst, bouwkunst en muziek en door geleerden en kunstenaars schenkingen te doen of jaargelden(belastingen) af te schaffen. Natuurlijk deed hij dit tot eer en glorie van zichzelf.


De beeldende kunsten en de bouwkunst stonden sterk onder Italiaanse invloed. De Franse kunstenaars, zoals Le Sueur en Poussin, namen een voorbeeld aan Italiaanse kunstenaars, zoals Raphael. Wat de letterkunde betreft waren vooral de treurspeldichter Racine en Corneille en de blijspeldichter Molière belangrijk.








Oorlogen tussen Frankrijk en de rest van Europa





Het hele leven van Lodewijk XIV was gericht op pracht en praal. Natuurlijk was het voeren van oorlogen en het behalen van overwinningen een ideaal middel om roem en glorie te verkrijgen. Daarom, en omdat de Zonnekoning het liefst wilde dat Frankrijk de leiding over heel West-Europa zou verkrijgen, werd dit het doel van zijn buitenlandse politiek. Daarvoor moest hij eerst de Habsburgers die in Spanje en Duistland regeerden, en Willem III van de Nederlanden verslaan. In mei 1668 ondertekende men de vrede te Aken. Lodewijk XIV moest zich tevreden stellen met reeds veroverde steden, maar kreeg de Zuidelijke Nederlanden niet.


Op 1 juni 1670 sloten Lodewijk XIV en Karel II van Engeland het geheime verdrag van Dover. Dit heeft als gevolg voor de republieken dat Engeland en Frankrijk elkaar zullen helpen bij een aanval op de Zuidelijke Nederlanden. Nadat Lodewijk in 1678 de vrede van Nijmegen sloot, moest Spanje Franche-Comté aan Frankrijk afstaan. In 1681, het moment dat Lodewijk XIV op het toppunt van zijn macht was, veroverde hij de belangrijkste Duitse rijksstad Straatsburg. De grootste vijand van Lodewijk XIV was Willem III, de stadshouder van De Republiek der Verenigde Nederlanden en koning van Engeland. In 1688 brak de Negenjarige Oorlog los die zou duren tot 1697. Tegenover Frankrijk kwam het Groot Verbond van Wenen te staan, bestaande uit de Republiek der Verenigde Nederlanden, Engeland, de Duitse Keizer, Spanje, Brandenburg en Zweden. In deze oorlog werd de Franse vloot door de Engelsen en de Hollanders vernietigd, zodat Frankrijk de heerschappij ter zee moest afstaan. Ook op land verliest Lodewijk XIV meerdere keren, en sluit daarom in 1697 de Vrede van Rijkswijk.














Eerst stemde hij nog in met Willem III over de verdeling van de Spaanse erfenis, maar toen de Spaanse koning Karel II in 1700 overleed en in zijn testament alles aan Lodewijks kleinzoon overmaakt, vergat Lodewijk de gemaakte afspraken, en zorgde ervoor dat er opnieuw oorlog ontstond.


In deze oorlog verloor Lodewijk XIV opnieuw. Ten slotte zag de Franse koning geen uitweg meer en stelde enkele vredesvoorstellen voor. Maar de eisen van zijn tegenstanders waren zo hoog dat Lodewijk wel moest doorvechten. Nadat de Duitse Keizer stierf en werd opgevolgd door zijn broer Karel IV kwam men tot de Vrede van Utrecht in 1713. Filips V bleef heerser over Spanje en de koloniën, terwijl de Zuidelijke Nederlanden en de meeste staatjes van Italië voor Keizer Karel IV waren. Uiteindelijk kreeg de Franse koning dus toch nog zijn zin. In 1715 stierf hij. Frankrijk bleef achter, teleurgesteld en geruïneerd.





Bibliografie








- Europa in de gouden eeuw, Willem van der Vorm, p.50 -76


- het paleis van Versailles: http://www.Chateauversailles.fr/


- met de franse slag! :http://www.home.planet.nl/~hagen327/


-http://www.geschiedenis.com/hoofdlijn/
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen