Boekverslag : Shulwerk Is Minder Gekend Dan De Het Door Mij Besproken Stuk “ Carmina - Carmina Burana Ingezonden Door: Javani Categori
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2114 woorden.

Scriptie Estetica





Carmina Burana








door Carl Orff








Jan van Nispen Vak: Estetica


5EWI Datum:1e week


nummer: 16 Paasvacantie...





I. Componist


Het muziekstuk “Carmina Burana” is geschreven


door de Duitste componist Carl Orff.


Carll Orff is geboren te Munich op 10 juli, 1895.


Ook in Munich studeerde hij muziek. Doorheen


zijn jonge jaren hielp hij een handje in vele


Duitste theaters. In 1924 stichtte hij samen met


danseres “ Dorothea Günter” ‘de Günter-school’


in de kunst van dansen, muziek en gymnastiek.


Carll Orff staat vooral bekend voor zijn opvoedkundige- en theatermuziek, maar hij was geobscedeerd door de stijlperiode “de Gotiek”. Dit aspect kunnen we goed terugvinden in het door mij besproken stuk “Carmina Burana”


Carl Orff stierf op 82 jarige leeftijd in zijn geboorteland.





Andere Belangrijke werken van Carl Orff





‘Shulwerk’: 1930-1933 (Shulwerk is minder gekend dan de het door mij besproken stuk “ Carmina Burana ”, maar volgens critici is het Carl Orffs beste stuk omdat het technisch veel beter in elkaar zit dan “ Carmina Burana “.





‘Carmina Burana’: 1937 (zie verdere bespreking)





‘Die Kluge’: 1943 (in het Nederlands:”de slimme vrouw” en is een opera gebaseerd op een sprookje.





‘Antigonae’: 1949 (een musical gebaseerd op het welgekende Oosterse verhaal van Antigonae (Antigone in het Nederlands), een meisje dat verwikkeld raakt in een twist om de koningstroon en hierbij het leven laat.





Historische betekenis van Carl Orff’s werken.





1995 was het jaar dat Carl Orff 100 jaar zou worden, daarom werd in dit jaar ook het leven en het werk van de grote Duitse componist herdacht. Over de hele wereld werd vooral de “Carmina Burana “ in grootse zalen en met grote koren naar voor gebracht (voorbeeld: in Sydney, Australië werd de Carmina Burana met een koor van meer dan 500 man voorgebracht in een openluchtstadion voor meer dan 30.000 toeschouwers, veelal jonge mensen.


Of de muziek van Orff een uitgesproken invloed heeft gehad op de muziektendens valt moeilijk te bepalen.


Wel kan ik zeggen dat Orffs muziek grote gevoelens losmaakt in mezelf en zeker de Carmina Burana straalt iets machtigs uit.


Het is muziek die volgens mij veel jongeren aanspreekt.








(mijn personelijke voorkeur van Orff’s muziek is O Fortuna van de Carmina Burana, de kracht en uitstraling die uit die muziek gaat is echt enorm... . )








II.Muziekwerk





Algemene gegevens





Titel: Carmina Burana





Genre: Ik heb het er persoonlijk wat moeilijk mee om de “Carmina Burana” in een hokje te plaatsen. Carl Orff componeerde zijn muziek in de Post-Modernistische periode waar elementen van vroeger (zijn obscessie voor de Gotiek), maar ook nieuwe dingen worden aangevoerd... . Het genre zou ik hierdoor beschrijven als een een melting-pot van verschillende stijlen: opera, koormuziek, romantische aspecten, ... .





Tekst:De tekst van de “ Carmina Burana “ bestaat uit een reeks van Middeleeuwse liefdesgedichten, drankgelagliederen, hymnen, biechtbekentenissen en niet te vergeten “dame Fortuna” (O Fortuna).


Deze teksten zijn in het begin van de 19e eeuw in een Benedictijnen klooster zijn teruggevonden. De taal die gebruikt wordt is hoofdzakelijk het oude Duits en Latijn. Als extra bijlage zal ik de tekst van het werk bijvoegen.





Duur: 62 minuten 23 seconden





Andere versies





Ander klassieke versies of herwerkingen van de Carmina Burana heb ik niet gevonden. Wat ik wel gevonden heb zijn talloze remixes en technoversies van het krachtigste deel van de Carmina Burana nl.


“O fortuna”. (als u ze wil horen zou ik ten zeerste NAPSTER aanraden)


Het stuk Carmina Burana is gebruikt in een hele reeks films, waaronder “Exalibur”, Oliver Stones “The Doors” en in het oorlogsdrama “Glory”.Delen van de muziek zijn ook gebruikt in een reeks van reclames voor het mannen parfum “Old Spice”.








Structuur en vorm





Opbouw:De Carmina Burana bestaat uit 7 delen en 25 afzonderlijke “liedjes”.











I. Fortuna Imperatix Mundi: het meest krachtige stuk uit de Carmina Burana, ook het deel dat het meeste wordt gebruikt in Films en reclamespots.





II. Primo Vere: een rustiger deel dan het eerste, het heeft volgens mij iets weg van een Latijnse doodsmis.(requiem)





III. Uf dem Anger: In dit stuk is de taal die men gebruikt Duits. Als ik dit deel zou moeten beschrijven zou ik het “Disney muziek” noemen. Dit is zeker en vast niet onrespectvol bedoeld, maar het overschakelen van zachte toonaarden naar sterke, van dissonanten naar cossonanten, eenrustig deel en dan weer een bombastisch en overweldigend deel is iets wat je in de muziek in Disney film dikwijls terugvindt.





IV. In Taberna: In dit deel waar Latijn en Duits door elkaar wordt gebruikt, wordt er mooi gewisseld van muzieksfeer, men heeft een rustig stuk, iets wat me deed denken aan Weense walsen gevolgd door een koorspektakel met pauken en trompetten.





V. Cour d’Amours: Zoals de titel het zegt is dit het stuk waar men rusige romantische muziek heeft. In dit deel wordt de tekst hoofdzakelijk gezongen door een sopraan.





VI. Blanziflor et Helena: een lofzang over de liefde tussen 2 personen.





VII. In dit deel wordt het eerste lied “ O Fortuna “ nog eens herhaald








Stijl





Muzikale kenmerken: Melodie: over het hele deel zeer verschillend. Men heeft wat van alles.


Ritme:In het 1e, 3e , en 7e deel is het ritme overwegend bombastisch en krachtig (gebruik van pauken en een enkele keer symbalen). In de andere stukken is het ritme veel zachter en wordt minder benadrukt. Het is ook in deze stukken dat de tekst een grotere waarde krijgt dan in de stukken waar de bombastische muziek primeert.





Instrumentatie:ik zal een opsomming geven van alle instrumenten die ik heb kunnen onderscheiden in het werk.


Ik hoorde: pauken, viool(zowel alt als gewoon), trompetten,tuba, orgel, fluit, triangel, symbalen, xylofoon, kerkklokken, bazuinen, belletjes, dwarsfluit, hobo, trommel, castagnetten en drumstel (van het laatste ben ik niet zeker, maar het klink wel zo).





Stijlperiode: de stijlperiode is volgens mij het Post-Modernisme. Ik denk dit omdat Orff met de elementen die hij uit het verleden heeft geërfd iets nieuws probeert te maken. Uit zijn biografie leerden we dat Carl Orff een obscessie had voor de Gotiek (iets wat we zeker terugvinden in “O Fortuna”). Toch heeft het geheel iets moderns door het gebruik van veschillende stijlen door elkaar. (zie bij genre).





Muzikale invloeden: hier komt de Gotiek weer de kop opsteken dus verwijs ik naar “Stijlperiode” en “genre”.





III. Beluistering en Bespreking





Het beluisteren en het verschil in de eerste keer dat ik het hoorde en nu.





Normaal gezien ben ik redelijk sceptisch tegenover klassieke muziek, maar al vroeg voelde ik dat de “ Carmina Burana” iets anders had. Ik voelde me erdoor geboeid en aangesproken.


Vroeger was ik alleen geïnteresseerd in het eerste deel (O fortuna) wat me nog steeds het meeste aanspreekt. Nu heb ik ook aandacht voor de kleinere details zoals gebruik dissonanten en cossonanten en de gevoelens die erachter schuilen, de klankleur, stijlperiode , enz. waardoor naar de Carmina Burana luisteren boeiender wordt.





De uitvoering





Ik heb 2 versies van Carmina Burana beluisterd.


De eerste is de CD-uitvoering door het Londense Symphonie orkest en koor. Op deze opname heb ik niets aan te merken. Ze is van goede kwaliteit en ik denk dat ze het muziekwerk hebben voorgedragen op de manier zoals Carl Orff het bedoelde.


Het is nauwkeurig uitgevoerd, zonder hoorbare foutjes en zonder toegevoegde speciale effecten.





De 2de uitvoering is een gedownloade versie (NAPSTER) waarvan ik de uitvoerder niet ken, maar het is zeker en vast een andere versie dan die op mijn CD. Het verschil in die uitvoering is dat “O fortuna” in het begin en op het einde twee keer verschillend is. De eerste “O fortuna” is wat aan de flauwe kant, het grootse komt niet uit, dit wordt dan wel goedgemaakt in het laatste deel. Hier wordt “O Fortuna” met zoveel overtuiging en kracht uitgevoerd waardoor het imposant overkomt.





(ik heb op het internet ook een versie gevonden van O fortuna “THUNDER” genaamd, hierin werden de paukenslagen vervangen door echte dondergeluiden.)





Wat heeft me


a) getroffen


Ik ga het hier hebben over het stuk “O Fortuna” mijn favorite stuk uit Carmina Burana. Wat me raakte aan dit stuk is dat ik vroeger niet besefte wat voor invloed en kracht muziek wel niet kan hebben. De emoties die achter de muziek zitten zijn enorm. Ze brengen kalmte als je boos bent en versterken het gevoel van blijdschapals je gelukkig bent.


Het enorme koorspectakel is iets wat niemand onberoerd kan laten.








b) (wat is me) tegengevallen


Ik vind het geheel van de Carmina Burana zeer geslaagd. Het enige dat me stoort is dat het uit te veel kleine stukjes bestaat en dat de spanning die doorheen een stuk wordt opgebouwd gewoon wordt afgebroken zonder dat eerst de spanning wordt afgebouwd. Er is voor mij een gemis aan een duidelijk einde van de delen afzonderlijk in de Carmina Burana.








Opmerkingen op de gelezen bespreking





Ik ben het deels met de bespreking eens. Het enige wat mij hierin stoort is het gebruik van het woord “klassiek”. De bespreking zegt dat de Carmina Burana een klassiek stuk is. Klassiek beschrijven ze als volgt: klassieke muziek is een term die door het publiek gebruikt wordt voor muziek uit de Barok, Klassieke-, Romantischeperiode en serieuse muziek uit de 20e eeuw. Het betekent niet dat Carl Orff gebruikmakend van oude elementen (Post-Modernisme) een klassiek stuk heeft geschreven. Het stuk vertegenwoordigt de actuele gevoelens van de jeugd van tegenwoordig. Er worden nieuwe elementen i.v.m componeren aangebracht die niet zo klassiek zijn.


Als anderzijds deze term bedoelt is om aan te tonen dat klassieke muziek, muziek is van alle tijden (zoals de Carmina Burana volgens mij), kan ik wel akkoord gaan met deze term.





Andere werken van de componist?





Ik ben persoonlijk van plan “Shulwerk” eens te beluisteren. Dit om de reden dat praktisch al mijn bronnen “Shulwerk” als het betere werk van Carl Orff beschouwen en datde Carmina Burana een minder werk van hem zou zijn. Dus ben ik wel wat nieuwsgierig geworden naar wat het “Shulwerk” eigenlijk wel is.





Vergelijking met een kunstwerk uit een andere kunsttak





Ik vergelijk de Carmina Burana met de Antwerpse trots:” de


Onze-Lieve-Vrouwekathedraal “‘ Onze kathedraal is de grootste gotische kerk van de Nederlanden.





Gelijkenissen: -De kathedraal is een gotische kerk en heeft daarom bepaalde eigenschappen die overeenstemmen met het muziekstuk.


De kathedraal is groots en indrukwekkend, heeft uitstraling en prijkt boven de stad ANTWERPEN uit. Ik vind dit terug in de Carmina Burana. Het muziekstuk is machtig en wil gehoord worden door een groot publiek. Het stuk is geschreven voor enorme koren (500 man) iets wat bij de gotische grootsheid (soms grootsheidswaanzin genoemd) aanleunt.





-In onze kathedraal wordt het grootse in evenwicht gehouden door de enorme uitwerking van de details. De hele voorgevel staat bijvoorbeeld vol met uitzonderlijk mooi uitgewerkte beelden. Ook bij de Carmina Burana is het geheel groots maar de uitwerking van de details en kleine elementen van het muziekstuk is eveneens zorgvuldig gedaan.








Verschillen : Hoewel de originele plannen voor de kathedraal nooit zijn uitgevoerd (3 torens i.p.v. 1) is de kerk af als een geheel, het heeft een begin en een einde, het is compleet. Dit is iets wat ik mis in de Carmina Burana. De Carmina Burana is geen geheel, het is geen compleet kunstwerk, het bestaat uit kleine deeltjes die zonder een goede overgang aan elkaar zijn geplaatst, het is niet echt af. (het komt waarschijnlijk omdat Carmina Burana bestaat uit een samenraapsel van middeleeuwse teksten.)








IV. Besluit





Eerst en vooral wil ik zeggen dat de “Carmina Burana” een indrukwekkend muziekwerk is en volgens mij jongeren kan aanzetten de klassieke toer binnen de muziek op te gaan. De Carmina Burana heeft uitstraling, is ritmisch en en is bovendien een echt koorspektakel. De uitvoeringen die ik beluisterd heb waren van zeer goede kwaliteit en volgens mij zeer proffesioneel uitgewerkt. Het enige storende element was dat Carmina Burana uit 25 korte stukjes bestaat van elk +- 2 minuten, en elk stukje mist een duidelijk begin of einde en dit komt niet ten goede aan het geheel.





Als algemeen besluit: Ik vond Carmina Burana zeer tof om naar te luisteren en toont aan dat klassieke muziek niet bij regel saai hoeft te zijn. Hierbij wil ik aantonen dat de jeugd ook in andere muziek geïnteresseerd kan zijn dan techno en metal.








Bronvermelding





-Ippa’s Gids voor de mooiste bezienswaardigheden in België.


Auteur: julien Van Remoortere


Uitgeverij: lannoo


September 1992


Blz:16-20


-Gids Voor Antwerpen


Auteur:Georg van Cauwenberg


Uitgever: de Sikkel


1965





-CD Carmina Burana


Uitvoerders: Londen Symphonic (o.l.v. Andre Previn)


Emirecords 1991


CDC 7 47411 2





-MP3


Via NAPSTER





-Encarta Encyclopedia


http://encarta.msn.com/index/conciseindex/1F/01F6A000.htm?z=1&pg=2&br=1


over Carl Orff





-Muzieknet


auteur: Charles Cave


url: http://classical.efront.com/music/comp.lst/works/orff-cb/carmina.html


bekeken: op 7 maart 2001


Aangezien ik dit met de computer verstuur zal ik een HTML document bijvoegen dat de tekst van Carmina Burana bevat.


(mits enige problemen contacteer me


javani@hotmail.com)
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen